Điều quan trọng nhất với người khởi nghiệp là xác định lý do bắt đầu

TNV - Cùng nhau uống cà phê, trò chuyện bên không gian có thể phóng tầm mắt ngắm trọn Hồ Hoàn Kiếm, Hà Nội; chàng trai phương Nam Lê Hoàng Nhật, CEO Ami chia sẻ với chúng tôi về những thất bại, gọi vốn thành công 200 tỷ đồng trong quá trình khởi nghiệp. P.V: Nhiều người nói 10 người khởi nghiệp thì 9 người thất bại, trong quá trình khởi nghiệp có khi nào bạn là một trong số đông đó? Lê Hoàng Nhật: Từ khi tốt nghiệp đại học mình đã thực hiện nhiều dự án khởi nghiệp khác nhau. Việc thất bại hầu hết do mình chưa có kinh nghiệm cũng như kiến thức chuyên môn. Ví dụ như là mình không biết cách quản lý dự án ra sao, không biết cách chia sẻ công việc cho nhân sự, quản lý tài chính, bán hàng, chăm sóc khách hàng, phân tích thị trường. Đó là bộ kĩ năng và tư duy cần thiết để thực hiện dự án khởi nghiệp. Sự non nớt khiến mình không vượt qua được. Nhưng mỗi lần có thất bại mình cũng được học được những bài học đó để thay đổi tốt hơn. Hiện tại mình đã biết là như thế nào để quản lý nhân sự, quản lý dự án, tiếp cận khách hàng, chăm sóc khách hàng, làm sản phẩm và phân tích tài chính- những vấn đề khá cơ bản. Cái thứ hai là rất khó để mình có được một người cố vấn (mentor). Nếu có người cố vấn sẽ giúp mình hạn chế được thất bại bởi họ là những người đã trải qua, họ biết, họ cố vấn cho mình để mình đỡ sai. Họ không chỉ đường nhưng họ sẽ chia sẻ, khích lệ, góp ý, phản biện cho mình để mình tự nhìn nhận được cái cần phải học, cải thiện và điều chỉnh để không gặp phải thất bại. May mắn cho mình hiện giờ là mình có những người cố vấn tốt giúp mình định hướng việc phát triển doanh nghiệp nhưu thế nào, thử thách sắp tới là gì? Thuyền to sóng lớn, càng phát triển sẽ gặp càng nhiều vấn đề. Vấn đề khủng hoảng về quản trị, vấn đề mở rộng thị trường, đáp ứng chăm sóc khách hàng vấn đề định giá sản phẩm. Thử thách cao hơn sẽ tới vậy nên không có điểm an toàn. Thất bại luôn rình rập nhưng những người khởi nghiệp, đội ngũ cố vấn đi trước sẽ giúp cho mình hạn chế phần nào thất bại. Vậy nên các bạn trẻ hay nhóm start up trẻ bây giờ nếu có những người cố vấn tốt thì sẽ rất là đỡ vì quăng các bạn ra tự làm thì sẽ rất khó, tỉ lệ thành công sẽ không cao. Sức đề kháng chưa có để có thể vượt qua những khó khăn xảy đến. Người cố vấn còn giúp đỡ về tinh thần, giúp các bạn tiếp tục cố gắng. Đó là kinh nghiệm của mình khi nói về vượt qua thất bại như thế nào.

Chân dung  Ami Lê Hoàng Nhật. Ảnh: Tô An P.V: Ý tưởng về một ứng dụng quản lý nhà cho thuê đến như nào? Lê Hoàng Nhật: Ý tưởng đến với mình rất tình cờ khi cùng một nhóm bạn đang làm nhà cho thuê. Tức là các bạn thuê nhà của chủ đầu tư, làm nội thất… rồi cho thuê lại. Sau tầm khoảng vài 3 cuộc họp mình đến tham dự với vai trò là bạn bè, mình thấy các bạn làm rất tốt nhưng gặp một số vấn đề trở ngại trong khẩu quản lý, mở rộng và đảm bảo dịch vụ.Ví dụ các bạn quản lí được 10 nhà thì tốt nhưng nhiều hơn nữa thì sẽ gặp vấn đề về mở rộng quản trị dữ liệu. Các bạn không có công cụ quản lý. Nhiều khách sạn hay công ty thì có nhưng bên mảng nhà cho thuê thì chưa có. Từ lúc đó mình nghĩ sẽ tạo cho các bạn một công cụ hay phần mềm để quản lý nhà cho thuê tốt hơn nếu các bạn mở rộng lên cả 100 nhà. Lúc đó mình bắt đầu triển khai khởi nghiệp 6 tháng để xem các bạn ứng dụng như thế nào và càng làm mình càng phải học, hiểu vấn đề, nghiệp vụ, những khó khăn thuận lợi để ứng dụng phát triển. Càng học càng khám phá những điều mới hơn. Như khách, cách đây 2 năm họ sẽ dùng email, mình sẽ gửi thông báo phí và hóa đơn qua email. Nhưng lúc đó tỉ lệ dùng email rất thấp khoảng hơn 50%, vậy làm sao để 100% người dùng nhận được thì lúc đó mình nhận thấy 99% người dùng smart phone kể cả người lớn tuổi. Lúc đó mình bắt đầu nghĩ ra làm một cái App để thông báo cho khách hàng để họ nhận hóa đơn và họ cũng dùng cái app đó để tương tác, để gửi sự cố, vấn đề ngược lại cho bên quản lý nhà. P.V: Bạn hãy cho biết những tiện ích của ứng dụng Ami? Lê Hoàng Nhật: App thay thế giấy tờ. Hồi trước, giấy tờ gửi thông báo phí hay xác nhận nó qua giấy tờ và dùng excel để kiểm kê. Đầu tiên là mình số hóa được mọi dữ liệu, thông tin, quy trình từ đó giảm thiểu được giấy tờ và thủ tục hành chính. Thứ hai là tính tương tác giữa khách trọ và người quản lý sẽ thuận lợi hơn thay vì phải quản lý nhiều kênh khách nhau như Facebook, zalo, email thì bây giờ họ chỉ cần một công cụ, quản lý một ứng dụng duy nhất giúp cho việc chăm sóc khách hàng tốt hơn. Tiếp theo là kết nối các dịch vụ xung quanh đến cho từng khách trọ cụ thể như: ăn uống ở đâu, tập thể dục ở đâu, học ở đâu,.. để tiện ích cuộc sống tốt hơn, giá trị gia tăng cao hơn không chỉ cho người quản lý mà còn phát triển cuộc sống cho khách trọ ngày càng tốt hơn. P.V: Được biết Lê Hoàng Nhật đã gọi vốn thành công cho dự án với 200 tỷ đồng, bạn hãy chia sẻ bí quyết gọi vốn trong khởi nghiệp? Lê Hoàng Nhật: Người đầu tư nhìn nhận trước hết là đội ngũ sáng lập và đội ngũ nòng cốt. Tức là con người là yếu tố quyết định. Bởi vì ý tưởng hay dự án của start up có rủi ro rất cao gần như 80-90% thất bại, khó thành công nhưng đội đó có thể làm tốt những ý tưởng, sản phẩm tiếp theo. Dù họ có thất bại trên sản phẩm này nhưng với nhóm đội ngũ đó họ có thể làm tiếp sản phẩm khác. Trước hết, đội ngũ sáng lập phải có đam mê, quyết tâm lớn. Đồng thời có sự bổ trợ về kỹ năng, kiến thức, tư duy, chuyên môn cho nhau. Nếu đội ngũ sáng lập đều là kĩ sư thì sẽ khuyết mất phần về kinh doanh, marketing,.. Một nhóm phải bổ trợ cho nhau, một người quản trị điều hành, một người chuyên công nghệ kỹ thuật, một người chuyên tài chính, marketing sẽ giúp dự án thuận lợi hơn.  Ý tưởng và dự án có sản phẩm thí nghiệm, đã có người dùng, có sản phẩm demo, có phản hồi sẽ khiến nhà đầu tư yên tâm hơn. Kế hoạch và tầm nhìn trong tương lai của dự án sẽ phát triển đến đâu, như thế nào, có đủ lớn hay không, thị trường đủ nhiều hay không thì sẽ thấy được sự tăng trưởng, quy mô của dự án có đủ để họ đánh đổi với rủi ro họ phải nhận. Rủi ro cao thì lợi nhuận phải lớn. P.V: Theo Lê Hoàng Nhật điều gì quan trọng nhất với người trẻ khởi nghiệp? Lê Hoàng Nhật: Theo mình là xác định lý do bắt đầu. Đó là cái quan trọng. Nếu lý do đó không bền vững thì nó sẽ không đi xa được, dễ từ bỏ. Lý do khiến mình vượt qua được những thử thách phải bắt nguồn từ lý do tốt và sâu sắc. Ví du như mình làm dự án này với mong muốn giải quyết một vấn đề cho xã hội, lý do đó thúc đẩy mình hàng ngày. Khi mình mệt mỏi và muốn bỏ cuộc mình nhớ lại lý do đầu tiên mình bắt đầu. Khi bạn bắt đầu, không phải do ý tưởng rất hay, sáng tạo, thú vị…nó sẽ không bền, nó chỉ là bề nổi còn phần chìm chính là lý do thúc đẩy, mình quyết tâm ra sao, chấp nhận đánh đổi. Đó là cái rất cần của các bạn khởi nghiệp, giúp các bạn vượt qua những thử thách trong quá trình thực hiện. P.V : Theo Nhật, Việt Nam có trở thành quốc gia khởi nghiệp được không, nếu được thì trên cơ sở nào? Lê Hoàng Nhật: Việt Nam đang quyết tâm trở thành Quốc gia khởi nghiệp với nhiều chương trình. Khắp mọi miền đất nước hừng hực khí thế hướng tới quốc gia khởi nghiệp. Việt Nam có một yếu tố thuận lợi để trở thành Quốc gia khởi nghiệp là con người Việt Nam khá thông minh nhất là về mặt tư duy công nghệ. Nếu so sánh các kĩ sư Việt Nam với các quốc gia trên thế giới thì hầu hết các bạn làm ở các vị trí rất quan trọng cho các tập đoàn nổi tiếng trên thế giới Google, Facebook, Amazon… Kĩ sư mình rất thông minh, cạnh tranh được. Về mặt chất xám mình rất tự tin, về mặt tài nguyên, nhân lực, địa thế cũng là lợi thế phát triển công nghệ và trở thành Quốc gia khởi nghiệp. Chưa kể mình còn đang sơ khai nên mọi thứ mình làm ra đều thấy có nhiều cơ hội: trong công nghiệp, du lịch, giáo dục, bất động sản… đâu cũng thấy cơ hội. Ở các quốc gia khác độ hiện đại và thành hình đã khá cao khi họ đột phá những cái mới sẽ rất khó khắn. Bên mình thì rất mở, thị trường tốt. Tùy nhiên tính cộng đồng, tính chia sẻ, giúp đỡ chưa có cao so với hệ sinh thái khởi nghiệp các quốc gia khác. Bên mình có sự hỗ trợ nhưng chưa cao. Mới bắt đầu nhưng chưa thực sự cùng nắm tay nhau, cùng phát triển cùng hỗ trợ nhau. Như Hàn Quốc, chính phủ họ sẽ hỗ trợ các start up thế giới đến Hàn Quốc phát triển cho thị trường Hàn Quốc, để các startups Hàn kết nối với bạn bè thế giới và trao ngược lại các giá trị cho nhau. Không chỉ trong nội bộ họ còn mở ra thế giới, bạn bè xung quanh. Bên mình hầu hết nhìn nhau bằng tính cạnh tranh. Làm sao phải cởi bỏ tính cạnh tranh đó đi để trở thành đối tác của nhau, cùng nhau xây dựng xã hội tốt đẹp hơn. Ngoài ra các chính sách cụ thể hỗ trợ xúc tiến như: Gọi vốn, đăng kí công ty, giải quyết tranh chấp, tham gia các dự án công… cở mở hơn. Ví dụ như chính phủ Singarpo, quỹ Chính phủ hỗ trợ các startups công nghệ phát triển ứng dụng cho công nhân như hệ thống báo vừa có người bị ngã, đường phố bị hư, sự cố giao thông. Chính phủ kết nối với các startups tham gia vào dữ liệu của thành phố, đất nước để có những ứng dụng phục vụ lại cho người công dân đó, hỗ trợ cả vốn, chính sách và hạ tầng. Bên mình các startups phải tự lực, khi muốn làm cái gì đó lớn phải có sự hỗ trợ, đồng hành của Chính phủ mới nhanh được. Nếu gỡ bỏ được những rào cản đó nước mình sẽ trở thành Quốc gia khởi nghiệp trong thời gian tới. P.V : Là người đã từng tham quan, học hỏi từ nhiều trung tâm khởi khiệp của thế giới, theo Nhật đất nước mình cần học hỏi và nên tránh gì trong quá trình thực hiện Quốc gia khởi nghiệp ? Lê Hoàng Nhật : Học hỏi tính cộng đồng hợp tác, hỗ trợ của các nước khác như Hàn Quốc, Singarpo, Malay và cả Thái Lan... Họ rất quan tâm và có động thái cụ thể để giúp hệ sinh thái khởi nghiệp của họ phát triển và muốn trở thành trung tâm kết nối các startups trên thế giới. Tính hỗ trợ lan tỏa sang các nước xung quanh. Đó là khó khăn lớn nhất. Có những chính sách rõ ràng giúp các startups tập trung sáng tạo, tập trung tìm hiểu thị trường, tìm hiểu khách hàng, ra sản phẩm, ra kết quả. Không phải vừa đi gọi vốn, tìm hiểu mối quan hệ, phải chờ chính sách, giấy tờ… rất nhiều thứ khiến họ không tập trung, ảnh hưởng đến kết quả công việc. P.V: Trân trọng cảm ơn Lê Hoàng Nhật, chúc bạn Xuân mới gặt hái được nhiều thành công mới!

Tô An (thực hiện)