Từ xưởng bút nhỏ đến niềm tự hào Việt Nam: Chặng đường 45 năm của Thiên Long - ‘thương hiệu quốc dân’ gắn liền với giấc mơ chinh phục biển cả tri thức

Một xưởng nhỏ, vốn liếng hạn chế và niềm tin 'người Việt có thể làm ra sản phẩm tốt không kém nước ngoài"

Câu chuyện khởi nghiệp của Thiên Long bắt đầu từ năm 1981, khi ông Cô Gia Thọ - một người con sinh ra trong giai đoạn đất nước còn nhiều khó khăn – quyết định bắt tay vào sản xuất bút bi tại TP.HCM. Khi ấy, thị trường khan hiếm bút nhập khẩu, giá thành lại cao, học sinh và người lao động không dễ tiếp cận. Từ thực tế ấy, ông Thọ nhìn thấy một khoảng trống: Việt Nam cần một thương hiệu bút nội địa, vừa đảm bảo chất lượng, vừa có giá hợp lý.

Khởi đầu chỉ là một xưởng sản xuất nhỏ, vốn liếng hạn chế, nhưng bằng niềm tin rằng "người Việt có thể làm ra sản phẩm tốt không kém nước ngoài", ông Thọ kiên định theo đuổi con đường xây dựng thương hiệu Việt. Những cây bút đầu tiên ra đời không chỉ để viết, mà còn viết tiếp khát vọng độc lập và tự tin của một thế hệ doanh nhân Việt trong thời kỳ đổi mới.

Từ vài chục công nhân ban đầu, Thiên Long từng bước mở rộng, xây dựng nhà máy, áp dụng công nghệ mới và mở rộng danh mục sản phẩm. Đến nay, sau gần 45 năm, Thiên Long đã trở thành tập đoàn văn phòng phẩm hàng đầu Việt Nam, với hệ sinh thái hơn 500 sản phẩm trải dài từ bút bi, bút gel, bút máy, dụng cụ học tập, mỹ thuật cho tới văn phòng phẩm. Không chỉ phục vụ thị trường nội địa, thương hiệu còn xuất khẩu sang hơn 60 quốc gia và vùng lãnh thổ, mang dấu ấn "Made in Vietnam" ra thế giới.

Từ những năm 2000, công ty bắt đầu xuất khẩu bút bi và văn phòng phẩm sang các nước lân cận, mở đầu cho chiến lược "ra biển lớn". Theo báo cáo tài chính năm 2024, doanh thu hợp nhất của Thiên Long đạt hơn 4.000 tỷ đồng, trong đó mảng xuất khẩu đóng góp khoảng 15% tổng doanh thu, và duy trì mức tăng trưởng hai con số suốt 5 năm liên tiếp. Đến nay, sản phẩm Thiên Long đã hiện diện tại hơn 60 quốc gia và vùng lãnh thổ, bao gồm cả các thị trường khó tính như Nhật Bản, Hàn Quốc, châu Âu và Trung Đông.

Điểm đáng chú ý là Thiên Long không chọn cách "mang sản phẩm y nguyên đi bán", mà tinh chỉnh thiết kế theo văn hóa bản địa. Ví dụ, ở Nhật, hãng cải tiến bút gel để nét mảnh và mực ra đều – đáp ứng chuẩn viết của người Nhật; còn ở châu Phi, tập trung vào bút bi chịu nhiệt tốt và giá rẻ. Đây là chiến lược linh hoạt, vừa giữ được giá thành cạnh tranh, vừa tạo dấu ấn thương hiệu.

Không chỉ xuất khẩu, Thiên Long còn mở văn phòng đại diện tại Campuchia và Myanmar, kết hợp phát triển kênh thương mại điện tử xuyên biên giới. Điều này giúp sản phẩm đến tay người tiêu dùng nhanh hơn, giảm phụ thuộc vào khâu trung gian.

So sánh với các đối thủ, tại Việt Nam, Thiên Long vẫn giữ khoảng cách an toàn với các thương hiệu quốc tế. Trong khi Pilot và Pentel mạnh ở phân khúc cao cấp, Faber-Castell tập trung vào nhóm mỹ thuật, thì Thiên Long chiếm ưu thế tuyệt đối ở phân khúc phổ thông và trung cấp. Chính lợi thế "đại chúng hóa" này đã giúp công ty tạo nền tảng vững chắc để vươn ra toàn cầu.

Giữ vững cốt lõi, bắt nhịp thời đại

Điểm khác biệt lớn nhất làm nên thành công của Thiên Long là khả năng giữ vững giá trị cốt lõi nhưng không ngừng đổi mới. Với thế hệ 7x, 8x hay 9x, bút bi Thiên Long là biểu tượng của sự tin cậy: viết trơn, bền, giá hợp túi tiền. Nhưng với Gen Z – thế hệ trẻ sinh ra trong môi trường công nghệ số – một cây bút cần nhiều hơn thế: phải có tính cá nhân hóa, truyền cảm hứng sáng tạo và phù hợp phong cách sống hiện đại.

Trên website, Thiên Long tiết lộ, họ liên tục tung ra các sản phẩm mới, kịp bắt nhịp với mùa tựu trường 2025 như: Bút gel Butter Gel: ngòi êm, mực nhanh khô, hạn chế mỏi tay; Máy tính khoa học Flexio: tích hợp tính năng hỗ trợ chương trình học phổ thông; Balo Strive: thiết kế trẻ trung, chất liệu siêu nhẹ, trượt nước, chống bụi; Bộ mỹ thuật sáng tạo: từ bút lông màu rửa sạch đến Fiber Pen 70 màu, khuyến khích sáng tạo không giới hạn.

Không dừng lại ở sản phẩm, Thiên Long còn tái định nghĩa trải nghiệm mua sắm. Tại hơn 56.000 điểm bán lẻ trên cả nước, sản phẩm được trưng bày khoa học, kèm nhân viên tư vấn tận tình. Cùng với đó, hệ thống thương mại điện tử được đầu tư mạnh mẽ: website chính thức, gian hàng chính hãng trên các sàn TMĐT lớn. Đơn cử, trên LazMall - gian hàng chính hãng cao cấp của Lazada, người tiêu dùng dễ dàng nhận diện và mua sắm sản phẩm chính hãng với nhiều ưu đãi. Đặc biệt, nhân dịp Ngày Hội Thương Hiệu 21/8, Thiên Long áp dụng khuyến mãi giảm 9.000 đồng cho đơn từ 139.000 đồng, giảm 18.000 đồng cho đơn từ 299.000 đồng, giảm 35.000 đồng cho đơn từ 559.000 đồng, cùng ưu đãi LazCoin giảm 3% (trợ giá từ sàn đến 10%) và freeship mọi đơn từ 20.000 đồng.

Đại diện Thiên Long cho biết: "Không dừng lại ở độ phủ sản phẩm, chúng tôi muốn mỗi điểm chạm, từ cửa hàng truyền thống đến gian hàng online đều mang lại trải nghiệm mua sắm thuận tiện, tin cậy và truyền cảm hứng học tập".

Sự linh hoạt này giúp Thiên Long giữ vững vị thế "thương hiệu quốc dân" ngay cả trong bối cảnh thị trường thay đổi nhanh chóng. Theo số liệu ngành, Thiên Long hiện chiếm trên 60% thị phần bút viết tại Việt Nam, bỏ xa các đối thủ ngoại nhập. Thị trường văn phòng phẩm nội địa ước tính khoảng 1,5 tỉ USD, và Thiên Long không chỉ dẫn đầu ở mảng bút viết mà còn mở rộng sang đồ dùng học tập, văn phòng phẩm – những lĩnh vực vốn trước đây là sân chơi của hàng ngoại.

Điều đáng nói, sự cạnh tranh không chỉ đến từ các thương hiệu vật lý, mà còn từ sự thay đổi hành vi học tập: Gen Z ngày càng quen với sách điện tử, máy tính bảng, laptop, bút stylus. Tuy nhiên, khảo sát của Statista năm 2024 cho thấy, 70% học sinh vẫn duy trì thói quen ghi chép bằng tay, bởi việc viết ra giấy giúp ghi nhớ tốt hơn và khơi gợi cảm hứng sáng tạo. Đây chính là "khoảng trống chiến lược" để Thiên Long tiếp tục phát triển: kết hợp truyền thống viết tay với sự đổi mới về thiết kế và công nghệ.

Thương hiệu của ký ức và tương lai

Đằng sau sự lớn mạnh của Thiên Long không chỉ là câu chuyện kinh doanh, mà còn là câu chuyện thương hiệu gắn liền với giáo dục và ký ức tập thể.

Hơn bốn thập niên qua, hình ảnh bút Thiên Long xuất hiện khắp nơi: trong lớp học vùng quê, trên bàn học sinh thành phố, trong túi áo công nhân hay trong sổ ghi chép của nhân viên văn phòng. Từ đó, thương hiệu không chỉ bán sản phẩm, mà bán một cảm xúc gắn kết: sự đồng hành, bền bỉ và thân thuộc qua nhiều thế hệ.

Ông Cô Gia Thọ từng chia sẻ rằng, ngay từ đầu ông đã không coi Thiên Long chỉ là một doanh nghiệp thương mại, mà là một thương hiệu mang sứ mệnh xã hội: "Mỗi cây bút không chỉ để viết, mà còn để mở ra tương lai cho học sinh Việt Nam." Chính triết lý này đã làm nên sự khác biệt: Thiên Long không chạy theo lợi nhuận ngắn hạn, mà tập trung vào chất lượng, độ bền và sự gắn bó dài lâu.

Ngày nay, khi đối mặt với làn sóng số hóa, Thiên Long không né tránh mà lựa chọn cách hòa nhập và bổ sung. Hãng phát triển sản phẩm thân thiện với thế hệ trẻ, đồng thời đầu tư vào hoạt động giáo dục cộng đồng: tặng bút, học bổng, chương trình khuyến học cho học sinh nghèo. Qua đó, Thiên Long củng cố hình ảnh một thương hiệu không chỉ tồn tại vì lợi nhuận, mà còn đồng hành cùng sự phát triển tri thức của đất nước.

Trong kỷ nguyên số, khi sách điện tử và thiết bị học tập thông minh ngày càng phổ biến, một cây bút vẫn giữ vai trò đặc biệt: giúp học sinh bắt đầu thói quen ghi nhớ, rèn luyện khả năng tập trung và khơi nguồn cảm xúc sáng tạo. Thấu hiểu điều này, mùa tựu trường 2025, Thiên Long phát động thông điệp: "Mỗi cây bút mở ra một hành trình sáng tạo". Đây không chỉ là slogan quảng bá, mà là lời khẳng định thương hiệu sẽ tiếp tục truyền cảm hứng học tập cho nhiều thế hệ tiếp theo.

Hành trình gần 45 năm của Thiên Long vì thế không chỉ là hành trình mở rộng sản phẩm hay thị phần, mà còn là minh chứng cho sức bền của một thương hiệu Việt. Từ một xưởng nhỏ năm 1981 đến tập đoàn dẫn đầu ngày nay, Thiên Long đã chứng minh rằng một doanh nghiệp nội địa hoàn toàn có thể vươn lên, tạo dấu ấn không thua kém thương hiệu ngoại, và quan trọng hơn cả: chiếm trọn niềm tin, sự yêu mến của hàng triệu người Việt.

Rõ ràng, Thiên Long không chỉ giữ vững vai trò tiên phong trong ngành văn phòng phẩm, mà còn trở thành một phần ký ức tập thể của người Việt. Trong mùa tựu trường 2025, khi những cây bút, tập vở, ba lô mang thương hiệu Thiên Long tiếp tục xuất hiện trên bàn học của học sinh cả nước, đó không chỉ là sự hiện diện của một sản phẩm, mà là sự tiếp nối của một câu chuyện thương hiệu bền bỉ, nhân văn và truyền cảm hứng suốt 45 năm.

(Tổng hợp) 

Huyền Trang