Hướng đến cơ hội việc làm bền vững cho nữ lao động nhập cư

TNV - Sáng ngày 28/3 tại Hà Nội, tổ chức Plan International Việt Nam và Cơ quan Liên hợp quốc về Bình đẳng giới và trao quyền cho phụ nữ đã phối hợp tổ chức hội thảo “Thực tiễn và chính sách về việc làm bền vững phụ nữ nhập cư”.

Hội thảo nhằm mục đích chia sẻ kinh nghiệm, thảo luận các can thiệp và chiến lược hiệu quả, đồng thời đưa ra các khuyến nghị về mặt chính sách cho Việt Nam để tạo dựng một môi trường tốt đẹp hơn cho nữ lao động nhập cư, tăng cơ hội việc làm bền vững cho họ.

Theo kết quả khảo sát về thị trường lao động cho phụ nữ nhập cư tại Hà Nội, được hỗ trợ bởi tổ chức Plan International, đa số nữ lao động nhập cư đang làm việc trong các khu vực kinh tế phi chính thức. Họ có rất ít cơ hội tiếp cận dịch vụ an sinh xã hội và chưa được đào tạo nghề nghiệp chính quy bởi các doanh nghiệp sử dụng lao động. Cuộc khảo sát chỉ ra rằng khoảng 70% phụ nữ nhập cư lao động trong khu vực phi chính thức chưa có được hợp đồng lao động.

Cuộc khảo sát được thực hiện vào năm 2017 đã cho thấy đại đa số nữ lao động nhập cư đang làm việc trong các khu vực kinh tế phi chính thức và chưa được được đào tạo kỹ năng nghề. Họ chỉ có được các kỹ năng nghề nghiệp qua tích lũy kinh nghiệm thực tế làm việc. Hầu hết nữ lao động nhập cư tham gia khảo sát không biết ngoại ngữ, thiếu kỹ năng tin học, kỹ năng giải quyết vấn đề và giao tiếp còn hạn chế.

256 nữ lao động nhập cư được hỏi cho biết họ có rất ít cơ hội học tập và nâng cao kỹ năng nghề do việc làm bấp bênh, thu nhập thấp và thời gian làm việc kéo dài. Họ ít nhận được hỗ trợ từ người sử dụng lao động và khoảng 70% không được ký hợp đồng lao động nên cũng không được nhận các đãi ngộ như bảo hiểm xã hội, bảo hiểm sức khỏe, nghỉ ốm hay nghỉ phép hàng năm.

Phát biểu khai mạc hội thảo, bà Sharon Kane, Giám đốc quốc gia tổ chức Plan International Việt Nam phát biểu: "Chúng tôi đang hợp tác chặt chẽ với các đối tác bao gồm Trường Trung cấp Kinh tế Kỹ thuật Bắc Thăng Long, Hội Liên hiệp phụ nữ huyện Đông Anh và tổ chức Light thực hiện một dự án với mục tiêu tăng cường khả năng thích ứng và ổn định kinh tế cho nữ lao động nhập cư ở khu vực thành thị bằng cách cung cấp các kỹ năng nghề cho nữ thanh niên và phụ nữ ở độ tuổi 18-30 nhằm tăng cơ hội việc làm bền vững.

Nhu cầu việc làm bền vững, môi trường sống an toàn và cơ hội tiếp cận các dịch vụ an sinh xã hội ở các khu vực đông người nhập cư luôn rất lớn. Các tổ chức quốc tế cũng nỗ lực không ngừng để thúc đẩy tăng quyền năng kinh tế cho phụ nữ, trong đó có Công ước về xóa bỏ mọi hình thức phân biệt đối xử với phụ nữ (CEDAW) và các Công ước của Tổ chức lao động quốc tế về bình đẳng giới. Tổ chức Plan International cũng đang thực hiện các chương trình phù hợp với các Công ước này nhằm không ngừng thúc đẩy khả năng của phụ nữ có được việc làm bền vững đóng góp vào sự phát triển kinh tế xã hội”.

Việt Nam đã có hệ thống luật pháp, chính sách về lao động, việc làm khá toàn diện, trong đó có các quy định hỗ trợ cho nữ lao động nhập cư. Tuy nhiên, vấn đề lớn hiện nay vẫn là việc thực thi luật pháp, chính sách liên quan đến nhóm lao động này. Mặt khác, Việt Nam chưa có chính sách cụ thể nào dành cho nữ lao động nhập cư làm việc trong khu vực kinh tế phi chính thức vì hầu hết các luật và chính sách đều hướng tới điều chỉnh đối tượng lao động làm việc ở khu vực chính thức.

Phát biểu tại hội thảo, bà Elisa Fernandez, Trưởng Văn phòng Cơ quan Liên Hợp Quốc về Bình đẳng giới và Trao quyền cho Phụ nữ tại Việt Nam, nhấn mạnh rằng sự kỳ thị và bất bình. đẳng là nguyên nhân của chênh lệch về thu nhập và bất ổn xã hội: “Nếu các nỗ lực nhằm hạn chế khoảng cách về giới và tăng cơ hội việc làm bền vững cho phụ nữ không được đẩy mạnh, những thay đổi có tính xu thế hiện nay như biến đổi khí hậu, nhân khẩu học, di cư và cách mạng kỹ thuật - sẽ tác động tiêu cực đến phụ nữ và trẻ em gái”.

"Để đạt được các Mục tiêu Phát triển bền vững ở Việt Nam đòi hỏi phải có cam kết mang tính hệ thống nhằm đảm bảo không ai bị bỏ lại sau", đặc biệt, cần xây dựng các tiêu chí việc làm bền vững và tiếp cận an sinh xã hội, tôn trọng quyền của nữ lao động nhập cư ở Hà Nội", bà nói thêm.

Một nữ lao động nhập cư 26 tuổi chia sẻ trong cuộc khảo sát: “Chúng tôi chưa được tiếp cận thông tin hoặc tư vấn về nghề nghiệp hay việc làm. Một số người trong số chúng tôi muốn được tham gia bảo hiểm xã hội và y tế tự nguyện, nhưng chúng tôi không có được thông tin là sẽ đóng như thế nào và ở đâu.

Thêm nữa, nếu chúng tôi đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện, bảo hiểm này không áp dụng cho các ngày nghỉ phép do con ốm, do mình ốm hay bệnh hoặc tai nạn nghề nghiệp trong khi những quyền lợi ngắn hạn này lại rất quan trọng đối với những người nhập cư chúng tôi”.

Hội thảo “Thực tiễn và chính sách về việc làm bền vững phụ nữ nhập cư” được tổ chức trong bối cảnh đang có những thay đổi chính sách về bảo trợ xã hội và quyền lao động, bao gồm việc sửa đổi Bộ luật Lao động, tạo cơ hội thúc đẩy môi trường cho nữ lao động nhập cư tiếp cận việc làm bền vững. Nội dung thảo luận nêu bật mối quan ngại về tình trạng phụ nữ thường tập trung làm các công việc có thu nhập thấp ở khu vực phi chính thức, không có cơ hội tiếp cận với an sinh xã hội và nằm ngoài phạm vi áp dụng của Bộ luật Lao động. Các khuyến nghị trong hội thảo sẽ được chia sẻ rộng rãi với các bên liên quan và các nhà hoạch định chính sách nhằm cải thiện môi trường làm việc cho nữ lao động nhập cư ở Việt Nam.

pv