Lệnh cấm di trú của ông Trump bắt đầu có một phần hiệu lực

TNV- Lệnh cấm di trú của Tổng thống Donald Trump, được đưa ra bởi một sắc lệnh hành pháp, đã bắt đầu có một phần hiệu lực vào thứ 5 sau một cuộc chiến pháp lý kéo dài. Bộ Ngoại giao đã thiết lập một thời gian khởi động vào 8 giờ tối trước đó.

Tòa án Tối cao đã thông cáo vào thứ 2 rằng những người muốn xin thị thực đi lại tới Mỹ từ 6 quốc gia bị cấm sẽ phải chứng minh có một “mối quan hệ thực sự” với một người ở Mỹ, khi nước này cho phép một số phần của lệnh cấm di trú đi vào hoạt động.

Quan hệ gia đình, theo chính quyền của ông Trump, là mối quan hệ với cha mẹ, vợ chồng, trẻ nhỏ, con trai hoặc con gái đã trưởng thành, bố mẹ chồng/vợ, con rể, con dâu, anh chị em, hôn phu hoặc hôn thê. Theo người phát ngôn Bộ Ngoại giao Heather Nauert, quan hệ này bao gồm các quan hệ huyết thống, một nửa huyết thống hay quan hệ kế, như là mẹ kế hay anh trai có chung nửa huyết thống.

Thành viên gia đình ở Mỹ được tính là quan hệ thực sự của một cá nhân không cần phải là công dân Mỹ. Ví dụ, người mẹ có thể được cấp thị thực du lịch để thăm con trai đang sinh sống ở đây với thị thực du học.

Khi được hỏi tại sao ông bà, người đã nuôi dưỡng cháu, không đủ tiêu chuẩn, thì một quan chức chính phủ cấp cao đã phát biểu, “Chúng tôi sẽ xem xét liệu ứng viên có hội đủ tiêu chuẩn dưới mức miễn hay không. Nếu họ muốn nói rõ ràng tại sao chúng tôi khước từ họ, chúng tôi sẽ xem xét từng trường hợp, nhưng mối quan hệ sẽ không phải là yếu tố để cân nhắc.”

Theo sắc lệnh hành pháp, có 120 ngày đình chỉ việc đi lại của tất cả người tị nạn, cũng như 50000 người tị nạn cho năm tài khóa 2017, nhưng những người tị nạn chứng minh một trong những mối quan hệ sẽ được miễn trừ cả hai điều trên.

Bất cứ người tị nạn nào được chấp thuận cho tái định cư trước thời hạn 8 giờ sẽ được thừa nhận bất cứ khi nào họ di chuyển. Cũng trong tối thứ 4, 49009 người tị nạn đã được thừa nhận cho năm khóa, cho nên chính quyền cho thể cho phép thêm 991 người nữa. Không rõ ràng liệu 991 người khia sẽ phải chứng minh một mối quan hệ gia đình “thực sự” với Mỹ như thế nào, nhưng một khi chính quyền đưa ra giới hạn 50000 người, lệnh cấm 120 ngày sẽ khởi động – một lần nữa, ngoại trừ bất cứ người tị nạn nào có thể chứng minh họ được miễn trừ bằng một mối quan hệ.

Tuy nhiên, một cơ quan tái định cư là một mối liên hệ chưa đủ mạnh; định nghĩa của họ là nó phải “trang trọng, được chứng minh bằng tài liệu, và được hình thành trong một quá trình thông thường, hơn là vì mục đích trốn tránh” sắc lệnh hành pháp.

Khi được yêu cầu giải thích tại sao các cơ quan tái định cư cho người tị nạn không đủ tiêu chuẩn, các quan chức chính phủ cấp cao đã thừa nhận rằng họ vẫn đang thảo luận về vấn đề này vì “không có những ví dụ cụ thể nào liên quan đến người tị nạn” trong phán quyết của tòa án.

Chính phủ đã phát biểu rằng không thể đưa ra những con số là có bao nhiêu người tị nạn sẽ bị ảnh hưởng bởi những tiêu chuẩn này bởi vì họ sẽ phải kiểm tra những trường hợp miễn trừ mới. Nhưng một quan chức đã nói rằng đã có hơn 50% người tị nạn có những mối quan hệ gia đình ở Mỹ.

Bà Nauert cũng không thể nói liệu người Iraq mà đã làm việc cho hay đại diện cho chính phủ Mỹ có đủ tiêu chuẩn để cho là có mối quan hệ thực sự với một thực thể của Mỹ hay không. Khi Iraq không còn nằm trong danh sách 6 nước nữa, lệnh cấm có thể áp dụng cho người Iraq xin thị thực tị nạn đặc biệt.

Các cá nhân đến từ 6 quốc gia bị ảnh hưởng có thể cũng đạt tiêu chuẩn nhận thị thực nếu họ có một mối liên hệ được thiết lập tới các thực thệ khác nhau ở Mỹ - ví dụ, các sinh viên được nhận vào trường đại học hay thăm các giảng viên.

Theo một quan chức chính phủ cấp cao, các luật sư của chính phủ đồng ý với định nghĩa – bị các nhà phê bình cho là tùy tiện và hạn chế - bằng cách dùng định nghĩa về gia đình trong Đạo luật Nhập cư và Quốc tịch (INA), trong đó chỉ rõ vợ chồng, con cái và anh chị em, và những điều được chỉ ra trong phán quyết của Tòa án Tối cao.

Các nhân viên lãnh sự, xem xét đơn xin thị thực và cấp thị thực ở nước ngoài, sẽ xác định liệu ứng viên có phù hợp với tiêu chuẩn hay không.

Khi được hỏi rất nhiều lần trong suốt cuộc họp báo liệu sắc lệnh hành pháp này và định nghĩa mới có làm cho nước Mỹ an toàn hơn không, và liệu chính quyền đã có một đánh giá rủi ro theo đúng định nghĩa của nó, Bà Nauert đã tôn trọng luật liên bang.

Bà nói: “Đã 3 ngày để thông qua và cố gắng gắn kết lại, nên tôi không đảm bảo rằng bất cứ ai có khả năng thực hiện một đánh giá rủi ro, như bạn gợi ý, về ông bà.”

Bà Nauert cũng cho rằng có những mối bận tâm chính đáng về những người từ 6 nước đó và những người tị nạn và mối nguy hiểm họ có thể gây ra cho người Mỹ.

Bà nói: “Có thể có những mối bận tâm. Và công chúng Mỹ có thể có những lo lắng chính đáng về an nguy của họ khi chúng ta mở cửa.”

Bộ Ngoại Giao phát biểu rằng họ không có dự định hủy bỏ các cuộc hẹn xin thị thực được lên lịch trước đó nhưng những ứng viên với các cuộc phỏng vấn sau 8 giờ tối thứ 5 sẽ cần phải đáp ứng các yêu cầu mới.

Theo Bộ An ninh Nội địa, những người có thị thực, trình ra ở sân bay và trạm kiểm soát biên giới sẽ được chấp thuận, trừ phi có một lý do không liên quan thì họ không được phép vào.

Một quan chức chính phủ cấp cao đã nói: “Chúng tôi mong đợi việc kinh doanh diễn ra như thường lệ ở lối ra vào của các cảng bắt đầu từ 8 giờ tối nay.”

Sắc lệnh hành pháp được ông Trump ký vao tháng 3 đã bị Tòa án cấp dưới chặn lại. Phán quyết của Tòa án Tối cao cho phép chính phủ tạm thời cấm nhập cảnh vào Mỹ đối với công dân của 6 nước Hồi giáo đa số - Iran, Lybia, Somalia, Sudan và Yemen- với ngoai lệ dành cho những người có “bất cứ mối quan hệ thực sự nào với một người hay một thực thể ở Mỹ”.

Tòa án Tối cao sẽ lắng nghe những lập luận vào tháng 10 về những trường hợp đó.

Dù thực tế là điều đó có thể chỉ ảnh hưởng đến một số lượng nhỏ khách du lịch, ít hơn rất nhiều so với lệnh ban hành ban đầu vào tháng 1, chính phủ cho biết đây đã là một chiến thắng. Một quan chức chính phủ cấp cao phát biểu vào thứ 5: “Đó thực sự là một thắng lợi đáng kể cho an ninh quốc gia của chúng ta, và Tổng thống Trump đặc biệt hài lòng với sự đồng thuận đưa ra quyết đinh”.

Vào thứ 2, Tổng thống đã gọi phán quyết của Tòa án là một “thắng lợi rõ ràng”.

Tuy nhiên, những người phản đối lệnh cấm mong đợi một phiên tòa nữa và một sự chống lại việc triển khai mới.

Liên minh Tự do Dân sự Mỹ (ACLU), một phần thách thức về pháp lý của lệnh cấm, cho biết hướng dẫn từ chối coi một số loại quan hệ gia đình (ông bà, cháu, chú bác, dì, anh em họ, anh rể, chị dâu và một số nữa) là những mối quan hệ thực sự.

Omar Jadwat, giám đốc Dự án về Quyền của Người nhập cư của ACLU đã nói: "Rõ ràng mục đích của Tổng thống Trump là chỉ trích và lên án những người Hồi giáo. Các hướng dẫn được báo cáo không phù hợp với sắc lệnh của Toà án Tối cao, là chuyên quyền và không bị ràng buộc bởi bất kỳ mục đích chính đáng nào của chính phủ".

Thu Ngân (Theo ABC News)