Tiềm năng phát triển du lịch nông thôn ở mảnh đất nơi cửa biển

TNV - Hải Phòng là mảnh đất cửa biển. Vì thế nét đặc trưng vùng nông thôn Hải Phòng không chỉ mang bản sắc khu vực đồng bằng Bắc Bộ mà còn có nhiều làng chài thơ mộng, ở những nơi ấy, người dân quanh năm sống bằng nghề đánh bắt thủy hải sản, cuộc sống dung dị, hiếu khách. Thiên nhiên cũng ban tặng cho các làng chài này vẻ đẹp thơ mộng, êm đềm. Du khách đến đây sẽ bị cuốn hút bởi những chiếc ghe thuyền khi tấp nập cập bến vào mỗi sớm bình minh, tôm cá đầy ghe; khi lại neo đậu bình yên bên bờ cát trắng và những rặng thông, phi lao, giữa không gian khoáng đạt, mênh mông của biển cả.

Khu di tích Đền Trạng Trình Nguyễn Bỉnh Khiêm

Bức tranh làng quê đa dạng, phong phú và riêng có

Hải Phòng có đồi núi chiếm 15% diện tích, phân bố chủ yếu ở phía Bắc. Do vậy địa hình phía Bắc có hình dáng và cấu tạo địa chất của vùng trung du với những đồng bằng xen đồi. Phía Nam có địa hình thấp và khá bằng phẳng kiểu địa hình đặc trưng vùng đồng bằng thuần tuý nghiêng ra biển, thuộc vùng đồng bằng tam giác châu thổ sông Hồng, vừa tạo nên một cảnh quan nông nghiệp lúa nước là nét đặc trưng của vùng du lịch ven biển Bắc Bộ, vừa có sự khác biệt riêng có của vùng nông thôn ven biển nơi đầu sóng ngọn gió.

Khí hậu của Hải Phòng cũng khá đặc sắc, ôn hoà, dồi dào nhiệt ẩm và quanh năm có ánh nắng chan hoà, rất thích nghi với sự phát triển của các loài động thực vật nhiệt đới, đặc biệt rất dễ chịu với con người vào mùa thu và mùa xuân. Với đặc điểm khí hậu và thổ nhưỡng như vậy, vùng đất ngoại thành Hải Phòng thích hợp với nhiều loại rau, củ, hoa trái khác nhau. Nhiều loài trong số đó trở thành đặc sản riêng có của mảnh đất nơi cửa biển như Gạo ruộng rươi, Dưa chuột Kỳ Sơn, Bưởi Lâm Động, Cam Đồng Dụ, Cá mòi kho làng Chài, Nếp xoắn Tân Trào, Nếp cái hoa vàng Đại Thắng, Tám đen, Dưa Tân Hưng... Trong đó, có sản phẩm cá mòi kho làng Chài đạt tiêu chí OCOP hạng 4 sao và nhiều sản phẩm đạt tiêu chí OCOP hạng 3 sao cấp thành phố.

 Danh thắng núi Voi đứng soi bóng xuống dòng sông Lạch Tray.

Hải Phòng có 16 sông chính tỏa rộng khắp địa bàn thành phố, trong đó có nhiều sông lớn (sông: Văn úc, Lạch Tray, Đa Độ, Đá Bạc...), không chỉ cung cấp nước ngọt cho toàn thành phố mà còn mang dòng nước mát lành chảy qua những cánh đồng, làng mạc bình yên, tạo nên một không gian khoáng đạt, yên ả với những buổi trưa hè lộng gió, những hoàng hôn êm đềm như một câu chuyện cổ. Du khách có thể du ngoạn bằng thuyền trên các dòng sông, chiêm ngưỡng vẻ đẹp đồng quê với những thửa ruộng xanh ngút ngàn, cùng những rặng tre tỏa bóng mát rượi, tìm về những di tích miền ngoại ô với những câu chuyện truyền thuyết lung linh huyền thoại.

Khu vực nông thôn Hải Phòng hiện vẫn còn lưu giữ được đậm nét nếp sống, phong tục tập quán truyền thống của người dân vùng Đồng bằng sông Hồng; văn hóa, nghệ thuật dân gian truyền thống với các làn điệu dân ca, các tích chèo, múa rối nước; những món ăn truyền thống, dân dã mang hồn Việt cùng hệ thống các làng nghề thủ công truyền thống (tạc tượng Bảo Hà, mây tre đan Chính Mỹ, dệt chiếu Lật Dương, mây tre đan An Thái...) tạo nên sự phong phú, đa dạng cho bức tranh làng quê Hải Phòng và là yếu tố hấp dẫn du khách, đặc biệt là khách nước ngoài.

 Đặc sản cá mòi kho – sản phẩm OCOP 4 sao

Đặc biệt, dọc theo đường 10, về hướng Tây Nam của thành phố là vùng nông thôn có phong cảnh thiên nhiên tươi đẹp, những cánh đồng bát ngát với làng quê cổ kính vùng đồng bằng Bắc Bộ, cùng nét văn hóa truyền thống đặc sắc. Đây là vùng đất có lịch sử hình thành lâu đời, nơi lưu giữ nhiều di tích lịch sử và truyền thống văn hóa tập tục của người xưa. Khu di tích quốc gia đặc biệt Trạng Trình Nguyễn Bỉnh Khiêm thuộc huyện Vĩnh Bảo, nơi có phong cảnh thiên nhiên đẹp, nền văn hóa đậm nét xứ Đông của vùng văn hóa Bắc Bộ với các đặc trưng của nền văn minh lúa nước, là miền quê giàu truyền thống lịch sử văn hóa. Nơi đây có những ngôi nhà cổ lợp loại ngói mũi đặc trưng, những ngôi đình rất tiêu biểu cho phong cách kiến trúc nghệ thuật độc đáo của người Việt như đình An Quý, Nhân Mục, Quán Khái... Hay khu di tích núi Voi huyện An Lão, dãy núi đứng soi bóng xuống dòng sông Lạch Tray là một danh thắng, đồng thời là một địa danh gắn liền với nhiều huyền thoại về vương triều Mạc, về đội du kích núi Voi nổi tiếng cùng các di tích lịch sử văn hóa, đền chùa, miếu mạo như chùa Hoa Long, chùa Lã Vọng và nhiều cảnh quan du lịch hấp dẫn....

Ẩm thực nổi tiếng với các món mang hương vị biển

Trải qua những cuộc kháng chiến dựng nước và giữ nước hào hùng, trong lòng thành phố còn lưu giữ nhiều di tích lịch sử, văn hóa có giá trị. Toàn thành phố hiện có 505 di tích được xếp hạng, trong đó có 02 di tích quốc gia đặc biệt (danh lam thắng cảnh quần đảo Cát Bà và Khu di tích Đền Trạng Trình Nguyễn Bỉnh Khiêm); có 116 di tích cấp quốc gia và 389 di tích cấp thành phố. Thành phố có kho tàng văn hóa, lễ hội phong phú với khoảng 400 lễ hội các cấp; 06 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia. Các lễ hội mang đặc trưng của cư dân nông nghiệp, phản ánh nét văn hóa vùng châu thổ sông Hồng.

Nem cua bể

Ẩm thực Hải Phòng nổi tiếng với các món mang hương vị biển. Các món ăn của Hải Phòng được chế biến theo phong cách dân dã, nhấn mạnh thực chất và vị tươi ngon của nguyên liệu nhiều hơn sự cầu kỳ trong gia vị và cách chế biến nhưng lại đậm đà khó quên. Việc tham gia vào quá trình đánh bắt thủy hải sản, hoặc dạo chợ sớm để thu mua những nguyên liệu tươi ngon và tự tay chế biến các món ăn đặc trưng của người dân miền biển như: canh cá khoai, cua biển rang muối, mực ống, tu hài, thịt sam biển, bánh đa cua, bún tôm, bún cá, lẩu bề bề, lẩu cua đồng,... cũng là những trải nghiệm hấp dẫn cho du khách.

Về ngoại thành Hải Phòng hôm nay, du khách dễ dàng cảm nhận thấy sự đổi thay rõ nét. Đây là kết quả sau 10 năm triển khai chương trình quốc gia về xây dựng nông thôn mới, diện mạo nông thôn của Hải Phòng, nhất là cơ sở hạ tầng đã được đầu tư, nâng cấp đồng bộ, hiện đại, nông thôn khang trang, sạch, đẹp, đáp ứng tốt hoạt động sản xuất, sinh hoạt của người dân, tạo nên sức bật mới cho khu vực ngoại thành. Và đây được xem là một trong những điều kiện thuận lợi để phát triển du lịch nông thôn một cách bền vững, góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế, thu hút lao động, đặc biệt là lao động trẻ tham gia tích cực vào các hoạt động sản xuất nông thôn, tạo nguồn nhân lực cho du lịch phát triển.

Tính đến thời điểm hiện tại, thành phố đã có 100% số xã đạt chuẩn nông thôn mới, hoàn thành trước 1 năm so với kế hoạch của thành phố và chỉ tiêu Thủ tướng Chính phủ giao. Ngoài ra, thành phố còn xây mới, nâng cấp, sửa chữa 525 công trình văn hoá, 50 chợ nông thôn, 110 nhà máy nước mini, 48 hệ cấp nước đạt quy chuẩn nước đô thị và nhiều loại công trình khác.

 Bánh đa cua nổi tiếng Đất Cảng

Khu vực nông thôn thành phố Hải Phòng hiện có 27 cơ sở lưu trú du lịch với 966 phòng, tập trung chủ yếu tại các huyện Tiên Lãng, Thủy Nguyên, An Lão, An Dương, Kiến Thụy; trong đó có 07 cơ sở được xếp hạng từ 1 - 5 sao (gồm 01 khách sạn 5 sao (Tổ hợp nghỉ dưỡng Sông Giá, huyện Thủy Nguyên) với 138 phòng; 06 khách sạn từ 1 - 2 sao với 187 phòng. Tuy nhiên, ngoại trừ Tổ hợp nghỉ dưỡng Sông Giá, nhìn chung, hệ thống cơ sở lưu trú du lịch tại khu vực này còn ít, quy mô nhỏ, chưa có loại hình lưu trú farmstay, homestay (trừ một số homestay đưa vào khai thác phục vụ du lịch tại xã Việt Hải, huyện Cát Hải).

Kết quả xây dựng nông thôn mới tạo tiền đề thuận lợi

Trên địa bàn 137 xã nông thôn mới của 07 huyện có tổng cộng 21 điểm du lịch nông thôn đang khai thác và có tiềm năng phát triển. Trong đó, huyện An Lão có 04 điểm: (1) Khu du lịch sinh thái Đảo Bầu; (2) Cánh đồng hoa sen 15 mẫu tại thôn Đông Hạnh, xã An Thọ; (3) Làng nghề thủ công mây tre đan tại làng Tiêu cầm, xã An Thái; (4) Làng nghề trồng cây cảnh tại thôn Mông Thượng xã Chiến Thắng.

Bánh Đúc Tàu

Huyện Kiến Thụy có 03 điểm: (1) Mô hình du lịch sinh thái Rừng ngập mặn xã Đại Hợp; (2) Làng Cánh đồng sen 5,3ha thôn Tam Kiệt xã Hữu Bằng; (3) Làng nghề làm bánh đa ở xã Đông Phương; làng nghề làm bún ở xã Tú Sơn. Huyện Thủy Nguyên có 02 điểm: (1) Mô hình du lịch sinh thái làng cau Cao Nhân; (2) Mô hình du lịch tâm linh, trải nghiệm nghệ thuật hát Ca Trù tại xã Hòa Bình. Huyện Tiên Lãng có 02 điểm: (1) Mô hình du lịch rừng ngậm mặn các xã Vinh Quang, Đông Hưng; (2) Lãng nghề chiếu cói Lật Dương xã Quang Phục, Mây tre đan xã Tiên Cường.

Huyện Vĩnh Bảo có 01 điểm: Làng nghề truyền thống sơn mài, điêu khắc, rối nước Bảo Hà, Múa Rối nước Nhân Hòa. Huyện An Dương có 03 điểm: (1) Trải nghiệp mô hình nông nghiệp sinh thái trồng hoa, cây cảnh chất lượng cao, xã Tân Tiến; (2) Làng Hoa cây cảnh Đồng Dụ, Làng hoa cây cảnh Tri yếu, xã Đặng Cương: (3) Làng Bánh đa Kinh Giao, xã Tân Tiến. Huyện Cát Hải có 6 điểm du lịch cộng đồng sinh thái tại 06 xã: Việt Hải, Phù Long, Xuân Đám, Hiền Hào, Trân Châu, Gia Luận.

 Nem chua – đặc sản của xã An Thọ, huyện An Lão

Theo UBND thành phố Hải Phòng, việc phát triển du lịch nông thôn đã góp phần mở rộng không gian tuyến điểm du lịch, bước đầu hình thành điểm đến mới, giảm bớt sự quá tải tại các trung tâm du lịch truyền thống của thành phố là Đồ Sơn và Cát Bà, góp phần gia tăng các sản phẩm trải nghiệm và kéo dài thời gian lưu trú của du khách khi đến với Hải Phòng. Đây cũng là một trong số những sản phẩm du lịch giúp khắc phục tính mùa vụ của du lịch biển Hải Phòng, tạo lợi thế thu hút khách vào mùa thấp điểm (Đông Xuân và Thu Đông).

Mặt khác, du lịch nông thôn cũng góp phần tạo nguồn sinh kế; tạo ra việc làm, đem lại thu nhập cao hơn so với hoạt động sản xuất nông nghiệp thuần túy, góp phần cải thiện đời sống của bà con nông dân, giúp người dân gắn bó với quê hương hơn. Đồng thời góp phần bảo tồn, quảng bá các giá trị văn hóa truyền thống, phong tục tập quán đặc sắc địa phương cũng như giữ gìn môi trường sinh thái và xây dựng môi trường văn hóa, cảnh quan văn minh, sạch sẽ, nâng cao chất lượng cuộc sống, khôi phục, giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc, tạo điểm khác biệt để thu hút, giới thiệu đến khách du lịch...

Cánh đồng nếp cái hoa vàng xã Đại Thắng, huyện Tiên Lãng 

Phạm Quỳnh

(Nguồn ảnh: Internet)