Ông Phan Văn Tuân, Phó trưởng phòng Phòng Quản lý trợ giúp pháp lý, Cục Phổ biến, giáo dục pháp luật và Trợ giúp pháp lý, Bộ Tư pháp trình bày tại Hội nghị.
Thực hiện Kế hoạch công tác năm 2025 của Bộ Tư pháp nhằm tăng cường năng lực tiếp cận pháp luật cho người dân tại cơ sở, ngày 17/10/2025, Cục Phổ biến, giáo dục pháp luật và Trợ giúp pháp lý đã chủ trì, phối hợp cùng Trung tâm Trợ giúp pháp lý (TGPL) số 1 tỉnh Bắc Ninh và UBND xã Kép tổ chức Hội nghị tập huấn chuyên sâu về tiếp cận trợ giúp pháp lý. Sự kiện có sự tham dự của đại diện Trung tâm Trợ giúp pháp lý Nhà nước tỉnh Bắc Ninh, lãnh đạo chính quyền địa phương cùng đông đảo bà con nhân dân, tạo nên một không gian đối thoại pháp luật cởi mở và thực chất.
Xã Kép, tỉnh Bắc Ninh, mặc dù đã có nhiều chuyển biến về kinh tế, song vẫn là địa bàn tập trung nhiều đồng bào dân tộc thiểu số với những đặc thù riêng về văn hóa và trình độ nhận thức pháp luật. Thực tế cho thấy, rào cản lớn nhất khiến người dân nơi đây chưa thể tự bảo vệ quyền lợi của mình không phải là sự thiếu hụt của hệ thống luật pháp, mà là khoảng cách trong việc tiếp cận thông tin. Nhiều người dân vẫn còn tâm lý e ngại khi tiếp xúc với các cơ quan công quyền hoặc đơn giản là không biết mình thuộc đối tượng được Nhà nước hỗ trợ pháp lý hoàn toàn miễn phí.
Phát biểu khai mạc hội nghị, ông Trần Công Sinh – Phó Chủ tịch UBND xã Kép (Bắc Ninh) chia sẻ về những khó khăn nội tại của địa phương. Ông cho biết, tại các khu vực miền núi và vùng sâu, vùng xa, công tác tuyên truyền pháp luật từ trước đến nay thường đối mặt với bài toán hiệu quả do phương thức truyền đạt chưa thực sự sát với đời sống bà con. Trình độ dân trí không đồng đều và sự hạn chế về hạ tầng thông tin khiến chính sách đôi khi chỉ dừng lại ở mặt văn bản. "Việc tổ chức hội nghị tập huấn này có ý nghĩa thiết thực và sâu sắc, giúp người dân nâng cao hiểu biết, từng bước khắc phục những rào cản trong tiếp cận thông tin pháp luật cũng như các dịch vụ trợ giúp pháp lý miễn phí của Nhà nước," ông Sinh nhấn mạnh, đồng thời khẳng định chính quyền địa phương sẽ tiếp tục phối hợp chặt chẽ với cơ quan tư pháp để lồng ghép chính sách này vào quá trình giải quyết các nhiệm vụ liên quan đến công dân tại cơ sở.
Với tinh thần cầu thị và mong muốn tìm hiểu pháp luật, ngay từ sáng sớm, đông đảo người dân địa phương đã có mặt đông đủ, cho thấy mối quan tâm rất lớn đối với các chính sách liên quan mật thiết đến cuộc sống. Trực tiếp truyền đạt nội dung tại hội nghị, ông Phan Văn Tuân – Phó Trưởng phòng Quản lý trợ giúp pháp lý (Cục Phổ biến, giáo dục pháp luật và TGPL, Bộ Tư pháp), một cán bộ dày dạn kinh nghiệm, đã mang đến phong cách trình bày khoa học nhưng vô cùng gần gũi. Bằng ngôn ngữ bình dị, báo cáo viên đã chuyển tải những nội dung cốt lõi nhất về dịch vụ trợ giúp pháp lý miễn phí của Nhà nước, bao gồm: bản chất nhân văn của hoạt động; diện đối tượng được thụ hưởng; quyền và nghĩa vụ của người được trợ giúp pháp lý; cùng với trình tự, thủ tục yêu cầu trợ giúp.
Điểm nhấn của buổi tập huấn là việc mỗi nội dung lý thuyết đều được minh họa bằng các ví dụ thực tiễn sinh động, gắn liền với đời sống thường nhật của đồng bào dân tộc thiểu số. Đó là những tình huống về tranh chấp đất đai, thừa kế, các chính sách ưu đãi xã hội hay những vướng mắc về thủ tục hành chính tại địa phương. Việc lồng ghép các tình huống thực tế không chỉ giúp người nghe dễ dàng ghi nhớ kiến thức mà còn giúp họ tự tin vận dụng vào thực tiễn khi quyền và lợi ích hợp pháp của mình bị xâm phạm.
Bên cạnh đó, hội nghị cũng dành thời gian quan trọng để giới thiệu về hệ thống các tổ chức, cá nhân thực hiện trợ giúp pháp lý trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh. Trong kỷ nguyên công nghệ số, báo cáo viên đã hướng dẫn chi tiết cho bà con cách thức tiếp cận thông tin qua các kênh hiện đại như Cổng thông tin điện tử Bộ Tư pháp, Trang thông tin điện tử TGPL Việt Nam, các số hotline tư vấn và hệ thống thông tin của Tòa án nhân dân tối cao. Việc đa dạng hóa các kênh tiếp cận này giúp người dân vùng sâu vùng xa có thể kết nối với các luật sư, chuyên gia pháp lý một cách nhanh chóng nhất mà không cần phải di chuyển xa xôi.
Có thể nói, hội nghị đã góp phần quan trọng trong việc khơi dậy tinh thần chủ động của người dân. Từ tâm thế thụ động, bà con đã bắt đầu hiểu rằng pháp luật chính là công cụ bảo vệ mình hữu hiệu nhất. Kết thúc buổi tập huấn, các đại biểu và người dân địa phương đều đánh giá cao sự thiết thực, dễ hiểu và sát với nhu cầu thực tế của chương trình. Nhiều ý kiến đề xuất cần tiếp tục tổ chức các lớp tập huấn tương tự tại từng thôn, bản trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh nhằm lan tỏa kiến thức pháp luật đến từng hộ gia đình.
Sự thành công của hội nghị tại xã Kép chính là minh chứng cho thấy: Khi chính sách pháp luật được chuyển tải bằng sự tận tâm, ngôn ngữ gần gũi và phương pháp đúng đắn, nó sẽ thực sự đi vào đời sống, trở thành điểm tựa vững chắc cho đồng bào dân tộc thiểu số. Đây không chỉ là hoạt động phổ biến kiến thức đơn thuần, mà còn là bước đi quan trọng trong việc xây dựng một xã hội công bằng, dân chủ, nơi mỗi người dân đều có thể là cầu nối lan tỏa sâu rộng kiến thức pháp luật trong chính cộng đồng mình, hướng tới mục tiêu thượng tôn pháp luật một cách bền vững./.