Cẩm nang công tác tư tưởng trong kỷ nguyên phát triển mới

Tăng cường bảo vệ "vùng đỏ"

Vùng đỏ ở đây không gì khác chính là chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, là những giá trị cốt lõi của chủ nghĩa xã hội. Đây chính là "căn cứ địa" về mặt tư tưởng của Đảng ta, chế độ ta cần được gia cố và tăng cường bảo vệ trong bối cảnh cuộc xâm lăng ý thức hệ vẫn như con sóng ngầm dữ dội dưới nhiều hình tướng khác nhau.

Và để chiến thắng trên mặt trận tư tưởng, buộc phải nắm giữ chiếc chìa khóa kiên trì sự lãnh đạo của Đảng. Đặc biệt, cần phát huy hơn nữa vai trò dẫn đường của hệ tư tưởng xã hội chủ nghĩa. Đây là là yếu tố then chốt quyết định bản chất và phương hướng cách mạng Việt Nam. Chỉ có kiên định vai trò chỉ đạo của chủ nghĩa Mác - Lênin, trang bị cho toàn Đảng và giáo dục Nhân dân những thành tựu mới nhất trong sự nghiệp xây dựng, phát triển đất nước mới có thể thống nhất tư tưởng, tập hợp lòng dân, đoàn kết mọi tầng lớp xã hội tạo sức mạnh vô địch để hoàn thành mục tiêu trăm năm, vững vàng tiến vào kỷ nguyên phát triển mới.

Bên cạnh đó, chúng ta phải khuếch trương các giá trị cốt lõi của chủ nghĩa xã hội. Bởi đây là hiện thân của hệ tư tưởng xã hội chủ nghĩa, hiện thân của tinh thần Việt Nam trong kỷ nguyên phát triển mới. Phải làm sao lan toả mạnh mẽ các phong trào nghiên cứu, thực hành các giá trị cốt lõi trên thực tế trở thành quy tắc ứng xử, trở thành trụ cột tinh thần con người mới trong kỷ nguyên phát triển mới.

Trong thời khắc lịch sử, Việt Nam đang đứng trước ngưỡng cửa trăm năm, chúng ta rất cần tận dụng tốt các nguồn lực đỏ, đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục sâu rộng về lòng yêu nước, về lịch sử dân tộc để gieo tình yêu Đảng, yêu nước, yêu chế độ, yêu Chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh vào lòng quần chúng. Đây chính là phương thức tốt nhất "nạo vét" những cặn bẩn để loại bỏ "ô nhiễm tư tưởng" trong xã hội và cũng là rào chắn hữu hiệu nhất để bảo vệ an ninh tư tưởng của đất nước và cũng chính điểm mấu chốt để có được những đột phá trong công tác lãnh đạo để Đảng ta đủ sức gánh vác sứ mệnh lịch sử trong giai đoạn mới.

Lan toả mảng xanh, kích hoạt năng lượng tích cực trong toàn xã hội

Để đối phó với tình trạng ô nhiễm tư tưởng, công tác này cần chú trọng lấy việc lan toả "mảng xanh" để "thải độc". Rõ ràng, trong xã hội ta hiện nay, những cái hay, những cái tốt, cái đẹp là chính yếu, trong khi những điều tiêu cực là chỉ là hiện tượng đơn lẻ. Công tác tư tưởng cần kích hoạt năng lượng tích cực, tập trung phản ánh bản chất lành mạnh và tiến bộ của xã hội, phản ánh khách quan bức tranh toàn cảnh với nhiều gam màu sáng về phát triển kinh tế - xã hội, đồng thời tăng cường nhân bản động lực cải cách mạnh mẽ, quyết tâm sắp xếp, tinh gọn bộ máy ở nước ta để thúc đẩy toàn xã hội đoàn kết tạo nên sức mạnh vô địch tiến nhanh, tiến mạnh vào kỷ nguyên phát triển mới. Trả lời câu hỏi người trẻ cần làm gì để giữ vững "gen đỏ", không bị cuốn theo những trào lưu độc hại trên mạng? Em Lê Thị Quý Tâm, sinh viên năm 3 Đại học Sư phạm Đà Nẵng chia sẻ: "Em nhận thức rằng mạng xã hội nhiều cái hay nhưng cũng lắm cạm bẫy. mỗi người phải tự trang bị màng lọc để tránh ô nhiễm bởi thông tin xấu, độc. Và không ai khác, chính thành niên phải là lực lượng xung kích trong việc lan toả năng lượng tích cực, làm xanh hoá môi trường mạng".

Bên cạnh đó, cần chú trọng xây dựng, phát huy văn hóa xã hội chủ nghĩa, lan toả những giá trị truyền thống tốt đẹp của dân tộc như tinh thần yêu nước, đức tính chăm chỉ, cần, kiệm để bồi dưỡng tâm hồn, thúc đẩy sáng tạo, tạo động lực to lớn để hoàn thành mục tiêu xây dựng, phát triển đất nước. Đây cũng là một trong những nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm được Chỉ thị số 42-CT/TW ngày 16/01/2025 của Bộ Chính trị về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác giáo dục cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư đã đề ra.

Việc biểu dương, tôn vinh những tấm gương sáng, điển hình tiên tiến về học tập, lao động, khuếch trương, lan toả mạnh mẽ tinh thần thời đại phải được đặc biệt quan tâm. Cần phải xem khát vọng vươn mình trong kỷ nguyên phát triển mới là mẫu số chung lớn nhất của hơn 5 triệu đảng viên và hơn 100 triệu dân Việt Nam không phân biệt dân tộc, tôn giáo, vùng miền; dẫn dắt, khơi dậy lòng nhiệt thành, chủ động, sáng tạo của đông đảo quần chúng Nhân dân để cống hiến cho sự nghiệp dựng chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam.

Đặc biệt, trong giai đoạn Việt Nam đang tiến hành cuộc cách mạng sắp xếp, tinh gọn bộ máy, công tác tư tưởng của Đảng càng phải được "đả thông", dựng rào chắn phản bác các quan điểm sai trái, thù địch để dân hiểu, dân tin, dân ủng hộ. Các cơ quan báo chí, truyền thông, văn hóa, văn học nghệ thuật phải làm sao lan toả được tinh thần quê hương là đất nước, tất cả vì mục tiêu chung, không tiêu cực, "tranh tối tranh sáng" trong công tác cán bộ. Và trong điều kiện diễn ra các sự kiện lịch sử, những ngày lễ lớn của dân tộc phải coi việc khơi dậy lòng yêu nước, niềm tự hào dân tộc là tâm điểm. Đây chính là sợi dây kết nối sự đồng tâm giữa Đảng với Nhân dân, là sợi dây nối liền mạnh nguồn lịch sử và sức mạnh thời đại trở thành điểm tựa vững chắc, tạo đà để Việt Nam vươn mình vào kỷ nguyên phát triển mới.

Kiểm soát chặt chẽ "vùng đen"

Để kiểm soát tốt những "vùng đen" - vùng dư luận phức tạp, thông tin xấu, độc, lực lượng chống đối trên mặt trận tư tưởng đòi hỏi các đơn vị thông tin truyền thông, an ninh phải làm tròn vai "người gác cổng" trên mặt trận tư tưởng. Phải tăng cường kiểm soát nội dung đăng tải, đặc biệt là trên mạng xã hội bằng con mắt rà lọc tinh tường. Các cơ quan giám sát dư luận xã hội phải làm tốt vai trò là "đài quan sát" đối, kịp thời phát hiện, cảnh báo và can thiệp khi phát hiện "vùng đen". Mỗi cán bộ, đảng viên và mỗi người dân phải đóng vai trò đôi tai, đôi mắt, "loa phát thanh", lá chắn của các cấp uỷ Đảng, chính quyền trong việc phát hiện, phản bác các luận điệu xuyên tạc của các thế lực thù địch.

Bên cạnh đó, để ngăn chặn các hệ tư tưởng dị tạp ăn sâu vào "lãnh thổ tư tưởng" của ta cần thiết phải đặt hoạt động này nằm trong vòng pháp luật. Trong giai đoạn hiện nay cần siết chặt cơ chế công bố, rà soát thông tin, tăng cường giám sát nội dung, kịp thời xóa bỏ tin đồn ác ý nhắm vào Đảng, chính quyền và sớm loại bỏ thông tin có hại nhằm tạo ra hệ sinh thái tư tưởng trong sạch. Và trên mặt trận này, các cơ quan chuyên trách cần chủ động phân tích các vấn đề nóng, chủ động giành được dư luận trong nước cũng như quốc tế và tiến tới định hướng kịp thời cho Nhân dân tránh bị các thế lực thù địch lợi dụng, dẫn dắt. Đặc biệt, cần tỉnh táo, tăng cường rà soát an ninh tư tưởng đối với các dự án hợp tác, trao đổi giữa các tổ chức phi chính phủ, trường đại học ở nước ngoài… để rào chắn tư tưởng thêm chặt chẽ.

Thêm vào đó, để kiểm soát tốt vùng phức tạp nhất trên "lãnh thổ tư tưởng" cần phát huy thế trận lòng dân. Chỉ có dựa vào dân, coi Nhân dân vừa là chủ thể thụ hưởng vừa là chủ thể thực hiện, phát huy đầy đủ vai trò chủ đạo của Nhân dân mới có thể làm tốt công tác tư tưởng trong giai đoạn mới. Để làm được điều đó, cần lưu tâm giữ gìn mối liên hệ mật thiết với Nhân dân, xây dựng kênh phản hồi, tăng cường tương tác giữa chính quyền và Nhân dân để gia cố thành trì lòng dân thêm vững chắc trên mặt trận tư tưởng.

Bắt kịp xu hướng chuyển đổi số trên mặt trận tư tưởng

Không gian mạng là ngôi nhà tinh thần chung của hàng trăm triệu người. Điều này có nghĩa là nếu hệ tư tưởng chính thống không thể thâm nhập, ăn sâu, bám rễ vào không gian mạng thì chúng ta sẽ đánh mất "chủ quyền" trên không gian mạng. Điều đó đồng nghĩa với việc Đảng ta sẽ đánh mất trái tim, khối óc của một bộ phận Nhân dân đồng nghĩa với mất đi hồn cốt, trí khôn của mình. rất tâm huyết khi cho rằng: "Trước hết, phải coi không gian mạng là mặt trận trọng yếu. Ở đó, chúng ta vừa lan tỏa "mảng xanh tích cực", vừa kiểm soát "vùng đen". Để làm được điều đó, cần có lực lượng làm công tác tư tưởng tinh nhuệ, hiểu công nghệ, sáng tạo nội dung hấp dẫn. Mặt khác, không chỉ phản bác, chúng ta phải đi trước một bước, tạo ra dòng chảy thông tin chính thống nhanh, hay, gần gũi, để người dân thấy đó là chỗ dựa tin cậy".

Trước xu thế thời đại, chúng ta phải đưa tư duy số hóa và tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin vào toàn bộ quá trình công tác tư tưởng. Coi đây là lực lượng chủ lực trên chiến trường chính. Và để có được lực lượng chủ lực tinh nhuệ, chúng ta phải từng bước hoàn thiện cơ chế đào tạo, bồi dưỡng nhân tài số, chuyên gia số trên mặt trận tư tưởng. Bên cạnh đó, cần kịp thời cập nhật các xu hướng xã hội cho những người làm công tác trên mặt trận tư tưởng. Phải ứng dụng công nghệ tối tân để tạo ra nhiều ấn phẩm tuyên truyền chất lượng cao hơn như phim điện ảnh, phim truyền hình, phim tài liệu… để thu hút người xem. Và dùng kênh này để phát tiếng nói, lập trường của Đảng của Nhân ra thế giới.

Như vậy, công tác tư tưởng cũng phải đặt mình vào xu thế chung của thời đại, xây dựng sự đồng thuận về tư tưởng trên không gian mạng và cả trong thực tế. Phải làm sao cho cán bộ, đảng viên và Nhân dân dù ở đâu, trong môi trường nào cũng thống nhất lập trường tư tưởng, từ đó mới có thể gắn vận mệnh cá nhân với vận mệnh của đất nước. Đó cũng chính là sứ mệnh của công tác tư tưởng của Đảng trong kỷ nguyên phát triển mới.

Trương Thị Điệp

Trường Chính trị thành phố Đà Nẵng

TÀI LIỆU THAM KHẢO

1. Đảng Cộng sản Việt Nam (2016): Nghị quyết số 04-NQ/TW khóa XII về tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng; ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện "tự diễn biến", "tự chuyển hoá" trong nội bộ;

2. Đảng Cộng sản Việt Nam (2021): Kết luận số 21-KL/TW của Ban Chấp hành Trung ương khóa XIII về đẩy mạnh xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị; kiên quyết ngăn chặn, đẩy lùi, xử lý nghiêm cán bộ, đảng viên suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện "tự diễn biến", "tự chuyển hoá";

3. Đảng Cộng sản Việt Nam (2021): Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội;

4. Đào Duy Quát (2023), Công tác tư tưởng và những vấn đề đặt ra với công tác tư tưởng trong thời kỳ phát triển mới của đất nước, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội;

5. Đào Duy Quát (2010), Quản lý hoạt động tư tưởng, văn hoá , Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội;

6. Đào Duy Quát (2004), Về công tác tư tưởng của Đảng Cộng sản Việt Nam, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội;

7. Hồ Chí Minh (2011), Toàn tập, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội;

8. Nguyễn Trọng Nghĩa (2025), Nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác tư tưởng, góp phần tạo mọi điều kiện thuận lợi để đất nước bước vào kỷ nguyên vươn mình của dân tộc, Tạp chí Cộng sản, ngày 19/02/2025.