Quan điểm chỉ đạo: Sức khỏe là vốn quý nhất
Ngay tại Mục I, Nghị quyết khẳng định: sức khỏe là vốn quý nhất của con người, là nền tảng cho hạnh phúc, sự tồn vong của dân tộc và sự phát triển bền vững của đất nước. Bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân vừa là mục tiêu, động lực, vừa là nhiệm vụ chính trị hàng đầu, giữ vị trí ưu tiên trong mọi chiến lược, chính sách phát triển.
Trung ương nhấn mạnh, người dân phải là chủ thể trung tâm trong mọi chính sách y tế, được tiếp cận đầy đủ, công bằng, bình đẳng các dịch vụ chăm sóc sức khỏe. Trẻ em, người nghèo, các đối tượng chính sách xã hội luôn được dành sự quan tâm đặc biệt, đồng thời đảm bảo bình đẳng giới.
Nghị quyết cũng khẳng định cần chuyển mạnh tư duy từ chữa bệnh sang phòng bệnh, đề cao lối sống lành mạnh, xây dựng văn hóa sức khỏe trong nhân dân. Song song đó, phải chú trọng phát triển nguồn nhân lực y tế chất lượng cao, có y đức và đáp ứng sự hài lòng của người bệnh.
Mục tiêu đến năm 2030: Khám sức khỏe miễn phí, miễn viện phí cơ bản
Tại Mục II, Nghị quyết 72-NQ/TW đưa ra những mục tiêu cụ thể, trong đó nổi bật là khám sức khỏe định kỳ miễn phí hằng năm cho toàn dân từ năm 2026 và tiến tới miễn viện phí cơ bản trong phạm vi bảo hiểm y tế từ năm 2030.
Cụ thể:
Khám sức khỏe miễn phí: Từ năm 2026, người dân sẽ được khám sức khỏe định kỳ hoặc khám sàng lọc ít nhất 1 lần/năm, đồng thời được lập sổ sức khỏe điện tử để theo dõi, quản lý sức khỏe suốt vòng đời. Đây là bước tiến quan trọng để phát hiện sớm bệnh tật, đặc biệt là các bệnh mạn tính và không lây nhiễm. Miễn viện phí cơ bản: Đến năm 2030, người dân sẽ được miễn viện phí ở mức cơ bản theo phạm vi bảo hiểm y tế. Điều này có ý nghĩa đặc biệt trong giảm gánh nặng chi phí y tế, đảm bảo an sinh cho người dân, nhất là các nhóm yếu thế.
Ngoài ra, Nghị quyết đặt ra nhiều mục tiêu cụ thể khác: Nâng chiều cao trung bình trẻ em và thanh thiếu niên (1–18 tuổi) thêm tối thiểu 1,5 cm. Tuổi thọ trung bình đạt 75,5 tuổi, trong đó số năm sống khỏe mạnh tối thiểu 68 năm. Tỉ lệ tiêm chủng trong Chương trình Tiêm chủng mở rộng đạt trên 95%. Tăng 10% số người thường xuyên tham gia hoạt động thể chất. 100% trạm y tế xã được đầu tư cơ sở vật chất, nhân lực, thiết bị; đến năm 2027 có ít nhất 4–5 bác sĩ/trạm. Tỉ lệ khám chữa bệnh BHYT tại trạm y tế xã đạt trên 20%. Tỉ lệ bao phủ BHYT trên 95% dân số vào năm 2026 và đạt toàn dân vào năm 2030.
Tầm nhìn 2045: Hệ thống y tế hiện đại, ngang tầm quốc tế
Không dừng lại ở mốc 2030, Nghị quyết 72-NQ/TW còn đưa ra tầm nhìn đến năm 2045. Mục tiêu là xây dựng môi trường sống trong lành, nâng các chỉ số sức khỏe ngang tầm các nước phát triển trong khu vực và trên thế giới.
Theo đó, tuổi thọ trung bình của người dân Việt Nam sẽ đạt trên 80 tuổi, trong đó số năm sống khỏe mạnh trên 71 năm. Thanh niên Việt Nam có tầm vóc, thể lực, chiều cao tương đương các quốc gia phát triển.
Hệ thống y tế được định hình hiện đại, công bằng, hiệu quả, bền vững, lấy phòng bệnh làm ưu tiên hàng đầu, đáp ứng nhu cầu ngày càng đa dạng của nhân dân.
Chính sách hỗ trợ bảo hiểm y tế: Chia sẻ gánh nặng cùng người dân
Để đạt được mục tiêu bao phủ BHYT toàn dân, Chính phủ đã ban hành Nghị định 188/2025/NĐ-CP (có hiệu lực từ 15/8/2025) quy định ngân sách nhà nước hỗ trợ mức đóng BHYT cho nhiều nhóm đối tượng.
Cụ thể:
- Hỗ trợ tối thiểu 50% mức đóng BHYT cho học sinh, sinh viên; nhân viên y tế thôn bản; cô đỡ thôn bản; người hoạt động không chuyên trách ở thôn, tổ dân phố; người tham gia lực lượng bảo vệ an ninh trật tự ở cơ sở; các nghệ nhân nhân dân, nghệ nhân ưu tú.
- Nạn nhân theo Luật Phòng, chống mua bán người 2024 cũng được hỗ trợ tối thiểu 50% mức đóng trong vòng 1 năm.
- Ngoài ra, nhiều nhóm đặc thù khác được hỗ trợ 70% đến 100% mức đóng BHYT.
Chính sách này không chỉ khuyến khích người dân tham gia BHYT mà còn giảm thiểu nguy cơ bị bỏ lại phía sau trong quá trình chăm sóc sức khỏe toàn dân.
Giải pháp đột phá để hiện thực hóa Nghị quyết
Để đạt được những mục tiêu đầy tham vọng, Nghị quyết 72-NQ/TW yêu cầu triển khai đồng bộ nhiều giải pháp:
1. Hoàn thiện cơ chế, chính sách: Cải cách mạnh mẽ tài chính y tế, bảo đảm hiệu quả, bền vững của BHYT; tiếp tục thực hiện nguyên tắc ngân sách nhà nước và BHYT chi trả cho dịch vụ y tế cơ bản, người dân chỉ chi trả phần vượt mức.
2. Đầu tư cho y tế cơ sở và dự phòng: Xác định đúng vị thế, vai trò của y tế dự phòng, y tế cơ sở, y học cổ truyền. Ưu tiên xây dựng, nâng cao năng lực hệ thống y tế cơ sở để phòng bệnh từ sớm, từ xa.
3. Phát triển nguồn nhân lực y tế: Đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ y tế vừa giỏi chuyên môn, vừa có y đức. Có chính sách đãi ngộ, khuyến khích, đặc biệt ở vùng sâu, vùng xa.
4. Ứng dụng khoa học – công nghệ: Đẩy mạnh chuyển đổi số trong y tế, xây dựng hồ sơ sức khỏe điện tử toàn dân, phát triển y tế số, y học chính xác.
5. Tăng cường truyền thông – giáo dục: Xây dựng văn hóa sức khỏe trong cộng đồng, nâng cao ý thức phòng bệnh, khuyến khích lối sống lành mạnh.
Ý nghĩa và kỳ vọng
Nghị quyết 72-NQ/TW không chỉ là văn kiện về y tế, mà còn là cam kết chính trị mạnh mẽ của Đảng đối với đời sống nhân dân. Khi được triển khai, từ năm 2026, người dân sẽ yên tâm được chăm sóc sức khỏe định kỳ miễn phí; đến năm 2030, gánh nặng viện phí cơ bản sẽ được gỡ bỏ.
Điều này có tác động sâu rộng:
- Nâng cao chất lượng cuộc sống, giảm bất bình đẳng trong chăm sóc sức khỏe.
- Góp phần tăng năng suất lao động, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao.
- Khẳng định định hướng xây dựng Nhà nước phúc lợi xã hội chủ nghĩa, nơi mọi người dân đều được bảo đảm quyền tiếp cận y tế công bằng.
Với Nghị quyết 72-NQ/TW ngày 09/9/2025, Đảng đã đặt ra những mục tiêu đầy tham vọng nhưng hết sức nhân văn: khám sức khỏe định kỳ miễn phí cho toàn dân từ năm 2026, miễn viện phí cơ bản trong phạm vi BHYT từ năm 2030, hướng tới một hệ thống y tế hiện đại, công bằng, bền vững vào năm 2045.
Đây là bước ngoặt quan trọng trong hành trình vì sức khỏe cộng đồng, khẳng định sức khỏe con người là tài sản quý giá nhất và là trụ cột của sự phát triển quốc gia.
Tấn Tài