Phố Wall bùng nổ sau quyết định của Fed
Ngay sau khi thông báo được đưa ra, chứng khoán Mỹ đồng loạt tăng mạnh. Dow Jones bật gần 500 điểm, tương đương 1,05%; S&P 500 tăng 0,67% và tiến sát mức đỉnh lịch sử; trong khi Nasdaq cũng ghi nhận mức tăng nhẹ 0,33%, phản ánh tâm lý lạc quan lan rộng khắp thị trường.
Sự hưng phấn của nhà đầu tư càng tăng khi Chủ tịch Fed Jerome Powell khẳng định việc tăng lãi suất “không còn là kịch bản của bất kỳ ai”, ngụ ý Fed sẵn sàng duy trì lãi suất thấp trong thời gian tới. Chỉ số đo nỗi sợ VIX lao dốc 7%, phản ánh tâm lý lạc quan bao trùm thị trường.
Cảnh báo đáng chú ý từ Chủ tịch Fed
Phát biểu sau cuộc họp, ông Powell đưa ra cảnh báo gây chú ý mạnh: số liệu việc làm do chính phủ công bố thời gian qua có thể đã “phóng đại” tới 60.000 việc làm mỗi tháng.
Nếu điều chỉnh sai lệch này, dữ liệu từ tháng 4 đến tháng 9 có thể cho thấy Mỹ thực tế mất khoảng 20.000 việc làm mỗi tháng, trái ngược hoàn toàn với những tín hiệu tích cực bề ngoài.
Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) Jerome Powell tại cuộc họp báo ở Washington, D.C., ngày 29/10. Ảnh: /Reuters
Theo ông, bức tranh lao động đang xấu đi nhanh hơn nhiều so với các báo cáo chính thức - yếu tố khiến Fed buộc phải duy trì mặt bằng lãi suất thấp nhằm hỗ trợ thu nhập và sức chi tiêu của người dân.
Ông Powell cũng nhấn mạnh lạm phát tăng trở lại lên 2,8% chủ yếu do thuế nhập khẩu mới của chính quyền Tổng thống Donald Trump. “Nếu loại bỏ tác động thuế quan, lạm phát nhiều khả năng chỉ quanh mức 2%”, ông nói.
Tuy nhiên, ông Powell nhấn mạnh điều đó không có nghĩa số liệu việc làm chính thức hiện nay là sai. “Ước tính tăng trưởng việc làm theo thời gian thực là điều vô cùng khó”, ông nói.
Ông giải thích rằng việc điều chỉnh dữ liệu là một phần bình thường trong quá trình thống kê. Khi có thêm thông tin đầy đủ hơn, số liệu sẽ được cập nhật. Riêng với dữ liệu việc làm, các con số ban đầu từ khảo sát trong báo cáo việc làm sẽ được điều chỉnh hai lần nữa. Sau đó, mỗi năm một lần, Cục Thống kê Lao động (BLS) tiến hành đánh giá lại toàn diện bằng cách sử dụng dữ liệu thuế theo quý - vốn có độ trễ - để đưa ra bức tranh chính xác hơn về số lượng lao động thực tế của doanh nghiệp.
Ước tính sơ bộ cho thấy điều chỉnh định kỳ hằng năm có thể lên tới âm 911.000 việc làm. Đây sẽ là mức điều chỉnh lớn nhất từng được ghi nhận. Tuy nhiên, các nhà kinh tế cho rằng những điều chỉnh bất thường như vậy thường xuất hiện trong giai đoạn chuyển tiếp, khi nền kinh tế chịu ảnh hưởng từ thay đổi chính sách nhập cư, đổi mới công nghệ và các biến động lớn khác.
Ông Trump gây sức ép, muốn cắt lãi suất mạnh hơn
Ngay sau quyết định, Tổng thống Donald Trump chỉ trích Fed vì “cắt quá ít”, cho rằng mức giảm 0,25 điểm phần trăm “đáng lẽ phải nhân đôi”.
Ông tiếp tục công kích ông Powell và hé lộ khả năng chọn Kevin Hassett, Giám đốc Hội đồng Kinh tế Quốc gia, làm Chủ tịch Fed mới khi nhiệm kỳ hiện tại của Powell kết thúc vào tháng 5 năm sau.
Tổng thống Mỹ Donald Trump tại một buổi thảo luận bàn tròn trong Phòng Roosevelt của Nhà Trắng ở Washington, D.C., vào thứ Tư 10/12. Ảnh: Getty Images
Sức ép chính trị đối với Fed đang mạnh hơn bao giờ hết, đặc biệt trong bối cảnh Nhà Trắng muốn lãi suất thấp hơn để giảm tác động tiêu cực của làn sóng thuế quan.
Ông Powell muốn “bàn giao nhiệm kỳ” trong ổn định
Khi được hỏi về quá trình chuyển giao ghế Chủ tịch Fed vào tháng 5 năm sau, ông Powell nói ông muốn rời nhiệm kỳ trong bối cảnh kinh tế vĩ mô đã trở lại trạng thái cân bằng, lạm phát tiến sát mục tiêu 2% và thị trường lao động vẫn vững.
Nhà Trắng dự kiến phỏng vấn các ứng viên kế nhiệm ngay trong tuần này.
Cuộc họp chia rẽ nhất trong nhiều năm
Quyết định của Fed lần này cũng cho thấy mức độ bất đồng nội bộ lớn nhất kể từ năm 2019, với tổng cộng ba phiếu chống. Trong đó, một thành viên ủng hộ việc cắt giảm mạnh tay hơn, trong khi hai thành viên khác lại muốn giữ nguyên lãi suất, phản ánh quan điểm chia rẽ về ưu tiên chính sách trong bối cảnh kinh tế còn nhiều biến động.
Sự bất đồng phản ánh các quan điểm trái ngược về ưu tiên điều hành: kiềm chế lạm phát hay hỗ trợ thị trường lao động đang yếu đi. Việc cơ cấu bỏ phiếu thay đổi vào năm tới càng khiến đường hướng chính sách tiền tệ trở nên khó đoán.
Nền kinh tế Mỹ bước vào kỳ nghỉ lễ trong thế “chữ K”
Dù mùa mua sắm Lễ Tạ ơn ghi nhận lượng người chi tiêu kỷ lục, bức tranh tiêu dùng lại phân hóa rõ rệt. Nhóm thu nhập cao chi tiêu mạnh cho các mặt hàng đắt tiền, trong khi nhóm thu nhập thấp gần như “đuối sức”, mức tăng chi tiêu chỉ đạt 1,4%.
Sự chênh lệch này tạo nên mô hình tăng trưởng “hình chữ K” - nơi một phần dân số đi lên còn phần còn lại tụt lại phía sau và làm gia tăng rủi ro bất ổn cho kinh tế Mỹ trong năm tới.
Công nhân xây dựng làm việc tại một công trình nhà ở vào ngày 5/9 ở San Rafael, bang California (Mỹ). Ảnh: Getty Images
Triển vọng 2026: Khởi sắc nhưng còn ẩn số
Fed đưa ra dự báo kinh tế cho năm 2026 với bức tranh khá tích cực: tăng trưởng GDP có thể đạt 2,3%, cao hơn so với ước tính trước đó; tỷ lệ thất nghiệp được giữ ổn định ở mức 4,4%; và lạm phát theo chỉ số PCE được kỳ vọng giảm xuống còn 2,4% vào cuối năm 2026. Điều này cho thấy Fed tin rằng nền kinh tế Mỹ vẫn duy trì được đà phục hồi dù còn nhiều yếu tố bất định phía trước.
Tuy nhiên, thị trường không tin Fed sẽ chỉ cắt một lần trong năm sau. Một số chuyên gia cho rằng nếu Tổng thống Trump bổ nhiệm Chủ tịch Fed mới, tốc độ giảm lãi suất có thể được đẩy nhanh.
Với lần giảm lãi suất này, Fed khép lại một năm đầy biến động: lạm phát dai dẳng, thị trường lao động suy yếu, nội bộ bất đồng và áp lực chính trị chưa từng có. Thời gian tới, Fed nhiều khả năng tạm ngừng hành động, chuyển sang quan sát các tín hiệu mới của nền kinh tế, trong khi thị trường tiếp tục dõi theo những biến động khó lường từ cả kinh tế lẫn chính trị Mỹ.
Anh Mai