Nhồi máu não đang là tình trạng báo động trong cuộc sống hiện đại. Đáng tiếc, nhiều người chưa thực sự hiểu đúng về bệnh và có tâm lý chủ quan đến dẫn đến hậu quả đáng tiếc.
Một người đàn ông 62 tuổi, dù đã nghỉ hưu và tích cực tập thể dục nên có vóc dáng khá săn chắc, nhưng đột nhiên trải qua những cơn đau ở cổ. Ban đầu, ông nghĩ rằng đó chỉ là cứng cổ do ngủ không ngon giấc. Tuy nhiên, tình trạng này kéo dài và không thuyên giảm dù đã đi xoa bóp, chườm nóng.
Sau cùng, khi đến bệnh viện thăm khám, các bác sĩ chẩn đoán rằng cơn đau cổ của ông không phải do vấn đề cơ xương khớp thông thường, mà là một dấu hiệu của nhồi máu não. Cụ thể, nguyên nhân là do mảng bám tích tụ ở cổ đã gây tắc nghẽn mạch máu, làm giảm lượng máu cung cấp lên não, dẫn đến các triệu chứng đau cổ bất thường. Trường hợp này nhấn mạnh tầm quan trọng của việc không bỏ qua các dấu hiệu bất thường, ngay cả khi chúng dường như vô hại.
Nhồi máu não: Kẻ thù thầm lặng gây tổn thương não bộ
Nhồi máu não, hay còn gọi là đột quỵ thiếu máu cục bộ, xảy ra khi các mạch máu trong não bị tắc nghẽn, ngăn cản việc cung cấp máu và oxy cần thiết cho các tế bào não. Điều này dẫn đến tình trạng thiếu máu cục bộ, tổn thương và cuối cùng là chết tế bào thần kinh.
Sự xuất hiện của nhồi máu não chủ yếu liên quan đến sự tắc nghẽn động mạch và nhánh não do huyết khối, thuyên tắc mạch, hoặc các vật chất khác như mảng bám tích tụ. Các yếu tố nguy cơ chính bao gồm tăng huyết áp, tăng lipid máu, rung nhĩ và đái tháo đường. Nếu không được can thiệp kịp thời, nhồi máu não có thể dẫn đến tổn thương thần kinh vĩnh viễn, tàn tật nặng nề hoặc thậm chí tử vong.
Nhận diện nhồi máu não: Quy tắc "Một nhìn, hai nghe, ba cảm nhận"
Việc phát hiện sớm nhồi máu não là cực kỳ quan trọng để can thiệp kịp thời và giảm thiểu tổn thương. Theo chia sẻ trên chuyên trang về y khoa của Anh - Public Health England - mọi người cần ghi nhớ quy tắc "Một nhìn, hai nghe, ba cảm nhận" để nhận biết các triệu chứng ban đầu:
Một nhìn vào "khuôn mặt": Quan sát nét mặt bệnh nhân. Nếu có tình trạng yếu hoặc tê liệt một bên mặt, dẫn đến mặt bị xệ xuống bất thường, khóe miệng méo mó, hoặc không thể nhắm mắt hoàn toàn, đây là dấu hiệu cảnh báo cao về nhồi máu não.
Hai nghe "lời nói": Chú ý đến khả năng ngôn ngữ và sự rõ ràng trong cách diễn đạt của bệnh nhân. Nếu đột nhiên không thể nói, nói lắp bắp, nói ngọng, hoặc không thể hiểu những gì người khác đang nói, đây có thể là dấu hiệu của nhồi máu não.
Ba cảm nhận "chân tay": Quan sát khả năng vận động của chân tay. Nếu bệnh nhân cảm thấy yếu, tê liệt, hoặc mất khả năng phối hợp ở một bên cơ thể, khó đi lại, dễ bị ngã, cần đưa ngay đến bệnh viện.
Thủ phạm gây nhồi máu não có thể "trú ngụ" trong nhà bếp
Nhồi máu não là một căn bệnh có tỷ lệ mắc và tử vong cao trên toàn cầu. Cần lưu ý rằng, nhồi máu não không phát triển trong một sớm một chiều mà là kết quả của sự tích tụ tổn thương cho cơ thể do các thói quen xấu lâu dài. Trong đó, chế độ ăn uống đóng vai trò cực kỳ quan trọng. Theo nghiên cứu đăng trên Nutrition Reviews, chế độ ăn nhiều muối, nhiều dầu và nhiều đường được xem là ba thủ phạm chính dẫn đến nhồi máu não:
- Ăn quá nhiều muối: Lượng muối dư thừa dẫn đến giảm độ đàn hồi của mạch máu, tăng huyết áp và tăng độ nhớt của máu, từ đó làm tăng nguy cơ nhồi máu não.
- Ăn quá nhiều dầu (chất béo): Dẫn đến tăng nồng độ triglyceride trong máu, tăng độ nhớt của máu và tăng nguy cơ béo phì, tăng huyết áp, tăng lipid máu và các bệnh tim mạch khác.
- Ăn quá nhiều đường: Lượng đường dư thừa sẽ được chuyển hóa thành chất béo và tích tụ trong cơ thể, gây tổn thương nội mạc mạch máu, béo phì và làm tăng nguy cơ mắc các bệnh tim mạch như nhồi máu não.
Ngoài ra, dù tỷ lệ nhồi máu não vào mùa hè không cao bằng mùa đông, nhưng vẫn cần cảnh giác. Vào mùa hè, nhiệt độ cơ thể tăng lên khiến các mạch máu dưới da giãn nở, nhu cầu lưu thông máu dưới da cũng tăng. Đồng thời, cơ thể tiết nhiều mồ hôi, máu có thể trở nên đặc hơn nếu không được bổ sung nước kịp thời, làm tăng nguy cơ nhồi máu não, đặc biệt ở người cao tuổi.
Nhồi máu não có tái phát không? Tôi có thể sống được bao nhiêu năm nếu bị nhồi máu não?
Sau khi xuất viện vì nhồi máu não, việc điều trị và quản lý bệnh không dừng lại. Nếu không tiếp tục dùng thuốc và điều chỉnh lối sống, nguy cơ tái phát nhồi máu não là rất cao. Dữ liệu lâm sàng cho thấy khoảng 25% bệnh nhân sẽ bị nhồi máu não tái phát.
Thời gian sống sót của bệnh nhân sau nhồi máu não liên quan chặt chẽ đến mức độ nghiêm trọng của bệnh, thời điểm điều trị y tế và các biện pháp chăm sóc, phục hồi chức năng sau đó. Nếu phát hiện muộn và nhồi máu não lớn, tính mạng của người bệnh sẽ gặp nguy hiểm nghiêm trọng.
Do đó, việc nắm vững kiến thức phòng ngừa có vai trò then chốt trong việc giảm thiểu nguy cơ nhồi máu não. Để có một cuộc sống khỏe mạnh và lâu dài, cần chú trọng các điều sau:
- Kiểm soát chặt chẽ ba "kẻ giết người mạch máu" là chỉ số đường huyết, huyết áp và lipid máu, vì chúng có liên quan mật thiết đến sự xuất hiện của nhồi máu não.
- Tuân thủ khám sức khỏe định kỳ: Khám sức khỏe định kỳ giúp phát hiện sớm các bất thường trong cơ thể, bao gồm cao huyết áp, đái tháo đường, bệnh tim mạch, từ đó giảm đáng kể nguy cơ nhồi máu não.
- Chú ý đến chế độ ăn uống lành mạnh: Ưu tiên ăn nhiều trái cây và rau tươi, ngũ cốc nguyên hạt, các sản phẩm từ sữa ít béo, cá và các loại hạt. Hạn chế thịt đỏ và thịt chế biến sẵn. Đồng thời, cần chú ý đến phương pháp nấu ăn nhẹ nhàng, giảm lượng dầu, muối và đường trong các món ăn.
- Duy trì tập thể dục vừa phải: Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng khoảng 30 phút đi bộ nhanh, bơi lội hoặc các bài tập cường độ vừa phải khác mỗi ngày có thể giảm 27% nguy cơ nhồi máu não. Đặc biệt, đối với những người có lối sống ít vận động, nên tập thể dục ít nhất 5 lần mỗi tuần, mỗi lần không dưới 30 phút.
Nhồi máu não là một căn bệnh nguy hiểm với tỷ lệ tử vong cao. Vì vậy, chúng ta cần hết sức chú ý, thường xuyên quan sát các hoạt động thể chất hàng ngày và tìm kiếm sự chăm sóc y tế kịp thời nếu phát hiện bất kỳ dấu hiệu bất thường nào.
HN