Công tác sắp xếp, tinh gọn bộ máy của tỉnh Yên Bái sau hơn 2 năm thực hiện

TNV - Yên Bái là tỉnh miền núi phía Bắc, có diện tích tự nhiên 6.889 km²; dân số trên 80 vạn người, với trên 30 dân tộc cùng sinh sống (dân tộc thiểu số chiếm 53,74%); có 09 huyện, thị xã, thành phố (trong đó 02 huyện vùng cao Trạm Tấu và Mù Cang Chải nằm trong 64 huyện nghèo đặc biệt khó khăn của cả nước, đồng bào Mông chiếm trên 80% dân số); có 180 xã, phường, thị trấn (81 xã đặc biệt khó khăn).

Không phát sinh những vấn đề phức tạp

Trước khi thực hiện Nghị quyết số 39-NQ/TW ngày 17/4/2015 của Bộ Chính trị (tính đến 30/4/2015), tỉnh Yên Bái có 37 sở, ban, ngành, đoàn thể cấp tỉnh với 353 phòng, ban, cơ quan chuyên môn, đơn vị sự nghiệp trực thuộc và 357 đơn vị sự nghiệp cấp tỉnh. Có 835 cơ quan chuyên môn, tổ chức, đơn vị sự nghiệp cấp huyện. Được giao 3.807 biên chế công chức; 22.798 biên chế viên chức; 4.092 biên chế cán bộ, công chức cấp xã; 9.562 biên chế người hoạt động không chuyên trách cấp xã, thôn, bản, tổ dân phố.

Trao đổi với tác giả, ông Nguyễn Tuấn Anh (bên phải) nguyên Chánh Văn phòng Huyện ủy, nay là Chánh Văn phòng cấp ủy và chính quyền huyện Văn Chấn, cho biết: Từ khi sáp nhập việc nắm thông tin được bao quát rộng hơn, kịp thời hơn, thuận lợi cho việc điều hành; tiết kiệm chi phí gửi văn bản, pho tô, điều hành xe và sử dụng phòng họp… (Ảnh: P.Quỳnh).

Bắt tay vào thực hiện, Tỉnh ủy đã thành lập Ban Chỉ đạo và Tổ giúp việc Ban Chỉ đạo thực hiện Nghị quyết số 18-NQ/TW và Nghị quyết số 19-NQ/TW, do Bí thư Tỉnh ủy trực tiếp làm Trưởng ban Chỉ đạo. Hàng tháng, Ban Chỉ đạo họp để chỉ đạo chuẩn bị, cho ý kiến vào các nội dung, đề án trước khi trình Thường trực và Ban Thường vụ Tỉnh ủy, đảm bảo việc tổ chức thực hiện đồng bộ, thống nhất, đúng quy trình, thủ tục; các huyện, thị, thành ủy, đảng ủy trực thuộc Tỉnh ủy cũng thành lập Ban Chỉ đạo để chỉ đạo triển khai thực hiện ở địa phương, đơn vị mình.

Đến nay, Ban Thường vụ Tỉnh ủy phê duyệt 38 đề án, phương án hợp nhất, sáp nhập; Hội đồng nhân dân tỉnh ban hành Nghị quyết số 07/2018/NQ-HĐND ngày 10/4/2018 "về việc hỗ trợ cán bộ, công chức, viên chức, lao động hợp đồng thôi việc theo nguyện vọng"; Ủy ban nhân dân tỉnh phê duyệt, ban hành 47 đề án, phương án sắp xếp tổ chức bộ máy gắn với tinh giản biên chế, để các đơn vị mới chính thức đi vào hoạt động đồng bộ từ ngày 01/7, một số từ ngày 01/9/2018.

Nhờ làm tốt công tác phổ biến, quán triệt, định hướng tư tưởng nên các cấp, các ngành, địa phương và cán bộ, đảng viên đều nhận thức đầy đủ, đúng đắn và đồng thuận cao trong việc sắp xếp bộ máy, tổ chức, bố trí cán bộ lãnh đạo, cán bộ dôi dư gắn với tinh giản biên chế theo đúng mục tiêu, yêu cầu đề ra; không phát sinh những vấn đề phức tạp.

Giảm và thu gọn được 383 đầu mối, tổ chức (bằng 23,95%)

Với việc tập trung đi trước một bước trong sắp xếp tổ chức, tinh gọn bộ máy, tinh giản biên chế theo tinh thần Nghị quyết số 39-NQ/TW của Bộ Chính trị, đến tháng 8/2018, tỉnh Yên Bái đã giảm được 310 đầu mối và thu gọn được 73 tổ chức bên trong các cơ quan, đơn vị (bằng 23,95% so với tổng số đầu mối tổ chức, cơ quan, đơn vị năm 2015).

Cụ thể, Khối Đảng, đoàn thể: Giảm, thu gọn được 32 đầu mối và tổ chức. Hoàn thành việc thành lập cơ quan tham mưu giúp việc chung khối Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị - xã hội ở 09 huyện, thị xã, thành phố. Khối Nhà nước: Giảm, thu gọn được 351 đầu mối và tổ chức; trong đó, cấp tỉnh giảm, thu gọn được 164 đầu mối và tổ chức bên trong, gồm: Giảm, thu gọn 80 phòng, cơ quan, đơn vị chuyên môn thuộc các sở, ban, ngành; giảm 84 đơn vị sự nghiệp trực thuộc sở, ban, ngành. Cấp huyện giảm 187 đơn vị (gồm giảm 27 phòng, ban chuyên môn, 30 đơn vị sự nghiệp và 130 trường học)

Theo ông Trịnh Thế Bình (người đứng bên trái) nguyên Chánh Văn phòng Huyện ủy được phân công làm Giám đốc Trung tâm Truyền thông và Văn hóa huyện Mù Cang Chải: Do Đài PT – TH và bộ phận làm Văn hóa thông tin – thể thao của huyện có nhiều tương đồng, nên khi sáp nhập công tác chuyên môn phối hợp nhịp nhàng hơn giữa đưa tin trên Đài với trang điện tử và tuyên truyền lưu động; anh em làm tuyên truyền lưu động cộng tác viên tin bài cho Đài, anh em phóng viên hỗ trợ viết và đọc phát xe loa. (Ảnh: P.Quỳnh).

Thực hiện thí điểm việc sắp xếp thôn, bản, tổ dân phố tại huyện Trấn Yên và thị xã Nghĩa Lộ, sau khi sắp xếp giảm 72 đầu mối. Ủy ban nhân dân tỉnh đã xây dựng phương án sắp xếp thôn, bản, tổ dân phố của 07 huyện, thành phố còn lại để tiếp tục giảm 913 thôn, bản, tổ dân phố trong năm 2018. Đồng thời, xây dựng phương án sáp nhập 14 xã trước năm 2020; điều chỉnh, sát nhập 06 xã, 01 thị trấn nông trường của huyện Văn Chấn về thị xã Nghĩa Lộ để thực hiện phát triển đô thị phù hợp với quy hoạch của Trung ương và của tỉnh.

Với việc Ban hành Nghị quyết số 09/NQ/2018/NQ-HĐND ngày 02/8/2018 của Hội đồng nhân dân tỉnh, dự kiến khi thực hiện sẽ giảm được 1.540 cán bộ không chuyên trách cấp xã và 7.430 người hoạt động không chuyên trách ở thôn, bản, tổ dân phố.

Theo đánh giá của Thị ủy Nghĩa Lộ, việc sắp xếp nhân sự trưởng thôn bản, tổ dân phố là đảng viên chưa đạt kết quả tối ưu (còn 16/71 trường hợp chưa là đảng viên). Do các tổ dân phố đều có địa bàn rộng, dân cư đông nên áp lực công việc, trách nhiệm của Bí thư chi bộ, tổ trưởng dân phố rất lớn, trong khi đó mức phụ cấp hoặc hỗ trợ cho hoạt động của một số chức danh người không chuyên trách cấp thôn chưa phù hợp hoặc không có hỗ trợ cho phó thôn, tổ phó, nên việc bố trí người tham gia vào hoạt động của tổ dân phố gặp nhiều khó khăn.

Tinh giản được 3.756 biên chế, bằng 14,12%

Năm 2016, 2017 và 7 tháng đầu năm 2018, toàn tỉnh đã tinh giản được 3.756 biên chế, bằng 14,12% so với số biên chế được giao năm 2015 (26.605 biên chế); trong đó tinh giản 522 biên chế công chức (bằng 13,71% biên chế công chức được giao năm 2015); tinh giản 3.234 biên chế viên chức (bằng 14,19% biên chế viên chức được giao năm 2015); cắt giảm được 180 chỉ tiêu hợp đồng nhân viên thú y cấp xã.

Trong quá trình sắp xếp tổ chức bộ máy đã xác định phương án, lộ trình bố trí, sắp xếp đối với 843 cán bộ lãnh đạo, quản lý (321 cấp trưởng, 522 cấp phó) các đơn vị đảm bảo số lượng theo quy định đảm bảo dân chủ, công khai, minh bạch trên nguyên tắc đảng lãnh đạo và phù hợp với điều kiện cán bộ của địa phương, đơn vị.

Đối với các đồng chí nguyên là trưởng, phó các cơ quan trước khi sáp nhập có thể điều động giữ các chức vụ khác hoặc luân chuyển để đào tạo (nếu đủ tiêu chuẩn); nếu không đủ tiêu chuẩn thì có lộ trình giảm để trong thời gian 3 năm đảm bảo số lượng cấp phó các cơ quan, đơn vị theo quy định.

Cán bộ nhân viên Trung tâm Truyền thông và Văn hóa thị xã Nghĩa Lộ - đơn vị mới sáp nhập – cùng bắt nhịp vào công tác tuyên truyền Lễ hội. (Ảnh: P.Quỳnh).

Đối với các đơn vị sự nghiệp và tổ chức bên trong, người đứng đầu được lựa chọn bằng hình thức bỏ phiếu công khai, hoặc được điều động từ các cơ quan, đơn vị khác có cán bộ dôi dư, đáp ứng được vị trí công việc; người không được lựa chọn sẽ bố trí xuống làm cấp phó; một số cấp phó dôi dư sẽ bố trí xuống làm cán bộ, công chức và được bảo lưu phụ cấp chức vụ đến hết thời gian bổ nhiệm lại.

Đồng thời hỗ trợ cho đi đào tạo để chuyển đổi nghề nghiệp, bố trí công việc khác phù hợp cho 1.653 viên chức sự nghiệp và các chức danh kế toán, lái xe, y tế học đường, bảo vệ, nhân viên kỹ thuật, nhân viên phục vụ trong các cơ quan, tổ chức hành chính, đơn vị sự nghiệp công lập dôi dư sau sắp xếp.

Tiết kiệm khoảng 925 tỷ đồng, bổ sung cho đầu tư phát triển

Kinh phí tiết kiệm do thực hiện việc tinh giản biên chế từ năm 2015 đến hết tháng 6/2018 khoảng 925 tỷ đồng, giảm số người hưởng lương và phụ cấp thường xuyên từ ngân sách được 3.687 người. Trong đó năm 2016 tiết kiệm được  khoảng 170 tỷ đồng, năm 2017 tiết kiệm được khoảng 340 tỷ đồng, năm 2018 tiết kiệm được khoảng 415 tỷ đồng.

Ngoài số kinh phí tiết kiệm trên, việc sắp xếp, tinh giản bộ máy, biên chế, tiết kiệm chi ngân sách trong các năm tiếp theo do không phải cấp kinh phí chi thường xuyên cho các đối tượng đã tinh giản hoặc chuyển sang làm việc tại các cơ sở ngoài nhà nước, không phải bố trí kinh phí để đầu tư xây dựng trụ sở, mua sắm trang thiết bị làm việc… góp phần giảm gánh nặng cho ngân sách.

Ông Lương Văn Thư (bên phải) nguyên Phó phòng NN&PTNT mới được điều động làm Giám đốc Trung tâm dịch vụ, hỗ trợ phát triển nông nghiệp, chia sẻ: Ưu điểm của sáp nhập là quản lý đầu mối công việc tập trung hơn, chỉ đạo sát hơn; khó khăn là phòng chống dịch bệnh không được kịp thời do không còn thú y xã, nhiều cán bộ phụ trách thêm phần việc ngoài chuyên môn chính, cần được tập huấn bổ sung kiến thức. (Ảnh: P.Quỳnh).

Nguồn kinh phí tiết kiệm được, phần lớn được bổ sung cho đầu tư phát triển (bình quân từ 200 - 300 tỷ/năm), tập trung cho các công trình trọng điểm, cơ sở hạ tầng trường, lớp học, xây dựng nông thôn mới.... Một phần bổ sung kinh phí mua sắm trang thiết bị dạy học, mua sắm các trang thiết bị, sửa chữa, nâng cấp các cơ sở y tế...

Cơ sở vật chất tiết kiệm do giảm điểm trường, phòng học, giảm trụ sở các cơ quan, đơn vị và tiết kiệm do không phải đầu tư bổ sung theo tính toán khoảng 135 tỷ đồng.

Sau hơn 02 năm thực hiện sắp xếp tổ chức bộ máy, cơ cấu lại đội ngũ cán bộ công chức, viên chức và tinh giản biên chế gắn với đổi mới phương thức, nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của Đảng. Những kết quả từ tinh giản biên chế, tiết kiệm ngân sách...của tỉnh Yên Bái đã góp phần từng bước cơ cấu hợp lý, nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức của tỉnh, phát huy hiệu quả công tác.

 Tuy vậy, trong quá trình thực hiện đã xuất hiện một số khó khăn, vướng mắc. Đó là: (1) Việc hợp nhất cơ quan khối nhà nước với cơ quan khối đảng chưa có tiền lệ, nên thời gian đầu sẽ gặp khó khăn trong vận hành; đòi hỏi đội ngũ cán bộ công chức phải am hiểu cả công tác xây dựng đảng, quản lý nhà nước và xây dựng chính quyền. (2) Cơ chế tài chính và chính sách cán bộ sau khi hợp nhất còn bất cập (công chức khối chính quyền không được hưởng phụ cấp 30%; công chức khối Đảng, đoàn thể được hưởng phụ cấp công tác Đảng 30% ...); kinh phí hoạt động của tổ chức Công đoàn không cấp từ ngân sách Nhà nước mà từ nguồn thu đoàn phí của đoàn viên. (3) Việc sắp xếp thôn, bản, tổ dân phố gặp một số vướng mắc do đặc thù có một số thôn bản đặc biệt khó khăn, địa bàn chia cắt, hiểm trở, diện tích lớn không thể đáp ứng tiêu chí có từ 200 hộ gia đình trở lên; một số tổ dân phố không thể đáp ứng tiêu chí có từ 300 hộ gia đình trở lên.

Trong thời gian tới, tỉnh Yên Bái xác định kiên trì, nghiêm túc thực hiện việc tinh giản biên chế, bảo đảm không tăng tổng biên chế của cả hệ thống chính trị; bố trí đầy đủ nguồn lực để thực hiện Nghị quyết số 07/2018/NQ-HĐND ngày 10/4/2018 " về việc hỗ trợ cán bộ, công chức, viên chức, lao động hợp đồng thôi việc theo nguyện vọng".

Làm tốt công tác rà soát, kiện toàn đội ngũ cán bộ lãnh đạo các cấp trong hệ thống chính trị đảm bảo công khai, minh bạch và dân chủ; sắp xếp và bố trí cán bộ đủ tiêu chuẩn, đúng người, đúng việc, đúng vị trí, đúng quy trình, quy định. Triển khai thực hiện nghiêm túc, hiệu quả, chất lượng Đề án của Tỉnh ủy về “Xây dựng và tạo nguồn đội ngũ cán bộ trẻ, cán bộ nữ, cán bộ người dân tộc thiểu số thuộc diện Ban Thường vụ Tỉnh ủy quản lý đến năm 2030, định hướng đến năm 2035”. Phấn đấu chỉ số cải cách hành chính của tỉnh năm 2018 tăng tối thiểu 8 bậc; chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh (PCI) tăng 4 - 5 bậc so với năm 2017.

Phạm Quỳnh