Trong vài năm gần đây, AI đã bắt đầu thay đổi sâu sắc cách chúng ta làm việc. Một nghiên cứu mới của Microsoft, dựa trên hơn 200.000 tương tác ẩn danh với chatbot Copilot tại Mỹ, đã chỉ ra những nghề nghiệp có nguy cơ bị thay thế cao nhất. Các chuyên gia nhận định rằng những công việc phụ thuộc nhiều vào việc phân tích, truyền tải thông tin sẽ chịu ảnh hưởng mạnh mẽ.
1. Phiên dịch viên và thông dịch viên
Theo Microsoft, nghề phiên dịch và thông dịch có điểm "AI applicability score" - Hiểu nôm na là khả năng có thể áp dụng AI (tính trên thang điểm 1), là 0.49, đứng đầu bảng xếp hạng các nghề dễ bị AI thay thế. AI hiện nay có khả năng xử lý nhiều ngôn ngữ, dịch văn bản và thậm chí phiên dịch hội thoại trực tiếp với độ chính xác ngày càng cao. Những công việc này thường lặp đi lặp lại, khiến AI dễ dàng sao chép.
2. Nhà sử học
Nhà sử học đứng thứ hai với số điểm 0.48. Các công việc nghiên cứu và phân tích dữ liệu lịch sử có thể được AI thực hiện hiệu quả thông qua tổng hợp tài liệu, trích dẫn và phân tích. AI không thể thay thế hoàn toàn con người trong việc đánh giá ngữ cảnh văn hóa, nhưng các tác vụ cơ bản thì AI làm tốt, thậm chí được đánh giá là tốt hơn con người.
3. Nhân viên phục vụ hành khách
Đứng thứ 3 với số điểm 0.47, các nhân viên phục vụ trên máy bay hoặc tàu hỏa có thể bị AI thay thế thông qua robot, hoặc hệ thống tự động thông báo, hướng dẫn hành khách, giảm thiểu tần suất cung ứng lao động với những tác vụ lặp lại máy móc.
4. Nhân viên bán hàng
Với số điểm 0.46, nghề này chịu tác động bởi AI trong việc chăm sóc khách hàng, tư vấn sản phẩm và xử lý đơn hàng. Chatbot và hệ thống tự động hiện nay có thể thực hiện phần lớn các nhiệm vụ cơ bản, cho phép giảm số lượng nhân sự.
5. Nhà văn/người viết
Với số điểm 0.45, nhà văn hay nói chung là người viết, có khả năng sẽ bị AI thay thế. Các ứng dụng AI như Chat GPT, Deepseek, Gemini,... đang thực hiện nhiệm vụ làm nội dung dưới định dạng văn bản/câu chữ, tốt hơn bao giờ hết. Nói cách khác, AI không chỉ viết hay, mà thậm chí còn viết chuẩn SEO - một trong những kỹ năng được coi là không thể thiếu với người viết.
Ảnh minh họa
6. Nhân viên chăm sóc khách hàng
Với, 0.44 điểm, nhân viên chăm sóc khách hàng đang đứng trước nguy cơ bị thay thế bởi AI. AI có thể trả lời những câu hỏi thường gặp từ khách hàng, xử lý khiếu nại và hỗ trợ trực tuyến. Microsoft Copilot và ChatGPT đã chứng minh hiệu quả trong việc dùng AI xử lý khối lượng lớn yêu cầu từ khách hàng, với tốc độ cực nhanh.
7. Lập trình viên CNC
Lập trình viên máy CNC xếp ở vị trí thứ 7 với 0.44 điểm, cũng có nguy cơ bị thay thế vì AI có khả năng tự động lập trình máy móc dựa trên dữ liệu kỹ thuật, giảm thiểu sai sót và tăng tốc độ sản xuất. Những công việc lặp đi lặp lại và dựa trên quy tắc như thế này là mục tiêu dễ "tự động hóa" nhất.
Theo báo cáo, 7 công việc trên không hẳn sẽ biến mất hoàn toàn, nhưng sẽ thay đổi sâu sắc về cách thức làm việc. Nhiều chuyên gia nhấn mạnh khả năng thích nghi với AI là yếu tố then chốt để bản thân không bị "xóa sổ" khỏi thị trường lao động: Học cách phối hợp với AI sẽ quan trọng không kém kỹ năng nghề nghiệp truyền thống.
Các nghiên cứu bổ sung từ IJCAI 2025 (International Joint Conference on Artificial Intelligence - Hội nghị Quốc tế về Trí tuệ nhân tạo) cũng chỉ ra rằng: Khoảng 1/3 lực lượng lao động Mỹ có khả năng sẽ bị ảnh hưởng. Microsoft Copilot, ChatGPT và các hệ thống AI tương tự đang thực hiện tốt những nhiệm vụ phân tích, tóm tắt, viết báo cáo và trả lời khách hàng - những công việc vốn chiếm nhiều thời gian và cả nhiều nhân sự.
Nhìn chung, 2026 sẽ là năm chứng kiến sự chuyển đổi mạnh mẽ của thị trường lao động dưới ảnh hưởng AI. Người lao động nên tập trung vào phát triển kỹ năng sáng tạo, quản lý, và kỹ năng hợp tác với AI, trong khi các công việc lặp lại và dễ chuẩn hóa sẽ dần được tự động hóa.
(Nguồn: The Fortune)
Ngọc Linh