Ngày 03/11/2025, tại Trường Đại học Khoa học Tự nhiên (ĐHKHTN), ĐHQG-HCM tổ chức tọa đàm “Thực trạng và cơ hội phát triển lĩnh vực vật liệu bán dẫn tại ĐHQG-HCM”. Chương trình quy tụ các nhà khoa học, nhà quản lý, đại diện doanh nghiệp công nghệ nhằm nhận diện tiềm lực nghiên cứu nội tại, xác định hướng phát triển dài hạn và thúc đẩy hợp tác giữa nhà trường – viện nghiên cứu – doanh nghiệp.
Đánh giá năng lực hiện có và xác định chiến lược phát triển
Phát biểu khai mạc, GS.TS Nguyễn Thị Thanh Mai – Phó Giám đốc ĐHQG-HCM – nhấn mạnh vai trò tiên phong của ĐHQG-HCM trong các định hướng nghiên cứu mà Chính phủ ưu tiên phát triển, trong đó vật liệu bán dẫn là một lĩnh vực có tính chiến lược đặc biệt. Theo GS.TS Nguyễn Thị Thanh Mai, ĐHQG-HCM hiện đang làm việc và trao đổi với nhiều doanh nghiệp công nghệ trong và ngoài nước, một số đơn vị bày tỏ mong muốn hợp tác nghiên cứu, đặt hàng sản phẩm và hỗ trợ đào tạo nguồn nhân lực liên quan đến công nghệ bán dẫn.
“Tọa đàm là dịp quan trọng để đánh giá năng lực nội tại của ĐHQG-HCM, xem xét mức độ đáp ứng nhu cầu của doanh nghiệp, từ đó định hướng đầu tư có trọng tâm, trọng điểm cho giai đoạn tới,” GS.TS Nguyễn Thị Thanh Mai khẳng định.
ĐHQG-HCM hiện sở hữu nhiều phòng thí nghiệm hiện đại, trong đó một số phòng thí nghiệm trọng điểm quốc gia và phòng thí nghiệm vệ tinh có khả năng nghiên cứu vật liệu nano, MEMS, cảm biến và các ứng dụng liên quan đến công nghệ bán dẫn. Nhiều nhóm nghiên cứu của ĐHQG-HCM đã có công bố quốc tế uy tín trong lĩnh vực vật liệu mới, vật liệu nano và thiết bị điện tử.
Đẩy mạnh hợp tác viện – trường – doanh nghiệp
Một trong những mục tiêu quan trọng của tọa đàm là thúc đẩy sự kết nối giữa các nhà khoa học với doanh nghiệp đang hoạt động hoặc có định hướng đầu tư vào lĩnh vực bán dẫn. Đại diện các doanh nghiệp cho biết, thách thức lớn nhất hiện nay của ngành bán dẫn tại Việt Nam không chỉ là thiếu thiết bị và công nghệ mà còn là thiếu nguồn nhân lực chất lượng cao được đào tạo bài bản từ vật liệu, thiết kế mạch cho đến quy trình chế tạo.
Tại tọa đàm, nhiều doanh nghiệp bày tỏ mong muốn:
- Đặt hàng các đề tài nghiên cứu liên quan đến vật liệu và thiết bị bán dẫn;
- Đồng tài trợ trang thiết bị phòng thí nghiệm phục vụ nghiên cứu ứng dụng;
- Tham gia xây dựng chương trình đào tạo theo nhu cầu thực tiễn của ngành.
Việc hợp tác này được kỳ vọng tạo ra mô hình liên kết ba bên: nhà trường – doanh nghiệp – nhà nước, nhằm phát triển đồng bộ từ nghiên cứu, đào tạo đến chuyển giao công nghệ.
Đào tạo nguồn nhân lực cho ngành chiến lược
Một trong những nhiệm vụ trọng tâm của ĐHQG-HCM trong thời gian tới là đẩy mạnh đào tạo nhân lực trình độ cao cho ngành bán dẫn. Trường ĐHKHTN hiện đang đào tạo nhiều chuyên ngành liên quan như Vật lý vật liệu, Khoa học vật liệu, Công nghệ nano… Trong khi đó, Trường Đại học Bách khoa và Trường Đại học Quốc tế thuộc ĐHQG-HCM đang đào tạo mạnh về điện – điện tử và công nghệ vi mạch.
Việc phát triển ngành công nghiệp bán dẫn đòi hỏi sự phối hợp liên ngành giữa:
- Khoa học vật liệu,
- Công nghệ nano,
- Kỹ thuật điện – điện tử,
- Khoa học máy tính và trí tuệ nhân tạo.
ĐHQG-HCM hướng đến xây dựng lộ trình đào tạo theo mô hình tích hợp – liên thông – ứng dụng, giúp sinh viên được tiếp cận thực tiễn ngay trong quá trình học tập và nghiên cứu.
Tạo hệ sinh thái nghiên cứu – ứng dụng – khởi nghiệp
Tại tọa đàm, nhiều chuyên gia cho rằng ngoài nghiên cứu và đào tạo, ĐHQG-HCM cần xây dựng hệ sinh thái thúc đẩy thương mại hóa sản phẩm nghiên cứu. Những sản phẩm như vật liệu bán dẫn mới, linh kiện cảm biến, chip ứng dụng trong y tế, nông nghiệp thông minh… có tiềm năng chuyển giao cho doanh nghiệp và đưa vào sản xuất thực tế.
Trong thời gian tới, ĐHQG-HCM dự kiến hình thành trung tâm nghiên cứu và thử nghiệm vật liệu bán dẫn quy mô lớn, hướng đến trở thành đầu mối nghiên cứu và chuyển giao công nghệ không chỉ cho TP.HCM mà còn cho khu vực phía Nam.
Khẳng định vị thế trung tâm đổi mới sáng tạo
Kết thúc tọa đàm, lãnh đạo ĐHQG-HCM khẳng định nhà trường sẵn sàng đồng hành cùng doanh nghiệp, cơ quan quản lý nhà nước và các tổ chức quốc tế trong quá trình phát triển ngành công nghiệp bán dẫn của Việt Nam. Cùng với đó, ĐHQG-HCM hướng đến mục tiêu trở thành trung tâm hàng đầu cả nước về đào tạo, nghiên cứu và chuyển giao công nghệ trong lĩnh vực vật liệu bán dẫn, đóng góp vào chiến lược phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao cho quốc gia.
Với định hướng rõ ràng, sự chủ động trong hợp tác và tiềm lực nghiên cứu mạnh mẽ, ĐHQG-HCM đang cho thấy quyết tâm đưa lĩnh vực vật liệu bán dẫn trở thành một trong những mũi nhọn chiến lược trong giai đoạn chuyển đổi số và hội nhập quốc tế.
Tấn Tài