Thôn, xóm, tổ dân phố, khu dân cư… là tổ chức tự quản của cộng đồng dân cư, không phải là cấp hành chính
Thông tin với báo chí, ông Trần Việt Cường – Giấm đốc Sở Nội vụ tỉnh Phú Thọ cho biết: Trong khi chờ Văn bản hướng dẫn của Trung ương quy định về tổ chức, hoạt động của thôn, xóm, tổ dân phố, khu dân cư…, Sở Nội vụ đã ban hành Văn bản số 96/SNV-XDCQ ngày 07/7/2025 triển khai thực hiện một số nhiệm vụ, chuyên môn sau sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã, trong đó hướng dẫn một số nội dung liên quan đến thôn, xóm, tổ dân phố, khu dân cư.
Trong đó, đối với các thôn, xóm, tổ dân phố, khu dân cư trùng tên gọi ở đơn vị hành chính (ĐVHC) cấp xã hình thành sau sắp xếp, đề nghị UBND cấp xã thực hiện ghi tên của ĐVHC cấp xã cũ trước khi sắp xếp vào sau tên gọi của thôn, xóm, tổ dân phố, khu dân cư bị trùng tên. Ví dụ: Sắp xếp xã A, xã B và xã C để thành lập xã A (mới) trong đó các xã cũ cùng có tên Khu dân cư là "Khu 1"; thống nhất ghi: Khu 1 (thuộc xã A cũ), hoặc Khu 1 (thuộc xã B cũ), hoặc Khu 1 (thuộc xã C cũ).
"Trường hợp đổi tên gọi của thôn, xóm, tổ dân phố, khu dân cư thì UBND cấp xã xây dựng phương án, lấy ý kiến cử tri đại diện hộ gia đình đồng ý theo quy định, trình HĐND cấp xã xem xét quyết định" – Sở Nội vụ nêu rõ.
Đồng thời, tiếp tục xác định thôn, xóm, tổ dân phố, khu dân cư… là tổ chức tự quản của cộng đồng dân cư, không phải là cấp hành chính. Trước mắt giữ nguyên các thôn, xóm, tổ dân phố, khu dân cư hiện có cho đến khi có quy định mới của Chính phủ, sau khi có chỉ đạo hướng dẫn của Trung ương, Sở Nội vụ tham mưu UBND tỉnh chỉ đạo thực hiện sắp xếp, tổ chức lại thống nhất trên địa bàn toàn tỉnh.
Chủ tịch UBND tỉnh Trần Duy Đông khảo sát thực tế Trung tâm phụcvụ hành chính công xã Xuân Đài. (Ảnh minh họa).
Liên quan đến giải quyết chế độ, chính sách cho cán bộ, công chức, viên chức nghỉ việc, Sở Nội vụ tỉnh Phú Thọ cho hay có 3.199 cán bộ, công chức, viên chức nghỉ theo Nghị định số 178/2024/NĐ-CP và Nghị định số 67/2025/NĐ-CP (Hòa Bình: 1.244 người, Vĩnh Phúc: 738 người, Phú Thọ: 1.217 người). Trong đó, nghỉ hưu trước tuổi: 2.427 người (Hòa Bình: 841 người, Vĩnh Phúc: 620, Phú Thọ: 966 người), thôi việc ngay: 772 người (Hòa Bình: 403 người, Vĩnh Phúc: 118 người, Phú Thọ: 251 người).
Đối với người hoạt động không chuyên trách ở 148 xã, phường trong toàn tỉnh: Hiện có 4.406 người; số người tiếp tục công tác: 2.918 người; số người có nguyện vọng xin nghỉ: 1.488 người. Hiện nay, các cơ quan, đơn vị đang tổng hợp, hoàn tất các thủ tục gửi về Sở Nội vụ thẩm định trình cấp có thẩm quyền xem xét phê duyệt.
Cụ thể, đối với trường hợp tiếp tục sử dụng người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã: Cấp uỷ, chính quyền địa phương cấp xã, căn cứ tình hình thực tiễn và yêu cầu thực hiện nhiệm vụ của hệ thống chính trị cấp xã mới để: Sắp xếp tạm thời kéo dài việc sử dụng người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã đến trước ngày 31/5/2026. Trường hợp cần thiết, UBND cấp xã có thể sắp xếp, bố trí vào chức danh người hoạt động không chuyên trách ở thôn, tổ dân phố.
Trường hợp cấp uỷ, chính quyền địa phương cấp xã có nhu cầu sử dụng và người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã cũ có nguyện vọng tiếp tục được làm việc thì cấp uỷ, chính quyền địa phương xem xét, bố trí tạm thời vào vị trí hỗ trợ công việc cho hoạt động của hệ thống chính trị của ĐVHC cấp xã mới (cơ quan đảng, Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội, chính quyền địa phương) và tiếp tục được hưởng phụ cấp, các chế độ, chính sách đã được HĐND cấp tỉnh ban hành.
Trường hợp cấp uỷ, chính quyền cấp xã mới không có nhu cầu tiếp tục sử dụng người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã hoặc cá nhân có nguyện vọng nghỉ việc: UBND cấp xã thực hiện giải quyết chế độ, chính sách theo quy định tại Nghị định số 154/2025/NĐ-CP ngày 15/6/2025 của Chính phủ quy định về tinh giản biên chế.
Bổ sung CBCCVC từ cấp tỉnh về công tác tại các ĐVHC cấp xã để tháo gỡ khó khăn
Đề cập đến những vướng mắc, khó khăn sau hơn 01 tháng triển khai thực hiện và vận hành mô hình chính quyền địa phương 02 cấp trên địa bàn tỉnh Phú Thọ, Sở Nội nêu: Phần mềm xử lý còn chậm, một số lúc quá tải, hệ thống đường truyền Internet chưa ổn định, thiết bị mạng không đủ hoặc hoạt động kém hiệu quả. Phần mềm dùng chung giữa các cấp chưa đồng bộ hoặc khó sử dụng, gây khó khăn trong chia sẻ, liên thông dữ liệu giữa cấp xã và cấp tỉnh.
Người dân đến thực hiện thủ tục hành chính còn bỡ ngỡ trong việc làm quen với số hóa và các thủ tục hành chính điện tử, việc thu lệ phí đa số người dân chưa có tài ngân hàng. Một số người dân, nhất là người cao tuổi, người ở vùng sâu, vùng xa còn hạn chế trong việc tiếp cận và sử dụng dịch vụ công trực tuyến.
Về cơ sở, vật chất của một số xã, phường sau khi thực hiện sắp xếp chưa đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ. Các máy móc, thiết bị, máy in, scan… và các phương tiện của Trung tâm phục vụ hành chính công còn thiếu.
Một số xã, phường CBCCVC trình độ chuyên môn hoặc vị trí việc làm còn chưa phù hợp. Một số CBCCVC phải kiêm nhiệm nhiều nhiệm vụ, thiếu kỹ năng về quản lý, điều hành, công nghệ thông tin, giải quyết thủ tục hành chính; thiếu cán bộ chuyên trách về công nghệ thông tin để theo dõi thực hiện nội dung về chuyển đổi số khối lượng công việc lớn; nhiều nội dung chưa được tập huấn, hướng dẫn.
Một số vướng mắc, khó khăn phát sinh trong quá trình vận hành chínhquyền địa phương 2 cấp tại tỉnh Phú Thọ. Hình ảnh làm việc tại Trung tâm phụcvụ hành chính công phường Vĩnh Yên. (Ảnh minh họa).
Để khắc phục hạn chế và khó khăn vướng mắc kể trên, Sở Nội vụ đề xuất một số giải pháp sau: Yêu cầu UBND cấp xã thực hiện kiện toàn, bố trí sắp xếp số lượng CBCC đúng theo hướng dẫn của Trung ương và của tỉnh, đặc biệt các chức danh lãnh đạo chủ chốt các phòng chuyên môn thuộc UBND cấp xã, đồng thời khẩn trương thành lập Trung tâm dịch vụ sự nghiệp công; bố trí viên chức để thực hiện chức năng cung cấp các dịch vụ sự nghiệp cơ bản, thiết yếu trên địa bàn theo đúng hướng dẫn của UBND tỉnh (đối với xã, phường chưa thành lập; thực hiện đổi gọi đối với xã, phường đã thành lập nhưng tên gọi chưa thống nhất) đảm bảo tổ chức bộ máy chính quyền địa phương đi vào hoạt động ổn định, thông suốt, không gián đoạn.
Về số lượng, vị trí việc làm: Sở Nội vụ đang rà soát, đánh giá, tổng hợp tình hình đội ngũ CBCCVC cấp xã (biên chế, số lượng, nhu cầu từng vị trí công tác…) để xây dựng Phương án sắp xếp, kiện toàn và bổ sung CBCCVC từ cấp tỉnh về công tác tại các ĐVHC cấp xã; chuyển công chức, viên chức từ nơi thừa sang nơi thiếu; chuyển công chức sang viên chức, bổ sung những vị trí còn thiếu hoặc cần thiết (đặc biệt đối với các xã vùng đặc biệt khó khăn, miền núi, vùng sâu, vùng xa)… nhằm nâng cao chất lượng, năng lực của đội ngũ CBCCVC; nâng cao hiệu quả hoạt động của chính quyền cơ sở, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới. Báo cáo phương án xin ý kiến chỉ đạo UBND tỉnh.
Phạm Quỳnh