Đồng chí Trần Lưu Quang, Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Thành ủy TP Hồ Chí Minh.
Tham dự buổi làm việc có các đồng chí: Đặng Minh Thông, Phó Bí thư Thành ủy TPHCM; GS-TS Trần Hồng Thái, Phó Chủ tịch Thường trực Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam; Trần Thị Diệu Thúy, Phó Chủ tịch UBND TPHCM; Lâm Đình Thắng, Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ TPHCM; Nguyễn Việt Long, Phó Trưởng ban Tuyên giáo và Dân vận Thành ủy TPHCM cùng đông đảo đại diện các viện nghiên cứu, trường đại học, doanh nghiệp công nghệ, startup và quỹ đầu tư.
Không gian đối thoại cởi mở – lắng nghe để hành động
Tại buổi gặp gỡ, lãnh đạo Thành phố đã dành thời gian trao đổi trực tiếp với các nhà khoa học, doanh nghiệp và cộng đồng khởi nghiệp nhằm tìm lời giải cho những vấn đề trọng tâm trong quá trình phát triển khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo. Những câu hỏi lớn được đặt ra: TPHCM cần làm gì để tiếp tục giữ vững vai trò tiên phong? Làm thế nào để khoa học công nghệ thực sự trở thành động lực phát triển kinh tế - xã hội? Và đâu là cơ chế đột phá giúp các doanh nghiệp đổi mới sáng tạo có thể bứt phá mạnh mẽ hơn?.
Các đại biểu nhận định rằng, trong bối cảnh cạnh tranh toàn cầu ngày càng gay gắt, đổi mới sáng tạo không chỉ là xu hướng tất yếu mà còn là yêu cầu cấp thiết đối với TPHCM – trung tâm kinh tế, tài chính, công nghệ của cả nước. Vì vậy, thành phố cần chính sách vượt trội, linh hoạt hơn để thu hút trí thức, chuyên gia, nhà đầu tư cũng như tạo không gian thử nghiệm cho các mô hình kinh tế mới.
Bên cạnh đó, cộng đồng doanh nghiệp cũng chia sẻ nhiều khó khăn liên quan đến thủ tục, vốn, cơ chế thử nghiệm (sandbox), thị trường và nhân lực. Các ý kiến mong muốn thành phố tiếp tục cải thiện môi trường pháp lý, xây dựng hệ thống dữ liệu dùng chung, thúc đẩy mua sắm công nghệ từ các doanh nghiệp nội địa, đồng thời quy hoạch các trung tâm đổi mới sáng tạo có vai trò "tổ hợp" kết nối nghiên cứu – ươm tạo – thương mại hóa.
Dấu ấn và tiềm lực từ khoa học công nghệ
Trong những năm qua, TPHCM đã có nhiều thành tựu quan trọng trong lĩnh vực khoa học công nghệ, chuyển đổi số và đổi mới sáng tạo. Thành phố hiện đứng thứ 2 cả nước về chỉ số chuyển đổi số và chỉ số đổi mới sáng tạo quốc gia; hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo được xếp hạng 110 toàn cầu và thứ 5 khu vực Đông Nam Á. Đặc biệt, lĩnh vực blockchain – một trong các công nghệ lõi của tài chính số – đã giúp thành phố vươn lên vị trí 30 thế giới về mức độ phát triển.
Những con số trên là minh chứng cho nỗ lực lớn của thành phố trong hành trình trở thành trung tâm đổi mới sáng tạo của khu vực. Thành phố đã và đang triển khai nhiều cơ chế nổi bật thu hút chuyên gia, nhân tài, vốn đầu tư mạo hiểm; chương trình hỗ trợ tài chính không hoàn lại dành cho nghiên cứu ứng dụng và startup; chính sách lương, thu nhập đặc thù nhằm khuyến khích đội ngũ khoa học công nghệ đóng góp lâu dài.
Song song đó, cải cách hành chính, tạo môi trường đầu tư thông thoáng và phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao tiếp tục được xem là nhiệm vụ ưu tiên. Các trường đại học, viện nghiên cứu được khuyến khích tham gia sâu vào hệ sinh thái đổi mới sáng tạo, phát triển các phòng thí nghiệm mở, trung tâm thử nghiệm công nghệ, phòng nghiên cứu chuẩn quốc tế gắn với doanh nghiệp.
Tầm nhìn 2030 – hướng tới trung tâm đổi mới sáng tạo đẳng cấp quốc tế
Theo định hướng được chia sẻ tại buổi làm việc, TPHCM đặt mục tiêu đến năm 2030 trở thành Trung tâm Đổi mới sáng tạo đẳng cấp quốc tế; kinh tế số đóng góp 30-40% GRDP; hệ sinh thái khởi nghiệp lọt Top 100 toàn cầu và hình thành tối thiểu 5 trung tâm nghiên cứu chuẩn quốc tế ở các ngành công nghệ chiến lược.
Để hiện thực hóa mục tiêu này, thành phố xác định 3 đột phá chiến lược:
Đột phá về cơ chế, chính sách và thu hút đầu tư:
TPHCM tiếp tục tham mưu mô hình chính sách đặc thù, linh hoạt giúp startup dễ tiếp cận vốn, triển khai mô hình mới và được "thử - sai có kiểm soát". Thành phố định hướng xây dựng quỹ hỗ trợ khởi nghiệp theo mô hình mới, huy động nguồn lực từ quỹ đầu tư mạo hiểm, ngân hàng và doanh nghiệp lớn.
Đột phá về công nghệ chiến lược và hệ sinh thái đổi mới sáng tạo: Trọng tâm là phát triển trí tuệ nhân tạo (AI), điện toán đám mây, chip bán dẫn, robot, blockchain, công nghệ y-sinh và các lĩnh vực mũi nhọn khác. Hệ sinh thái đổi mới sáng tạo sẽ được mở rộng gắn với khu công nghệ cao, khu đô thị sáng tạo phía Đông, các trung tâm nghiên cứu đại học và doanh nghiệp công nghệ.
Đột phá về quản trị số và nguồn nhân lực số: TPHCM đẩy nhanh xây dựng kho dữ liệu số dùng chung, phát triển nền tảng chính quyền số phục vụ điều hành dựa trên dữ liệu. Cùng với đó, phát triển nguồn nhân lực số theo chiều sâu, mở rộng hợp tác quốc tế, thúc đẩy mô hình hợp tác "Bốn nhà": Nhà trường – Nhà nước – Doanh nghiệp – Quỹ đầu tư, Ngân hàng.
Khát vọng đưa TPHCM thành "thủ phủ công nghệ"
Buổi đối thoại diễn ra trong không khí cởi mở và nhiều đề xuất mang tính thực tiễn đã được ghi nhận. Các chuyên gia mong muốn thành phố tiếp tục là cái nôi thử nghiệm của chính sách mới, nơi doanh nghiệp được thỏa sức sáng tạo và người tài được trọng dụng. Nhiều ý kiến cho rằng TPHCM có đủ điều kiện để trở thành "thủ phủ công nghệ" của Việt Nam, nơi hội tụ trí tuệ, công nghệ, nguồn vốn và thị trường.
Phát biểu kết luận, Bí thư Thành ủy Trần Lưu Quang nhấn mạnh khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo chính là chìa khóa đưa kinh tế thành phố bứt phá. Ông khẳng định thành phố sẽ tiếp tục đồng hành, tháo gỡ khó khăn và tạo mọi điều kiện để cộng đồng khoa học – công nghệ phát triển mạnh mẽ hơn nữa. "TPHCM khát vọng đi trước, dám thử nghiệm, dám chấp nhận rủi ro để mở đường cho cái mới. Thành phố luôn cần và trân trọng mọi ý kiến hiến kế của giới khoa học, doanh nghiệp, startup", đồng chí nhấn mạnh.
Cuộc gặp gỡ kết thúc nhưng dư âm của nó sẽ tiếp tục lan tỏa trong cộng đồng khoa học công nghệ thành phố. Những ý tưởng, kiến nghị được ghi nhận hôm nay sẽ trở thành chất liệu quan trọng cho các chính sách ngày mai – nơi khoa học công nghệ không chỉ là động lực mà còn là bản sắc phát triển của đô thị mang tên Bác.
Tấn Tài