Phiên đấu giá Monterey 2025 của Broad Arrow sẽ bắt đầu vào cuối tuần này, với không dưới 170 sản phẩm được đưa ra đấu giá. Điểm nhấn bao gồm những chiếc Ferrari, Porsche và Mercedes cổ điển có thể tìm thấy chủ nhân mới với giá hàng triệu đô la.
Sự kiện cũng sẽ chứng kiến một chiếc Lotus độc nhất vô nhị được đưa ra đấu giá. Chiếc xe được đặt theo tên một ngọn núi lửa nổi tiếng, và suýt chút nữa đã trở thành một trong những chiếc xe sản xuất hàng loạt sáng tạo nhất thời bấy giờ.
Chiếc xe này mang tên Lotus Etna và đã được hé lộ tại Triển lãm Ô tô Quốc tế Anh năm 1984. Mặc dù ra mắt 2 năm sau khi Colin Chapman qua đời, Etna vẫn sở hữu động cơ V8 do chính ông đặt hàng. Ban đầu được lên kế hoạch sản xuất hàng loạt, Etna vẫn chỉ là một mẫu xe ý tưởng độc nhất vô nhị.
Chi tiết Lotus Etna 1984 độc nhất thế giới, giá có thể chạm tới 10,5 tỷ đồng
Điều gì làm cho nó trở nên đặc biệt? Mặc dù sử dụng cùng khung gầm với Esprit, Etna được trang bị công nghệ tiên tiến, bao gồm hệ thống treo chủ động lấy từ chiến dịch Công thức 1 của Lotus.
Hệ thống treo này ra mắt lần đầu trên chiếc Lotus 92 vào năm 1983. Nó được trang bị một loạt bộ truyền động thủy lực điều khiển bằng máy tính, cho phép điều chỉnh tức thời độ cao gầm, độ dốc, độ giảm chấn và độ nghiêng. Hệ thống này tỏ ra khá rắc rối, và Lotus đã ngừng sản xuất để phát triển thêm.
Ngoài hệ thống treo chủ động, Etna còn được trang bị hệ thống kiểm soát lực kéo, phanh chống bó cứng và công nghệ khử tiếng ồn chủ động. Quan trọng hơn, nó được trang bị động cơ V8 do Tony Rudd, người cũng góp phần thiết kế Lotus 78, phát triển. Đây là chiếc xe hiệu ứng mặt đất đầu tiên trong lịch sử Công thức 1, đã giành được 7 chiến thắng và bốn lần lên bục vinh quang vào các năm 1977 và 1978.
Rudd được Chapman giao nhiệm vụ phát triển động cơ V8 dựa trên động cơ bốn xi-lanh thẳng hàng 900 Series của công ty, sản sinh công suất hơn 320 mã lực. Ra mắt năm 1972, đây là động cơ đầu tiên do công ty Anh Quốc tự phát triển hoàn toàn. Động cơ này đã được sử dụng trên nhiều mẫu xe, bao gồm Esprit, Eclat, Elite và Excel.
Với tên mã Type 909, động cơ của Etna là động cơ V8 đầu tiên dựa trên dòng 900. Động cơ 4.0 lít này nặng 188 kg, sản sinh công suất 335 mã lực và mô-men xoắn 400 Nm. Lotus tuyên bố động cơ này sẽ giúp Etna tăng tốc từ 0 đến 97 km/h trong 4,3 giây, đạt tốc độ tối đa 290 km/h.
Thật không may, Lotus chưa bao giờ chứng minh được những tuyên bố này. Khó khăn trong việc bán xe do giá nhiên liệu tăng cao và suy thoái kinh tế toàn cầu đầu những năm 1980, công ty Anh đã phải gác lại dự án Etna và động cơ Type 909 V8. Cả hai dự án đều bị hủy bỏ sau khi General Motors mua lại Lotus vào 1986.
Mẫu xe ý tưởng độc nhất này được lưu giữ tại nhà máy Lotus ở Hethel và không xuất hiện trở lại cho đến năm 1998. Sáu năm sau, nhà sưu tập xe Lotus Olav Glasius đã mua lại và phục chế nó với sự giúp đỡ của cựu kỹ sư Lotus Ken Myers.
Ban đầu được cho là chỉ là một khung gầm di động, Etna vẫn sở hữu động cơ Type 909 V8 dưới nắp ca-pô (một trong hai chiếc duy nhất được sản xuất). Để chiếc xe có thể vận hành trở lại, Myers đã tháo bỏ hệ thống treo chủ động và thay thế bằng các bộ phận của Esprit.
Glasius đã trưng bày Etna tại nhiều sự kiện nổi bật trước khi bán nó vào năm 2012. Chiếc xe ý tưởng này lại đổi chủ một lần nữa vào năm 2022, khi nó tìm đường đến Nam California. Chiếc Lotus được phục chế và gần như còn nguyên vẹn sẽ được đấu giá tại Trung tâm Monterey Jet vào ngày 13 tháng 8 năm 2025, và Broad Arrow dự kiến nó sẽ được bán với giá từ 250.000 đến 400.000 đô la .
Nếu điều đó xảy ra, nó sẽ trở thành một trong những chiếc Lotus đắt nhất từng được đấu giá. Kỷ lục hiện tại thuộc về một chiếc Type 34 đời 1964 với giá 1,15 triệu đô la, nhưng mức giá 400.000 đô la sẽ đưa nó vào top năm. Nếu giá đấu dừng ở mức 250.000 đô la, nó sẽ là một trong 11 chiếc xe (tám trong số đó là xe F1) được trao tay với giá hơn 1/4 triệu đô la.
Cộng tác viên Minh Vũ