Cảnh sát đóng một lối vào Tòa nhà Quốc hội Mỹ tại Washington khi chính phủ liên bang đóng cửa ngày 9/10 - Ảnh: AFP
Lãnh đạo phe thiểu số tại Thượng viện Chuck Schumer (Đảng Dân chủ, bang New York) đã khẳng định Đảng Dân chủ sẽ không nhượng bộ để ủng hộ dự luật tài trợ ngắn hạn của Đảng Cộng hòa đến ngày 21/11, trừ khi đề xuất này bao gồm các ưu tiên của phe Dân chủ, đặc biệt là việc gia hạn quỹ chăm sóc sức khỏe.
Chủ tịch Hạ viện Johnson cho biết ông đã trao đổi "rất lâu" với Tổng thống Trump ngay trước khi nhà lãnh đạo Mỹ lên đường công du Trung Đông và hai người vẫn thống nhất quan điểm về việc đóng cửa chính phủ.
Những bình luận của Chủ tịch Hạ viện Mỹ làm gia tăng căng thẳng trước khi các thượng nghị sĩ trở lại Washington sau kỳ nghỉ lễ, dù vẫn chưa có lối đi rõ ràng để kết thúc tình trạng đóng cửa chính phủ. Ông Johnson đã cho Hạ viện - do Đảng Cộng hòa kiểm soát - nghỉ họp từ ngày 19/9. Quyết định này vấp phải sự chỉ trích mạnh mẽ từ Đảng Dân chủ và thậm chí, một số thành viên Đảng Cộng hòa muốn trở lại làm việc. Các nghị sĩ Dân chủ tại Hạ viện cũng dự định nhóm họp vào ngày 14/10 "để thảo luận về hướng đi tiếp theo".
Trong một động thái khác có liên quan, lãnh đạo phe đa số tại Thượng viện John Thune (Đảng Cộng hòa) cho biết cơ quan lập pháp này sẽ bỏ phiếu lại vào ngày 14/10 về dự luật chấm dứt tình trạng đóng cửa, nhưng ông vẫn cần một số ít nghị sĩ Dân chủ để mở cửa lại chính phủ.
Trước đó, Thượng viện Mỹ đã 7 lần không thông qua được dự luật của Đảng Cộng hòa tại Hạ viện nhằm mở cửa lại chính phủ cho đến ngày 21/11.
Chủ tịch Hạ viện Mỹ: Lần này có thể là đợt đóng cửa chính phủ lâu nhất lịch sử
Quốc hội Mỹ tiếp tục bế tắc về việc mở cửa chính phủ, khi Chủ tịch Hạ viện Mike Johnson tuyên bố sẽ không đàm phán với Đảng Dân chủ cho đến khi họ từ bỏ các yêu cầu về chính sách y tế.
Phát biểu với báo giới hôm 13/10, Chủ tịch Hạ viện Mỹ Mike Johnson cảnh báo "đang tiến gần đến một trong những đợt đóng cửa chính phủ dài nhất trong lịch sử nước Mỹ".
Ông Johnson, thành viên Đảng Cộng hòa, cũng tuyên bố sẽ không đàm phán với Đảng Dân chủ cho đến khi họ từ bỏ các yêu cầu về chính sách y tế.
Hệ lụy kéo dài
Tình trạng chính phủ đóng cửa kéo dài được dự đoán sẽ tác động mạnh mẽ tới nền kinh tế Mỹ, khi việc chậm trễ chi trả tiền lương và thiếu hụt hàng tỷ USD cho các dịch vụ công không chỉ ảnh hưởng đến công chức liên bang mà còn gây khó khăn cho người dân bình thường nói chung.
Dựa trên các kế hoạch dự phòng của những cơ quan liên bang lớn, Trung tâm Chính sách lưỡng đảng ước tính khoảng 1,4 triệu nhân viên liên bang đang tạm nghỉ việc hoặc phải tiếp tục làm việc mà không được trả lương do chính phủ ngừng hoạt động. Cùng với việc gần như chắc chắn các quân nhân sẽ không nhận được lương vào kỳ lương 15/10, Tổng thống Trump ngày 11/10 tuyên bố chính quyền Mỹ "đã xác định được nguồn quỹ" để trả lương cho đội ngũ quân nhân trong tuần này.
Việc đóng cửa cũng làm gia tăng căng thẳng đối với những nhà thầu, nhân viên hợp đồng chính phủ khi họ không được trả lương. Lãnh đạo các doanh nghiệp phải mò mẫm lập kế hoạch kinh doanh mà không có dữ liệu kinh tế từ chính phủ. Doanh nghiệp nhỏ không thể vay ngân hàng và người dân không thể hoàn tất thủ tục vay thế chấp bất động sản do thiếu bảo hiểm lũ lụt liên bang.
Khoảng 750.000 công chức đã bị cho nghỉ không lương trong thời gian chính phủ đóng cửa. Khoảng 4.000 nhân viên trong số đó đã bị sa thải hôm 10/10.
Hôm 12/10, Tổng thống ra lệnh cho Lầu Năm Góc sử dụng lại Quỹ nghiên cứu và phát triển để chi trả lương cho các quân nhân, những người đáng lẽ sẽ bị lỡ kỳ lương đầu tiên vào ngày 15/10. Nhưng các nhân viên dân sự sẽ không được hưởng chính sách tương tự và trong một dự thảo kiến nghị hồi tuần trước, Văn phòng ngân sách cũng lập luận rằng các nhân viên đang bị cho nghỉ tạm thời không mặc nhiên được truy lĩnh lương khi chính phủ mở cửa trở lại.
Giới chuyên gia nhận định đợt không được lĩnh lương đầu tiên của các công chức có thể sẽ gây tổn hại đến nền kinh tế ở nhiều cộng đồng dân cư và các dịch vụ bị ngừng càng lâu, tác động của việc đóng cửa chính phủ sẽ càng lan rộng.
Người tiêu dùng đang phải đối mặt với bất ổn kinh tế ngày càng tăng. Theo Văn phòng Ngân sách Quốc hội, đợt chính phủ đóng cửa trước, kéo dài 34 ngày trong nhiệm kỳ đầu tiên của Tổng thống Trump, đã làm giảm 11 tỷ USD sản lượng kinh tế quốc gia.
"Các gia đình trên toàn quốc bắt đầu nếm trải tác động và mọi chuyện sắp trở nên tồi tệ hơn rất nhiều", lãnh đạo phe đa số tại Thượng viện Mỹ John Thune phát biểu hôm 10/10.