Tạp chí Thanh niên từng bước trưởng thành qua các thời kỳ lịch sử

TNV - Trong hơn 90 năm qua, tổ chức Đoàn TNCS Hồ Chí Minh đã không ngừng đổi mới nội dung lẫn phương thức hoạt động, luôn tìm ra những hướng đi mới, phù hợp với tiến trình, quy luật phát triển của thời đại và nhu cầu, nguyện vọng của thanh thiếu nhi. Đặc biệt, từ khi ra đời vào năm 1962 đến nay, Tạp chí Thanh niên với vai trò là Cơ quan lý luận, nghiệp vụ của tổ chức Đoàn, đã góp phần tích cực vào thành công chung trong công tác Đoàn và phong trào thanh thiếu nhi niên cả nước, qua từng thời kỳ lịch sử. 

Cổ vũ phong trào đấu tranh chống giặc ngoại xâm

Năm 1964, khi đế quốc Mỹ gây chiến tranh phá hoại miền Bắc, tuổi trẻ Thủ đô Hà Nội đã phát động phong trào “Ba sẵn sàng” với các nội dung: Sẵn sàng chiến đấu; sẵn sàng gia nhập các lực lượng vũ trang; sẵn sàng đi bất cứ nơi đâu, làm bất cứ việc gì mà Tổ quốc cần.

Các chiến sĩ trẻ Điện Biên sử dụng tài liệu tuyên truyền ở chiến hào, trước giờ xuất kích (Ảnh tư liệu).

Tiếp sau đó, tại Đại hội Đoàn Thanh niên toàn miền Nam đã phát động phong trào “Năm xung phong” gồm: Xung phong tiêu diệt thật nhiều sinh lực địch; xung phong tòng quân và tham gia du kích chiến tranh; xung phong đi dân công và thanh niên xung phong phục vụ tiền tuyến; xung phong đấu tranh chính trị và chống bắt lính; xung phong sản xuất nông nghiệp trong nông hội.

Lúc bấy giờ, Tạp chí Thanh niên cùng với hệ thống báo chí cách mạng Việt Nam bằng nhiều nội dung, hình thức tuyên truyền khác nhau, phù hợp với điều kiện, bối cảnh của thời kỳ đấu tranh chống giặc ngoại xâm, đã phát triển sâu rộng phong trào “Ba sẵn sàng” và “Năm xung phong” trong cả nước, thu hút hàng triệu đoàn viên, thanh niên đăng ký xung phong tham gia kháng chiến và phục vụ cho tiền tuyến.

Ấn phẩm Tạp chí Thanh niên trong số đặc biệt về Lễ Quốc tang Chủ tịch Hồ Chí Minh (tháng 9/1969).

Hệ thống báo chí giai đoạn này, trong đó có Tạp chí Thanh niên, đã thực hiện tốt công tác tuyên truyền của mình, giới thiệu ngày càng nhiều gương thanh niên điển hình với những chiến công hiển hách, đã trở thành hiệu lệnh thúc giục tuổi trẻ, quân và dân ta xông lên tiêu diệt quân thù, có thể kể đến như: 10 cô gái thanh niên xung phong Ngã ba Đồng Lộc anh dũng đánh trả một tiểu đoàn địch; Tạ Thị Kiều tay không đoạt bốt giặc; Lê Thị Hồng Gấm chiến đấu đến hơi thở cuối cùng không chịu đầu hàng giặc; Nguyễn Văn Trỗi trước khi bị địch xử bắn vẫn giữ vững khí tiết cách mạng; Anh hùng liệt sỹ Nguyễn Viết Xuân dũng cảm “Nhằm thẳng quân thù mà bắn!”.

Sau những chiến công hiển hách, tại các chiến hào, trong hầm bí mật, hay ở góc rừng sâu, những mẩu tin, bài viết, hình ảnh trên Tạp chí Thanh niên và các tài liệu tuyên truyền, được các chiến binh trẻ chuyền tay nhau, hoặc một người đọc cho cả nhóm nghe, rồi cùng nhau bàn bạc, thảo luận. Các buổi sinh hoạt đoàn ở chiến khu, tuy diễn ra trong thời gian ngắn như thế nhưng không kém phần sôi động, ý nghĩa, đã cổ vũ mạnh mẽ cho tinh thần, phong trào đấu tranh chống giặc ngoại xâm, đóng góp quan trọng cho công cuộc kháng chiến của toàn dân tộc đi đến thắng lợi.

Thanh niên công nhân thường tranh thủ giờ nghỉ giữa ca để sinh hoạt Đoàn hay trao đổi công việc tại chỗ.

Hiệu triệu thanh niên tham gia xây dựng đất nước

Sau ngày miền Nam hoàn toàn giải phóng, Tạp chí Thanh niên tiếp tục thực hiện nhiệm vụ tuyên truyền, định hướng, dẫn dắt, hiệu triệu tuổi trẻ cả nước hăng hái tham gia các phong trào thi đua xây dựng Tổ quốc đi lên chủ nghĩa xã hội.

Chẳng hạn, có nhiều phong trào qua các kỳ Đại hội Đoàn, đã được Tạp chí Thanh niên đăng tải, giới thiệu, tuyên truyền xuyên suốt, như: “Ba mũi tên tiến công chống tiêu cực và toàn Đoàn tham gia xây dựng Đảng” (năm 1976); “Ba xung kích làm chủ tập thể” (năm 1978); “Ba xung kích làm chủ tập thể”, “Thanh niên xung kích xây dựng và bảo vệ Tổ quốc” (năm 1980); “Tuổi trẻ xung kích, sáng tạo xây dựng và bảo vệ Tổ quốc” (năm 1987); “Thanh niên lập nghiệp”, “Tuổi trẻ giữ nước” (năm 1992); “Thi đua, tình nguyện xây dựng và bảo vệ Tổ quốc” (năm 2002); “5 xung kích phát triển kinh tế - xã hội và bảo vệ Tổ quốc” và “4 đồng hành với thanh niên lập thân, lập nghiệp” (năm 2007); “Xung kích, tình nguyện phát triển kinh tế - xã hội và bảo vệ Tổ quốc” và “Đồng hành với thanh niên lập thân, lập nghiệp” (năm 2012)…

Bí thư Đoàn khối các cơ quan Trung ương Trần Hữu và Tổng biên tập Tạp chí Thanh niên Nguyễn Toàn Thắng (người hàng đầu bên phải) ký kết kế hoạch phối hợp hoạt động tại Tọa đàm khoa học “Bác Hồ với Thanh niên – Thanh niên học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh” tại Phủ Chủ tịch (tháng 3/2021).

Bên cạnh đó, Tạp chí Thanh niên đã đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục, vận động để từng đoàn viên, thanh niên nhận thức đầy đủ được vai trò, trách nhiệm của mình trước vận mệnh lịch sử của dân tộc, cùng nhau xung phong, tình nguyện, xung kích tham gia kiến thiết, xây dựng Tổ quốc, góp phần đưa đất nước thoát khỏi những khó khăn, khủng hoảng về kinh tế - xã hội và từng bước đi lên, nhất là giai đoạn sau Đại hội toàn quốc lần thứ VI (năm 1986) của Đảng.

Các bài viết trên Tạp chí Thanh niên luôn tích cực tuyên truyền, lan tỏa các thông tin tốt, hành động đẹp trong xã hội; nhân rộng những giải pháp hiệu quả, thiết thực, cách làm hay vào công tác Đoàn và phong trào thanh niên; kêu gọi tuổi trẻ cả nước cùng “dấn thân kiến quốc”, nắm chắc thời cơ, vượt qua thách thức, góp phần to lớn vào sự nghiệp đổi mới đất nước.

Các ấn phẩm của Tạp chí Thanh niên luôn được đông đảo độc giả cả nước đón nhận nồng nhiệt.

Nếu trong thời kỳ kháng chiến, những chiến sĩ trẻ đã sử dụng Tạp chí Thanh niên để sinh hoạt dưới hầm công sự, nơi chiến hào, góc hầm bí mật…, thì trong giai đoạn mới, có thể thấy hình ảnh các thanh niên công nhân đang làm việc trên tầng cao, trong lò sâu hay bên xưởng máy, hay tranh thủ giờ nghỉ ca để thảo luận các bài viết trên Tạp chí Thanh niên; nhờ vậy, đã thôi thúc thêm ý chí, sức mạnh cho lực lượng công nhân trẻ hăng hái lao động, cải tiến chất lượng sản phẩm, tích cực tham gia các phong trào cải tiến chất lương, nâng cao năng suất, thi đua yêu nước và có những đóng góp xứng đáng vào công cuộc xây dựng đất nước ta trong thời kỳ đổi mới. 

Thôi thúc hành động cách mạng của tuổi trẻ

Xuất phát từ yêu cầu nhiệm vụ ở từng chặng đường trong hành trình 59 năm qua, Tạp chí Thanh niên luôn bám sát tôn chỉ, mục đích là Cơ quan lý luận, nghiệp vụ của Trung ương Đoàn, phát huy tốt chức năng tuyên truyền những chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước và tổ chức Đoàn đến thanh, thiếu niên cả nước. Nhờ vậy, đã góp phần quan trọng làm cho tổ chức Đoàn ngày càng có thêm sức cuốn hút, sứ mệnh hiệu triệu đông đảo thanh niên tham gia, phát huy vai trò xung kích, tình nguyện, sáng tạo, hoàn thành xuất sắc sứ mệnh lịch sử được Đảng và nhân dân giao cho.

Xuyên suốt thời gian qua, Tạp chí Thanh niên còn đăng cai tổ chức nhiều mô hình, hoạt động phong trào có ý nghĩa quan trọng đối với đoàn viên, thanh niên cả nước, đơn cử như: Diễn đàn Lý luận trẻ, Tuổi trẻ với tầm nhìn thế kỷ 21; Tuổi trẻ Việt Nam – Nhật Bản vun đắp tình hữu nghị, Thanh niên khởi nghiệp, 50 năm thực hiện di chúc Chủ tịch Hồ Chí Minh, Thanh niên với giáo dục nghề nghiệp, Thanh niên với giáo dục sức khỏe sinh sản, Thanh niên với sở hữu trí tuệ, Đoàn viên thanh niên, sinh viên tham gia nghiên cứu khoa học...

Gần đây nhất là các bài viết tuyên truyền tích cực về công tác phòng, chống dịch COVID-19, tuyên truyền các hoạt động kỷ niệm 90 năm thành lập Đoàn, Đại hội Đảng các cấp, bầu cử đại biểu Quốc hội, Hội đồng nhân dân các cấp, các hoạt động hướng tới chào mừng Đại hội Đoàn toàn quốc lần thứ XII (nhiệm kỳ 2022 – 2027) và chào mừng kỷ niệm 60 năm Ngày thành lập Tạp chí Thanh niên (15/10/1962 – 15/10/2022).

Đặc biệt, vừa qua, Tạp chí Thanh niên còn bổ sung thêm ấn phẩm Tạp chí Nghiên cứu Khoa học Thanh niên, đã dấy lên một sức sống mới, thu hút đông đảo thanh niên thi đua học tập, tiến công vào khoa học - công nghệ; thi đua học tập, lao động, sáng tạo, nghiên cứu khoa học để lập thân, lập nghiệp; xung kích, tham gia các phong trào tình nguyện, lấy tri thức phục vụ cộng đồng; góp phần giữ vững an ninh chính trị, bảo đảm trật tự, an toàn, an sinh xã hội.

Thông qua hệ thống các bài lý luận và nghiệp vụ của Tạp chí Thanh niên, không những đã góp phần trang bị cho thế hệ trẻ, nhất là lực lượng cán bộ Đoàn có thêm nhiều kinh nghiệm phong phú trong thực tiễn hoạt động phong trào, mà còn có thể đúc kết, khái quát thành lý luận khoa học trong công tác Đoàn; giúp cho đội ngũ cán bộ Đoàn các cấp có được bản lĩnh chính trị, năng lực công tác vững vàng, vững tâm, đủ tầm, đáp ứng yêu cầu công tác Đoàn và phong trào thanh thiếu nhi trong tình hình mới. Thực tiễn cho thấy, có rất nhiều cán bộ Đoàn sau thời gian được đào tạo, rèn luyện, trưởng thành từ công tác thanh niên, đã trở thành những nhà quản lý giỏi, các gương cán bộ lãnh đạo tiêu biểu, góp sức quan trọng vào sự thành công chung của đất nước.

Trong suốt 59 năm qua, Tạp chí Thanh niên đã luôn bám sát tôn chỉ, mục đích là Cơ quan lý luận, nghiệp vụ của Trung ương Đoàn, không ngừng nâng cao chất lượng công tác tư tưởng, lý luận, để giữ vững ngọn cờ tiên phong, chủ động dẫn dắt, định hướng, hiệu triệu, thôi thúc hành động cách mạng của thanh niên Việt Nam, đáp ứng được yêu cầu, nhiệm vụ chính trị trong từng thời kỳ lịch sử, xứng đáng được Đảng và Nhà nước tặng thưởng Huân chương Độc lập hạng Ba.

 

Lê Thanh