Mỹ - Taliban lần đầu gặp trực tiếp, khởi động tiến trình hòa bình

Chính sách của Tổng thống Mỹ Donald Trump tại Afghanistan được cho là đang có những bước tiến triển “chưa từng có” trong vòng 17 năm qua.

Truyền thông quốc tế cuối tuần qua đã đồng loạt đưa tin về cuộc gặp trực tiếp “đầu tiên” giữa một phái đoàn ngoại giao Mỹ và đại diện lực lượng Taliban tại thủ đô Doha, Qatar.

Các nguồn tin cho biết, cuộc gặp đã kết thúc với nhiều “tín hiệu rất tích cực”, tạo ra kỳ vọng một sự khởi đầu mới cho tiến trình đối thoại hòa bình giữa các bên liên quan tại Afghanistan, hướng tới mục tiêu chấm dứt cuộc chiến kéo dài 17 năm qua tại quốc gia Nam Á này.

Những hãng truyền thông quốc tế lớn như Reuters, AP hay Washington Post ngày 29/7 đã cùng dẫn lời một quan chức cấp cao của Taliban đưa tin, đại diện Taliban đã có cuộc gặp “tích cực” với bà Alice Wells – một quan chức ngoại giao cấp cao Mỹ phụ trách các vấn đề Nam và Trung Á hồi tuần trước.

Theo hãng tin Reuters, một thành viên trong phái đoàn gồm 4 người của Taliban tham dự cuộc gặp, đã đánh giá rằng, cuộc gặp diễn ra trong một “bầu không khí thân thiện” tại một khách sạn ở Doha và đã kết thúc với “những dấu hiệu vô cùng tích cực”. Tuy nhiên, nhân vật này nhấn mạnh, đây không phải là một cuộc hòa đàm, mà là một chuỗi các cuộc họp nhằm khởi xướng cuộc đàm phán chính thức và có chủ đích.

Đại diện phía Taliban cho biết, cuộc gặp trên diễn ra sau khi Hội đồng lãnh đạo Taliban chấp thuận, cho phép đại diện phong trào này tại Qatar chủ động đề nghị tổ chức cuộc gặp với bà Wells. Hai bên đã có 3 cuộc họp trực tiếp mà không có sự tham gia của bất kỳ quan chức chính phủ Afghanistan nào.

Các cuộc họp đã tập trung vào việc thảo luận sơ bộ về diễn biến tình hình mới nhất tại Afghanistan, đề cập đến quá trình trao đổi tù nhân giữa các bên, cũng như ý tưởng đưa đại diện phong trào Taliban tham gia vào Chính phủ Afghanistan để điều hành đất nước - với điều kiện duy nhất mà phía Mỹ đưa ra là nước này được phép đặt căn cứ quân sự tại quốc gia Nam Á này.

Hai bên cũng đã thảo luận về việc cho phép Taliban đi lại tự do tại hai tỉnh mà không bị tấn công - một ý tưởng vốn đã bị Tổng thống Afghanistan Ashraf Ghani bác bỏ.

Tuy nhiên, phái đoàn Taliban tái khẳng định lập trường lâu nay của mình, rằng hòa bình chỉ có thể được khôi phục khi toàn bộ các lực lượng nước ngoài rút khỏi nước này.

Trong khi đó, một nguồn thạo tin khác khẳng định, Mỹ đã hối thúc Taliban chấp nhận lệnh ngừng bắn trong dịp lễ Tết Eid-al Adha của người Hồi giáo tại Afghanistan, bắt đầu từ ngày 22/8 tới. Hai bên đã nhất trí tổ chức một cuộc gặp khác trước khi dịp lễ này diễn ra, song thời gian và địa điểm vẫn chưa được xác định.

Hiện Bộ Ngoại giao Mỹ chỉ xác nhận bà Wells tuần trước đã tới Doha để gặp giới chức Các tiểu vương quốc Arab thống nhất (UAE), nhằm thảo luận về sự đóng góp của quốc gia này vào tình hình tại Afghanistan. Về cuộc gặp với Taliban, Bộ Ngoại giao Mỹ vẫn chưa có bình luận nào.

Lần gặp đầu tiên với 3 cuộc họp giữa các nhà ngoại giao Mỹ và Taliban tại Qatar diễn ra trong bối cảnh giới chức Mỹ gần đây cho rằng, chính sách của Tổng thống Donald Trump đang có những bước tiến triển “chưa từng có” trong vòng 17 năm qua.Hồi tháng 6 vừa

qua, Mỹ đã thể hiện thay đổi trong chính sách tại Afghanistan, khi Ngoại trưởng Mike Pompeo nói rằng, Mỹ sẵn sàng “hỗ trợ, tạo điều kiện và tham gia” các cuộc đàm phán. Nhà ngoại giao Mỹ thậm chí còn để ngỏ khả năng thảo luận về vai trò của các lực lượng nước ngoài tại Afghanistan, vấn đề mà Taliban quan tâm nhất.

“Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo đã nói rằng, Mỹ sẵn sàng nói chuyện với Taliban và thảo luận về vai trò của các lực lượng quốc tế” – Tướng John Nicholson, Tư lệnh các lực lượng Mỹ và NATO tại Afghanistan cho biết. “Chúng tôi hy vọng rằng Taliban nhận ra điều này. Đối thoại sẽ giúp tiến trình hòa bình đạt được sự tiến bộ”.

Từ lâu, Taliban luôn mong muốn được đàm phán trực tiếp với Mỹ, song không chấp nhận đối thoại với chính phủ Afghanistan. Tuy nhiên, cả Ngoại trưởng Mỹ lẫn tướng John Nicholson đều khẳng định Mỹ sẽ không thể thay thế cho nhân dân hay chính phủ Afghanistan trong tiến trình hòa bình của quốc gia Nam Á này.

Dù các cuộc giao tranh giữa Taliban với quân đội Afghanistan, được sự hỗ trợ của lực lượng Mỹ và đồng minh, vẫn đang diễn ra; song hiện hai bên đều có chung một kẻ thù khác, chính là Tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng.Nhữn

g tín hiệu “tích cực” về một tiến trình đàm phán trong tương lai giữa Taliban với Mỹ và xa hơn là với chính phủ Afghanistan chắc chắn sẽ giúp quốc gia Nam Á này không phải là một Syria thứ 2, hay là  một mảnh đất khác để tổ chức khủng bố IS hồi sinh./.

Đình Nam/VOV