Chiều 5/11, các đại biểu Quốc hội thảo luận tại tổ về các dự án luật, trong đó có Luật Quản lý thuế (sửa đổi) và Luật Thuế thu nhập cá nhân (sửa đổi). Nhiều đại biểu quan tâm việc dự án Luật Thu nhập cá nhân dự kiến quy định đánh thuế 0,1% đối với việc mua bán vàng.
Cần phân biệt rõ ràng đầu tư và tích trữ vàng
Phát biểu ý kiến, đại biểu Lê Thị Thanh Lam (đoàn Cần Thơ) quan tâm tới thuế suất thu nhập cá nhân đối với chuyển nhượng vàng miếng trong dự luật nhằm kiểm soát đầu cơ, minh bạch hóa thị trường vàng.
Đại biểu Lam ghi nhận chính sách hướng tới mục tiêu là kiểm soát đầu cơ, minh bạch hóa thị trường vàng. Tuy nhiên đại biểu cho rằng chính sách này cũng cần được triển khai với sự phân biệt rõ ràng giữa hoạt động đầu cơ và vấn đề tích trữ để tránh không ảnh hưởng đến những người dân mua vàng chỉ nhằm hình thức là tiết kiệm.
Đại biểu Lê Thị Thanh Lam (Cần Thơ).
“Bởi từ lâu thì việc trích nhượng một phần thu nhập để mua vàng đã là tâm lý, là thói quen của người dân Việt Nam chúng ta. Có tiền thì tiết kiệm mua vàng để phòng khi cần thiết”, đại biểu nhìn nhận và cho rằng việc quy định ngưỡng giá trị chuyển nhượng vàng miếng chịu thuế chỉ phát huy hiệu quả khi chính sách được triển khai với lộ trình rõ ràng, minh bạch.
Cùng với đó cần xây dựng cơ chế khai báo và khấu trừ linh hoạt, cho phép các tổ chức kinh doanh vàng hoặc sàn giao dịch trong tương lai hoặc là ngân hàng thương mại thực hiện khấu trừ và thủ tục nộp thuế thì thay cho người giao dịch, giúp giảm gánh nặng thủ tục cho cá nhân.
Đồng thời cũng tích hợp khai báo thuế điện tử thông qua hệ thống dữ liệu thuế quốc gia để đồng bộ thông tin, nâng cao khả năng giám sát, tăng tính minh bạch và hiệu quả trong thực thi chính sách.
Đề xuất miễn thuế cho các giao dịch nhỏ, không vì mục đích đầu cơ
Nhiều ý kiến đề nghị cân nhắc thoả đáng việc áp thuế đối với chuyển nhượng vàng miếng để tránh bất cập cho người dân có hoạt động chuyển nhượng vàng không vì mục đích đầu cơ, kinh doanh; việc đánh thuế vào khoản tiết kiệm từ vàng của người dân có thể không mang ý nghĩa nhân văn, xã hội và quản lý kinh tế. Đồng thời đề nghị Chính phủ cung cấp thông tin về thời điểm dự kiến áp dụng các quy định này.
Tại điểm d, khoản 10, Điều 3 về thu nhập từ chuyển nhượng vàng miếng của dự án Luật Thuế thu nhập cá nhân (sửa đổi) quy định “Thu nhập từ chuyển nhượng vàng miếng là thu nhập chịu thuế, thuế suất 0,1% giá chuyển nhượng; đồng thời giao Chính phủ quy định giá trị chịu thuế và thời điểm áp dụng”.
Nêu quan điểm về nội dung này, đại biểu Lý Anh Thư (đoàn An Giang) cho rằng, việc thu thuế là hợp lý về nguyên tắc công bằng vì vàng miếng là kênh đầu tư sinh lợi tương tự như chứng khoán, bất động sản.
Đại biểu Lý Anh Thư (đoàn An Giang).
Tuy nhiên, khoản 11, Điều 3 của dự thảo Luật quy định: “Chính phủ quy định ngưỡng giá trị vàng miếng chịu thuế, thời điểm áp dụng thu và điều chỉnh thuế suất thuế thu nhập cá nhân đối với chuyển nhượng vàng miếng tại điểm d, khoản 10 Điều này cho phù hợp với lộ trình quản lý thị trường vàng và quy định chi tiết Điều này”.
Theo đại biểu, Luật Thuế thu nhập cá nhân có chức năng điều tiết thu nhập của cá nhân trên cơ sở nguyên tắc công bằng, minh bạch và ổn định, chứ không phải là công cụ quản lý thị trường. Việc gắn chính sách thuế với lộ trình quản lý thị trường vàng dễ dẫn đến sự chồng chéo giữa chính sách thuế và chính sách tiền tệ (thuộc về phạm vi điều chỉnh của các luật khác như Luật Ngân hàng Nhà nước, Luật Quản lý ngoại hối hoặc các văn bản chuyên ngành về thị trường vàng).
Đại biểu Lý Anh Thư đề xuất bỏ cụm từ: “Phù hợp với lộ trình quản lý thị trường vàng”; chỉ nên quy định ngưỡng giá trị và thời điểm thu thuế rõ ràng, minh bạch do Chính phủ hướng dẫn chi tiết.
Ngoài ra, nên miễn thuế cho các giao dịch nhỏ, không vì mục đích đầu cơ, để tránh ảnh hưởng đến người dân mua vàng tích trữ với mục đích tích sản.
Đồng thuận với quan điểm trên, đại biểu Trần Thị Kim Nhung (đoàn Quảng Ninh) cho rằng, vàng là một công cụ tích lũy tài sản an toàn, có tính truyền thống lâu đời, gần gũi với người dân Việt Nam. Trong bối cảnh hiện nay, việc bổ sung quy định về thu nhập từ chuyển nhượng vàng miếng vào diện thu nhập chịu thuế là một công cụ cần thiết trong quản lý, lành mạnh hóa thị trường vàng.
Tuy nhiên, vàng là một tài sản gọn nhỏ, dễ thực hiện “giao dịch kín” nên việc kiểm soát hành vi mua bán, chuyển nhượng vàng trên thực tế làm căn cứ cho việc tính thuế là không dễ dàng.
Vì vậy, trong Luật này cần giao Chính phủ tiếp tục nghiên cứu, rà soát, phân loại đối tượng, phân tích, đánh giá tính chất đặc thù của hành vi mua bán vàng... để có giải pháp hữu hiệu thực hiện quy định mới này, bảo đảm khách quan, công bằng trong thực hiện chính sách thuế.
Diệu Trang