Cuối năm 2019, anh Văn Chung (Hà Đông, Hà Nội) mua một chung cư bình dân tại quận Hà Đông, Hà Nội với giá 1,4 tỷ đồng. Do trong tay chỉ có khoảng 900 triệu đồng nên anh đã làm hồ sơ vay ngân hàng 500 triệu đồng với thời hạn 5 năm, lãi suất ưu đãi trong 12 tháng đầu là 7,8%. Một phần vì nôn nóng vay để nhanh chóng nhận nhà, một phần vì nghĩ với thu nhập hiện tại, bản thân rất khó có thể trả nợ trước hạn nên anh không để ý đến quy định phí phạt trả nợ trước hạn. Sang năm thứ 2, lãi suất tăng lên 11,8%. Lo sợ lãi suất ngày một tăng cao trong khi thu nhập không có gì tiến triển, anh Chung quyết định vay mượn của người thân và bạn bè (không lãi suất) để tất toán số nợ còn lại. Khi anh đến làm thủ tục tại ngân hàng, ngân hàng thông báo khoản phí trả trước hạn là khoảng 15 triệu đồng. Lúc này, anh mới ngớ người vì lúc ký hợp đồng tín dụng đã không để ý đến quy định phạt trả nợ trước hạn và cũng không kịp chuẩn bị số tiền phạt.
Trường hợp trên do khách hàng nóng vội, chỉ quan tâm tới khoản tiền được vay, lãi suất và thời hạn vay mà không để ý đến phí phạt trả nợ trước hạn mặc dù việc trả nợ trước hạn đều được quy định rõ ràng trong hợp đồng.
Phí phạt trả trước hạn là gì?
Tất toán trước hạn là thủ tục khách hàng vay vốn muốn thực hiện việc thanh toán, hoàn trả khoản vay sớm hơn so với thời điểm theo thỏa thuận trên Hợp đồng tín dụng.
Phí phạt trả trước hạn là số tiền mà khách hàng phải thanh toán thêm cho ngân hàng khi muốn tất toán khoản nợ trước thời hạn đã cam kết theo quy định trên Hợp đồng tín dụng.
Tại sao trả trước hạn lại bị phạt?
Cũng như anh Chung, nhiều người thường thắc mắc tại sao họ đã hoàn thành nghĩa vụ tài chính, thậm chí còn sớm hơn so với thời gian quy định mà lại bị phạt.
Theo giải thích từ phía ngân hàng, khi cho khách hàng vay, ngân hàng đã cân đối nguồn vốn huy động để đáp ứng yêu cầu của khoản vay; đồng thời trong thời hạn cho vay theo hợp đồng tín dụng đã ký với khách hàng, các ngân hàng phải trả lãi, chi phí cho các nguồn vốn mà ngân hàng đã huy động để cho khác hàng vay. Việc áp dụng phí phạt trả trước là điều cần thiết để các ngân hàng cân đối thu – chi khi họ phải trả lãi suất huy động vốn cho người gửi tiền.
Cách xác định phí trả nợ trước hạn
Thông thường, các ngân hàng sẽ áp dụng mức phí phạt với các khoản đã giải ngân. Tuy vậy, quy định của mỗi ngân hàng là khác nhau và ngân hàng có thể áp dụng một trong các mức phí sau đây:
Phí cam kết rút vốn
Áp dụng cho những khoản vay đã làm hồ sơ vay nhưng không rút vốn.
Tại thời điểm thanh toán sớm, khách hàng phải trả Phí cam kết rút vốn này.
Không phải ngân hàng nào cũng áp dụng mức phí này.
Phí cam kết rút vốn = Mức % phí phạt X Số tiền chưa giải ngân
Giả sử, khách hàng ký Hợp đồng tín dụng vay số tiền 500 triệu đồng trong 5 năm nhưng thực tế mới giải ngân 400 triệu đồng. Sau 1 năm, khách hàng muốn tất toán sớm khoản vay, khi đó, số tiền phí trả nợ trước hạn theo cam kết rút vốn là 1,5% x (500-400 triệu) = 1,5 triệu đồng.
Phí phạt trả nợ trước hạn
Áp dụng cho những khoản vay đã được ngân hàng giải ngân nhưng tất toán sớm hơn thời hạn ghi trong Hợp đồng tín dụng.
Tại thời điểm thanh toán sớm, khách hàng sẽ phải trả khoản phí này.
Đa phần các ngân hàng đều có mức phí này trong 5 năm đầu tiên.
Một số ngân hàng có thể áp dụng phí phạt trong thời gian dài hơn.
Phí phạt trả nợ trước hạn = Mức % phí phạt X Số tiền gốc trả trước hạn.
Tiếp tục giả định trên, ngân hàng xác định phí dựa trên số tiền đã giải ngân thì số tiền phí phải thanh toán cho ngân hàng sẽ là 2% X 400 triệu đồng = 8 triệu đồng.
Với những khách hàng đã được hưởng lãi suất ưu đãi mà trả nợ trước hạn trong thời gian 60 tháng kể từ ngày rút khoản vốn đầu tiên, ngân hàng có thể thu hồi phần lãi suất đã hỗ trợ.
>> [Cập nhật] Lãi suất ngân hàng vay mua nhà tháng 11/2021
Khánh An (tổng hợp)