Những thành phố có không khí sạch và ô nhiễm nhất thế giới

TNV- 9 trong số 10 người trên hành tinh của chúng ta đang hít thở không khí chứa nồng độ ô nhiễm cao. Ô nhiễm không khí đã giết chết 7 triệu người mỗi năm theo nghiên cứu mới nhất của tổ chức Y tế Thế giới.

Không khí đang bị ô nhiễm ở mức cao

Nghiên cứu này là một phân tích của WHO, được thực hiện trên cơ sở dữ liệu toàn diện nhất trên thế giới về ô nhiễm không khí. Tổ chức đã thu thập dữ liệu từ hơn 4.300 thành phố và 108 quốc gia.

“Tôi e rằng điều nghiêm trọng là mức độ ô nhiễm không khí vẫn duy trì ở mức cao nguy hiểm ở nhiều nơi trên trái đất,”, tiến sĩ Maria Neira, giám đốc Ban Y tế công cộng, các yếu tố y tế quyết định môi trường và xã hội cho biết trong nghiên cứu công bố thứ 3 vừa qua. Bà nhận định thêm: “Không nghi ngờ gì nữa ô nhiễm không khí ngày nay không chỉ là rủi ro môi trường lớn nhất đối với sức khỏe mà rõ ràng đây còn là vấn đề chủ đạo, thách thức chính đối với sức khỏe cộng đồng ở thời điểm hiện tại và có thể là một trong những vấn đề lớn nhất mà chúng ta phải cân nhắc trong tương lai.”

Ô nhiễm bụi mịn (viết tắt là PM, Particle Pollution), kết hợp giữa giọt chất lỏng và rắn trong không khí, bị hút và xâm nhập vào phổi khi thở. Điều này có thể dẫn đến các tình trạng sức khỏe như bệnh hen suyễn, ung thư phổi, tim mạch, đột quỵ, nghẽn phổi mãn tính. Những hạt bụi siêu nhỏ bên ngoài như sunfat, nitrat, carbon đen được thải ra từ ô tô, phương tiện giao thông, sản xuất, nhà máy điện, canh tác. Tổng cộng theo WHO, ô nhiễm không khí là nguyên nhân của khoảng 4.2 triệu ca tử vong vào năm 2016.

Ô nhiễm không khí ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe cộng đồng

“Nhiều siêu thành phố vượt ngưỡng chất lượng không khí đến hơn 5 lần, gây ra rủi ro lớn cho sức khỏe con người,” Neira nói. Đây là “một vấn đề cực kỳ nghiêm trọng mà bây giờ chúng ta đang phải đối mặt.”

Cư dân ở châu Á và Phi là những người đang phải chống chọi với vấn đề lớn nhất. Hơn 90% ô nhiễm không khí liên quan đến ca tử vong xảy ra khu vực này nhưng những thành phố như ở Mỹ, châu Âu, phía đông Địa Trung Hải cũng có mức độ ô nhiễm không khí vượt quá giới hạn an toàn cho sức khỏe theo tiêu chí của WHO.

Do dữ liệu được thu thập từ nhiều nguồn đa dạng nên khó để xếp hạng thứ tự ô nhiễm giữa các thành phố. Tuy nhiên, số liệu mới nhất của WHO chỉ ra rằng các thành phố ở Hoa Kỳ đang đứng ở mức ô nhiễm hơn trong danh sách bao gồm Los Angeles, Bakersfiel, Fresno, California, Indianapolis và khu vực Elkhart-Goshen của Indiana. Cũng có mặt trong danh sách các thành phố ô nhiễm còn có Gary, Indiana; Mira Loma, Calexico and Napa, California; Louisville, Kentucky và St. Louis.

Những thành phố kể trên không thể so sánh với những nơi có chỉ số ô nhiễm không khí cao nhất như  Peshawar và Rawalpindi ở Pakistan. Varanasi và Kanpur ở Ấn Độ, Cairo, Al Jubail, Saudi Arabia cũng có mức độ ô nhiễm không khí cao.

Nếu bạn muốn hít thở không khí trong lành, hãy thử đến các thành phố như Wenden, Arizona (dân số 2.882 người), hoặc Cheyenne, Wyoming (dân số 64.019 người). Khu vực Eureka-Arcata-Fortuna của California, Battlement Mesa, Colorado; Wasilla, Alaska; Gillette, Wyoming; Kapaa, Hawaii cũng là những nơi xếp hạng không khí sạch nhất.

Theo WHO, thành phố Honolulu là một trong những thành phố lớn của Mỹ được đánh giá là không khí trong lành.

Ô nhiễm trong nhà, một nguồn lớn khác về ô nhiễm không khí là vấn đề chủ yếu mà các nước đang phát triển gặp phải. Báo cáo của WHO cho biết, hơn 40% dân số thế giới không được tiếp cận với công nghệ nấu ăn hoặc chiếu sáng. Các gia đình sử dụng gỗ, phân hoặc than trong bếp nấu ăn hoặc lò sưởi mở để chế biến bữa ăn và sưởi ấm ngôi nhà của họ, tạo ra các hạt bụi không khí trong nhà. Cải tiến công nghệ không theo kịp sự gia tăng dân số, kết quả là chỉ riêng ô nhiễm trong gia đình đã gây ra khoảng 3,8 triệu ca tử vong năm 2016. Phụ nữ và trẻ là những đối tượng bị chịu ảnh hưởng nặng nhất từ ô nhiễm không khí trong nhà.

Neira cho hay tin tốt là nhiều thành phố đang tiến hành kiểm tra và kiểm soát chất lượng không khí. Thông tin hữu ích có thể giúp các nhà lãnh đạo nâng cao chất lượng không khí.

Cũng có những việc bạn có thể làm để giảm thiểu ô nhiễm không khí ở nơi bạn sống. Các chuyên gia gợi ý rằng thay vì lái xe chúng ta nên đi bộ, đạp xe hay tham gia các phương tiện giao thông công cộng. Để bảo vệ chính mình, mọi người nên ở trong nhà khi ô nhiễm không khí đang ở mức cao, đặc biệt với những người đang gặp các vấn đề về tim mạch hay lớn tuổi. Việc lắp đặt thiết bị lọc hệ thống thông gió trong nhà của bạn có thể làm giảm tác động của ô nhiễm.

Nghiên cứu mới này “nói chung là một công trình ấn tượng và miêu tả rõ ràng tác động lớn của ô nhiễm không khí toàn cầu”, Kevin McConway, giáo sư danh dự về số liệu thống kê ứng dụng tại Đại học Mở đánh giá. "Trong khi chúng ta vẫn cần phải tiếp tục hành động để cải thiện trình trạng ô nhiễm không khí ở các thành phố giàu có phương Tây như Luân Đôn thì ở các nước thu nhập thấp và trung bình và ở nhiều nơi khác trên thế giới vấn đề còn nan giải hơn."

Tiến sĩ Anthony Frew, chuyên gia về dị ứng và thuốc hô hấp tại Bệnh viện Hoàng gia Sussex County, đồng ý nhưng cùng lúc cũng muốn người phương Tây phải lưu tâm rằng trong khi họ hít thở không khí tương đối sạch hơn thì lối sống của họ vẫn là một gánh nặng cho môi trường.

"Báo cáo này là một lời nhắc nhở kịp thời rằng chúng ta, những người đang ở phương Tây cần phải nhớ rằng mình may mắn được sống ở nơi ít ô nhiễm nhưng sự giàu có của chúng ta được gây dựng, một phần, trên các ngành công nghiệp gây ô nhiễm ở những nơi khác trên thế giới, ảnh hưởng đến sức khỏe của người khác."

Vĩnh Hà (Theo CNN)