Hội thảo tập trung phân tích những tác động ngày càng rõ nét của các hiệp định thương mại tự do thế hệ mới đối với ngành năng lượng Việt Nam trong bối cảnh chuyển dịch năng lượng, yêu cầu giảm phát thải và biến động mạnh của thị trường năng lượng toàn cầu. Đây là giai đoạn Việt Nam phải đồng thời giải quyết nhiều mục tiêu lớn, bao gồm bảo đảm an ninh năng lượng, thực hiện các cam kết quốc tế về môi trường và duy trì năng lực cạnh tranh của nền kinh tế.
Quang cảnh Hội thảo.
Phát biểu khai mạc chương trình, đại diện Ban Tổ chức nhấn mạnh vai trò của việc xây dựng một diễn đàn chính sách chuyên sâu để nhận diện rõ các rào cản và điểm nghẽn trong quá trình thực thi các cam kết FTA liên quan đến năng lượng. Mặc dù các FTA đã mở ra nhiều cơ hội tiếp cận thị trường, công nghệ và nguồn vốn, doanh nghiệp trong nước vẫn gặp khó khăn trong việc đáp ứng các tiêu chuẩn kỹ thuật, tận dụng ưu đãi thuế quan và tham gia sâu vào chuỗi cung ứng khu vực.
Phát biểu đề dẫn tại Hội thảo, ông Nguyễn Anh Tuấn – Phó Chủ tịch Hiệp hội Năng lượng Việt Nam đã đặt nền tảng cho các nội dung thảo luận xuyên suốt hội thảo, trong đó nhấn mạnh yêu cầu phải thu hẹp khoảng cách giữa cam kết chính sách và năng lực thực thi trên thực tế. Sự lệch pha giữa tiến độ hoàn thiện khung chính sách, khả năng triển khai tại địa phương và năng lực thích ứng của doanh nghiệp được xác định là một trong những thách thức lớn đối với quá trình chuyển dịch năng lượng bền vững.
Ông Đặng Huy Đông, Nguyên Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư trình bày tham luận về An ninh Năng lượng Việt Nam: Cơ hội và thách thức trong bối cảnh trật tự toàn cầu hóa thay đổi và các Hiệp định FTAs thế hệ mới. Ông chia sẻ, Để duy trì mức tăng trưởng kinh tế hai con số, chúng ta phải tiếp tục thu hút nguồn vốn đầu tư trong nước và quốc tế vào những ngành và lĩnh vực chiến lược chủ lực cho giai đoạn tới, như kết cấu hạ tầng, logistics, chuyển đổi số, trí tuệ nhân tạo,… Việc đảm bảo nguồn cung ứng điện ổn định, tin cậy, với giá cả cạnh tranh, là điều kiện tiên quyết.
TS. Lê Xuân Nghĩa - Thành viên Hội đồng Cố vấn Chính sách của Thủ tướng trình bày tham luận với chủ đề "Chiến lược năng lượng xanh của Việt Nam trong bối cảnh mới" - một chủ đề có ý nghĩa quan trọng đối với sự phát triển bền vững, tiếp cận Net Zero và nâng cao an ninh năng lượng quốc gia.
Trong những năm gần đây, Việt Nam đã chuyển từ tư duy "mở rộng năng lượng tái tạo" sang cách tiếp cận "xanh hóa hệ thống năng lượng", chú trọng đến chất lượng phát thải, hiệu quả vận hành, và tác động môi trường trong toàn bộ vòng đời các dự án. Chiến lược năng lượng xanh vì vậy không chỉ là mở rộng nguồn điện tái tạo, mà là chuyển đổi tổng thể hệ thống năng lượng theo hướng ít phát thải, hiệu quả cao và phù hợp chuẩn mực quốc tế, TS. Lê Xuân Nghĩa chia sẻ.
Việc chuyển đổi sang sử dụng năng lượng xanh mang lại nhiều lợi ích thiết thực cho môi trường, cho sức khỏe cộng đồng và sự phát triển bền vững của quốc gia.
Chiến lược năng lượng xanh của Việt Nam là bước đi tất yếu để đạt mục tiêu Net Zero 2050, nâng cao an ninh năng lượng và tăng sức cạnh tranh của nền kinh tế. Trước mắt, Việt Nam đối mặt với nhiều thách thức về công nghệ, vốn và hạ tầng. Tuy nhiên, với định hướng chiến lược rõ ràng, sự quyết tâm của Chính phủ, nỗ lực của các bộ ngành, địa phương và sự đồng hành của khu vực tư nhân, tôi tin rằng Việt Nam có đủ năng lực để trở thành quốc gia dẫn đầu khu vực về năng lượng xanh.
Cũng tại Hội thảo, các diễn giả đến từ cơ quan quản lý, viện nghiên cứu, trường đại học và doanh nghiệp đã tập trung phân tích các nội dung trọng tâm như chiến lược phát triển năng lượng quốc gia và tác động đối với thu hút đầu tư nước ngoài; cơ hội và rủi ro của chuỗi cung ứng năng lượng trong môi trường FTA; vai trò của khoa học công nghệ và hợp tác đa phương trong chuyển dịch năng lượng; chiến lược năng lượng xanh của Việt Nam trong bối cảnh mới; cũng như các vấn đề liên quan đến chuẩn mực kỹ thuật và hạ tầng kết nối lưới điện khu vực Asean. Phiên thảo luận và hỏi đáp đã thu hút sự quan tâm của các đại biểu với chủ đề hợp tác quốc tế trong thực thi cam kết FTA, từ cam kết thương mại đến triển khai năng lượng bền vững. Các ý kiến thảo luận tập trung làm rõ những thách thức trong quá trình thực thi chính sách, vai trò của hợp tác công tư, điều kiện thu hút dòng vốn xanh dài hạn, cũng như năng lực tham gia chuỗi cung ứng khu vực của doanh nghiệp Việt Nam.
Thông qua các trao đổi đa chiều, hội thảo đã góp phần làm rõ những cơ hội và thách thức mang tính chiến lược đối với ngành năng lượng Việt Nam trong bối cảnh hội nhập sâu rộng. Đồng thời, chương trình nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tăng cường phối hợp giữa chính sách, thị trường và khoa học công nghệ nhằm nâng cao hiệu quả thực thi các cam kết quốc tế, thúc đẩy chuyển dịch năng lượng bền vững và nâng cao năng lực cạnh tranh của nền kinh tế.
Bên cạnh giá trị chuyên môn, hội thảo còn đóng vai trò là cầu nối giữa cộng đồng doanh nghiệp với các cơ quan quản lý và chuyên gia, góp phần thúc đẩy minh bạch thông tin, chia sẻ kinh nghiệm và mở rộng hợp tác quốc tế. Với sự tham gia của đại diện các Bộ, Ban, Ngành, viện nghiên cứu và doanh nghiệp chủ chốt, hội thảo được kỳ vọng tạo ra hiệu ứng lan tỏa tích cực, đóng góp thiết thực vào quá trình phát triển bền vững của ngành năng lượng Việt Nam trong giai đoạn tới.
PV