TNV - Sáng 7 tháng 12 tại Hà Nội, Báo Đại biểu Nhân dân phối hợp với Viện Nghiên cứu Chiến lược Thương hiệu và Cạnh tranh tổ chức hội thảo "Vai trò của chính sách thuế trong sự phát triển của thị trường vật tư nông nghiệp Việt Nam".
Bà Phạm Thị Thanh Huyền - Tổng biên tập Báo Đại biểu Nhân dân phát biểu khai mạc hội thảo
Hội thảo được tổ chức với mục tiêu nghiên cứu, tổng hợp phân tích, tuyên truyền thúc đẩy việc sửa đổi Luật số 71/2014/QH13 theo hướng chuyển ngành phân bón và vật tư nông nghiệp từ đối tượng không chịu thuế sang đối tượng chịu thuế GTGT với mức thuế suất hợp lý để khấu trừ thuế các nguyên vật liệu đầu vào và tăng thuế xuất khẩu ngành phân bón và vật tư nông nghiệp; đồng thời đề xuất các giải pháp, hoàn thiện chính sách để hỗ trợ cho doanh nghiệp.
Nhóm vật tư nông nghiệp là một trong những ngành nghề quan trọng trong nền nông nghiệp Việt Nam và không ngừng phát triển trong nhiều năm qua, đó là các sản phẩm đầu vào của sản xuất nông nghiệp, bao gồm giống cây trồng, giống vật nuôi, phân bón, thức ăn chăn nuôi, thức ăn thủy sản, thuốc bảo vệ thực vật, thuốc thú y, hóa chất, chế phẩm sinh học, chất xử lý, cải tạo môi trường trong sản xuất nông nghiệp, thủy sản. Trong đó, phân bón là loại vật tư nông nghiệp quan trọng số 1 đối với sản xuất nông nghiệp, bởi chiếm tỷ trọng cao nhất trong giá thành của trồng trọt, trong khi ngành trồng trọt hiện đang chiếm từ 64-68% trong tổng giá trị sản xuất của toàn ngành nông nghiệp.
Theo số liệu của Hiệp hội Phân bón Việt Nam, trong 7 tháng đầu năm 2023 cả nước xuất khẩu 942.576 tấn phân bón các loại, tương đương 391,05 triệu USD; giảm 15% về khối lượng, giảm 45,8% về kim ngạch và giảm 36,2% về giá trị so với cùng kỳ năm 2022. Phân bón của Việt Nam xuất khẩu chủ yếu sang thị trường Campuchia, chiếm trên 36% tổng khối lượng và tổng kim ngạch xuất khẩu, tiếp theo là thị trường Malaysia và Hàn Quốc.
Phát biểu khai mạc, bà Phạm Thị Thanh Huyền - Tổng biên tập Báo Đại biểu Nhân dân cho biết, thời gian qua, nhờ chính sách thu hút đầu tư của Nhà nước và quá tái cơ cấu, ngành phân bón đã có những bước phát triển mạnh mẽ. Nhờ vậy, Việt Nam từ quốc gia phụ thuộc vào nguồn phân bón nhập khẩu đã chủ động được nguồn cung và xuất khẩu sản phẩm sang nhiều quốc gia.
Tuy nhiên, theo phản ánh của doanh nghiệp, khó khăn đang “gõ cửa” ngành phân bón cả về mặt chủ quan và khách quan; trong đó, có những bất cập về chính sách thuế giá trị gia tăng (GTGT). Kéo theo đó là những tác động không mong muốn đến sản xuất nông nghiệp cũng như doanh nghiệp và nông dân.
Nhằm kịp thời tháo gỡ khó khăn cho hoạt động sản xuất, kinh doanh, bảo đảm ổn định nguồn thu cho ngân sách và phù hợp với thông lệ quốc tế, tại Nghị quyết số 23/2021/QH15, Quốc hội Khóa XV đã yêu cầu khẩn trương sửa đổi, hoàn thiện một số luật thuế, nhất là Luật Thuế GTGT, Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp, Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt…"Dự kiến, tại phiên họp tháng 12.2023 khai mạc vào tuần tới, Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ xem xét đề nghị của Chính phủ bổ sung dự thảo Luật Thuế GTGT (sửa đổi) vào Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2024, bà Phạm Thị Thanh Huyền cho biết thêm,
Theo Luật Thuế GTGT hiện hành, một số doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh hàng hóa phục vụ sản xuất nông nghiệp, ngư nghiệp như: phân bón; máy móc, thiết bị chuyên dùng cho nông nghiệp; tàu đánh bắt xa bờ;... thuộc đối tượng không chịu thuế GTGT. Do đó, doanh nghiệp không được kê khai, khấu trừ thuế GTGT đầu vào của hàng hóa, dịch vụ mà phải tính vào chi phí sản phẩm.
Các doanh nghiệp cho rằng, điều này khiến giá thành tăng và lợi nhuận giảm; bất lợi trong cạnh tranh với hàng hóa nhập khẩu cùng loại và không khuyến khích các doanh nghiệp đầu tư, mua sắm, sửa chữa, nâng cấp tài sản cố định để tạo ra sản phẩm chất lượng cao.
Theo ông Huỳnh Tấn Đạt, Cục trưởng Cục Bảo vệ thực vật, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, khi đưa phân bón vào diện chịu thuế GTGT, các nhà sản xuất trong nước được phép khấu trừ thuế GTGT này trong sản xuất kinh doanh và tiêu thụ nội địa. Qua đó, giiúp nhà sản xuất chuyển hướng đầu tư công nghệ mới, điều tiết giá thành, quản lý về chất lượng, thương hiệu, các sản phẩm khi đưa ra thị trường.
Tuy nhiên, việc áp dụng cần mang tính chất phù hợp từng giai đoạn, từng thời kỳ để không ảnh hưởng đến sản xuất trong nước. Ông khuyến cáo các đơn vị sản xuất phân bón cần chủ động rà soát toàn bộ quy trình, chi phí sản xuất phù hợp chính sách thuế mới.
Về phía Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn sẽ xây dựng quy trình thanh, kiểm tra để quản lý tốt giá phân bón, quản lý tốt tình trạng tích trữ các sản phẩm vật tư để tăng giá. Tăng cường kiểm tra, giám sát đơn vị kinh doanh buôn bán chống hàng giả, nhái thương hiệu, bảo vệ nhà sản xuất chân chính. Ngoài ra, có các giải pháp về mặt kỹ thuật, tăng cường sử dụng phân bón hữu cơ, tận dụng phế phụ phẩm trong nước để bớt chịu ảnh hưởng phân bón nhập khẩu, tránh ảnh hưởng môi trường đất, sinh thái....
TS. Bùi Thị Mến, Chủ nhiệm Bộ môn Thuế - Tài Chính công (Học viện Ngân hàng), cho rằng, đề xuất áp thuế GTGT đối với một số vật tư nông nghiệp thay vì không chịu thuế như hiện nay cần được xem xét toàn diện ở các mặt. Lý do là việc áp dụng thuế (kể cả ở mức thấp) có thể tạo ra cơ chế khấu trừ, hoàn thuế đối với doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh vật tư nông nghiệp (phân bón, giống, thuốc bảo vệ thực vật v.v.) nhưng cũng có có thể ảnh hưởng tăng giá đầu vào của nông nghiệp, ảnh hưởng trực tiếp đến nông dân, nông trại và các hợp tác xã nông nghiệp.
Tại Hội thảo, các chuyên gia đã đưa ra các ý kiến, cùng thảo luận về thực trạng của Nông nghiệp Việt Nam nói chung và ngành vật tư nông nghiệp nói riêng khi áp dụng các chính sách thuế, cơ hội cho nông nghiệp Việt Nam khi hội nhập kinh tế quốc tế và những ưu đãi về chính sách thuế mang lại từ các FTA, đưa ra đề xuất điều chỉnh, tái xây dựng chính sách thuế đối với thị trường vật tư nông nghiệp Việt Nam …
Không chỉ được tổ chức trực tiếp tại Hà Nội, Hội thảo còn được phát trực tuyến qua các ứng dụng công nghệ 4.0.Đại diện Ban tổ chức cho biết, các ý kiến từ hội thảo này sẽ được Ban tổ chức tập hợp lại và gửi đến các cơ quan hữu quan trong thời gian sớm nhất.
