CBO hạ dự báo nguồn thu thuế quan của Trump. Ảnh: Getty Images
Nguyên nhân chính là sự kết hợp giữa các đợt giảm thuế quan gần đây của Tổng thống Trump và hiểu biết sâu hơn về hàng hóa nhập khẩu vào Mỹ được miễn thuế.
Thuế quan giảm, nguồn thu ít hơn
Phillip Swagel, Giám đốc CBO, cho biết ước tính hồi tháng 8 cho thấy các mức thuế Trump 2.0 đã đẩy tỷ lệ thuế hiệu dụng của Mỹ tăng 18 điểm phần trăm. Nhưng khi tính lại tuần này, con số chỉ còn 14 điểm phần trăm.
CBO nhấn mạnh rằng các đợt giảm thuế quan gần đây - từ Trung Quốc, Liên minh châu Âu, Nhật Bản, cũng như giảm thuế nhập khẩu linh kiện ô tô, gỗ, một số nông sản - là nguyên nhân chính làm giảm thu dự kiến. Ngoài ra, họ nhận thấy các thuế quan này đang tác động ít hơn đến nguồn thu so với dự báo ban đầu.
Lợi ích dự kiến giảm, “đòn bẩy” ít hơn
Dự kiến hiện nay, thuế quan Trump sẽ giúp cắt giảm thâm hụt ngân sách khoảng 2.500 tỷ USD trong 11 năm tới, đồng thời giảm khoảng 500 tỷ USD chi phí lãi vay nợ công. Cộng lại, con số đạt 3.000 tỷ USD, thấp hơn so với dự báo 4.000 tỷ USD trước đó, vốn bao gồm 3.300 tỷ USD cắt giảm thâm hụt chính và 700 tỷ USD tiết kiệm chi lãi.
Một phần lý do khác là mô hình tính toán của CBO đã được điều chỉnh, khi các nhà kinh tế nhận ra rằng nhiều hàng hóa từ Mexico và Canada nhập khẩu vào Mỹ miễn thuế nhiều hơn dự kiến. Giá thép, nhôm trong hàng hóa chịu thuế cũng giảm, trong khi các nhà nhập khẩu nước ngoài áp dụng mức giá thấp hơn dự báo.
Ông Trump vẫn hứa hẹn “kiếm tiền từ thuế”
Dù nguồn thu giảm, Tổng thống Trump tiếp tục cam kết rằng tiền thuế quan có thể dùng để phát tấm séc 2.000 USD cho người dân Mỹ và “trả nợ công”. Tuy nhiên, trước các điều chỉnh của CBO, nhiều chuyên gia nghi ngờ tính khả thi của kế hoạch này.
Trump gần đây cũng thể hiện sẵn sàng giảm thuế quan để hạ giá thực phẩm, từ thịt bò đến cà phê, khiến giá cà phê bắt đầu giảm nhưng đồng nghĩa với ít thu hơn cho ngân sách liên bang.
Nhiều yếu tố bất định
Wayne Winegarden, nhà phê bình thuế quan, cho rằng CBO vẫn chưa đánh giá đầy đủ tác động tiêu cực của thuế quan đến nền kinh tế, điều này sẽ làm giảm các nguồn thu khác. Ngoài ra, các ngoại lệ và miễn trừ thuế vẫn có thể tiếp tục xuất hiện, khiến nguồn thu thực tế thấp hơn đáng kể.
CBO cũng cảnh báo rằng các tuyên bố của Trump về quyền thay đổi thuế bất cứ lúc nào và khả năng tòa án tối cao sắp ra phán quyết về một phần quyền lực thuế quan của Tổng thống là những yếu tố gây bất định lớn cho dự báo dài hạn.
Anh Mai