Thay đổi lớn trên thị trường chứng khoán Việt từ 2015 đến 2022: Nhóm doanh nghiệp Tài chính, Bất động sản giành ngôi thống lĩnh thị trường từ nhóm Tiêu dùng

Bất động sản | 15:21:31 23/05/2022

Bộ phận Nghiên cứu Toàn cầu HSBC vừa có một báo cáo đánh giá về thị trường chứng khoán Việt Nam. HSBC cho rằng, thị trường chứng khoán Việt Nam có tốc độ tăng trưởng vượt trội so với tất cả các thị trường chứng khoán lớn trong khu vực trong một thập kỷ qua, quy mô thị trường tăng gần gấp bốn lần so với lúc khởi điểm năm 2012, lợi nhuận từ cổ phiếu luôn vững vàng trong vài năm gần đây.

Ảnh minh hoạ.

Trên đà thắng lợi

HSBC đánh giá, trong vòng 10 năm qua, thị trường chứng khoán Việt Nam đã đạt được tốc độ tăng trưởng vượt trội so với tất cả các thị trường chứng khoán lớn trong khu vực với quy mô thị trường tăng gần gấp bốn lần so với lúc khởi điểm năm 2012, giá trị giao dịch gần đây vượt ngưỡng 1 tỷ USD/ngày.

HSBC cho rằng, có nhiều lý giải hợp lý cho kết quả này và một trong số đó là nỗ lực tạo ra tăng trưởng lợi nhuận từ cổ phiếu trong giai đoạn đại dịch toàn cầu năm 2020 trong khi các thị trường khác phải đối mặt với tình trạng giảm lợi nhuận. Năm 2021, giá trị vốn hóa của thị trường chứng khoán vượt ngưỡng 350 tỷ USD, tương đương hơn 120% GDP của Việt Nam.

Trong 10 năm qua, cổ phiếu của của Việt Nam đã vượt qua các nước châu Á (không tính Nhật Bản)…

… chỉ trừ năm 2019 và 2020

Tính đến năm nay, mặc dù đã giảm 10%, Việt Nam vẫn nhỉnh hơn một chút so với các thị trường khác. Những nguyên nhân dẫn đến tình trạng kém sôi động của thị trường này không chỉ do lãi suất trái phiếu USD cao hơn và lệnh phong tỏa ở Trung Quốc. Một loạt các vụ bắt giữ đối với một số doanh nghiệp lớn cũng gây ra tác động tiêu cực lên tâm lý thị trường.

“Điểm đáng nói ở đây là khi nhắc tới tăng trưởng và lợi nhuận thì Việt Nam đã và đang trên đà thắng lợi”, HSBC nhận định.

Và câu chuyện tăng trưởng của Việt Nam có nhiều điểm hấp dẫn thú vị - tăng trưởng kinh tế mạnh mẽ trong bối cảnh diễn ra nhiều cải cách, đồng tiền mạnh với dự trữ ngoại hối ổn định, một nền kinh tế có vị thế vững vàng trong chuỗi giá trị toàn cầu và nhiều doanh nghiệp Việt Nam hưởng lợi nhờ tăng đầu tư hạ tầng và tiêu dùng nội địa đang lên.

Thay đổi lớn trên thị trường chứng khoán

Theo HSBC, số người tìm việc ở các nhà máy mới tăng lên trên khắp cả nước, họ có thu nhập ổn định, lương cao hơn và có tài khoản ngân hàng, thẻ tín dụng hoặc khoản vay thế chấp. Đó là nguyên nhân dẫn đến sự thay đổi đáng kể trong cơ cấu của thị trường chứng khoán.

Trong khi các công ty thuộc nhóm Tiêu dùng từng thống trị trong năm 2015 thì ngày nay các mã Tài chính và Bất động sản lại chiếm phần lớn trên thị trường.

Nhóm Tài chính và Bất động sản chiếm 57% chỉ số VNINDEX trong năm 2022

Nhóm Tiêu dùng thiết yếu và Tài chính là các ngành chính trong năm 2015

Trước đây, thị trường chứng khoán Việt Nam chủ yếu tập trung xoay quanh một vài cổ phiếu lớn. Giờ tình hình đã khác. Năm 2013, năm cổ phiếu đứng đầu chiếm tới 52% tổng giá trị vốn hóa của thị trường; tới năm 2022, con số này chỉ còn 25%. Nhóm 10 cổ phiếu đứng đầu thị trường giờ đây chỉ còn chiếm chưa tới 20% tổng giá trị giao dịch. Con số này tương đối thấp.

Tỷ lệ cổ phiếu của năm mã đứng đầu trong tổng giá trị thị trường đã giảm đáng kể, từ 52% vào năm 2013 xuống còn 25% ở thời điểm hiện tại…

… và tỷ lệ thanh khoản của cả thị trường cũng vậy, với trọng tâm dần chuyển sang các công ty có giá trị vốn hóa thấp hơn

“Tuy nhiên, trái với suy nghĩ của nhiều người, những nhà đầu tư thúc đẩy sự phát triển của thị trường này không phải nhóm nhà đầu tư nước ngoài mà là trong nước”, theo HSBC. Thị trường chứng khoán chứng kiến sự tham gia ồ ạt của nhà đầu tư cá nhân với số lượng tài khoản cá nhân tăng hơn hai lần trong trong giai đoạn tháng 12/2018 và năm 2021.

Trong năm 2021, 1,5 triệu tài khoản giao dịch cá nhân được mở mới

Hoạt động của nhà đầu tư nước ngoài đã giảm đáng kể từ năm 2018

Các nhà đầu tư trong nước chiếm 87% tổng giao dịch trên thị trường trong khi nhà đầu tư nước ngoài chỉ chiếm 13%. Trên thực tế, thời điểm những nhà đầu tư cá nhân này tham gia thị trường cũng là lúc các nhà đầu tư nước ngoài rút đi (tình hình này vẫn còn tiếp diễn, ít nhất là trong 27 trong 33 tháng vừa qua). Trong vài tuần vừa qua, các nhà đầu tư nước ngoài bắt đầu có dấu hiệu quay trở lại.

Chỉ số VN index đạt mức cao kỷ lục tuy nhiên nhóm nhà đầu tư tổ chức ngoại bắt đầu rút ròng từ 2015 với đỉnh kỷ lục bán ra diễn ra vào năm 2022

Khối ngoại đã duy trì chiến lược bán ròng từ tháng 8/2019

Thanh khoản giao dịch tăng lên rất nhiều

Kết quả của đợt gia tăng số lượng nhà đầu tư trong nước này là giá trị giao dịch hàng ngày trung bình trên Sàn Giao dịch Chứng khoán Thành phố Hồ Chí Minh tăng gấp mười lần, gần đây vượt mốc 1 tỷ USD, tương đương 10 lần giá trị giao dịch trung bình ngày đầu năm 2020 (ở mức 100 triệu USD).

Giá trị giao dịch đã tăng trưởng gấp mười lần kể từ năm 2020

Theo HSBC, đây là một kết quả đáng lưu ý đối với một thị trường vốn thường bị coi là nhỏ và thanh khoản kém. Trên thực tế, thị trường Việt Nam có mức độ thanh khoản cao thứ hai trong khu vực ASEAN, giờ đây còn vượt qua cả Singapore và Indonesia.

Thị trường Việt Nam thanh khoản cao tương đương Indonesia và hơn cả Singapore…

… thực tế còn đứng thứ hai trong khu vực ASEAN chỉ sau Thái Lan

Câu chuyện về sự vững vàng

Theo HSBC, Việt Nam hưởng lợi nhờ hoạt động xuất khẩu sôi động. Vai trò của Việt Nam trong chuỗi cung ứng toàn cầu đã gia tăng những năm qua và sẵn sàng để tiếp tục mở rộng thêm trong tương lai. Trong những năm gần đây, đã có một làn sóng chuyển dịch cơ sở sản xuất sang Việt Nam để tiếp cận với nguồn đất đai và nhân công giá rẻ hơn và vì thế Việt Nam trở thành ứng viên nổi bật trong cuộc đua giành thị phần xuất khẩu toàn cầu.

Thị phần của Việt Nam đã tăng hơn ba lần, từ mức 0,5% của năm 2010 lên 1,6% vào năm 2020. Trên thực tế, trong tháng 3/2022, giá trị xuất khẩu của Việt Nam đạt 34,7 tỷ USD, vượt qua mức 18,3 tỷ USD của Thâm Quyến (thành phố xuất khẩu lớn nhất Trung Quốc). Tổng kim ngạch xuất khẩu từ Việt Nam trong ba tháng đầu năm 2022 đạt 89 tỷ USD trong khi Thâm Quyến là 62 tỷ USD. Giá trị xuất khẩu của Việt Nam đã vượt qua Thâm Quyết từ năm 2019 khi các ngành sản xuất giá trị thấp dần dịch chuyển từ Trung Quốc sang Việt Nam.

Thay đổi trong thị phần xuất khẩu hàng hóa thế giới

Đầu tư trực tiếp nước ngoài đã và đang là động lực chính cho tăng trưởng kinh tế của Việt Nam: 3/4 giá trị xuất khẩu đến từ lĩnh vực có nguồn đầu tư mạnh mẽ từ nước ngoài. Trong mấy năm gần đây, Việt Nam đã tạo điều kiện giúp thủ tục thành lập doanh nghiệp dễ dàng hơn cũng như đơn giản hóa thủ tục đăng ký đất đai và quy trình cho vay. Cùng với chi phí sản xuất thấp, những cải cách này khiến Việt Nam trở thành nơi lý tưởng để xây dựng nhà máy mới.

Nhưng đó chưa phải là tất cả, theo HSBC. Điều đáng lưu ý, theo HSBC đó là Việt Nam có dân số trẻ và tỷ lệ người trưởng thành biết chữ lên đến trên 95%. Trên thang đánh giá về giáo dục, Việt Nam đang làm tốt hơn các nước trong khối ASEAN và thậm chí cả Trung Quốc. Nói một cách ngắn gọn, Việt Nam sở hữu lực lượng lao động trẻ và có trình độ, tới các thành phố để tìm việc làm.

Đó là lý do Việt Nam đang giành thị phần xuất khẩu khỏi tay các nhà xuất khẩu lân cận ở Thái Lan hoặc Malaysia. Không chỉ xuất khẩu, đầu tư cho cơ sở hạ tầng và logistics cũng hỗ trợ nhiều cho một loạt hoạt động trong lĩnh vực công nghiệp, thương mại và bất động sản nhà ở.

Việt Nam được đánh giá cao trên thang chỉ số giáo dục so với các nước châu Á khác

Tuy nhiên, câu chuyện tiêu dùng của Việt Nam lại chưa được đánh giá đúng mức. Tỷ lệ dân số được xếp vào tầng lớp trung lưu cao dự kiến sẽ tăng gấp bốn lần, lên 20% vào năm 2030 (theo Brookings Institute). Con số này đã tăng lên nhanh chóng sau khi thu nhập bình quân trên đầu người tăng 10% từ năm 2005.

Việt Nam sẽ sớm gia nhập cộng đồng các thị trường tiêu dùng lớn nhất thế giới

HSBC cho rằng, Việt Nam hội đủ điều kiện để trở thành thị trường tiêu dùng lớn thứ mười trên thế giới vào năm 2030. Biểu đồ dưới đây cho thấy người tiêu dùng Việt Nam đang sẵn sàng để vượt qua Thổ Nhĩ Kỳ, Thái Lan và Anh vào cuối thập kỷ này. Và thị trường tiêu dùng của Việt Nam nhiều khả năng sẽ lớn hơn Đức vào năm 2030.

Nhóm người tiêu dùng này muốn mua sắm trên mạng nên các nhà bán lẻ và ngân hàng cũng đang bận rộn đầu tư tăng cường khả năng phục vụ trên môi trường số đồng thời mang đến các chương trình và công cụ ngân hàng số. Điều này cũng đồng nghĩa Việt Nam là một trong những thị trường hấp dẫn nhất trong khu vực trong lĩnh vực tài chính toàn diện và công nghệ tài chính (fintech).

Việt Nam sẵn sàng để trở thành một trong 10 thị trường tiêu dùng lớn nhất thế giới

Công nghiệp (hạ tầng, logistics, sản xuất), Bất động sản, Tiêu dùng và Dịch vụ tài chính sẽ được hưởng lợi

Theo HSBC, các ngân hàng và dịch vụ tài chính cũng là đối tượng được lợi theo nhiều cách. Việt Nam vốn là một nền kinh tế chủ yếu dùng tiền mặt với phần lớn dân số chưa tham gia hệ thống ngân hàng. Tổng cộng 52 triệu người từ 15 tuổi trở lên chưa có tài khoản ngân hàng.

Các ngân hàng của Việt Nam từng gặp vấn đề vì nợ xấu nhưng nhờ tăng trưởng và khả năng sinh lời mạnh mẽ, cân đối tài chính của họ đã tốt hơn so với một thập kỷ trước đây. Tỷ lệ nợ xấu bình quân trong tổng dư nợ của Việt Nam hiện đang ở mức khoảng 1,7%, đã giảm từ mức 5% của năm 2012.

Tất cả những điều này có ý nghĩa thế nào với tăng trưởng lợi nhuận từ cổ phiếu?

Lợi nhuận từ cổ phiếu đã duy trì tích cực ở Việt Nam với tốc độ tăng trưởng kép hàng năm (CAGR) ở mức 10% trong vòng mười năm qua. Việt Nam là một trong số ít thị trường trên thế giới có mức tăng trưởng lợi nhuận dương trong năm 2020 khi COVID-19 xuất hiện. Khi đại dịch lắng xuống, tăng trưởng lợi nhuận năm 2021 đã tăng cao lên 35% so với cùng kỳ năm trước.

Tiềm năng thăng hạng

Tiềm năng Việt Nam được đưa vào các chỉ số của thị trường mới nổi cũng khiến cho nhiều nhà đầu tư phấn khởi nhưng trước đó nhiều quỹ đầu tư đã đưa Việt Nam vào “tầm ngắm”.

Tháng 9/2018, FTSE đưa Việt Nam vào danh sách xem xét khả năng nâng hạng lên thị trường mới nổi, dự kiến vào tháng 9/2022. Việt Nam vẫn chưa được MSCI đưa vào danh sách xem xét tuy nhiên nếu thực hiện các cải cách được yêu cầu thì Việt Nam có thể đáp ứng những tiêu chí cần thiết trước tháng 5/2023 (trước đợt xem xét mới).

Việc lọt vào danh sách xem xét của MSCI có thể dẫn đến nguồn vốn đổ vào thị trường sẽ gia tăng, theo HSBC. Tuy nhiên, các quỹ đầu tư nước ngoài cũng đã tiếp cận khá nhiều cổ phiếu của Việt.

Giá trị đầu tư vào các cổ phiếu của Việt Nam đã tăng gấp ba trong vòng hai năm qua

Phân bổ đầu tư của các quỹ mới nổi vào Việt Nam đã tăng lên

Khánh Chi

 TP Hồ Chí Minh

Thời tiết

 

 



 

 

   Liên kết hữu ích

 
-  
Vattuminhanh.vn cung cấp vật tư quảng cáo

 - Mialock Việt Nam