Giải pháp đổi mới công tác giáo dục chính trị của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh giai đoạn hiện nay

TNV - Công tác giáo dục chính trị là nội dung quan trọng hàng đầu, nhằm bồi dưỡng, nâng cao nhận thức lý luận chính trị, lòng yêu nước, yêu quê hương, tình cảm cách mạng cho cán bộ, đảng viên và nhân dân nói chung và đoàn viên, thanh niên nói riêng, thông qua việc tổ chức nghiên cứu, học tập, quán triệt nghị quyết, chỉ thị của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước.

Vì vậy, đổi mới, nâng cao chất lượng công tác này là yêu cầu cấp thiết nhằm xây dựng tổ chức Đoàn TNCS Hồ Chí Minh vững mạnh về chính trị, “góp phần hình thành lớp thanh niên ưu tú trên mọi lĩnh vực, kế thừa trung thành và xuất sắc sự nghiệp cách mạng của Đảng, của dân tộc, “vừa hồng, vừa chuyên” theo tư tưởng của Bác Hồ…”^[1], đóng góp vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong thời kỳ mới.

Trong thời gian qua, Đoàn TNCS Hồ Chí Minh đã ban hành nhiều văn bản quan trọng về giáo dục thanh thiếu nhi, cụ thể như Đề án “Tăng cường giáo dục đạo đức, lối sống, bồi dưỡng lý tưởng cách mạng cho thanh, thiếu niên giai đoạn 2013 - 2020” của Ban Bí thư Trung ương Đoàn; Nghị quyết số 02 NQ/TWĐTN ngày 22/8/2013 của Ban Chấp hành Trung ương Đoàn về “Tăng cường giáo dục đạo đức, lối sống, bồi dưỡng lý tưởng cách mạng cho thanh, thiếu niên giai đoạn 2013 - 2017”;trên cơ sở ban hành Đề án giáo dục, Ban Bí thư Trung ương Đoàn đã tham mưu cho Ban Bí thư Trung ương Đảng ban hành Chỉ thị số 42-CT/TW ngày 24/3/2015 của Ban Bí thư Trung ương Đảng về “Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống văn hóa cho thế hệ trẻ giai đoạn 2015 - 2030”. Trên cơ sở đó, Chương trình hành động số 33-CTr/TWĐTN-BTG ngày 18/10/2015 của Ban Chấp hành Trung ương Đoàn thực hiện thực hiện Chỉ thị số 42 được triển khai tới các cấp bộ Đoàn.

Bám sát yêu cầu của công tác xây dựng Đoàn và phát huy thanh niên trong giai đoạn mới, chương trình, nội dung giáo dục chính trị được tổ chức Đoàn xây dựng, bổ sung bảo đảm cân đối, hài hòa theo hướng mở, sáng tạo, chú trọng đưa nội dung hướng dẫn để cơ sở chủ động xác định nội dung giáo dục cho phù hợp đặc thù cơ quan, đơn vị. Việc giáo dục chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, tuyên truyền, học tập các Nghị quyết của Đảng, của Đoàn được triển khai với nhiều hình thức sáng tạo, như: học tập trực tuyến, thi trắc nghiệm, thi tự luận trên Internet, xây dựng phim ngắn, bản đồ tư duy tuyên truyền, phổ biến Nghị quyết. Các đợt sinh hoạt chính trị “Con đường cách mạng của thanh niên thời kỳ mới”, “Tự hào tiến bước dưới cờ Đảng”, “Tự hào tuổi trẻ thời đại Hồ Chí Minh”, “Nhớ về Bác lòng ta trong sáng hơn” và Hội thi “Ánh sáng soi đường” đã thu hút đông đảo đoàn viên, thanh niên, sinh viên tham gia, được dư luận xã hội ghi nhận. Các cấp bộ đoàn tăng cường nêu gương điển hình tiên tiến, phát huy vai trò tự giáo dục, rèn luyện của thanh niên, kiên trì phương châm giáo dục qua thực tiễn hành động; đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, truyền thông hiện đại, mạng xã hội trong tuyên truyền, giáo dục, định hướng cho thanh thiếu niên.

Các cấp bộ đoàn đã thực hiện nghiêm túc việc phổ biến, quán triệt các Nghị quyết của Đảng, của Đoàn liên quan đến công tác thanh niên, tập trung tuyên truyền, quán triệt một số Nghị quyết có tác động trực tiếp đến công tác giáo dục chính trị tư tưởng, đạo đức, lối sống của thanh thiếu nhi như Chỉ thị số 42-CT/TW ngày 24/3/2015 của Ban Bí thư Trung ương Đảng, Chiến lược phát triển thanh niên Việt Nam giai đoạn 2011 - 2020; Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII của Đảng; Nghị quyết Trung ương 4 khóa XII “về tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng; ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện "tự diễn biến", "tự chuyển hóa" trong nội bộ”… Các cấp bộ đoàn đã chú trọng, thường xuyên tổ chức học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh theo hướng lựa chọn nội dung, hình thức phù hợp với từng khối đối tượng thanh thiếu nhi, gắn với nhiệm vụ chính trị của địa phương, cơ quan, đơn vị. Đặc biệt, việc tổ chức thực hiện Chỉ thị số 42-CT/TW ngày 24/3/2015 của Ban Bí thư Trung ương Đảng về “Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống văn hóa cho thế hệ trẻ, giai đoạn 2015 - 2030” được xác định là trọng tâm trong công tác tuyên truyền, giáo dục nói chung và giáo dục chính trị, tư tưởng cho thế hệ trẻ nói riêng.

Hình thức, phương pháp giáo dục chính trị được tổ chức Đoàn vận dụng linh hoạt, đổi mới mạnh mẽ theo hướng lấy đoàn viên, thanh niên làm trung tâm, trình độ nhận thức, bản lĩnh chính trị, niềm tin, tình cảm, ý chí, trách nhiệm và hiệu quả công tác làm thước đo chất lượng.Các hình thức phong phú, sinh động, có nhiều sáng tạo phải kể đến là học tập trung, học trực tuyến, xây dựng bộ câu hỏi trắc nghiệm, sử dụng bộ các tờ gấp tuyên truyền trực quan và phổ biến rộng rãi các Nghị quyết trên website của Đoàn thanh niên các cấp, xây dựng bản đồ tư duy, tổ chức các hội thi, ngoại khóa, sinh hoạt chuyên đề tìm hiểu các Nghị quyết của Đảng, của Đoàn, thi trắc nghiệm, thi tự luận trên mạng internet, thi tuyên truyền, thi sân khấu hóa...thu hút đông đảo đoàn viên, thanh niên tham gia. Tiêu biểu, Trung ương Đoàn ban hành bộ công cụ học tập Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XII bằng phim ngắn đã tạo hiệu ứng lan toả và thu hút được sự quan tâm của cán bộ, đoàn viên, thanh niên và nhân dân cả nước. Nghị quyết Đại hội Đoàn toàn quốc lần thứ XI đã được phổ biến đến cơ sở đoàn và đoàn viên, thanh niên. Việc học tập chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, 4 bài lý luận chính trị được duy trì triển khai, có một số đổi mới về nội dung và phương thức giảng dạy, như: tăng cường gắn lý luận với thực tiễn trong nội dung giáo trình, bài giảng; đưa tài liệu, nội dung giáo dục lý luận chính trị lên các trang thông tin điện tử của các cấp bộ đoàn; triển khai bộ công cụ mới trong giảng dạy giúp cho việc giảng dạy thuận tiện và hiệu quả cao hơn.

Đội ngũ báo cáo viên làm công tác giáo dục chính trị của Đoàn được đào tạo, bồi dưỡng toàn diện về phẩm chất và năng lực, nhất là bản lĩnh chính trị, trình độ sư phạm; kỹ năng thu thập thông tin, chuẩn bị nội dung giáo dục; khả năng ứng dụng phương tiện kỹ thuật trong các hình thức giáo dục chính trị (trọng tâm là hướng dẫn, bồi dưỡng khả năng xây dựng giáo án điện tử, sử dụng phương tiện trình chiếu trong hình thức học tập chính trị), v.v. Trung ương Đoàn đãtổ chức Liên hoan báo cáo viên giỏi toàn quốc, thành lập đội ngũ báo cáo viên cấp Trung ương của Đoàn, xây dựng quy chế hoạt động, định kỳ hàng tuần cung cấp thông tin định hướng công tác tuyên truyền giáo dục của Đoàn phục vụ hoạt động của đội ngũ này. Việc bồi dưỡng được thực hiện thông qua nhiều hình thức, như: giảng thử, giảng mẫu, hội giảng, bình giảng, hội thi Olympic các môn khoa học Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh trong các trường đại học, cao đẳng. Học viện Thanh thiếu niên Việt Nam tổ chức giảng dạy 4 bài học lý luận chính trị cho sinh viên đại học, học viên các lớp trung cấp, sơ cấp lý luận chính trị và cán bộ làm công tác tuyên giáo, báo cáo viên của Đoàn.

Ngoài ra, các cấp bộ đoàn đã chủ động tham mưu cơ chế, chính sách đối với công tác đoàn và phong trào thanh thiếu nhi nhằm tăng cường sự lãnh đạo, quan tâm, đầu tư thêm nguồn lực của các cấp ủy Đảng, chính quyền cho công tác giáo dục của Đoàn. Trong đó, nổi bật là việc giao ngân sách hàng năm cho hoạt động giáo dục của Đoàn, phân bổ ngân sách từ các chương trình mục tiêu quốc gia và chương trình phát triển thanh niên thực hiện Chiến lược phát triển thanh niên đến năm 2020 cho việc tổ chức các hoạt động của tổ chức Đoàn; tham mưu tổ chức các chương trình gặp mặt, đối thoại giữa lãnh đạo cấp ủy Đảng, chính quyền với cán bộ Đoàn, đoàn viên, thanh niên.

Nhìn lại thời gian qua, với những đổi mới mạnh mẽ, toàn diện, đồng bộ, công tác giáo dục chính trị của Đoàn đã trực tiếp góp phần tạo sự thống nhất tư tưởng và hành động, bồi đắp lý tưởng, ước mơ, hoài bão, niềm tin, khát vọng cao đẹp của thanh niên đóng góp vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong thời kỳ mới; từng bước hình thành lớp thanh niên ưu tú trên mọi lĩnh vực, góp phần xây dựng tổ chức đảng trong sạch, vững mạnh, cơ quan, đơn vị vững mạnh toàn diện, hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao.

Tuy nhiên, cần thẳng thắn nhìn nhận, việc triển khai thực hiện công tác giáo dục chính trị của Đoàn còn một số hạn chế: hiệu quả công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục lý luận chính trị của Đoàn mới chỉ dừng lại ở việc giáo dục cho đối tượng cán bộ đoàn, đảng viên trẻ, đoàn viên mà chưa đến được với đông đảo thanh niên; giáo dục chính trị tư tưởng, giáo dục lý luận chính trị trong một số đối tượng thanh niên chưa thật sự phù hợp. Thông qua hoạt động sinh hoạt chi đoàn, việc triển khai nội dung giáo dục chính trị, tư tưởng này gặp nhiều khó khăn do các cơ sở đoàn thiếu chuyên môn, thiếu trang thiết bị hỗ trợ trình chiếu và đối tượng phong phú nên hiệu quả tuyên truyền không cao. Tài liệu, giáo trình, công cụ tuyên truyền giáo dục lý luận chính trị vẫn chung chung, không rõ ràng cho các khối đối tượng khác nhau. Công tác đào tạo, bồi dưỡng, cập nhật kiến thức lý luận chính trị còn rất hạn chế, hiện nay đang dừng lại ở việc tổ chức một số lớp học, số lượng tham gia đông, chất lượng khóa học thấp. Công cụ giảng dạy, học tập, tuyên truyền về 4 bài lý luận chính trị còn khá khô khan, nặng về lý thuyết nên khó tiếp cận được với đoàn viên, thanh niên, nhất là đoàn viên thanh niên khối công nhân, nông thôn.   

Việc tổ chức các hoạt động giáo dục đối với thanh thiếu niên thông qua các phong trào hành động cách mạng của Đoàn ở một số cơ sở chưa sâu rộng. Việc tổ chức các phong trào hành động cách mạng tuy diễn ra sôi nổi, đều khắp nhưng có những nơi cách thức tổ chức yếu, còn mang tính hình thức, thiếu tính hiệu quả nên nảy sinh những dư luận không tốt, gây tác dụng ngược đối với công tác giáo dục của Đoàn. Công tác nắm bắt, phản ánh tình hình tư tưởng, định hướng dư luận xã hội trong thanh niên và tham gia xử lý các tình huống phức tạp nảy sinh từ thực tiễn còn chưa kịp thời. Việc nắm bắt, định hướng tư tưởng thanh niên và đấu tranh chống lại hoạt động chống phá của các thế lực thù địch, phần tử cơ hội trên mạng Internet còn yếu. Một số tỉnh, thành đoàn, đoàn trực thuộc đã xây dựng được một đội ngũ cộng tác viên nắm bắt dư luận xã hội, tuy nhiên nắm bắt thông tin trên mạng internet, trên các diễn đàn của thanh niên, trên các mạng xã hội; nắm bắt thông tin trong những khu vực tập trung đông thanh niên như trong khu công nghiệp, khu chế xuất, cơ quan, doanh nghiệp...vẫn chưa kịp thời và bắt kịp được tư tưởng, nguyện vọng, phát hiện những vấn đề mới phát sinh của thanh thiếu niên. Việc trang bị, bồi dưỡng, cập nhật kiến thức, kỹ năng, cung cấp tài liệu, thông tin tuyên truyền cho đội ngũ báo cáo viên, tuyên truyền viên chưa được thường xuyên, đầy đủ. Việc ứng dụng công nghệ thông tin và các phương tiện truyền thông hiện đại trong công tác giáo dục còn gặp một số vấn đề bất cập.

Những năm tới, tình hình thế giới và khu vực tiếp tục diễn biến phức tạp, khó dự báo. Trong nước, bên cạnh những thuận lợi cơ bản, vẫn còn nhiều khó khăn; các thế lực phản động, thù địch, cơ hội chính trị đẩy mạnh các hoạt động chống phá Đảng, Nhà nước, nhân dân; thực hiện chiến lược “Diễn biến hòa bình”, thúc đẩy “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” ngày càng quyết liệt, công khai, trực diện hơn. Cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư đang tạo ra thời cơ và thách thức mới trên tất cả các lĩnh vực. Tổ chức Đoàn TNCS Hồ Chí Minh các cấp cũng đang tập trung triển khai thực hiện các nghị quyết, kết luận, đề án, chiến lược quan trọng của Đảng, Nhà nước về thanh niên và công tác thanh niên. Tình hình đó đặt ra yêu cầu cao hơn về xây dựng Đoàn, trong đó có công tác giáo dục chính trị; đòi hỏi cấp ủy, chính quyền và đội ngũ cán bộ đoàn, đoàn viên các cấp phải nêu cao trách nhiệm và năng lực lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện. Đồng thời, nắm vững mục tiêu, yêu cầu, nhiệm vụ và giải pháp của công tác giáo dục chính trị; phát huy kết quả và những kinh nghiệm thực tiễn; tập trung khắc phục khuyết điểm, tồn tại; tích cực đổi mới toàn diện, tạo bước chuyển biến mới về chất lượng, hiệu quả công tác giáo dục chính trị nhằm “Xây dựng lớp thanh niên thời kỳ mới có lý tưởng cách mạng, bản lĩnh chính trị vững vàng, giàu lòng yêu nước; có đạo đức, lối sống văn hóa, trách nhiệm, tuân thủ pháp luật, yêu chuộng hòa bình; có tri thức, sức khỏe, hoài bão và khát vọng vươn lên”[2]. Để đạt được điều đó, các cấp bộ đoàn, đoàn viên thanh niên cần tập trung thực hiện tốt một số nội dung sau:

Một là, tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo đẩy mạnh thực hiện các chương trình, nghị quyết, Đề án giáo dục chính trị trong giai đoạn mới, đặc biệt là Chương trình hành động của Đoàn nhằm thực hiện  Chỉ thị số 42 của Ban Bí thư Trung ương Đảng về “Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống văn hóa cho thế hệ trẻ giai đoạn 2015 - 2030”. Cấp bộ Đoàn các cấp cần tiếp tục quán triệt, nhận thức sâu sắc về vị trí, tầm quan trọng và yêu cầu cấp thiết của việc đổi mới công tác giáo dục chính trị của Đoàn trong giai đoạn mới; xác định đây là một trọng tâm lãnh đạo, chỉ đạo. Trên cơ sở đó, phát huy vai trò, trách nhiệm và đổi mới tư duy, nếp nghĩ, cách làm trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo của cán bộ đoàn, đoàn viên; nêu cao trách nhiệm của cán bộ đoàn, đoàn viên trong tổ chức, quản lý và tham gia công tác giáo dục chính trị, đảm bảo cho Chương trình hành động thực hiện Chỉ thị của Đảng được thực hiện theo đúng lộ trình đã xác định. Ngoài ra, cấp bộ Đoàn các cấp cần nâng cao năng lực đánh giá tình hình, chủ động tham mưu, đề xuất với cấp ủy, chính quyền cùng cấp chủ trương, biện pháp đổi mới công tác giáo dục chính trị; kịp thời phát hiện những khó khăn, vướng mắc để khắc phục. Tiếp tục coi trọng đổi mới công tác kiểm tra, đánh giá kết quả, rút kinh nghiệm, chỉ đạo điểm, nhân rộng điển hình tiên tiến; khắc phục mọi biểu hiện thiếu trách nhiệm, coi nhẹ kiểm tra, đánh giá kết quả hoặc chạy theo thành tích, báo cáo không kịp thời, thiếu trung thực.

Hai là, tiếp tục đổi mới mạnh mẽ, toàn diện, đồng bộ nội dung, chương trình, hình thức, phương pháp giáo dục chính trị. Đa dạng hóa nội dung giáo dục của Đoàn phù hợp với lứa tuổi, trình độ nhận thức, đặc điểm, điều kiện sống, học tập, lao động của các đối tượng thanh thiếu nhi. Kết hợp giữa lý luận và thực tiễn, phù hợp với nhu cầu, tâm lý của thanh thiếu nhi, đặc biệt là ở Chi đoàn và Đoàn cơ sở. Bám sát nhiệm vụ chính trị của đất nước, địa phương và đơn vị, chuyển hóa các vấn đề thời sự, các sự kiện, hiện tượng, trào lưu trong đời sống xã hội và thanh thiếu nhi thành những nội dung giáo dục về lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống văn hóa cho thanh thiếu nhi để nội dung giáo dục giàu tính thực tiễn, mang hơi thở cuộc sống, sinh động, thiết thực và thuyết phục.

Về phương thức, coi trọng giáo dục qua hoạt động thực tiễn và các phong trào hành động cách mạng của tuổi trẻ, xem giáo dục bằng phong trào hành động cách mạng là biện pháp trung tâm trong công tác giáo dục của Đoàn. Đa dạng hóa các phong trào, chương trình, cuộc vận động phù hợp với đặc điểm, điều kiện cụ thể của địa phương, đơn vị, phù hợp với từng đối tượng thanh thiếu nhi; lồng ghép, chuyển tải các nội dung giáo dục vào hoạt động phong trào rõ nét hơn. Kết hợp chặt chẽ giữa giáo dục và tự giáo dục; giữa nâng cao nhận thức, giác ngộ chính trị với hành động cụ thể trong học tập, lao động, công tác và rèn luyện của đoàn viên, thanh thiếu nhi. Nâng cao tính hấp dẫn về hình thức, phù hợp với tâm lý, sở thích của giới trẻ, ưu tiên lựa chọn các loại hình thu hút đông đảo thanh thiếu nhi tham gia.

Kịp thời tuyên truyền, học tập bằng nhiều hình thức phù hợp; chú ý bộ công cụ mới, như infographic, phim ngắn, bản đồ, tờ gấp…để nghiên cứu, quán triệt và triển khai thực hiện Nghị quyết của Đảng, của Đoàn; hướng dẫn nội dung học 4 bài học lý luận chính trị theo hướng phù hợp với từng đối tượng đoàn viên, thanh niên. Tiếp tục tổ chức và mở rộng đối tượng tham gia Hội thi Olympic các môn khoa học Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh các cấp và Hội thi cấp toàn quốc, nhân rộng các hình thức thi, tìm hiểu trên mạng internet.

 Tích cực sử dụng các phương tiện truyền thông đại chúng, ứng dụng khoa học công nghệ trong công tác tuyên truyền; chủ động xây dựng, điều hành các blog, trang mạng xã hội, trang web để tuyên truyền, giới thiệu vềcác thành tựu nổi bật của Đoàn, các chủ trương đường lối, chính sách của Đảng, của Đoàn cho thanh thiếu nhi. Thường xuyên phối hợp, kêu gọi các người có úy tín trong xã hội, những người nổi tiếng, có sự ảnh hưởng trong cộng đồng tham gia các hoạt động của Đoàn, Hội, Đội, qua đó góp phần đoàn kết tập hợp thanh niên, giáo dục cho thanh thiếu nhi về tư tưởng, đạo đức, lối sống...Mở rộng và giữ mối liên hệ mật thiết với khối đối tượng là du học sinh Việt Nam ở nước ngoài hướng về Tổ quốc.

Phối hợp với các đơn vị xây dựng bộ công cụ đo việc sử dụng mạng xã hội trong thanh niên, từ đó có giải pháp định hướng phù hợp; sản xuất sản phẩm truyền thông trên Internet, các ứng dụng trên mạng xã hội và các thiết bị di động thông minh (cụ thể như App Store trên điện thoại di động để người dùng có thể tải về) có nội dung tuyên truyền, giáo dục lòng yêu nước, tinh thần tự hào dân tộc, lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống văn hóa cho thanh thiếu nhi theo hướng trẻ trung, sinh động, phù hợp với thị hiếu của giới trẻ. Đồng thời, Trung ương Đoàn chủ động thiết kế bộ công cụ tuyên truyền trực quan, bộ nhân diện…vào dịp kỷ niệm các ngày lễ lớn của đất nước, sự kiện, hoạt động của Đoàn, Hội, Đội để đăng tải trên mạng xã hội, nhất là trang facebook của cá nhân, tổ chức Đoàn, Hội, Đội.

Xây dựng các sản phẩm truyền thông trên Internet, các ứng dụng trên mạng xã hội và các thiết bị di động thông minh có nội dung tuyên truyền, giáo dục lòng yêu nước, tinh thần tự hào dân tộc, lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống văn hóa cho thanh thiếu nhi theo hướng trẻ trung, sinh động, phù hợp với thị hiếu của thanh thiếu nhi. Phối hợp với các doanh nghiệp tham gia sản xuất các trò chơi điện tử, trò chơi trực tuyến có nội dung giáo dục lành mạnh cho thanh thiếu nhi. Định kỳ tổ chức các cuộc thi trò chơi giáo dục trực tuyến trên toàn quốc nhằm tạo sân chơi hấp dẫn, bổ ích, khuyến khích, cổ vũ thanh thiếu nhi tham gia, góp phần ngăn chặn tệ nạn nghiện game online không lành mạnh trong một bộ phận thanh thiếu nhi hiện nay.

Kịp thời nắm bắt diễn biến tình hình tư tưởng của các tầng lớp, đối tượng thanh niên, nhất là tâm tư, nguyện vọng và những khó khăn của thanh niên thông qua mạng xã hội. Cán  bộ Đoàn, Hội phải thực sự là người bạn thân thiết của đoàn viên, thanh niên, hiểu được thanh niên đang cần được giúp đỡ gì, đồng thời tổ chức Đoàn phải trở thành cầu nối giữa thanh niên với Đảng nhằm đề đạt với Đảng, Nhà nước những vấn đề mới trong công tác thanh niên, về những nguyện vọng chính đáng của thanh thiếu niên để Đảng và Nhà nước xem xét, giải quyết, nhất là những vấn đề có liên quan đến lợi ích thiết thân, chính đáng của thanh thiếu niên như học tập, việc làm, khởi nghiệp, thu nhập, vui chơi, giải trí để cống hiến, trưởng thành. 

Ba là, nâng cao chất lượng đội ngũ báo cáo viên, tuyên truyền viên làm công tác giáo dục chính trị các cấp của Đoàn. Quan tâm lựa chọn, chăm lo bồi dưỡng, xây dựng đội ngũ cán bộ làm công tác giáo dục chính trị một cách toàn diện, cả về bản lĩnh chính trị, phẩm chất, năng lực và kinh nghiệm; năng động, sáng tạo, tâm huyết, trách nhiệm với công việc, với cán bộ, đoàn viên, thanh niên, xứng đáng với vai trò chủ thể của công tác giáo dục chính trị của đoàn. Đồng thời, rà soát, kiện toàn đội ngũ báo cáo viên cấp trung ương bảo đảm đủ về số lượng, có chất lượng ngày càng cao; kết hợp chặt chẽ giữa đào tạo, bồi dưỡng trong thực tiễn và nhà trường. Cùng với đó, yêu cầu mỗi cán bộ làm công tác giáo dục chính trị phải luôn tu dưỡng, rèn luyện về phẩm chất, đạo đức, lối sống, không ngừng hoàn thiện về nhân cách để làm gương cho đoàn viên, thanh niên noi theo; thực sự tâm huyết, đề cao trách nhiệm, đầu tư thời gian, công sức để nghiên cứu, tìm tòi, đổi mới sáng tạo, nâng cao trình độ kiến thức, năng lực sư phạm, khả năng sử dụng công nghệ thông tin; gần gũi, nắm chắc diễn biến tư tưởng của đoàn viên, thanh niên; nâng cao năng lực vận dụng kiến thức vào giải quyết các vấn đề nảy sinh về tư tưởng ở cơ sở.

Bên cạnh lực lượng cán bộ Đoàn, Hội, các cấp bộ Đoàn, Hội phải xây dựng được lực lượng cốt cán chính trị (trong đó có lực lực cốt cán trên mạng xã hội) cơ sở vững về chính trị, linh hoạt, sáng tạo, nhạy bén trong việc nắm bắt tình hình xã hội, hoạt động hiệu quả, góp phần phòng chống âm mưu “diễn biến hòa bình” của các thế lực thù địch đối với thanh niên. Tập trung xây dựng lực lượng cốt cán chính trị trong thanh niên công nhân, thanh niên dân tộc thiểu số, thanh niên tín đồ tôn giáo, thanh niên, sinh viên và các địa bàn Tây Bắc, Tây nguyên, Tây Nam bộ, thanh niên, sinh viên Việt Nam ở nước ngoài.

Bốn là, phát huy sức mạnh tổng hợp trong công tác giáo dục chính trị của Đoàn. Các cấp bộ Đoàn phải luôn đặt công tác giáo dục chính trị trong tổng thể mối quan hệ với các mặt công tác khác, bảo đảm có sự phối hợp chặt chẽ, hiệu quả cao trong tham mưu, chỉ đạo, hướng dẫn, kiểm tra, đôn đốc việc thực hiện Đề án. Việc đổi mới giáo dục chính trị phải gắn với đổi mới, nâng cao chất lượng các phong trào hành động cách mạng cũng như công tác tổ chức, chăm lo đời sống vật chất, tinh thần của thanh thiếu nhi. Công tác giáo dục chính trị phải có sự kết hợp trên dưới từ trung ương đến cơ sở cùng quan tâm, cùng làm; phối hợp giữa tổ chức đoàn với lãnh đạo cấp ủy, chính quyền; giữa tổ chức đoàn với các ban, ngành đoàn thể liên quan,… bảo đảm sự thống nhất, chặt chẽ, thiết thực, hiệu quả. Đồng thời, tiếp tục phát huy nội lực, tăng cường đầu tư, cao ý thức, trách nhiệm trong sử dụng, bảo quản cơ sở cơ sở vật chất, trang thiết bị cho công tác giáo dục chính trị, chủ động tham mưu lãnh đạo cấp ủy, chính quyền các cấp các phương án đầu tư xây dựng, phát huy hiệu quả các thiết chế văn hóa của Đoàn như nhà văn hóa thanh niên, cung thiếu nhi, các điểm văn hóa thanh niên tại các xã, thị trấn ./. 

TS. Nguyễn Văn Quyết, Học viện Thanh thiếu niên Việt Nam

SV Nguyễn Thế Anh, K6TN2, Học viện Thanh thiếu niên Việt Nam