Phát huy tiềm năng, phát triển bền vừng ngành cua Cà Mau: Hướng tới trung tâm nuôi cua lớn nhất cả nước

NGÀNH HÀNG CUA – LỢI THẾ VÀ TIỀM NĂNG ĐỘC NHẤT

Cà Mau là địa phương dẫn đầu cả nước về diện tích nuôi cua thương phẩm, với hệ sinh thái đặc thù là vùng rừng ven biển ngập mặn, tạo điều kiện lý tưởng cho loài cua sinh trưởng tự nhiên, chất lượng thịt ngon, giá trị dinh dưỡng cao. Theo thống kê, mỗi năm Cà Mau xuất bán hàng chục ngàn tấn cua thương phẩm đi các thị trường lớn như TP. Hồ Chí Minh, Hà Nội, Trung Quốc, Hồng Kông, Singapore… Trong đó, thương hiệu cua Năm Căn đã tạo dựng được chỗ đứng trên thị trường nhờ mẫu mã đẹp, hương vị đặc trưng, hàm lượng dinh dưỡng cao và khả năng thích ứng vượt trội với môi trường sinh thái tự nhiên.

Phó Chủ tịch UBND tỉnh Cà Mau – ông Lê Văn Sử cho biết, tỉnh đang đặt ra mục tiêu phấn đấu đạt tổng sản lượng 41.834 tấn cua thương phẩm/năm, trong đó diện tích nuôi cua kết hợp (chủ yếu là mô hình tôm – cua quảng canh cải tiến) lên tới 418.340 ha, năng suất bình quân 0,1 tấn/ha/năm. Đây là con số ấn tượng, khẳng định quy mô và tầm quan trọng của ngành cua trong cơ cấu kinh tế thủy sản của tỉnh.

ĐA DẠNG HÓA MÔ HÌNH NUÔI, HƯỚNG ĐẾN HIỆN ĐẠI HÓA

Không chỉ tập trung vào diện tích và sản lượng, Cà Mau đang chuyển mạnh theo hướng đa dạng hóa mô hình nuôi, kết hợp truyền thống với tiến bộ kỹ thuật, hiện đại hóa quy trình, nâng cao giá trị sản phẩm.

Một trong những điểm nhấn là việc tỉnh triển khai mô hình nuôi cua bán thâm canh với diện tích khoảng 200 ha, năng suất bình quân đạt 0,5 tấn/ha/vụ, sản lượng khoảng 100 tấn mỗi năm. Mô hình này tận dụng vùng đất có điều kiện thuận lợi về hạ tầng, nước ngọt – mặn luân phiên, giúp kiểm soát dịch bệnh và tăng năng suất vượt trội so với quảng canh truyền thống.

Bên cạnh đó, mô hình nuôi cua trong hộp (box crab farming) được kỳ vọng tạo bước ngoặt đổi mới trong ngành cua. Dù đang trong giai đoạn thử nghiệm với quy mô khoảng 3.000 hộp, nhưng bước đầu cho thấy hiệu quả tích cực: tiết kiệm diện tích, dễ dàng kiểm soát dịch bệnh, thức ăn, đồng thời giảm thiểu thất thoát do thiên tai và trộm cắp. Tỉnh kỳ vọng mô hình này mang lại sản lượng khoảng 7 tấn/năm, mở ra hướng đi mới trong bối cảnh diện tích nuôi tự nhiên có giới hạn và biến đổi khí hậu ngày càng gay gắt.

THIẾT LẬP TỔ CHỨC SẢN XUẤT: LIÊN KẾT – HỢP TÁC – CHUỖI GIÁ TRỊ

Một trong những khâu yếu lâu nay của ngành nuôi cua Cà Mau là sự manh mún, nhỏ lẻ, thiếu liên kết trong sản xuất và tiêu thụ. Để khắc phục, tỉnh chủ trương tổ chức lại sản xuất theo hướng hợp tác, liên kết chuỗi, tạo đầu ra ổn định cho người nuôi.

Theo ông Lê Văn Sử, trong năm 2025, tỉnh sẽ thành lập ít nhất 12 hợp tác xã (HTX) nuôi cua, mỗi HTX có tổng diện tích trên 100 ha, gắn với 12 chuỗi liên kết và ký kết hợp tác tiêu thụ sản phẩm với 2 hệ thống siêu thị lớn. Việc này không chỉ giúp nâng cao giá trị sản phẩm, tăng tính cạnh tranh, mà còn tạo điều kiện cho hộ nuôi tiếp cận các tiêu chuẩn kỹ thuật, truy xuất nguồn gốc, đáp ứng yêu cầu thị trường trong nước và xuất khẩu.

Đồng thời, Cà Mau cũng triển khai các mô hình nuôi cua đạt chuẩn trên tổng diện tích 62 ha, cụ thể:

-Mô hình nuôi cua kết hợp gắn với liên kết tiêu thụ sản phẩm: 10 ha

- Mô hình xây dựng vùng nguyên liệu cua an toàn thực phẩm có liên kết tiêu thụ: 40 ha

- Mô hình "lớp học hiện trường" ứng dụng chế phẩm vi sinh trong nuôi cua kết hợp tôm sú quảng canh cải tiến: 12 ha

Những mô hình này vừa mang tính thực tiễn, vừa đóng vai trò lan tỏa, đào tạo kỹ thuật, hướng dẫn sản xuất cho hàng ngàn hộ nuôi khác.

HƯỚNG ĐẾN TRUNG TÂM NUÔI CUA LỚN NHẤT CẢ NƯỚC

Không dừng lại ở việc tăng sản lượng và tổ chức lại sản xuất, Cà Mau xác định mục tiêu cao nhất là trở thành trung tâm nuôi cua lớn nhất khu vực Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) và cả nước. Để hiện thực hóa, tỉnh tập trung vào một số trụ cột chiến lược:

1. Xây dựng mô hình tổ chức sản xuất phù hợp: hình thành các vùng nuôi chuyên canh, vùng nuôi an toàn, vùng nguyên liệu tập trung có truy xuất nguồn gốc.

2. Áp dụng công nghệ tiên tiến: từ con giống, chế phẩm sinh học, hệ thống quản lý nước, quy trình nuôi đến thu hoạch – bảo quản – tiêu thụ, nhằm nâng cao năng suất, sản lượng, chất lượng sản phẩm.

3. Thích ứng biến đổi khí hậu và bảo vệ môi trường: tăng cường ứng dụng mô hình sinh thái bền vững như nuôi tôm – cua kết hợp, sử dụng chế phẩm vi sinh, bảo vệ rừng ngập mặn, hạn chế sử dụng hóa chất độc hại.

4. Tăng thu nhập cho người dân và GRDP tỉnh: theo tính toán, nếu đạt kế hoạch, ngành cua sẽ đóng góp tích cực vào tăng trưởng GRDP tỉnh năm 2025 đạt 8,5% trở lên, tạo nền tảng bền vững cho mục tiêu tăng trưởng hai con số giai đoạn 2026–2030.

LỄ HỘI CUA CÀ MAU – ĐIỂM NHẤN XÚC TIẾN THƯƠNG HIỆU

Không chỉ chú trọng sản xuất, tỉnh Cà Mau còn đẩy mạnh quảng bá thương hiệu cua thông qua các hoạt động văn hóa – xúc tiến thương mại. Dự kiến vào cuối năm 2025, Lễ hội Cua Cà Mau lần thứ 2 sẽ được tổ chức với quy mô hoành tráng, nhiều hoạt động đặc sắc như:

- Hội chợ giới thiệu sản phẩm từ cua và thủy sản

- Hội thi "Vua đầu bếp cua Cà Mau"

- Tọa đàm khoa học phát triển ngành cua bền vững

- Trưng bày mô hình nuôi cua công nghệ cao

- Ký kết hợp đồng tiêu thụ, hợp tác đầu tư với doanh nghiệp trong và ngoài nước

Đây không chỉ là dịp để tôn vinh nghề nuôi cua, mà còn là cơ hội để thu hút đầu tư, kết nối cung – cầu, nâng cao giá trị thương mại và xây dựng thương hiệu cua Năm Căn – Cà Mau vươn tầm quốc tế.

Từ lợi thế tự nhiên đến chiến lược phát triển bài bản, từ sự đồng hành của chính quyền đến nỗ lực đổi mới của người dân, ngành cua Cà Mau đang từng bước lột xác, chuyển mình mạnh mẽ. Viễn cảnh về một trung tâm sản xuất cua hiện đại, bền vững, có thương hiệu và sức cạnh tranh toàn cầu không còn xa vời. Với tinh thần "biến tiềm năng thành lợi thế, biến lợi thế thành giá trị", ngành cua Cà Mau không chỉ góp phần phát triển kinh tế địa phương, mà còn mang đậm dấu ấn bản sắc vùng đất cực Nam Tổ quốc – nơi thiên nhiên và con người hòa quyện, cùng vươn ra biển lớn.

Tấn Tài