Thái Nguyên: Tổng kết 10 năm thực hiện Chương trình MTQG xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2010-2020 và định hướng giai đoạn sau năm 2020

TNV - Thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới (NTM) giai đoạn 2010 - 2020, tỉnh Thái Nguyên đã huy động được trên 21.357 tỷ đồng thực hiện tiêu chí nông thôn mới. Trong đó, vốn Ngân sách Trung ương 4.028 tỷ đồng (18,8%), vốn đầu tư phát triển sản xuất của các doanh nghiệp, HTX, trang trại, hộ gia đình và các nguồn vốn hợp pháp khác: 8.451 tỷ đồng (39,6%).

Sau 10 năm triển khai thực hiện Chương trình Mục tiêu quốc gia (MTQG) xây dựng NTM, với quyết tâm chính trị cao, xác định xây dựng NTM là nhiệm vụ trung tâm bao trùm; bằng nỗ lực, phấn đấu, điều hành quyết liệt và năng động của Đảng bộ, chính quyền các cấp, nhất là phát huy sức sáng tạo, tinh thần cộng đồng của nhân dân, nông thôn Thái Nguyên đã có những chuyển biến tích cực.

Đến nay, toàn tỉnh đã có 91 xã đạt 19 tiêu chí; trong đó có 88 xã (61,5%) được công nhận đạt chuẩn NTM, tăng 48 xã so với năm 2015; cao hơn 2,3 lần so với khu vực Miền núi phía Bắc (26,45%) và cả nước (50,26%). Dự kiến hết năm 2019 sẽ có 101 xã đạt chuẩn (bằng 70%); về đích sớm trước 01 năm so với mục tiêu Nghị quyết  Đại hội Đảng bộ tỉnh Thái Nguyên lần thứ XIX. Bình quân: 16,5 tiêu chí/xã, tăng 11,65 tiêu chí so với năm 2010 và tăng 03 tiêu chí so với năm 2015 (khu vực MNPB 12,28 tiêu chí; cả nước 15,26 tiêu chí). Không còn xã dưới 06 tiêu chí (năm 2010 có 85 xã dưới 06 tiêu chí).

Có 3/9 đơn vị cấp huyện (33,33%) hoàn thành nhiệm vụ xây dựng NTM. (Đến nay, cả khu vực 14 tỉnh MNPB mới chỉ có 07 đơn vị, cả nước có 84 đơn vị được Thủ tướng Chính phủ công nhận đạt chuẩn/hoàn thành nhiệm vụ xây dựng NTM). Về xây dựng NTM kiểu mẫu, tỉnh đã lựa chọn xây dựng thí điểm 09 xã và 09 xóm NTM kiểu mẫu tại 09 huyện, thành phố, thị xã, kết quả:

Xã Vinh Sơn, thành phố Sông Công đã đạt 19/19 tiêu chí NTM kiểu mẫu, đang hoàn thiện hồ sơ đề nghị công nhận đạt chuẩn NTM kiểu mẫu năm 2019; phấn đấu đến hết năm 2020, toàn tỉnh sẽ có 09 xã đạt NTM kiểu mẫu. Có 12 xóm được công nhận đạt chuẩn xóm NTM kiểu mẫu (trong đó có 05 xóm theo quyết định phê duyệt của UBND tỉnh).

Về lĩnh vực giáo dục: Tiếp tục chỉ đạo triển khai thực hiện Chương trình phát triển giáo dục, giai đoạn 2016-2020 và kế hoạch xây dựng trường học đạt chuẩn quốc gia; Duy trì và nâng cao chất lượng các chương trình phổ cập giáo dục, tỷ lệ học sinh tốt nghiệp THCS được tiếp tục học trung học (phổ thông, bổ túc, trung cấp). Đến nay, 135/139 xã đạt tiêu chí Giáo dục đạt 97,1% (tăng 74% so với năm 2010, tăng 22,3% so với năm 2015).

Lĩnh vực Y tế: Công tác khám chữa bệnh BHYT được triển khai đến tuyến xã đã góp phần thực hiện tốt công tác chăm sóc sức khỏe cho người dân nông thôn. Đến nay có 136 xã đạt tiêu chí Y tế 97,8% (tăng 23,7% so với năm 2010 và tăng 6,9% so với năm 2015); Tỷ lệ trẻ em dưới 5 tuổi bị suy dinh dưỡng thể thấp còi dưới 23%, thể nhẹ cân 12,5%; Tỷ lệ người dân tham gia BHYT đạt 97,5%.

Thời gian vừa qua, phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh” được triển khai rộng khắp, đã có những tác động tích cực trong việc cải thiện đời sống kinh tế, văn hóa tinh thần của nhân dân; Đẩy lùi và dần xóa bỏ các tệ nạn xã hội, góp phần củng cố khối đại đoàn kết toàn dân; Bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc; Đồng thời, huy động được các nguồn lực đóng góp trong nhân dân để xây dựng hệ thống thiết chế văn hóa cơ sở, thực hiện tốt nếp sống văn minh. Đến nay có 131 xã đạt chuẩn, bằng 94,2% tổng số xã đạt tiêu chí về văn hóa (tăng 85,9% so với năm 2010 và 36,9% so với năm 2015).

Ngoài ra, tỉnh còn tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động nhân dân nâng cao ý thức, trách nhiệm bảo vệ môi trường; Tổ chức phân loại, tự xử lý rác thải ngay tại gia đình; vỏ bao bì thuốc bảo vệ thực vật được thu gom, đưa vào nơi quy định; Phát triển và nâng cao hiệu quả hoạt động các mô hình tự quản về vệ sinh môi trường. Giai đoạn 2011-2019 đã xây dựng được 80 công trình cấp nước sinh hoạt tập trung (nâng tổng số công trình cấp nước tập trung nông thôn trên địa bàn tỉnh lên 221 công trình); 68 nghĩa trang; 207 điểm thu gom rác thải; 55 công trình vệ sinh tại các trường học; trên 30.000 công trình vệ sinh hộ gia đình. Tỷ lệ người dân được sử dụng nước sinh hoạt hợp vệ sinh đạt 91,8%, sử dụng nước sạch đạt 67,8%; tỷ lệ hộ gia đình có nhà tiêu hợp vệ sinh đạt 72,7%; hộ gia đình có chuồng trại chăn nuôi hợp vệ sinh đạt 72,7%; tỷ lệ trường học có công trình cấp nước sạch và nhà tiêu hợp vệ sinh đạt 96,8%. Đến nay, có 94 xã đạt tiêu chí Môi trường và an toàn thực phẩm bằng 67,6% (tăng 55% so với năm 2010 và tăng 34,8% so với năm 2015).

Về lĩnh vực Quốc phòng – An Ninh: Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động nhân dân thực hiện tốt phong trào "Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc", phòng chống tội phạm và các tệ nạn xã hội; Chủ động đấu tranh ngăn chặn các âm mưu, hoạt động chống phá, giữ vững ổn định chính trị, an ninh nông thôn; Xây dựng lực lượng dân quân “vững mạnh, rộng khắp”, hoàn thành tốt công tác huấn luyện dân quân, tự vệ và các chỉ tiêu quốc phòng. Đến nay, có: 131/139 (bằng 94,2%) xã đạt chuẩn tiêu chí số 19 về quốc phòng an ninh (tăng 1.9% so với năm 2010 và bằng năm 2015).

Sau 10 năm triển khai thực hiện Chương trình MTQG xây dựng NTM, với quyết tâm chính trị cao, xác định xây dựng NTM là nhiệm vụ trung tâm bao trùm; bằng nỗ lực, phấn đấu, điều hành quyết liệt và năng động của Đảng bộ, chính quyền các cấp, nhất là phát huy sức sáng tạo, tinh thần cộng đồng của nhân dân, nông thôn Thái Nguyên đã có những chuyển biến tích cực. Chương trình đã đạt và vượt một số mục tiêu Đề án xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2016-2020 (số xã đạt chuẩn NTM dự ước hết năm 2019: 101 xã, về đích trước 01 năm; số đơn vị cấp huyện đạt chuẩn/hoàn thành nhiệm vụ xây dựng NTM: 03 đơn vị, vượt 01 đơn vị và về đích trước 02 năm). Thu nhập bình quân đầu người khu vực nông thôn đạt 38,63 triệu đồng/người/năm (vượt 2,63 triệu đồng so với mục tiêu trong Đề án). Tỷ lệ hộ nghèo (theo chuẩn nghèo tiếp cận đa chiều giai đoạn 2016-2020) khu vực nông thôn giảm còn 8,47%; thấp hơn 8,6% so với tỷ lệ hộ nghèo khu vực 14 tỉnh MNPB (17,07%).

Chương trình đã làm thay đổi nhận thức của đa số người dân, lôi cuốn họ tham gia vào xây dựng NTM “Từ phải làm đã chuyển thành khát vọng xây dựng NTM”. Từ chỗ số đông còn tư tưởng trông chờ, ỷ lại vào đầu tư của nhà nước đã chuyển sang chủ động, tự tin tham gia tích cực vào xây dựng NTM. Xây dựng NTM đã trở thành phong trào sôi động, rộng khắp; huy động cả hệ thống chính trị và toàn xã hội tham gia.

Ngọc Khanh