PGS-TS-BS Võ Thành Toàn, Phó Giám đốc Bệnh viện, cho biết thực tế nhiều bệnh nhân sau khi điều trị gãy xương chỉ vài tháng đã tái gãy tại vị trí khác, điều này thể hiện sự thất bại khi chỉ chăm chăm điều trị khớp gãy mà bỏ qua căn nguyên loãng xương.
Loãng xương được ví như “kẻ giết người thầm lặng” bởi tính chất diễn biến âm thầm nhưng để lại hậu quả nặng nề, đặc biệt là nguy cơ gãy xương và tăng tỉ lệ tử vong . Tại Việt Nam, tỉ lệ loãng xương ở nhóm trên 50 tuổi lên tới 30 % ở nữ và 15 % ở nam; ngay cả nhóm tuổi 20–50 cũng không ngoại lệ với tỉ lệ 10 % ở nữ và 7–8 % ở nam . Khi gãy xương do loãng xương, tỉ lệ tử vong có thể cao gấp 3–5 lần so với người bình thường, trong đó tái gãy xương ngay trong năm đầu tiên sau điều trị lên tới 30–40 % nếu không được quản lý toàn diện .
Fracture Liaison Service (FLS) là mô hình can thiệp đa khoa, bao gồm tầm soát, chẩn đoán, điều trị và theo dõi bệnh nhân gãy xương do loãng xương nhằm ngăn ngừa tái gãy. IOF đánh giá các cơ sở y tế đạt chuẩn Đồng, Bạc và Vàng dựa trên nhiều tiêu chí như tỉ lệ bệnh nhân được chẩn đoán loãng xương sau gãy, tỉ lệ được điều trị và tuân thủ phác đồ, hiệu quả phòng ngừa tái gãy . Trước Bệnh viện Thống Nhất, chỉ có Bệnh viện Bạch Mai đạt chuẩn Đồng; nay Thống Nhất là đơn vị duy nhất tại Việt Nam đạt chuẩn Bạc.
Được triển khai từ hơn một thập kỷ trước, mô hình FLS tại Bệnh viện Thống Nhất khởi động ngay khi bệnh nhân nhập viện điều trị gãy xương: hồ sơ FLS được lập tự động, bệnh nhân được mời đánh giá mật độ xương, xét nghiệm đánh giá chức năng chuyển hóa xương và xây dựng phác đồ điều trị loãng xương dài hạn . Mỗi trường hợp đều được phối hợp chặt chẽ giữa khoa Chấn thương Chỉnh hình – chuyên phẫu thuật cố định gãy xương và giám sát giai đoạn cấp; khoa Cơ xương khớp – chịu trách nhiệm đo mật độ xương và chỉ định thuốc tái tạo hoặc ức chế hủy xương; khoa Phục hồi chức năng – hướng dẫn tập luyện, vật lý trị liệu để cải thiện cơ lực và phòng ngừa té ngã; khoa Y học cổ truyền – ứng dụng châm cứu, xoa bóp, bấm huyệt hỗ trợ giảm đau và tăng lưu thông kinh lạc.
Bệnh nhân gãy xương do loãng xương được bác sĩ Bệnh viện Thống Nhất thăm khám.
Quy trình theo dõi kéo dài ít nhất 12 tháng, với đánh giá tái khám định kỳ sau 3, 6 và 12 tháng để điều chỉnh phác đồ, đảm bảo bệnh nhân tuân thủ điều trị, giảm thiểu rủi ro tái gãy . PGS-TS-BS Võ Thành Toàn khẳng định “nếu chỉ tập trung vào điều trị gãy xương mà bỏ qua can thiệp nguyên nhân loãng xương, chúng ta đã bỏ lỡ cơ hội tầm soát và điều trị sớm, dẫn đến nguy cơ tái gãy cao, gánh nặng chi phí và giảm chất lượng sống bệnh nhân” .
Cùng với can thiệp lâm sàng, Bệnh viện Thống Nhất thành lập Câu lạc bộ Loãng xương – mô hình đầu tiên tại Việt Nam – nhằm nâng cao nhận thức cộng đồng về bệnh lý này . Ban đầu CLB sinh hoạt ba tháng một lần, thu hút 400–500 người mỗi kỳ, nay rút xuống còn hai tháng một lần và dự kiến tổ chức hàng tháng do nhu cầu ngày càng cao . Các buổi sinh hoạt bao gồm bài giảng dinh dưỡng, lối sống phòng ngừa loãng xương, hướng dẫn tập luyện chống té ngã, chia sẻ kinh nghiệm bệnh nhân và chuyên gia. PGS-TS-BS Lê Đình Thanh, Giám đốc Bệnh viện, nhấn mạnh mục tiêu không chỉ thay đổi tư duy bác sĩ mà còn trang bị kiến thức cho người bệnh và gia đình, bởi “điều trị gãy xương chưa đủ, phải giải quyết tận gốc nguyên nhân loãng xương” .
Ngoài ra, bệnh viện phối hợp với Hội Loãng xương TP HCM và truyền thông tổ chức ngày hội tầm soát loãng xương, cung cấp dịch vụ đo mật độ xương với chi phí ưu đãi và phát tặng tài liệu hướng dẫn phòng ngừa . Bên cạnh đó, Thống Nhất còn xuất bản Tạp chí Sức khỏe và Lão hóa, chuyên đăng tải bài viết chuyên sâu về loãng xương và các bệnh lý xương khớp .
Đại diện Tổ chức Loãng xương Thế giới (IOF) trao chứng nhận chuẩn Bạc mô hình quản lý gãy xương do loãng xương cho ban lãnh đạo Bệnh viện Thống Nhất (TP HCM).
Tại lễ trao chứng nhận, bệnh viện còn được vinh danh nhiều giải thưởng chuyên môn khác như Giải thưởng Kim cương của Hội Đột quỵ Thế giới (WSO), chứng nhận chuẩn B điều trị suy tim từ Hiệp hội Tim mạch và Suy tim châu Âu, cùng chứng nhận ISO 9001:2015 cho hai khoa Chẩn đoán hình ảnh và Thăm dò chức năng . Những thành tựu này chứng tỏ nỗ lực liên ngành của Bệnh viện Thống Nhất trong việc nâng cao chất lượng khám chữa bệnh và quản lý các bệnh mạn tính nguy hiểm.
Hướng tới tương lai, Bệnh viện Thống Nhất đặt mục tiêu chinh phục chứng nhận chuẩn Vàng của IOF, tiếp tục mở rộng mô hình FLS đến các bệnh viện khác trong cả nước, góp phần giảm tỉ lệ tái gãy xương, cải thiện chất lượng sống và giảm gánh nặng kinh tế cho người bệnh và xã hội. Với chiến lược điều trị “tận gốc nguyên nhân” đi đôi với nâng cao hiểu biết cộng đồng, Thống Nhất hy vọng sẽ lan tỏa mô hình quản lý loãng xương toàn diện, góp phần đẩy lui “kẻ giết người thầm lặng” trong tương lai gần.
Tấn Tài