Kiên trì bám trụ quê hương, làm giàu từ trồng xoài ghép

TNV - Kinh tế khó khăn, anh trai Quân cũng như các thanh niên trong bản, trong xã rời quê ra đi tứ xứ làm ăn; nhưng Quân vẫn âm thầm ở lại bám trụ mảnh đất quê hương, tìm cách vươn lên thoát nghèo và làm giàu bằng chính nghề nông.

Vượt lên hoàn cảnh cơ hàn

Nhắc tới gương thanh niên phát triển kinh tế, thì Trịnh Hồng Quân (sinh năm 1989) – Bí thư Chi đoàn bản Nông Xôm, xã Hát Lót (Mai Sơn – Sơn La) - luôn là một trong những gương mặt đầu tiên được Huyện đoàn Mai Sơn nhắc đến. Chúng tôi được Huyện đoàn đưa về thăm mô hình trồng cây ăn quả của Quân khi vườn xoài vừa chớm vào vụ. Gia đình Quân nằm ở cuối bản, xung quanh vô vàn những đồi xoài đang lên xanh và cho quả.

Những cây xoài lủng lẳng quả nằm ngay lối ngõ vào và trải rộng ra bát ngát, mênh mông cả vạt đồi nằm ngay sau nhà. Xen giữa những gò, những mỏm đá đen thui muôn hình vạn trạng nằm ngổn ngang khắp cả quả đồi là những cây xoài tươi xanh đang vào mùa hái quả. Thế mới biết sức trẻ của vợ chồng Quân phải hy sinh lớn biết chừng nào để biến mảnh đồi cằn khô, mấp mô gò đá thành vườn trái cây trù phú.

 Sức trẻ của vợ chồng Quân phải hy sinh lớn biết chừng nào…

Do mới đầu vụ, nên hôm nay vợ chồng Quân mới tỉa hơn tạ giao cho thương lái. Vui mừng trước cuộc sống đủ đầy hôm nay bao nhiêu thì Quân cũng chạnh lòng bấy nhiêu mỗi khi nhớ lại cảnh cơ hàn của gia đình gần chục năm về trước.

Năm 2000, do hoàn cảnh quá khó khăn, túng thiếu, gia đình Quân dắt díu nhau rời xa khu vực trung tâm xã ra khu đất đồi bản Nông Xôm để mưu sinh. Kinh tế gia đình từ những năm 2005 trở về trước nghèo đến nỗi xe đạp cũng chẳng có mà đi, bố thì nghiện ma túy nhà có đồng nào đều đem đi hút hết. Thấm thía được cái nghèo cái khổ, ba anh em Quân tự bảo nhau phải cố gắng vượt lên, ai thuê gì cũng làm chẳng quản vất vả nặng nhọc, nhưng tiền công cũng chỉ đủ kiếm được bữa cơm qua ngày. Gia đình chỉ có 1 miếng đất rộng khoảng 01 ha mà bản cho thầu để trồng mía, với sản lượng mỗi năm 50 tấn, nhưng do giá thu mua của nhà máy rất rẻ (200 đồng/kg) nên doanh thu cả năm cũng chỉ khoảng 10 triệu đồng bao gồm tất cả tiền phân bón và công sức mấy tháng trời của cả nhà bỏ ra hôm sớm.

Còn mảnh đồi gần nhà rộng khoảng 5.000 m² thì lô nhô toàn gò, đụn đá. Những khoảnh đất vốn đã không màu mỡ lại bị phân cắt ra bởi những mỏm đá nên rất khó trong việc cày xới, làm đất và trồng trọt. Hốc đá nhiều, lũ chuột càng dễ bề trú ngụ, nên vụ ngô nào cũng bị chuột phá hoại đáng kể, chỉ thu được trên dưới 01 tấn ngô, ước bằng 2,5 triệu đồng, chưa tính tới chi phí đầu tư chăm bón. Gia đình luôn lâm vào cơ cảnh làm chẳng đủ ăn, vay mượn quanh năm suốt tháng.

…để biến mảnh đồi cằn khô, mấp mô gò đá thành vườn trái cây trù phú.  Ảnh: P. Quỳnh.

Kinh tế khó khăn, anh trai Quân cũng như các thanh niên trong bản, trong xã rời quê ra đi tứ xứ làm ăn; nhưng Quân vẫn âm thầm ở lại bám trụ mảnh đất quê hương, tìm cách vươn lên thoát nghèo và làm giàu bằng chính nghề nông. Năm 2005, gia đình bác ruột có vườn xoài hôi giống địa phương được thương lái đến mua 3 nghìn đồng/kg; năm đó xoài sai, gia đình bác bán được 10 tấn thu về 30 triệu. Thấy trồng cây xoài kinh tế hơn trồng ngô và mía, vậy là 0,5 ha cạnh nhà bắt đầu trồng cây xoài từ năm đó – Trịnh Hồng Quân kể tiếp.

Tích tụ đất đai, làm giàu từ trồng cây ăn quả

Những năm đầu mới trồng, cây vẫn còn nhỏ chưa ra quả thì Quân trồng xen canh cây bí đao, cây na, cây sắn để lấy ngắn nuôi dài. Đến năm 2010 xoài bắt đầu cho thu, nhưng giá rẻ (5.000 đồng/kg) lại bị sâu bệnh nhiều, nên gia đình chỉ thu được 20 triệu đồng (sau khi trừ mọi chi phí), nhưng tính ra thì vẫn hiệu quả hơn cây ngô, cây sắn, cây mía…Để tập trung cho cây xoài sinh trưởng, những cây trồng xen canh dần được loại bỏ đi.

Có 20 triệu trong tay, Quân đã mua dứt lại mảnh đất 01 ha mà gia đình đang thầu của bản để tiếp tục trồng mía, rồi sau đó lại mạnh dạn thay thế cây mía bằng 2.400 cây nhãn giống mới của Hưng Yên. Những năm sau, xoài được giá hơn và sản lượng thu hoạch cũng nhiều hơn, nên gia đình Quân đã dư giả mua được xe máy và các đồ dùng cải thiện đời sống sinh hoạt, đồng thời mua thêm khoảng 02 ha đất nữa để tiếp tục mở rộng diện tích trồng xoài.

Trịnh Hồng Quân (bên trái) chia sẻ với tác giả, trồng cây ăn trái phù hợp với địa hình và hiệu quả hơn trồng ngô, sắn. Ảnh: P. Quỳnh.

Mặc dù kinh tế gia đình đã ổn định, không còn phải đi vay ăn nữa nhưng để làm giàu từ đất thì vẫn là bài toán khó. Sau nhiều trăn trở, tìm tòi, thấy một số bà con họ hàng xung quanh mang giống xoài Đài Loan 05 về ghép trên giống xoài hôi của địa phương vừa cho năng suất cao mà lại được giá, nên năm 2013, Quân đã “liều” chuyển đổi ghép thử nghiệm trên một nửa vườn xoài sau nhà, thấy kết quả khả quan Quân quyết định chuyển toàn bộ diện tích 2,5 ha xoài hiện có sang trồng xoài ghép.

Năm 2015, vụ xoài ghép đầu tiên cho quả với giá 20.000 đồng/kg, thu về gần 300 triệu đồng; các năm tiếp theo do diện tích được thu tăng lên, sản lượng cũng cao hơn, nên doanh thu năm 2016 đạt hơn 500 triệu đồng, năm 2017 gần 900 triệu đồng. Năm nay do sản lượng tụt giảm đáng kể bởi xoài ra hoa đúng vào đợt rét đậm cộng thêm với sương muối, thêm vào đó giá thu mua cũng hạ nên doanh thu dự kiến chỉ khoảng 350 triệu đồng.

Bí thư Huyện đoàn Mai Sơn - Nguyễn Tuấn Anh (bên trái) cho biết, hệ thống đường ống tưới nước tiết kiệm và chăm sóc cây trái theo hướng thân thiện với môi trường đã được Quân sớm đầu tư áp dụng.  Ảnh: P. Quỳnh

Nhờ có nguồn thu từ xoài, năm 2010 gia đình Quân đã thoát nghèo và vươn lên trở thành hộ khá giả của xã; anh trai sau khi bươn trải Nam – Bắc không thành công, đã được Quân giúp mua đất, xây nhà định cư ở thành phố Sơn La làm ăn buôn bán ổn định cuộc sống, còn em trai Quân đã tốt nghiệp đại học nhưng cũng về quê theo Quân trồng cây ăn quả phát triển kinh tế.

Hiện nay chàng trai sinh năm 1989 đã có 5,5 ha cây ăn trái các loại; trong đó, diện tích xoài 2,5 ha, nhãn 2 ha, 01 ha còn lại gồm bưởi và bơ. Năm trước, vườn nhãn của anh đã cho thu 100 triệu đồng, vụ nhãn năm nay Quân đã bán cả vườn khi quả còn non cho thương lái thu về 200 triệu đồng. Kể từ năm 2019, nguồn thu nhập từ trồng cây ăn trái của gia đình Bí thư Chi đoàn thôn Nông Xôm sẽ còn tăng lên đáng kể bởi diện tích bưởi và bơ cũng đến mùa cho quả./.

Chú thích ảnh:

.

Phạm Quỳnh