Doanh nghiệp Việt Nam trước ngưỡng cửa chuyển đổi số

TNV - Ngày 18/7 tại Hà Nội, Viện Kinh tế Việt Nam tổ chức hội thảo “Doanh nghiệp Việt Nam trước ngưỡng cửa chuyển đổi số” nhằm đưa ra những giải pháp giúp doanh nghiệp Việt nắm bắt được cơ hội, đồng thời khắc phục những rào cản trong quá trình tham gia vào nền kinh tế số.

Chuyển đổi số là việc sử dụng dữ liệu và công nghệ số để thay đổi tổng thể và toàn diện phương thức phát triển, thay đổi cách sống và cách làm việc, làm cuộc sống của con người tốt đẹp hơn. Thực tế cho thấy, trong bối cảnh, kinh tế số được xác định là một trong những trụ cột quan trọng cho tăng trưởng kinh tế, tạo ra bước đột phá cho các quốc gia. Tuy nhiên hiên nay doanh nghiệp đang phải đối mặt với nhiều thách thức trong việc hiện thực hóa các lợi ích tiềm năng của nền kinh tế số.

Chia sẻ tại hội thảo, PGS.TS Trần Đình Thiên - Chuyên gia kinh tế, nguyên Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam cho biết: Việt Nam đang ở thời điểm cần đột phá phát triển. Cùng cải cách thể chế theo hướng xây dựng thị trường hiện đại và một nahf nước kiến tạo, tri thức và sáng tạo phải trở thành động lực mạnh mẽ thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và phát triển bền vững. Nhận diện bản chất của Cách mạng 4.0 và kinh tế số, nắm bắt đúng thời cơ trong bối cảnh mới, có những lựa chọn chiến lược thích hợp để dấn bước nhanh chóng vào tương lai – đó thực sự là yêu cầu, mệnh lệnh đối với Việt Nam.

Tuy nhiên doanh nghiệp Việt Nam vẫn chủ yếu ở vị trí mới nhập cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 và chuyển đổi số. Theo PGS.TS Thiên, trong 3 - 4 năm trở lại đây, tinh thần “tiến quân” của Việt Nam vào Cách mạng công nghiệp 4.0 lên rất cao. Tuy nhiên, câu hỏi nhấn mạnh ở đây là liệu Việt Nam có lại bỏ lỡ cơ hội vàng lần này? Chiến lược về Cách mạng công nghiệp 4.0 cùng chương trình hành động về chuyển đổi số đang được nghiên cứu, soạn thảo và sẽ được lồng ghép vào chiến lược Phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2021-2030.

Không chỉ vậy, một loạt các chương trình về xây dựng nền nông nghiệp công nghệ cao, phát triển du lịch thông minh, xây dựng đô thị thông minh, lập nghiệp – khởi nghiệp sáng tạo được nhiều bộ ngành và tỉnh, thành trong cả nước triển khai. Tuy vậy vẫn còn ít nhiều mang tính phong trào.

Mục tiêu có 1 triệu DN đăng ký theo luật hoạt động vào năm 2020 có thể đạt hay không đạt, điều đó không quá quan trọng. Vấn đề then chốt hiện nay là làm sao DN Việt Nam thực sự lớn lên được và trở thành động lực chủ yếu cho phát triển kinh tế đất nước. Trở ngại về thể chế, chính sách, hạ tầng, nguồn nhân lực, và khiếm khuyết của bản thân DN là rất lớn, song DN Việt Nam hoàn toàn có thể khắc phục, giảm thiểu được chúng, bằng sự quyết liệt cả trong nhận thức, trong xây dựng chiến lược và nhất là trong hành động.

Trao đổi tại hội thảo, GS Hồ Tú Bảo cũng cho rằng, chuyển đối số là sống còn, do vậy, từ nhận thức mỗi DN phải xác định con đường, có lộ trình để chuyển đổi; xây dựng năng lực số bằng hạ tầng, trang thiết bị, nhân lực, văn hóa...

TS Nguyễn Mạnh Hải (Viện Nghiên cứu Quản lý Kinh tế T.Ư) cho rằng, để kinh tế số, kinh tế chia sẻ được tận dụng hiệu quả ở Việt Nam, quản lý nhà nước cần có cơ chế, chính sách giảm thiểu rủi ro cho các bên trong hoạt động kinh tế chia sẻ bao gồm cảnh báo sớm cho người cung cấp dịch vụ. Đồng thời, nâng cao năng lực hiểu biết và sử dụng dịch vụ kinh tế số, pháp luật về hợp đồng số cho người sử dụng dịch vụ; đảm bảo an toàn lao động và an toàn trong thanh toán các hợp đồng điện tử. Theo ông, các bộ, ngành tăng cường phối hợp, chia sẻ thông tin và dữ liệu với nhau trong điều hành quản lý nhà nước; xây dựng cơ chế chia sẻ thông tin và dữ liệu giữa các bộ, ngành với chính quyền các cấp, các doanh nghiệp, các hiệp hội ngành nghề. Từ đó, tạo điều kiện thuận lợi và ổn định cho doanh nghiệp nền tảng đổi mới sáng tạo, tiếp cận tài chính, khuyến khích cạnh tranh, hỗ trợ doanh nghiệp thực hiện hoạt động nghiên cứu, sáng tạo...

Tận dụng cơ hội, vượt qua thách thức trong thời đại cách mạng 4.0 và chuyển đổi số là một quá trình chuyển đổi khó khăn, đòi hỏi đồng thời cả “thoát cũ” và “xây mới”. Chi phí chuyển đổi không nhỏ, dù gánh nặng di sản quá khứ có thể không lớn như các nước phát triển hơn. Điều này đúng với Việt Nam chúng ta đang ở vào thời điểm phát triển có tính bước ngoặt, với khát vọng “vượt qua bẫy thu nhập trung bình thấp” để nhanh chóng “bắt kịp” và “tiến cùng” thời đại,

Nhận thức của chúng ta đã rõ, quyết tâm chính trị cao: Việt Nam không thể bỏ lỡ cơ hội vàng mà “con tàu Cách mạng 4.0 và chuyển đổi số” mang đến. Tiềm năng phát triển lớn. Việt Nam đang sở hữu những tiền đề rất cơ bản, dù chưa đầy đủ và hoàn chỉnh, để thực hiện CM 4.0, thúc đẩy kinh tế số, tạo đột phá tăng trưởng và phát triển. Trở ngại về thể chế, chính sách, hạ tầng, nguồn nhân lực và khiếm khuyết của bản thân doanh nghiệp là rất lớn, song VN và doanh nghiệp VN hoàn toàn có thể khắc phục, giảm thiểu được chúng. Kinh nghiệm hơn 30 năm đổi mới, cải cách và hội nhập với biết bao thăng trầm, là minh chứng sinh động nhất để khẳng định điều đó. Trong bối cảnh mới, tự tin, tư duy khoa học, cách tiếp cận thực tiễn là cần, song chưa đủ. Chúng ta cần cả tốc độ và do vậy, phải quyết liệt, cả trong nhận thức, cả trong xây dựng chiến lược và nhất là trong hành động.

An Nhiên