Ảnh minh họa
Đại học FPT, với định hướng đào tạo gắn liền thực tiễn, chú trọng công nghệ và hội nhập quốc tế, là một trong những trường đại học tư thục tiên phong tại Việt Nam trong việc tổ chức và phát triển mạng lưới cựu sinh viên. Nhà trường không chỉ chú trọng chất lượng đào tạo trên giảng đường, mà còn quan tâm tới hành trình nghề nghiệp của sinh viên sau tốt nghiệp, coi đây là thước đo quan trọng của uy tín và chất lượng. Việc ra đời các kênh kết nối chính thức dành cho cựu sinh viên như nền tảng trực tuyến, fanpage chuyên biệt cùng nhiều chương trình giao lưu, mentoring, hướng nghiệp đã cho thấy một chiến lược khá rõ ràng trong việc coi cựu sinh viên là một phần hữu cơ của hệ sinh thái FPTU.
Xuất phát từ thực tiễn đó, đề tài “Vai trò và những hoạt động kết nối của cựu sinh viên với nhà trường – Trường Đại học FPT” được lựa chọn nhằm làm rõ hơn vị trí, đóng góp của cộng đồng cựu sinh viên đối với nhà trường, đồng thời khái quát những hoạt động kết nối đang diễn ra và đề xuất một số định hướng hoàn thiện.
Mục tiêu của bài nghiên cứu là hệ thống hóa cơ sở lý luận về vai trò cựu sinh viên và các hình thức kết nối trong giáo dục đại học; mô tả và phân tích thực trạng hoạt động kết nối cựu sinh viên tại Đại học FPT; từ đó đề xuất một số giải pháp nhằm phát huy tốt hơn nguồn lực cựu sinh viên trong tương lai. Các câu hỏi nghiên cứu cơ bản được đặt ra là: cựu sinh viên và mạng lưới cựu sinh viên được hiểu như thế nào trong bối cảnh hiện nay; cựu sinh viên giữ vai trò gì đối với nhà trường, sinh viên hiện tại và chính cộng đồng alumni; Đại học FPT hiện đang triển khai những hoạt động kết nối nào; và cần làm gì để tăng cường hơn nữa sự gắn bó, đồng hành của cựu sinh viên với nhà trường.
Đối tượng nghiên cứu của bài viết là vai trò và hoạt động kết nối của cựu sinh viên với nhà trường trong bối cảnh cụ thể của Đại học FPT. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào các hoạt động diễn ra tại những cơ sở chính của Đại học FPT ở Việt Nam, trong khoảng thời gian từ khi hình thành cộng đồng cựu sinh viên đến nay, nhấn mạnh những hoạt động nổi bật trong vài năm gần đây. Phương pháp nghiên cứu chủ yếu là nghiên cứu tài liệu, phân tích – tổng hợp thông tin từ các kênh chính thức của trường và các nguồn liên quan, kết hợp với quan sát và so sánh với xu hướng chung về quản trị mạng lưới cựu sinh viên.
Về ý nghĩa, bài nghiên cứu có giá trị nhất định về mặt lý luận khi góp phần làm rõ khung khái niệm và vai trò của cựu sinh viên trong giáo dục đại học, đồng thời có ý nghĩa thực tiễn khi cung cấp một bức tranh khái quát về hoạt động kết nối cựu sinh viên tại Đại học FPT, có thể sử dụng làm tài liệu tham khảo cho sinh viên, nhà quản lý và những người quan tâm.
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ VAI TRÒ VÀ HOẠT ĐỘNG KẾT NỐI CỰU SINH VIÊN
Trong phạm vi giáo dục đại học, cựu sinh viên được hiểu là những cá nhân đã hoàn thành một chương trình đào tạo chính quy tại nhà trường, có thể ở bậc đại học hoặc sau đại học. Khi số lượng cựu sinh viên đủ lớn và có sự gắn kết nhất định, họ hình thành nên một mạng lưới cựu sinh viên – hay còn gọi là cộng đồng alumni – với những mối liên hệ đa chiều giữa cá nhân với cá nhân, giữa cựu sinh viên với nhà trường và giữa cựu sinh viên với sinh viên hiện tại.
Mạng lưới cựu sinh viên, xét từ góc độ quản trị, là một loại vốn xã hội đặc biệt của nhà trường. Giá trị của mạng lưới này không chỉ nằm ở số lượng thành viên mà còn ở chất lượng mối quan hệ, mức độ gắn bó, sự sẵn sàng đóng góp và năng lực chuyên môn, vị thế xã hội của các cá nhân trong cộng đồng. Nhiều trường đại học lớn trên thế giới coi việc xây dựng mạng lưới cựu sinh viên mạnh là một chỉ số quan trọng trong chiến lược phát triển dài hạn.
Về vai trò đối với nhà trường, trước hết, cựu sinh viên là những đại sứ thương hiệu tự nhiên và thuyết phục nhất. Hình ảnh, thái độ làm việc, vị trí nghề nghiệp và thành tựu của họ trong xã hội phản ánh phần nào chất lượng đào tạo và môi trường học tập của trường. Khi một cựu sinh viên giữ những vị trí quan trọng tại doanh nghiệp, khởi nghiệp thành công hoặc tạo được dấu ấn chuyên môn, điều đó góp phần nâng cao uy tín và sức hút tuyển sinh của nhà trường.
Bên cạnh đó, cựu sinh viên là nguồn lực quan trọng hỗ trợ công tác đào tạo và hướng nghiệp. Nhiều hoạt động như giảng dạy chuyên đề thực tế, chia sẻ kinh nghiệm nghề nghiệp, tham gia hội đồng tư vấn chương trình đào tạo, tổ chức workshop kỹ năng hay chương trình phỏng vấn thử đều có thể được triển khai với sự tham gia sâu rộng của cựu sinh viên. Những hoạt động này giúp nội dung đào tạo gắn sát hơn với thực tiễn, giúp sinh viên hiểu rõ hơn yêu cầu của thị trường lao động, từ đó điều chỉnh lộ trình học tập và phát triển kỹ năng.
Cựu sinh viên cũng là cầu nối quan trọng trong hợp tác doanh nghiệp – nhà trường. Nhiều cựu sinh viên sau khi ra trường trở thành nhân sự chủ chốt tại các doanh nghiệp, tập đoàn hoặc xây dựng doanh nghiệp riêng. Họ có thể hỗ trợ nhà trường trong việc mở rộng mạng lưới thực tập, giới thiệu cơ hội việc làm, tài trợ học bổng, tham gia các dự án nghiên cứu – ứng dụng chung hoặc đồng tổ chức các cuộc thi, sự kiện học thuật. Ở những trường đại học phát triển mạnh mẽ, cựu sinh viên còn đóng góp tài chính đáng kể thông qua các quỹ học bổng, quỹ phát triển cơ sở vật chất, dù tại Việt Nam xu hướng này mới hình thành nhưng đã bắt đầu có dấu hiệu rõ nét hơn, đặc biệt ở các trường tư thục và trường định hướng quốc tế.
Nếu nhìn từ phía sinh viên đang theo học, cựu sinh viên là nguồn tham chiếu và nguồn lực hỗ trợ thiết thực. Thông qua các buổi tọa đàm, chương trình mentoring hoặc đơn giản là những cuộc trò chuyện, sinh viên có thể tiếp cận những câu chuyện nghề nghiệp “đời thật việc thật”, hiểu rõ hơn con đường chuyển tiếp từ “người học” sang “người lao động”, nhận được lời khuyên về lựa chọn chuyên ngành, kỹ năng cần chuẩn bị, các bước xây dựng hồ sơ cá nhân. Điều này giúp thu hẹp khoảng cách giữa lý thuyết và thực tế, đồng thời tạo thêm động lực phấn đấu cho sinh viên.
Đối với chính cựu sinh viên, việc duy trì kết nối với nhà trường cũng mang lại nhiều lợi ích. Mạng lưới alumni là nơi họ có thể tìm kiếm cơ hội hợp tác, đối tác kinh doanh, khách hàng tiềm năng hoặc đồng sáng lập cho các dự án khởi nghiệp. Đồng thời, nhà trường có thể tổ chức các khóa học, seminar chuyên sâu, chương trình đào tạo lại hoặc nâng cao kỹ năng dành riêng cho cựu sinh viên, qua đó hỗ trợ quá trình học tập suốt đời. Một cộng đồng alumni hoạt động tích cực sẽ nuôi dưỡng cảm giác tự hào, gắn bó, từ đó khuyến khích các thành viên quay lại đóng góp nhiều hơn cho trường.
Về các hình thức kết nối, trên thế giới có hai nhóm chính: kết nối thông qua hạ tầng số và kết nối thông qua các sự kiện, chương trình trực tiếp. Hạ tầng số gồm các website, nền tảng dành riêng cho cựu sinh viên, cơ sở dữ liệu alumni, các nhóm trên mạng xã hội. Các kênh này cho phép cập nhật thông tin, kết nối, chia sẻ và quản lý dữ liệu một cách hệ thống. Các hoạt động trực tiếp gồm ngày hội cựu sinh viên, hội thảo chuyên đề, chương trình mentoring, ngày hội việc làm, hoạt động cộng đồng và các chương trình phúc lợi, ưu đãi dành cho alumni. Trong thực tiễn, hai nhóm hoạt động này thường được kết hợp để tạo nên một hệ sinh thái kết nối linh hoạt, vừa có chiều sâu vừa có độ phủ rộng.
THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG KẾT NỐI CỰU SINH VIÊN TẠI ĐẠI HỌC FPT
Đại học FPT là trường đại học thuộc Tập đoàn FPT, được biết đến với định hướng đào tạo gắn với nhu cầu doanh nghiệp, chú trọng tiếng Anh, công nghệ thông tin và kỹ năng mềm. Ngay từ những ngày đầu thành lập, nhà trường đã xác định sinh viên và cựu sinh viên là trung tâm của hệ sinh thái giáo dục, trong đó hành trình nghề nghiệp sau tốt nghiệp là một chỉ báo quan trọng cho sự thành công của mô hình đào tạo.
Trong những năm gần đây, Đại học FPT bắt đầu đầu tư bài bản hơn cho việc xây dựng cộng đồng cựu sinh viên. Một trong những dấu mốc đáng chú ý là việc ra mắt nền tảng trực tuyến dành riêng cho cộng đồng alumni. Nền tảng này cho phép cựu sinh viên tạo hồ sơ, cập nhật thông tin cá nhân và nghề nghiệp, kết nối với bạn bè cùng khóa hoặc khác khóa, tìm kiếm và tham gia các nhóm theo ngành nghề, khu vực hoặc sở thích. Việc số hóa dữ liệu cựu sinh viên giúp nhà trường theo dõi tốt hơn quá trình phát triển của người học sau khi ra trường, đồng thời có cơ sở để thiết kế các chương trình hỗ trợ phù hợp.
Trên nền tảng trực tuyến, nhà trường tích hợp các chức năng như chia sẻ kỷ niệm, đăng tải hình ảnh, câu chuyện thời sinh viên; đồng thời triển khai các chương trình mentoring, trong đó cựu sinh viên có thể đăng ký làm người hướng dẫn cho sinh viên hoặc cho các cựu sinh viên trẻ hơn. Hoạt động này không chỉ tạo điều kiện truyền đạt kinh nghiệm mà còn giúp hình thành những mối quan hệ nghề nghiệp có chiều sâu, có thể kéo dài nhiều năm. Ngoài ra, nền tảng còn cập nhật các cơ hội việc làm, chương trình thực tập và các ưu đãi, phúc lợi dành riêng cho cộng đồng cựu sinh viên, qua đó nâng cao giá trị thiết thực của việc tham gia mạng lưới.
Song song với hạ tầng số, Đại học FPT duy trì các kênh truyền thông dành cho cộng đồng cựu sinh viên trên mạng xã hội. Fanpage cựu sinh viên được sử dụng như một kênh cập nhật tin tức nhanh chóng về các gương mặt alumni tiêu biểu, những câu chuyện thành công, các chương trình gặp mặt, workshop, hội thảo nghề nghiệp. Việc sử dụng mạng xã hội giúp nhà trường tiếp cận với một lượng lớn cựu sinh viên một cách linh hoạt, phù hợp với thói quen sử dụng công nghệ của thế hệ trẻ.
Ở khía cạnh hoạt động trực tiếp, nhà trường tổ chức nhiều chương trình để cựu sinh viên “về trường”. Các buổi giao lưu, tọa đàm, talkshow với sự tham gia của cựu sinh viên giữ vai trò diễn giả, khách mời truyền cảm hứng được tổ chức định kỳ. Một số sự kiện mang tính biểu tượng như các chương trình kết nối cựu sinh viên với chủ đề “từ sinh viên đến lãnh đạo” tạo không gian để những người đã khởi nghiệp hoặc đang giữ vị trí quản lý tại doanh nghiệp trở lại chia sẻ kinh nghiệm. Đây là dịp để sinh viên hiện tại đối thoại trực tiếp với nhà tuyển dụng là cựu sinh, đồng thời cũng là cơ hội để cựu sinh viên tìm kiếm cộng sự, nhân sự tiềm năng cho tổ chức của mình.
Ngoài ra, ở một số cơ sở, nhà trường còn ghi nhận các hoạt động cựu sinh viên gặp gỡ lãnh đạo tập đoàn, lãnh đạo trường, cùng thảo luận về định hướng phát triển cộng đồng và cơ hội hợp tác. Sự hiện diện của lãnh đạo cấp cao trong các sự kiện này vừa thể hiện sự trân trọng đối với cựu sinh viên, vừa nhấn mạnh rằng alumni là một phần quan trọng trong chiến lược phát triển của Đại học FPT.
Nhìn chung, hoạt động kết nối cựu sinh viên tại Đại học FPT đã có nền tảng tương đối vững, với sự kết hợp giữa nền tảng trực tuyến chuyên biệt, kênh mạng xã hội và các sự kiện giao lưu trực tiếp. Tuy nhiên, vẫn có thể nhận thấy một số thách thức. Mức độ tham gia của cựu sinh viên chưa đồng đều giữa các khóa, các ngành, các cơ sở; một bộ phận cựu sinh viên trẻ có thể chưa thật sự ý thức đầy đủ về vai trò và lợi ích của việc tham gia mạng lưới; cơ chế đo lường hiệu quả (chẳng hạn số cặp mentor–mentee được duy trì, số cơ hội việc làm được kết nối thành công, mức độ hài lòng của các bên) vẫn còn dư địa để hoàn thiện.
GIẢI PHÁP TĂNG CƯỜNG VAI TRÒ VÀ HOẠT ĐỘNG KẾT NỐI CỰU SINH VIÊN TẠI ĐẠI HỌC FPT
Để phát huy tốt hơn nguồn lực cựu sinh viên, trước hết cần hoàn thiện hơn nữa chiến lược và cơ chế tổ chức mạng lưới alumni. Nhà trường có thể xây dựng một chiến lược phát triển cộng đồng cựu sinh viên gắn với tầm nhìn 5–10 năm, trong đó xác định rõ mục tiêu về quy mô, chất lượng kết nối, mức độ đóng góp cho đào tạo, nghiên cứu và thương hiệu. Cùng với đó là việc củng cố bộ phận chuyên trách về cựu sinh viên và đối tác, với nhiệm vụ quản lý dữ liệu, điều phối chương trình, làm đầu mối liên hệ giữa alumni, sinh viên và các đơn vị trong hệ sinh thái FPT. Việc ban hành quy chế hoạt động cộng đồng cựu sinh viên, quy định rõ quyền lợi, trách nhiệm, cơ chế ghi nhận và bảo mật thông tin cũng là yếu tố quan trọng.
Về chương trình kết nối, có thể phát triển hệ thống mentoring toàn diện hơn. Thay vì chỉ dừng ở cơ chế đăng ký tự nguyện, nhà trường có thể thiết kế các chương trình mentoring có cấu trúc, với thời lượng, mục tiêu, nội dung và phương thức đánh giá rõ ràng. Ví dụ, một chương trình kéo dài ba đến sáu tháng, tập trung vào các mục tiêu cụ thể như định hướng ngành, xây dựng hồ sơ cá nhân, rèn luyện kỹ năng phỏng vấn hoặc quản lý dự án. Những cựu sinh viên có vị trí và kinh nghiệm nổi bật có thể được mời làm mentor chiến lược và được ghi nhận bằng các danh hiệu, giấy chứng nhận hoặc các hình thức tri ân phù hợp.
Bên cạnh đó, ngày hội cựu sinh viên kết hợp với ngày hội việc làm có thể được tổ chức thường niên, nơi các doanh nghiệp do cựu sinh viên sáng lập hoặc đang nắm giữ vị trí chủ chốt có gian hàng riêng. Tại đây, sinh viên có thể trực tiếp gặp gỡ, trao đổi với nhà tuyển dụng là cựu sinh, qua đó tạo ra một không gian kết nối vừa thân tình vừa mang tính nghề nghiệp rõ nét. Các cộng đồng chuyên môn theo ngành nghề như trí tuệ nhân tạo, dữ liệu, thiết kế, marketing, sản phẩm, khởi nghiệp cũng cần được khuyến khích hình thành trong lòng mạng lưới cựu sinh viên, đóng vai trò tổ chức các chuỗi tọa đàm, workshop, chia sẻ kinh nghiệm chuyên sâu.
Về mặt công nghệ, nền tảng trực tuyến dành cho cựu sinh viên cần tiếp tục được hoàn thiện theo hướng thân thiện hơn với người dùng, đồng thời áp dụng các công cụ phân tích dữ liệu. Hồ sơ cá nhân có thể cho phép liên kết với các nền tảng nghề nghiệp như LinkedIn, GitHub hoặc các portfolio cá nhân. Dữ liệu cựu sinh viên nên được phân tích để phân loại theo ngành, vị trí, khu vực địa lý, mức độ tương tác, từ đó gợi ý những kết nối phù hợp giữa alumni và sinh viên hoặc giữa alumni với nhau. Việc tích hợp các công cụ khảo sát, đánh giá và phản hồi ngay trên nền tảng sẽ giúp nhà trường liên tục điều chỉnh chương trình kết nối dựa trên dữ liệu thực tế.
Công tác truyền thông và ghi nhận đóng góp của cựu sinh viên cũng cần được chú trọng. Những câu chuyện thành công, những hành trình vượt khó, những trường hợp cựu sinh viên quay về hỗ trợ sinh viên hoặc đóng góp cho các dự án cộng đồng của trường nên được kể lại một cách hấp dẫn trên các kênh truyền thông chính thức. Song song với đó, có thể thiết lập các giải thưởng thường niên dành cho cựu sinh viên tiêu biểu trong các hạng mục như đóng góp cho sinh viên, đóng góp tài chính – vật chất cho trường, đóng góp cho cộng đồng xã hội. Những hình thức ghi nhận như vậy không chỉ khích lệ các cá nhân đang đóng góp mà còn lan tỏa thông điệp tích cực tới toàn bộ cộng đồng.
Cuối cùng, bản thân cựu sinh viên và sinh viên hiện tại cũng là chủ thể quan trọng trong quá trình này. Cựu sinh viên cần chủ động cập nhật thông tin, tham gia mạng lưới, chia sẻ cơ hội nghề nghiệp, sẵn sàng nhận mentoring hoặc phối hợp cùng nhà trường trong các dự án đào tạo, nghiên cứu và cộng đồng. Sinh viên hiện tại nên ý thức rằng mình sẽ trở thành cựu sinh viên trong tương lai, từ đó xây dựng thái độ học tập nghiêm túc, tích cực tham gia các hoạt động, chủ động kết nối với cựu sinh để học hỏi, đồng thời chuẩn bị tâm thế quay lại đóng góp khi đã có điều kiện.
KẾT LUẬN
Mạng lưới cựu sinh viên là một trong những nguồn lực quan trọng nhất của trường đại học trong bối cảnh giáo dục hiện đại. Đối với Đại học FPT, cộng đồng cựu sinh viên không chỉ là minh chứng sống động cho chất lượng đào tạo mà còn là lực lượng đồng hành, hỗ trợ nhà trường trong nhiều phương diện: đào tạo, hướng nghiệp, hợp tác doanh nghiệp, xây dựng thương hiệu và lan tỏa giá trị tới cộng đồng.
Thực tiễn cho thấy Đại học FPT đã có những bước đi khá bài bản trong việc xây dựng mạng lưới cựu sinh viên, từ việc phát triển nền tảng trực tuyến chuyên biệt, duy trì các kênh truyền thông, đến tổ chức nhiều hoạt động gặp gỡ, chia sẻ, mentoring và kết nối nghề nghiệp. Tuy nhiên, vẫn còn những thách thức về mức độ tham gia không đồng đều, cơ chế đo lường hiệu quả và việc khơi gợi ý thức gắn bó lâu dài của một bộ phận cựu sinh viên trẻ.
Trong thời gian tới, nếu nhà trường tiếp tục hoàn thiện chiến lược phát triển cộng đồng cựu sinh viên, đa dạng hóa các chương trình kết nối, tận dụng tốt công nghệ và dữ liệu, đồng thời tăng cường cơ chế ghi nhận, tri ân những đóng góp của alumni, thì mối quan hệ giữa cựu sinh viên và nhà trường sẽ ngày càng chặt chẽ, bền vững hơn. Khi đó, mỗi sinh viên FPT sau khi rời giảng đường không chỉ mang theo kiến thức và kỹ năng, mà còn mang theo một sứ mệnh nhỏ: quay lại hỗ trợ, dẫn dắt và cùng chung tay xây dựng một cộng đồng FPTU vững mạnh, nơi các thế hệ cùng nhau kiến tạo tri thức, sự nghiệp và giá trị cho xã hội.
TÀI LIỆU THAM KHẢO (GỢI Ý)
(Bạn có thể chuẩn hóa lại theo chuẩn APA/MLA/ISO tùy yêu cầu môn học.)
Website chính thức Đại học FPT: phần giới thiệu và định hướng đào tạo.Trường Đại học FPT
Bài viết “FPT University Network – nền tảng trực tuyến dành riêng cho Cộng đồng Cựu sinh viên FPTU chính thức đi vào hoạt động”.Trường Đại học FPT+1
Fanpage & website FPT University Alumni – các tin/bài về hoạt động kết nối cựu sinh viên.Facebook+1
Tin tức “F-Alumni Connect: Level up from students to boss” – mục News & Events, Đại học FPT.Trường Đại học FPT
Bản tin FPT cung cấp 3000 nhân lực CNTT chất lượng cao và cam kết phát triển cộng đồng cựu sinh viên bền vững.FPT Corporation
Bài viết về hoạt động cựu sinh viên về trường, giao lưu, truyền lửa cho sinh viên Đại học FPT.
Nhóm tác giả:
Đào Hải Ninh
Đỗ Hoàng Anh
Trần Thuỳ Linh
Đào Châu Anh
Nguyễn Sỹ Anh Quân