Giấc ngủ – nền tảng của sức khỏe nhưng dễ bị lãng quên
Giấc ngủ không chỉ là thời gian nghỉ ngơi mà còn là giai đoạn cơ thể tái tạo năng lượng, phục hồi chức năng và củng cố trí nhớ. Nhiều nghiên cứu cho thấy, ngủ đủ và ngủ sâu giúp giảm nguy cơ bệnh tim mạch, đái tháo đường, trầm cảm, đồng thời tăng cường hệ miễn dịch.
Thế nhưng, tại Việt Nam, các rối loạn như mất ngủ, ngủ ngáy, ngưng thở khi ngủ, rối loạn nhịp sinh học hay hội chứng chân không yên đang ngày càng phổ biến. Không ít trường hợp dẫn tới mệt mỏi kéo dài, giảm năng suất lao động, thậm chí gây tai nạn giao thông và lao động.
Nhằm đáp ứng nhu cầu khám – điều trị chuyên sâu, Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM (BV ĐHYD) vừa chính thức đưa vào hoạt động Phòng khám Y học giấc ngủ tại Khoa Thăm dò chức năng hô hấp, cung cấp dịch vụ chẩn đoán, điều trị và quản lý toàn diện các rối loạn giấc ngủ.
Bước tiến của y học hiện đại
PGS.TS.BS. Nguyễn Như Vinh – Trưởng khoa Thăm dò chức năng hô hấp, Phó Chủ tịch Hội Y học giấc ngủ Việt Nam – chia sẻ:
"Việc mở Phòng khám Y học giấc ngủ là bước đi tất yếu để giải quyết tình trạng bệnh lý giấc ngủ còn bị xem nhẹ. Đây là xu thế của y học hiện đại, giúp phòng ngừa và điều trị kịp thời, nâng cao chất lượng sống và sức khỏe cộng đồng."
Theo ông, chất lượng giấc ngủ mới là yếu tố quyết định sức khỏe, chứ không chỉ đơn thuần là số giờ ngủ. Những dấu hiệu như ngủ nhiều nhưng vẫn mệt mỏi, ngủ ngáy kèm ngưng thở hoặc buồn ngủ quá mức ban ngày đều cần được thăm khám sớm.
Đội ngũ chuyên gia – Trang thiết bị tiên tiến
Phòng khám quy tụ đội ngũ bác sĩ và kỹ thuật viên được đào tạo chuyên sâu, có chứng chỉ của Hội Y học giấc ngủ thế giới và Hội Y học giấc ngủ Việt Nam. Nhiều người là thành viên nòng cốt hoặc lãnh đạo các hội chuyên ngành hô hấp, thần kinh.
Về trang thiết bị, phòng khám được đầu tư hệ thống đo đa ký giấc ngủ (polysomnography) – "tiêu chuẩn vàng" trong chẩn đoán rối loạn giấc ngủ. Hệ thống này ghi nhận đồng thời các thông số: sóng não, nhịp tim, nhịp thở, cử động mắt, trương lực cơ, nồng độ oxy máu… giúp xác định chính xác loại rối loạn, mức độ và nguy cơ biến chứng.
Không gian đo giấc ngủ qua đêm được thiết kế mô phỏng phòng ngủ tại nhà, bảo đảm sự yên tĩnh và thoải mái để thu được kết quả chính xác.
Quy trình khám – điều trị toàn diện
Quy trình khám tại Phòng khám Y học giấc ngủ BV ĐHYD bao gồm:
- Khai thác triệu chứng và tiền sử bệnh nhân.
- Nhật ký giấc ngủ ghi chép thời gian ngủ – thức và các biểu hiện bất thường.
- Bảng khảo sát chuyên biệt như thang điểm buồn ngủ Epworth.
- Chỉ định đo đa ký giấc ngủ khi cần thiết.
Phác đồ điều trị được cá thể hóa, kết hợp:
- Hướng dẫn vệ sinh giấc ngủ: duy trì giờ ngủ đều đặn, hạn chế caffeine, tối ưu môi trường ngủ.
- Liệu pháp nhận thức – hành vi (CBT-I): hiệu quả cao cho mất ngủ mạn tính.
- Thuốc điều trị: chỉ dùng khi thật cần thiết và dưới giám sát chặt chẽ.
- Thở máy áp lực dương liên tục (CPAP): điều trị ngưng thở khi ngủ, kèm theo hướng dẫn và theo dõi định kỳ.
Tác động lâu dài đến sức khỏe cộng đồng
Việc triển khai Phòng khám Y học giấc ngủ không chỉ giúp bệnh nhân được chẩn đoán và điều trị kịp thời mà còn góp phần giảm gánh nặng bệnh mạn tính như tăng huyết áp, đột quỵ, suy tim, rối loạn tâm thần.
Trong bối cảnh dân số Việt Nam đang già hóa, các rối loạn giấc ngủ liên quan đến tuổi tác dự kiến sẽ gia tăng nhanh chóng. Sự xuất hiện của một đơn vị chuyên sâu vừa điều trị, vừa nghiên cứu và đào tạo nhân lực sẽ đóng vai trò quan trọng trong chiến lược y tế dự phòng quốc gia.
Thông điệp gửi tới cộng đồng
Với slogan "Nâng niu giấc ngủ – Nâng cao sức khỏe", BV ĐHYD kỳ vọng mỗi người dân sẽ chủ động hơn trong việc chăm sóc giấc ngủ của mình. Bệnh viện cũng sẽ tổ chức các buổi tư vấn, hội thảo cộng đồng và phối hợp cùng các cơ quan truyền thông để nâng cao nhận thức xã hội.
Giấc ngủ chất lượng là nền tảng của một cơ thể khỏe mạnh – và từ nay, người dân TP.HCM cũng như cả nước đã có thêm một địa chỉ y tế uy tín để chăm sóc, bảo vệ giấc ngủ của mình.
THÔNG TIN: DẤU HIỆU RỐI LOẠN GIẤC NGỦ CẦN LƯU Ý
- Mất ngủ kéo dài, khó vào giấc hoặc thức giấc nhiều lần.
- Ngủ nhiều nhưng vẫn mệt mỏi vào ban ngày.
- Ngủ ngáy to, có cơn ngưng thở khi ngủ.
- Buồn ngủ quá mức, ngủ gật khi làm việc hoặc lái xe.
- Thôi thúc cử động chân khi nằm nghỉ, nhất là buổi tối.
- Giờ ngủ – thức thất thường, khó ngủ đúng giờ hoặc thức quá sớm.
- Hành vi bất thường khi ngủ: nói mớ, mộng du, ác mộng tái diễn.
Lời khuyên: Đừng bỏ qua những dấu hiệu này. Khám và điều trị sớm giúp ngăn ngừa biến chứng, cải thiện sức khỏe và chất lượng cuộc sống.
Tấn Tài