1. Những năm qua, các TLTĐ, nhất là các cơ quan đặc biệt nước ngoài, tác tổ chức phản động lưu vong người Việt triệt để khai thác, lợi dụng các lợi thế của không gian mạng, nhất là tính kết nối không giới hạn, tính ẩn danh cao để tiến hành các hoạt động chống Đảng, Nhà nước ta, trọng tâm là tuyên truyền phá hoại tư tưởng. Đây là hoạt động rất nguy hiểm, nằm trong chiến lược tổng thể "diễn biến hòa bình" của các TLTĐ chống Việt Nam. Thời gian qua, hoạt động tuyên truyền các quan điểm sai trái, thù địch được các TLTĐ tiến hành cả trên không gian mạng và đời thực, đặc biệt là trong bối cảnh phát triển bùng nổ của Internet, mạng xã hội, số lượng công dân Việt Nam tham gia mạng xã hội ngày càng tăng, các TLTĐ xác định không gian mạng là "chiến trường chính" để hoạt động tuyên truyền phá hoại tư tưởng chống Việt Nam [3]. Nghiên cứu về hoạt động tuyên truyền các quan điểm sai trái, thù địch do các TLTĐ tiến hành trên không gian mạng thời gian qua thấy nổi lên những vấn đề đáng chú ý sau đây:
Về nội dung, các TLTĐ tập trung tuyên truyền xuyên tạc chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh; xuyên tạc đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; lợi dụng các vấn đề được dư luận xã hội quan tâm, nhất là việc tổ chức các sự kiện thế giới và khu vực ở Việt Nam; diễn ra các sự kiện chính trị - xã hội quan trọng như các kỳ đại hội Đảng, bầu cử Quốc hội; xảy ra các vụ việc phức tạp về an ninh, trật tự… để xuyên tạc, vu cáo. Nội dung tuyên truyền, xuyên tạc của các TLTĐ chống Việt Nam trên không gian mạng thời gian qua rất đa dạng, ở nhiều lĩnh vực của đời sống xã hội, trọng tâm là chính trị, kinh tế, giáo dục, quốc phòng, an ninh. Bên cạnh đó, các TLTĐ còn ra sức tung hô, hà hơi, tiếp sức, cổ súy cho số đối tượng hoạt động lợi dụng dân chủ, nhân quyền chống Việt Nam, coi đây là các "tù nhân lương tâm", "người bất đồng chính kiến"; cung cấp các thông tin xuyên tạc cho chính phủ các nước, các tổ chức quốc tế sử dụng nhằm gây sức ép đối với Đảng, Nhà nước ta [2].
Về hình thức, hoạt động tuyên truyền, xuyên tạc các quan điểm sai trái, thù địch do các TLTĐ tiến hành trên không gian mạng thời gian qua với hình thức đa dạng, từ việc đăng tải các tài liệu tuyên truyền; đưa tin, viết bài, bình luận; đăng tải hình ảnh, video clip; tổ chức tọa đàm, hội luận trực tuyến. Trong những năm gần đây, lợi dụng sự phát triển bùng nổ của các dịch vụ tiện ích của mạng xã hội, các TLTĐ gia tăng việc thiết lập, quản trị, điều hành các tài khoản mạng xã hội, các fangage, hội nhóm kín trên không gian mạng và triệt để khai thác, sử dụng các "diễn đàn" này nhằm tuyên truyền các quan điểm sai trái, thù địch chống Việt Nam. Chẳng hạn như trước thềm các kỳ đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng, các TLTĐ, nhất là một số hãng báo chí "thiếu thiện chí" đối với Việt Nam như VOA, BBC, RFI, RFI, SBTH…; một số tổ chức phản động lưu vong như: "Việt Tân", "Triều đại Việt", "Ủy ban cứu người vượt biển"…; một số tổ chức quốc tế, khu vực, phi chính phủ hoạt động trên lĩnh vực dân chủ, nhân quyền tăng cường đăng tải các bài viết, bình luận với nội dung xuyên tạc nhằm gây chia rẽ nội bộ, hạ uy tín lãnh đạo cấp cao của Đảng. Hay lợi dụng việc các cơ quan chức năng bắt giữ, xử lý số đối tượng lợi dụng dân chủ, nhân quyền chống Đảng, Nhà nước; giải quyết các vụ việc phức tạp về an ninh, trật tự, các TLTĐ tăng cường đăng tải thông tin sai lệch, thiếu kiểm chứng, vu cáo Đảng, Nhà nước ta vi phạm dân chủ, nhân quyền; đàn áp tự do dân tộc, tự do tôn giáo, tự do ngôn luận; xuyên tạc thông tin vụ việc… kêu gọi các nước can thiệp, gây sức ép; kêu gọi các tổ chức quốc tế, khu vực trao giải thưởng cho số đối tượng bị bắt giữ, xử lý nhằm cổ súy, kích động các hoạt động các của các đối tượng [2].
Tuyên truyền các quan điểm sai trái, thù địch do các TLTĐ tiến hành đã và đang có những tác động, ảnh hưởng tiêu cực đối với đời sống xã hội. Những thông tin xấu độc đó không chỉ gây tâm lý hoang mang, lo lắng trong dư luận xã hội, mà còn có tác động, ảnh hưởng mạnh mẽ đến nhận thức, tình cảm của quần chúng nhân dân, làm suy giảm niềm tin của quần chúng nhân dân vào Đảng, Nhà nước vào chế độ xã hội chủ nghĩa [1]. Trước tình hình đó, yêu cầu cấp thiết đặt ra là cần phải nhận diện rõ âm mưu, phương thức, thủ đoạn của các TLTĐ trong hoạt động tuyên truyền các quan điểm sai trái, thù địch trên không gian mạng; đồng thời đưa ra các chủ trương, đối sách có hiệu quả làm thất bại âm mưu, hoạt động tuyên truyền quan điểm sai trái, thù địch chống Việt Nam trên không gian mạng.
2. Với vai trò là lực lượng nòng cốt, chủ trì công tác bảo vệ an ninh quốc gia, bảo đảm trật tự, an toàn xã hội, thời gian qua, cùng với toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta, lực lượng CAND đã tích cực, chủ động tham gia có hiệu quả công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch. Trong đó, việc phát huy vai trò của đội ngũ cán bộ, giảng viên, sinh viên các cơ sở giáo dục trong CAND tham gia đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch được lãnh đạo Bộ, lãnh đạo các cơ sở giáo dục đại học trong ngành Công an đặc biệt coi trọng. Trên cơ sở các văn bản lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng, Bộ Công an đã xây dựng đề án, chương trình, kế hoạch và các văn bản hướng dẫn cụ thể việc bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trong CAND, trong đó nhấn mạnh đến vai trò và sự tham gia của cán bộ, giảng viên, sinh viên các trường CAND trong công tác này.
Các cơ sở giáo dục trong CAND căn cứ cơ sở vật chất, trang thiết bị, điều kiện khả năng về đội ngũ cán bộ, giảng viên, sinh viên để xây dựng và triển khai thực hiện các kế hoạch, phát huy vai trò của cán bộ, giảng viên và sinh viên trong đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trên không gian mạng, góp phần bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng [2]. Phát huy vai trò cán bộ, giảng viên và sinh viên tham gia đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch được xác định là một trong những nội dung công tác trọng tâm của các trường CAND trong từng năm học; là tiêu chí quan trọng để xem xét đánh giá, phân loại cán bộ, giảng viên, sinh viên; là trách nhiệm của cấp ủy, người đứng đầu các đơn vị trực thuộc trong các cơ sở giáo dục đại học của ngành Công an. Bên cạnh đó, việc phát huy vai trò của cán bộ, giảng viên và sinh viên tham gia đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch được các trường CAND triển khai theo hướng đa dạng.
Trọng tâm là phối hợp với Công an các đơn vị, địa phương thu thập thông tin, nắm tình hình về hoạt động tuyên truyền quan điểm sai trái, thù địch trên không gian mạng, từ đó để đưa ra định hướng, cũng như điều chỉnh công tác đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch bám sát định hướng chính trị. Tổ chức các lớp, khóa tập huấn về đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch, một mặt nâng cao bản lĩnh chính trị, nâng cao nhận thức cho cán bộ, giảng viên và sinh viên về tính chất nguy hiểm, phức tạp của hoạt động tuyên truyền các quan điểm sai trái, thù địch, đồng thời trang bị kiến thức, rèn luyện kỹ năng tham gia đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch. Xây dựng và phát triển các mô hình, câu lạc bộ tham gia đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch, chẳng hạn như mô hình câu lạc bộ trẻ, câu lạc bộ an ninh mạng; câu lạc bộ xung kích tuyên truyền pháp luật... Tổ chức các cuộc thi tìm hiểu, thi viết chính luận bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch hằng năm theo kế hoạch của Bộ Công an và các bộ, ban, ngành. Xây dựng, quản trị, điều hành các "diễn đàn", tài khoản mạng xã hội, trang tin điện tử, fangage… nhằm đăng tải các thông tin định hướng dư luận, phục vụ công tác tuyên truyền, phủ xanh thông tin, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch [2].
Ngoài ra, đội ngũ cán bộ, giảng viên, sinh viên các trường CAND còn tích cực, chủ động xung kích, đi đầu trong các phong trào tình nguyện, tình nghĩa xã hội, phòng, chống thiên tai dịch bệnh, chung sức vì cộng đồng. Kết quả đạt được trong các phong trào hoạt động này không chỉ là hành động thiết thực, thể hiện trách nhiệm của lực lượng CAND nói chung, các cơ sở giáo dục trong ngành Công an nói riêng đối với cộng đồng, xã hội, đối với sự nghiệp xây dựng và phát triển đất nước mà còn là hình ảnh đẹp, là "minh chứng" sống động, có giá trị chứng minh thuyết phục nhất thể hiện bản chất "Công an cách mạng", góp phần củng cố, nâng cao niềm tin của quần chúng nhân dân vào lực lượng CAND, vào Đảng, Nhà nước, đấu tranh làm thất bại âm mưu, hoạt động của các TLTĐ tuyên truyền các quan điểm sai trái, thù địch trên không gian mạng [2].
Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, việc phát huy vai trò của cán bộ, giảng viên và sinh viên các trường CAND tham gia đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trên không gian mạng thời gian qua cũng còn bộc lộ một số hạn chế, như: việc nắm tình hình, phát hiện âm mưu, hoạt động tuyên truyền các quan điểm sai trái, thù địch trên không gian mạng trong một số thời điểm còn hạn chế, chưa đáp ứng yêu cầu, đòi hỏi về tính kịp thời, định hướng; việc xây dựng và phát triển các mô hình hoạt động của cán bộ, giảng viên, sinh viên các trường CAND số lượng chưa nhiều, một số mô hình hoạt động còn chưa thật hiệu quả, nội dung hoạt động chưa được thường xuyên đổi mới, gắn kết chặt chẽ với đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch; tiếp tục duy trì và nâng cao chất lượng, hiệu quả các cuộc thi tìm hiểu, thi viết chuyên đề bảo vệ nền tảng tư tưởng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch; chế độ chính sách động viên, khuyến khích cán bộ, giảng viên, sinh viên tham gia đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch bảo vệ nền tảng tư tưởng rất hạn chế, chưa thật sự là động lực thu hút đông đảo cán bộ, giảng viên và sinh viên tham gia.
3. Thời gian tới, các TLTĐ sẽ tiếp tục gia tăng các hoạt động chống phá Đảng, Nhà nước, trong đó một trong những mũi nhọn chủ yếu vẫn là tuyên truyền các quan điểm sai trái, thù địch trên không gian mạng. Do đó, một trong những yêu cầu cấp thiết đặt ra với lực lượng CAND là cần phát huy hơn nữa vai trò và sự tham gia của cán bộ, chiến sĩ, trong đó có cán bộ, giảng viên và sinh viên các trường CAND trong công tác đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trên không gian mạng. Theo đó, lực lượng CAND, trực tiếp là các trường CAND cần chú ý thực hiện có hiệu quả một số định hướng trọng tâm cụ thể sau đây:
Thứ nhất, các trường CAND cần tăng cường phối hợp với Công an các đơn vị, địa phương, nhất là lực lượng An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao, lực lượng An ninh nội địa, lực lượng An ninh chính trị nội bộ... nắm tình hình hoạt động của các hệ loại đối tượng trên không gian mạng, nhất là hoạt động tuyên truyền các quan điểm sai trái, thù địch; phát hiện các vấn đề nóng thu hút sự quan tâm của dư luận xã hội; vấn đề đã và đang bị các TLTĐ chú ý khai thác, lợi dụng để tuyên truyền, xuyên tạc nhằm mục đích chống Đảng, Nhà nước; phát hiện âm mưu, ý đồ, phương thức, thủ đoạn hoạt động tuyên truyền các quan điểm sai trái, thù địch trên không gian mạng... Trên cơ sở đó, thông tin, định hướng kịp thời công tác đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trên không gian mạng; huy động và phát huy vai trò của cán bộ, giảng viên và sinh viên tham gia hoạt động này, góp phần định hướng dư luận, "phủ xanh" thông tin, phục vụ có hiệu quả chính sách phát triển kinh tế - xã hội và bảo đảm ANTT.
Thứ hai, chú trọng xây dựng và phát triển các mô hình, câu lạc bộ học tập ngoại khóa tạo diễn đàn sinh hoạt khoa học, thu hút và phát huy vai trò của cán bộ, giảng viên và sinh viên trong công tác đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trên không gian mạng. Thời gian qua, các trường CAND đã quan tâm thành lập, duy trì nhiều mô hình, câu lạc bộ học tập trong cán bộ, giảng viên và sinh viên phù hợp với đặc thù, khả năng, điều kiện của từng trường. Tuy nhiên, thực tiễn cũng cho thấy, nội dung chương trình hoạt động của các mô hình, câu lạc bộ học tập còn chậm được đổi mới; việc phát huy vai trò của cán bộ, giảng viên, sinh viên trong đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch chưa được tiến hành thường xuyên; một số mô hình, câu lạc bộ hoạt động chưa có chiều sâu hoặc việc thu hút, phát huy vai trò của các thành viên trong đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch còn hạn chế... Do đó, thời gian tới, các trường CAND cần phát huy vai trò của các khoa giảng dạy, các tổ chức chính trị - xã hội trực thuộc (Đoàn Thanh niên, Hội phụ nữ) tham mưu xây dựng và phát triển các mô hình, câu lạc bộ học tập, phù hợp với đặc thù, điều kiện, khả năng của từng nhà trường. Thường xuyên đổi mới nội dung hoạt động, chú trọng việc đào tạo, tập huấn, trang bị kiến thức, kỹ năng và tổ chức "thực chiến" cho các thành viên trong đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch.
Thứ ba, tiếp tục duy trì có hiệu quả các cuộc thi tìm hiểu, thi viết chính luận bảo vệ nền tảng tư tưởng đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch. Trên cơ sở các văn bản hướng dẫn, phát động tổ chức các cuộc thi tìm hiểu, cuộc thi viết chính luận của Bộ Công an, các bộ, ban, ngành, chính quyền các địa phương, các trường CAND cần chủ động xây dựng kế hoạch triển khai thực hiện. Nội dung kế hoạch cần có sự cụ thể hóa, định hướng cụ thể các chủ đề tham gia; hướng dẫn cách thức tham gia; thu hút đông đảo cán bộ, giảng viên và sinh viên tham gia... Để các cuộc thi tìm hiểu, thi viết chính luận đạt kết quả cao, cần chú ý gắn kết sự tham gia của cán bộ, giảng viên và sinh viên, qua đó giúp sinh viên có điều kiện học tập, tích lũy kinh nghiệm, kỹ năng của các cán bộ, giảng viên. Đồng thời, phát huy vai trò của lãnh đạo các đơn vị, hội đồng khoa học của các trường CAND tham gia nhận xét, góp ý khoa học đối với cấu trúc, nội dung các cuộc thi tìm hiểu, thi viết chính luận... Bên cạnh việc thu hút đông đảo cán bộ, giảng viên và sinh viên tham gia bảo đảm về số lượng, cần chú ý xây dựng, hình thành các "nhóm chuyên gia" trong cán bộ, giảng viên và sinh viên, tạo "hạt nhân" thúc đẩy các hoạt động và nâng cao chất lượng, hiệu quả các bài thi tìm hiểu, thi viết chính luận bảo vệ nền tảng tư tưởng đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch.
Thứ tư, thực hiện có hiệu quả các chính sách động viên, khuyến khích cán bộ, giảng viên, sinh viên tham gia đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng. Bám sát các văn bản hướng dẫn của Bộ Công an và các bộ, ban, ngành có liên quan, cùng với điều kiện, khả năng của mình, các trường CAND cần quan tâm thực hiện chế độ, chính sách đối với cán bộ, giảng viên, sinh viên tham gia đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trên không gian mạng theo hướng thiết thực, hiệu quả, tiết kiệm. Đối với cán bộ, giảng viên, bên cạnh việc tạo thời gian, quan tâm trang cấp phương tiện, thiết bị phục vụ đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trên không gian mạng, cần xác định rõ việc tham gia hoạt động này là một trong các tiêu chí quan trọng để bình xét, đánh giá xếp loại hàng năm. Đối với sinh viên, bên cạnh việc tạo điều kiện thuận lợi trong việc sinh hoạt, học tập, cần ưu tiên trong việc xem xét Cảm tình Đảng, kết nạp Đảng, chuyển Đảng chính thức. Đồng thời, chú trọng việc biểu dương, khen thưởng, biểu dương, nêu gương đối với các cán bộ, giảng viên và sinh viên tích cực, có nhiều thành tích nổi bật trong đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trên không gian mạng.
Phát huy vai trò của cán bộ, giảng viên và sinh viên các trường CAND là chủ trương, định hướng đúng đắn, không chỉ thể hiện tinh thần, trách nhiệm của ngành Công an đối với Nhà nước, xã hội mà còn là giải pháp trọng tâm góp phần định hướng dư luận, giữ vững ổn định xã hội, bảo đảm ANTT. Thời gian qua, các trường CAND đã quan tâm triển khai đồng bộ nhiều biện pháp, công tác nhằm phát huy vai trò của cán bộ, giảng viên và sinh viên trong đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trên không gian mạng và đạt được nhiều kết quả tích cực, song cũng còn có những hạn chế nhất định. Do đó, những định hướng được chỉ ra trong bài viết là những gợi mở để lực lượng CAND nói chung, các trường CAND nói riêng có thể nghiên cứu, vận dụng vào thực tiễn nhằm cùng với toàn Đảng, toàn quân và toàn dân ta thực hiện thắng lợi việc đấu tranh làm thất bại âm mưu, hoạt động tuyên truyền phá hoại tư tưởng của các TLTĐ trên không gian mạng thời gian tới./.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Bộ Chính trị (2018), Nghị quyết số 35-NQ/TW ngày 22/10/2018 "Về tăng cường bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trong tình hình mới.
2. Bộ Công an (2025), Đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch về phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực, Kỷ yếu Hội thảo khoa học cấp bộ.
3. Bùi Văn Nam (2021), Lực lượng CAND chủ động, sáng tạo đấu tranh phản bác quan điểm sai trái, thù địch trong tình hình mới, https:hvcsnd.vn.
ThS Nguyễn Văn Quyền
Cao đẳng Cảnh sát nhân dân I