Ảnh minh họa
1. Đặt vấn đề
Học viện Chính trị là trung tâm đào tạo, bồi dưỡng cán bộ chính trị và nghiên cứu khoa học xã hội nhân văn quân sự hàng đầu của Quân đội và quốc gia. Chất lượng cán bộ do Học viện đào tạo có ý nghĩa quyết định đối với sự vững mạnh về chính trị của Quân đội, qua đó góp phần quan trọng vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Trong đó, công tác TTCĐ giữ vai trò đặc biệt trong việc truyền bá, giáo dục, định hướng tư tưởng; góp phần nâng cao nhận thức, bồi dưỡng phẩm chất, đạo đức cách mạng và cổ vũ cán bộ, giảng viên, học viên, QNCN, CNVQP, HSQ-BS hoàn thành tốt nhiệm vụ.
Những năm qua, công tác TTCĐ ở Học viện đã đạt được nhiều kết quả tích cực: nội dung gắn với đường lối, nghị quyết của Đảng; hình thức ngày càng đa dạng, phong phú; bước đầu ứng dụng công nghệ hiện đại; đội ngũ cán bộ chính trị được rèn luyện về bản lĩnh và nghiệp vụ. Tuy nhiên, vẫn còn những hạn chế: nội dung và phương thức chậm đổi mới, chưa thường xuyên cập nhật; một bộ phận cán bộ, đảng viên, học viên còn chưa tích cực tham gia, thậm chí có nơi "khoán trắng" cho cán bộ chính trị, làm giảm hiệu quả tuyên truyền. Thực tiễn đó đòi hỏi phải nghiên cứu, đề xuất giải pháp đồng bộ, căn cơ nhằm nâng cao chất lượng công tác TTCĐ ở Học viện, góp phần xây dựng Học viện vững mạnh toàn diện, "mẫu mực, tiêu biểu", đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới.
2. Nội dung nghiên cứu
Thứ nhất, tăng cường giáo dục tạo chuyển biến về nhận thức của các tổ chức, các lực lượng đối với nâng cao chất lượng công tác tuyên truyền cổ động ở Học viện Chính trị hiện nay
Tăng cường giáo dục nhằm tạo chuyển biến về nhận thức của các tổ chức, lực lượng là giải pháp cơ bản, có ý nghĩa hàng đầu trong nâng cao chất lượng công tác TTCĐ ở HVCT. Nhận thức đúng đắn là cơ sở của hành động đúng; khi cán bộ, đảng viên, học viên có nhận thức sâu sắc, đầy đủ thì mới phát huy được tính tự giác, sáng tạo, nâng cao chất lượng hoạt động. Ngược lại, nếu nhận thức hời hợt, phiến diện sẽ dẫn tới thái độ thiếu trách nhiệm, buông lỏng, thậm chí tùy tiện trong tổ chức thực hiện.
Thực tiễn cho thấy vẫn còn tình trạng một số cấp ủy, tổ chức đảng, cán bộ chỉ huy, cán bộ chính trị chưa thực sự coi trọng TTCĐ; một bộ phận cán bộ, đảng viên, học viên còn ngại tham gia, có biểu hiện "khoán trắng" cho lực lượng chuyên trách. Đây là nguyên nhân trực tiếp làm giảm hiệu quả TTCĐ, đồng thời ảnh hưởng đến công tác giáo dục chính trị, tư tưởng của Học viện. Vì vậy, việc nâng cao nhận thức, trách nhiệm cần được tiến hành thường xuyên, toàn diện, gắn với điều kiện thực tiễn, có trọng tâm, trọng điểm.
Trước hết, cần thường xuyên giáo dục để cấp ủy, tổ chức và mọi cán bộ, giảng viên, học viên hiểu rõ vị trí, vai trò, mục đích, phương pháp TTCĐ. Trong bối cảnh bùng nổ thông tin và sự chống phá quyết liệt của các thế lực thù địch, TTCĐ càng có ý nghĩa định hướng nhận thức, củng cố niềm tin, ngăn chặn "tự diễn biến", "tự chuyển hóa". Đồng thời, phải tăng cường bồi dưỡng để cán bộ các cấp nắm vững quan điểm, nghị quyết, chỉ thị của Đảng, Quân ủy Trung ương, Đảng ủy Học viện; có đủ kiến thức, kỹ năng để lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức TTCĐ hiệu quả.
Cùng với đó, cần rèn luyện thói quen thường xuyên đánh giá khách quan, khoa học chất lượng TTCĐ nhằm nhận diện đúng điểm mạnh, điểm yếu, từ đó đề ra biện pháp khắc phục và phát huy ưu điểm. Giáo dục để cán bộ lãnh đạo chủ chốt, Phòng Chính trị, giảng viên nhận thức rõ chức trách, nhiệm vụ, tránh chồng chéo, khoán trắng, qua đó phát huy sức mạnh tổng hợp trong tổ chức thực hiện.
Song song, phải duy trì nền nếp sinh hoạt tổ chức, gắn giáo dục TTCĐ với hoạt động CTĐ, CTCT; tổ chức tốt diễn đàn, hội thi, sinh hoạt chính trị tư tưởng, kết hợp kiểm tra, sơ kết, tổng kết, kịp thời biểu dương, chấn chỉnh, khắc phục lệch lạc. Đây là cơ sở quan trọng để tạo chuyển biến mạnh mẽ về nhận thức, góp phần nâng cao chất lượng công tác TTCĐ ở Học viện hiện nay.
Thứ hai, đổi mới nội dung, vận dụng linh hoạt sáng tạo các hình thức, phương pháp tuyên truyền cổ động ở Học viện Chính trị hiện nay
Đổi mới nội dung, hình thức và phương pháp TTCĐ là yêu cầu khách quan, có ý nghĩa quyết định đến chất lượng công tác TTCĐ ở HVCT. Trong điều kiện công nghệ thông tin, truyền thông, mạng xã hội phát triển mạnh mẽ, nếu không đổi mới, công tác TTCĐ sẽ trở nên lạc hậu, kém hấp dẫn, làm giảm sức thuyết phục đối với cán bộ, giảng viên, học viên. Vì vậy, cần triển khai đồng bộ trên cả hai phương diện: nội dung và hình thức, phương pháp.
Về nội dung, TTCĐ phải luôn giữ vững định hướng chính trị, tư tưởng, bảo đảm tính Đảng, tính giai cấp, kiên định mục tiêu xã hội chủ nghĩa. Nội dung phải thường xuyên cập nhật, gắn với nhiệm vụ giáo dục - đào tạo, nghiên cứu khoa học, xây dựng Đảng trong Học viện; bảo đảm tính khoa học, hệ thống, phù hợp với từng đối tượng. Đặc biệt, cần gắn TTCĐ với phát huy giá trị văn hóa, truyền thống "Bộ đội Cụ Hồ" thời kỳ mới, đồng thời mở rộng tuyên truyền về kinh tế, văn hóa - xã hội, pháp luật, khoa học kỹ thuật, kỹ năng số, giúp cán bộ, học viên nâng cao năng lực thích ứng trong thời kỳ cách mạng công nghiệp 4.0. Quan trọng hơn, đổi mới nội dung phải đi đôi với nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, cơ sở vật chất và phương tiện kỹ thuật để tạo sự đồng bộ, hiệu quả.
Về hình thức, phương pháp, cần kết hợp linh hoạt giữa TTCĐ trực tiếp và gián tiếp, truyền thống và hiện đại. Các hình thức như diễn đàn, tọa đàm, sinh hoạt chính trị tư tưởng, báo cáo chuyên đề vẫn cần được duy trì, song song với việc ứng dụng công nghệ số: xây dựng video clip, infographic, bản tin điện tử, tổ chức tuyên truyền qua mạng xã hội quân đội. Phương pháp cần đổi mới theo hướng lấy người tiếp nhận làm trung tâm, tăng đối thoại, trao đổi, phản biện; hạn chế áp đặt một chiều; đồng thời phát huy nghệ thuật sư phạm, ngôn ngữ gần gũi, hình ảnh trực quan để tăng sức hấp dẫn.
Bên cạnh đó, cần quan tâm phát hiện, nhân rộng mô hình sáng tạo từ cơ sở, như thi "Báo cáo viên giỏi", "Tuyên truyền viên trẻ", diễn đàn "Thanh niên với TTCĐ", hoặc gắn TTCĐ với hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể thao, tạo sức lan tỏa sâu rộng. Đặc biệt, phải gắn đổi mới TTCĐ với chuyển đổi số, xây dựng kho học liệu điện tử, hệ thống e-learning, lớp học kết hợp trực tuyến - trực tiếp, kịp thời định hướng, phản bác thông tin sai trái, thù địch, giữ vững trận địa tư tưởng trong Học viện.
Thứ ba, tăng cường bồi dưỡng nâng cao năng lực tiến hành công tác tuyên truyền cổ động của đội ngũ cán bộ chính trị và Phòng Chính trị ở Học viện Chính trị hiện nay
Cán bộ chính trị và Phòng Chính trị là lực lượng nòng cốt, trực tiếp tham mưu, hướng dẫn và tổ chức công tác TTCĐ ở HVCT. Chất lượng công tác TTCĐ phụ thuộc rất lớn vào trình độ, phương pháp và bản lĩnh của lực lượng này. Do đó, tăng cường bồi dưỡng, nâng cao năng lực cho cán bộ chính trị và Phòng Chính trị là giải pháp then chốt, có ý nghĩa quyết định.
Đối với đội ngũ cán bộ chính trị, trước hết cần chú trọng bồi dưỡng bản lĩnh chính trị, phẩm chất đạo đức, lối sống, để mỗi cán bộ thật sự gương mẫu, có sức thuyết phục từ nhân cách và hành động. Cán bộ chính trị phải nắm chắc quan điểm, nghị quyết, chỉ thị của Đảng, Quân ủy Trung ương, Đảng ủy Học viện; hiểu rõ nội dung, phương pháp công tác tư tưởng; đồng thời có khả năng phân tích đặc điểm, nhu cầu của từng đối tượng để triển khai TTCĐ phù hợp. Bên cạnh kiến thức lý luận, cần trang bị kiến thức liên ngành như khoa học xã hội, quản lý, truyền thông, công nghệ thông tin, nhằm xử lý linh hoạt các vấn đề mới trong bối cảnh hội nhập và bùng nổ thông tin.
Ngoài ra, kỹ năng nghiệp vụ TTCĐ là yêu cầu bắt buộc: thuyết trình, truyền cảm hứng, thiết kế sản phẩm truyền thông, quản trị thông tin trên mạng xã hội quân đội. Trong thời đại số, cán bộ chính trị không chỉ giỏi diễn thuyết trực tiếp mà còn phải làm chủ công nghệ, tạo video clip, infographic, bài viết ngắn gọn, dễ lan tỏa. Vì vậy, tập huấn kỹ năng ứng dụng công nghệ 4.0 vào TTCĐ là rất cần thiết. Cán bộ chính trị cũng phải phát huy vai trò tiên phong, dám nghĩ, dám làm, sáng tạo mô hình mới, góp phần nhân rộng điển hình tiên tiến trong Học viện.
Đối với Phòng Chính trị, đây là cơ quan tham mưu chiến lược, tổ chức và kiểm tra công tác TTCĐ. Phòng cần nâng cao năng lực tham mưu, chủ động đề xuất chủ trương, kế hoạch, biện pháp TTCĐ phù hợp với đặc điểm đối tượng, gắn chặt yêu cầu xây dựng Học viện "mẫu mực, tiêu biểu". Đồng thời, phải xây dựng đội ngũ cán bộ có trình độ toàn diện, am hiểu lý luận, nghiệp vụ, công nghệ; có khả năng tổ chức các hoạt động TTCĐ quy mô lớn, có sức lan tỏa và tính thuyết phục cao.
Phòng Chính trị cần giữ vai trò "đầu tàu đổi mới", mạnh dạn nghiên cứu, ứng dụng thành tựu truyền thông hiện đại, nhất là công nghệ số. Các mô hình như "thư viện số TTCĐ", "bản tin điện tử", "chuyên trang tư tưởng trên mạng xã hội quân đội" cần được xây dựng và phát triển. Đồng thời, phải coi trọng sơ kết, tổng kết, rút kinh nghiệm, từng bước hình thành quy trình TTCĐ khoa học, thống nhất, làm cơ sở chỉ đạo trong toàn Học viện.
Thứ tư, tăng cường đầu tư cơ sở vật chất, hiện đại hóa phương tiện kỹ thuật công nghệ 4.0 đáp ứng yêu cầu nâng cao chất lượng công tác tuyên truyền cổ động ở Học viện Chính trị hiện nay
Đầu tư cơ sở vật chất, hiện đại hóa phương tiện kỹ thuật là giải pháp quan trọng nhằm nâng cao chất lượng và hiệu quả công tác TTCĐ ở HVCT. Trong bối cảnh cách mạng công nghiệp lần thứ tư phát triển mạnh mẽ, TTCĐ khó đạt hiệu quả nếu thiếu trang thiết bị hiện đại, đồng bộ. Do đó, việc tăng cường đầu tư không chỉ là điều kiện mà còn là yêu cầu tất yếu, góp phần làm cho hoạt động TTCĐ ngày càng hấp dẫn, thuyết phục và có sức lan tỏa.
Trước hết, cấp ủy, tổ chức đảng các cấp cần tập trung lãnh đạo, chỉ đạo, bảo đảm nguồn lực cho đầu tư. Học viện phải chủ động trang bị hệ thống âm thanh, ánh sáng, phương tiện trình chiếu, phòng học thông minh, studio ghi hình, mạng nội bộ tốc độ cao và phần mềm quản trị truyền thông số. Việc đầu tư cần trọng tâm, trọng điểm, ưu tiên phương tiện phục vụ trực tiếp cho học tập, giảng dạy và TTCĐ; đồng thời kết hợp chặt chẽ ngân sách quốc phòng với xã hội hóa, bảo đảm tiết kiệm và hiệu quả.
Bên cạnh đó, phải gắn đầu tư với quản lý, sử dụng, bảo quản nghiêm túc. Trang thiết bị hiện đại chỉ phát huy tác dụng khi được khai thác đúng mục đích và bền vững. Vì vậy, lãnh đạo, chỉ huy các cấp cần quán triệt, nâng cao trách nhiệm của cán bộ, giảng viên, học viên, QNCN, CNVQP, HSQ-BS trong việc giữ gìn phương tiện; đưa quy định quản lý, sử dụng vào quy chế cụ thể, phân công trách nhiệm rõ ràng; đồng thời phát huy vai trò giám sát của các tổ chức quần chúng và hội đồng quân nhân.
Cùng với đó, cần xây dựng và thực hiện quy chế thống nhất về quản lý, khai thác cơ sở vật chất, nhằm tránh tình trạng buông lỏng, tùy tiện hoặc chồng chéo. Quy chế phải kèm cơ chế kiểm tra, đánh giá, sơ kết, tổng kết định kỳ để bảo đảm phương tiện luôn sẵn sàng phục vụ nhiệm vụ.
Đặc biệt, Học viện phải đẩy mạnh ứng dụng công nghệ 4.0 trong TTCĐ. Cần phát triển hệ thống TTCĐ số với các sản phẩm đa phương tiện (video clip, infographic, bản tin điện tử), xây dựng chuyên trang trên mạng nội bộ, mạng xã hội quân đội; ứng dụng trí tuệ nhân tạo và dữ liệu lớn để phân tích nhu cầu, xu hướng thông tin, từ đó định hướng nội dung TTCĐ sát hợp. Quan trọng không kém, phải đào tạo nguồn nhân lực đủ khả năng vận hành, khai thác công nghệ hiện đại, bảo đảm sự đồng bộ giữa phương tiện và con người.
Thứ năm, phát huy sức mạnh tổng hợp trong nâng cao chất lượng công tác tuyên truyền cổ động ở Học viện Chính trị hiện nay
Phát huy sức mạnh tổng hợp là giải pháp toàn diện, có ý nghĩa chiến lược lâu dài, bảo đảm công tác TTCĐ ở HVCT đạt chiều sâu, hiệu quả và bền vững. Đây là nhiệm vụ chính trị quan trọng, liên quan trực tiếp đến nhiều tổ chức, lực lượng trong và ngoài Học viện. Sự phối hợp chặt chẽ, đồng bộ giữa lãnh đạo, chỉ huy, cơ quan chính trị, giảng viên, tổ chức quần chúng, hội đồng quân nhân cùng các cơ quan, đơn vị địa phương sẽ tạo nên sức mạnh cộng hưởng, đưa TTCĐ đi vào nền nếp, thực sự trở thành động lực tinh thần thúc đẩy hoàn thành nhiệm vụ.
Trước hết, phải tăng cường sự lãnh đạo của cấp ủy, tổ chức đảng. Đây là nhân tố quyết định, bảo đảm công tác TTCĐ luôn bám sát nghị quyết, chỉ thị của Đảng, Quân ủy Trung ương, Đảng ủy Học viện. Cấp ủy cần cụ thể hóa chủ trương thành chương trình hành động, đồng thời thường xuyên kiểm tra, giám sát, uốn nắn kịp thời những lệch lạc.
Tiếp đó, cần phát huy vai trò của đội ngũ cán bộ chủ trì, Phòng Chính trị. Người chỉ huy phải gương mẫu, trực tiếp tham gia TTCĐ; chính ủy, chính trị viên, bí thư cấp ủy cơ sở phải nắm chắc tình hình tư tưởng, chủ động chỉ đạo; còn Phòng Chính trị giữ vai trò "trung tâm điều phối", tham mưu, hướng dẫn và tổ chức triển khai thống nhất.
Đội ngũ giảng viên cũng giữ vai trò quan trọng khi vừa truyền đạt tri thức, vừa là những tuyên truyền viên trực tiếp định hướng chính trị, tư tưởng cho học viên. Bên cạnh đó, các tổ chức quần chúng cần gắn hoạt động phong trào với TTCĐ, khơi dậy tính tự giác, tích cực của đoàn viên, hội viên; còn hội đồng quân nhân phải phát huy dân chủ, phản ánh sát thực nhu cầu, đề xuất sáng kiến, góp phần làm phong phú nội dung TTCĐ.
Sức mạnh tổng hợp còn được củng cố thông qua sự phối hợp với cơ quan đảng, chính quyền, đoàn thể địa phương và đơn vị bạn nơi đóng quân. Đây là kênh quan trọng để mở rộng phạm vi tác động, nâng cao uy tín, hình ảnh của Học viện trong lòng nhân dân.
Phải thường xuyên bảo đảm cơ sở vật chất, phương tiện phục vụ TTCĐ, như hệ thống phòng học, hội trường, studio, thiết bị ghi hình, truyền hình trực tuyến. Việc đầu tư cần gắn với quản lý, sử dụng, bảo dưỡng khoa học, phát huy sáng kiến khai thác hiệu quả, tránh lãng phí.
Kết luận:
Công tác TTCĐ ở HVCT đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao nhận thức của cán bộ, giảng viên, học viên, QNCN, CNVQP, HSQ - BS về mọi mặt, hoàn thiện phẩm chất nhân cách người quân nhân cách mạng, cổ vũ, động viên các tổ chức, các lực lượng thực hiện thắng lợi nhiệm vụ giáo dục, đào tạo, nghiên cứu khoa học và các nhiệm vụ khác được giao. Đồng thời, công tác này góp phần đấu tranh hiệu quả trên mặt trận tư tưởng, lý luận, văn hóa, giữ vững trận địa tư tưởng của Đảng trong Học viện. Nâng cao chất lượng công tác TTCĐ ở HVCT là yêu cầu cấp thiết, góp phần trực tiếp vào việc xây dựng Học viện vững mạnh toàn diện, "mẫu mực, tiêu biểu", đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới.
Trung tá ThS Nguyễn Đức Chính, Học viện Chính trị - Bộ Quốc phòng