Đại biểu Quốc hội Võ Mạnh Sơn (Thanh Hoá)
Theo dự thảo tại khoản 2 Điều 40, người lao động sẽ được hưởng trợ cấp thất nghiệp nếu đã đóng bảo hiểm thất nghiệp đủ 12 tháng trở lên trong 24 tháng trước khi chấm dứt hợp đồng lao động, hợp đồng việc làm hoặc chấm dứt việc làm theo quy định pháp luật. Trường hợp người lao động ký hợp đồng lao động từ đủ 1 tháng đến dưới 12 tháng thì điều kiện được điều chỉnh thành đóng đủ 12 tháng trở lên trong 36 tháng trước khi chấm dứt hợp đồng.
Đại biểu Võ Mạnh Sơn phản ánh: tại một số doanh nghiệp, mặc dù chủ sử dụng lao động đã khấu trừ tiền từ lương người lao động để đóng bảo hiểm thất nghiệp, nhưng lại không thực hiện đóng cho người lao động theo đúng nghĩa vụ. Do đó, khi người lao động nghỉ việc, không thể chốt sổ bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp nên không được hưởng trợ cấp. Ông cho rằng: nếu cơ quan bảo hiểm xã hội và cơ quan quản lý nhà nước không xử lý hiệu quả hành vi vi phạm của doanh nghiệp thì chưa đảm bảo sự công bằng đối với người lao động, trong khi trách nhiệm thu bảo hiểm thất nghiệp là trách nhiệm của cơ quan bảo hiểm xã hội, xử lý hành vi trốn đóng, nợ đọng là của cơ quan quản lý nhà nước.
Do đó, ông đề nghị bổ sung vào khoản 2 Điều 40 như sau: Trường hợp người sử dụng lao động đã thu tiền bảo hiểm thất nghiệp của người lao động từ đủ 12 tháng trở lên trong thời gian 24 tháng trước khi chấm dứt hợp đồng lao động, hợp đồng việc làm hoặc chấm dứt việc làm theo quy định; Trường hợp người lao động làm việc theo hợp đồng từ đủ 1 tháng đến dưới 12 tháng thì người sử dụng lao động đã thu tiền bảo hiểm thất nghiệp của người lao động đủ 12 tháng trở lên trong thời gian 36 tháng trước khi chấm dứt hợp đồng. Hành vi vi phạm của người sử dụng lao động, các cơ quan chức năng có trách nhiệm áp dụng các biện pháp xử lý, xử lý hành chính, lãi chậm đóng, thu hồi khoản nợ để đòi lại khoản nợ bảo hiểm thất nghiệp từ người sử dụng lao động.
Bên cạnh nội dung trên, đại biểu Võ Mạnh Sơn cũng bày tỏ băn khoăn về điểm a khoản 4 Điều 21 của bộ luật Dân sự năm 2015, theo đó người từ đủ 15 tuổi đến chưa đủ 18 tuổi có thể tự xác lập giao dịch dân sự (trừ giao dịch về bất động sản). Ông cho rằng thực tế đối với người lao động trong độ tuổi này rất khó để tự mình đưa ra phương án vay vốn tạo việc làm, duy trì mở rộng việc làm. Từ đó, đại biểu Võ Mạnh Sơn đã đề nghị cần rà soát quy định người lao động tại điểm b khoản 1 Điều 9 với quy định tại điểm 3 khoản a Điều 4 Điều 9 và cân nhắc việc người lao động đủ 15 tuổi đến dưới 18 tuổi đủ trách nhiệm dân sự để có thể tiếp cận, thực hiện quản lý, sử dụng nguồn vốn vay hỗ trợ tạo việc làm, duy trì mở rộng việc làm.
Bên cạnh đó, đại biểu cũng kiến nghị bổ sung một số nhóm đối tượng nhằm mở rộng chính sách hỗ trợ việc làm như: dân quân tự vệ tại địa phương, thanh niên hoàn thành án phạt tù. Đồng thời, Ban soạn thảo cần xem xét, bổ sung thêm chính sách hỗ trợ việc làm cho người lao động trong bối cảnh già hóa dân số, sắp xếp, tinh gọn bộ máy để phù hợp với đặc điểm kinh tế - xã hội hiện nay.