Bệnh viện phụ sản MÊKÔNG: nhận biết dấu hiệu chuyển dạ

TNV - Vừa qua, lớp học tiền sản với chuyên đề: “Nhận biết dấu hiệu chuyển dạ” tại bệnh viện phụ sản MÊKÔNG đã giải đáp được những thắc mắc, lo lắng của các mẹ bầu để có sự chuẩn bị tốt nhất giúp mẹ an tâm vượt cạn, đón con yêu chào đời khoẻ mạnh.

Trong buổi học, Ba Mẹ đã nhận được những thông tin hữu ích, giao lưu và đặt câu hỏi trực tiếp với CNHS. Trần Thị Ngọc Phượng – Phó Trưởng phòng Điều dưỡng, về những kiến thức quan trọng trong thời điểm cuối của thai kỳ, nhận biết cơn gò chuyển dạ, những dấu hiệu cho thấy thiên thần nhỏ chuẩn bị chào đời cũng như những kỹ năng cho cuộc vượt cạn an toàn.

CNHS. Trần Thị Ngọc Phượng – Phó Trưởng phòng Điều dưỡng, Bệnh viện phụ sản MÊKÔNG.

Thư giãn cuối tuần cùng các Lớp học tiền sản tại bệnh viện phụ sản MÊKÔNG là hoạt động được Bệnh viện tổ chức thường quy, nhằm mục đích tạo điều kiện tốt nhất cho các ông bố bà mẹ tương lai có cơ hội trải nghiệm những thông tin, kiến thức bổ ích, chuẩn bị hành trang sẵn sàng cho hành trình mang thai, sinh nở, chăm sóc và nuôi dạy con trẻ sau này.  

Dấu hiệu sắp sinh (chuyển dạ) mẹ cần ghi nhớ để đón con yêu 

Chào đón thiên thần bé nhỏ ra đời là điều hạnh phúc nhất nên bố mẹ luôn mong muốn có sự chuẩn bị tốt nhất. Vào những tháng cuối của thai kỳ, mẹ bầu thường rất lo lắng bởi vì họ không thể biết chính xác thời điểm sắp sinh (chuyển dạ). Tuy nhiên, mẹ đừng quá lo, chuẩn bị tâm lý thật thoải mái và lưu ý các biểu hiện và dấu hiệu sắp sinh dưới đây để có một hành trình mẹ tròn, con vuông nhé!

Chuyển dạ là gì?

Chuyển dạ là quá trình diễn ra trong giai đoạn cuối của thai kỳ làm cho thai nhi và bánh nhau được đưa ra khỏi buồng tử cung qua đường âm đạo của người mẹ.  

Ở cuối thai kỳ, các triệu chứng báo hiệu thời điểm sắp sinh xuất hiện bao gồm: các cơ ở tử cung bắt đầu co thắt (xuất hiện các cơn gò tử cung) và khiến phần bụng trở nên cứng và cổ tử cung sẽ bắt đầu mở rộng dần. Sau đó, cơn đau ngày càng tăng dần và đều đặn; giữa các cơn co thắt là lúc tử cung thư giãn và trở nên mềm mại hơn. 

CNHS. Trần Thị Ngọc Phượng – Phó Trưởng phòng Điều dưỡng, Bệnh viện phụ sản MÊKÔNG trả lời câu hỏi của các ông bố, bà mẹ.

Lúc này, thai nhi trong tử cung vừa xoay vừa di chuyển xuống dưới vào khung chậu của mẹ  từ lúc bắt đầu có cơn đau đầu tiên và kéo dài suốt khoảng thời gian khi mẹ bầu chuyển dạ. Khi cổ tử cung mở trọn 10 cm cùng với sức rặn của thai phụ, thai nhi sẽ dần lọt qua khung chậu của người mẹ. 

Quá trình sắp sanh được phân chia như sau:

Chuyển dạ đủ tháng khi tuổi thai từ đầu tuần thứ 38 – 42 tuần (trung bình 40 tuần, là ngày sinh dự kiến), lúc này thai nhi đã trưởng thành và có khả năng sống độc lập, khỏe mạnh mạnh ngoài tử cung.

Chuyển dạ non tháng khi tuổi thai từ 22 – 37 tuần. 

Trẻ sinh già tháng khi tuổi thai lớn hơn 42 tuần. 

Các dấu hiệu sắp sinh và chuyển dạ thường gặp.

Theo quan niệm, quá trình mang thai 9 tháng 10 ngày là đến ngày sinh nở, tuy nhiên, việc sinh nở thường rất khó theo kế hoạch và bé yêu có thể chào đời bất cứ lúc nào. Do vậy, mẹ bầu có thể tham khảo 8 dấu hiệu sắp sinh dưới đây để chuẩn bị tâm lý “vượt cạn”, bước vào giai đoạn chuyển dạ và gặp thiên thần nhỏ của mình:

1. Sa bụng dưới

Vào giai đoạn cuối thai kỳ, thai nhi sẽ di chuyển dần xuống khu vực xương chậu của người mẹ để chuẩn bị cho quá trình chuyển dạ. Hiện tượng này có thể xảy ra trước một vài tuần hoặc thậm chí vài giờ trước khi sắp sinh thật, đặc biệt dễ nhận biết đối với trường hợp sinh con đầu lòng. Song, đối với những mẹ bầu sinh con lần thứ 2 trở đi, dấu hiệu này thường khá mơ hồ và chỉ cảm nhận được khi “cuộc vượt cạn” chính thức bắt đầu. Lúc này, thai nhi đã ở tư thế sẵn sàng chào đời: đầu trẻ quay xuống phía dưới và ở vị trí thấp. 

Quang cảnh lớp học.

Ở thời điểm này, đầu của trẻ sẽ chèn ép lên bàng quang và làm cho mẹ bầu đi tiểu thường xuyên hơn giống như 3 tháng đầu thai kỳ. Lúc này, cảm giác trằn nặng ở bụng dưới nhiều hơn nên mẹ bầu sẽ thấy mình di chuyển khó khăn, nặng nề hơn. Mặt khác, tin vui cho các mẹ bầu là lúc này, mẹ sẽ cảm giác dễ thở hơn vì bé đã không còn lấn chiếm không gian phổi và làm giảm áp lực lên lồng ngực. 

2. Cơn gò tử cung chuyển dạ thật sự

Cơn gò tử cung chuyển dạ là một trong những dấu hiệu chuyển dạ mà thai phụ thường gặp nhất. Trong thai kỳ, các cơn co thắt tử cung đôi khi vẫn xuất hiện nhưng với tần suất không đều, thưa thớt và không gây đau, không gây xóa mở cổ tử cung, được gọi là cơn gò chuyển dạ giả Braxton Hicks. Điều quan trọng là mẹ bầu cần hiểu đúng và nhận biết đặc điểm, biểu hiện của cơn gò chuyển dạ thật.

Nhận quà của nhà tài trợ.

Các cơn co thắt thật sự thường xuất hiện vào những tháng cuối thai kỳ diễn ra  với cường độ và tần suất tăng dần. Lúc này, thai phụ sẽ thấy bụng gò cứng lên, đau nhiều hơn và không giảm dù đã thay đổi tư thế. Tần suất các cơn gò thật sự diễn ra liên tục và đều đặn hơn, khoảng 5 – 10 phút sẽ xuất hiện một cơn gò kéo dài từ 30 – 60 giây, sau đó tăng dần 2-3 phút có 1 cơn. Vì vậy, sẽ không quá khó để thai phụ có thể phân biệt giữa co thắt sinh lý và co thắt chuyển dạ.

3. Vỡ ối

Đây là dấu hiệu sắp sinh rõ ràng cho thấy phụ nữ mang thai bắt đầu chuyển dạ, sắp sinh em bé. Thai nhi phát triển trong 1 túi chất lỏng bảo vệ gọi là túi ối, khi túi ối vỡ nghĩa là em bé đã chuẩn bị chào đời. Cảm giác vỡ ối ở mỗi thai phụ là không giống nhau. Mẹ bầu sẽ có cảm giác một dòng nước chảy ra nhanh và mạnh, đột ngột tuôn ra từ đường âm đạo nhưng không hề thấy đau đớn. 

Ở một số trường hợp khác, mẹ bầu chỉ thấy nước chảy ra thành dòng nhỏ, chầm chậm xuống dưới chân. Điều quan trọng mẹ bầu cần phân biệt đó là nước tiểu hay nước ối. Nếu mẹ bầu nghi ngờ mình bị vỡ ối nên đến khám lại với  bác sĩ hoặc tại cơ sở y tế có khoa sản.

CNHS. Trần Thị Ngọc Phượng – Phó Trưởng phòng Điều dưỡng,Bệnh viện phụ sản MÊKÔNGTP.HCM cho biết: “Tùy tình trạng thai kỳ mà lượng nước ối có thể chảy nhiều hay ít, chảy thành dòng hay nhỏ từng giọt và có màu trong suốt hoặc vàng nhạt. Khi vỡ ối, mẹ bầu nên ghi lại thời gian vỡ ối, lượng nước ối cũng như màu sắc và gia đình nên đưa đến ngay bệnh viện. Đặc biệt, thai phụ nên thận trọng nếu bị vỡ ối non trước tuần 37 của thai kỳ”.

Vỡ ối ở bất kỳ thời điểm nào đều có thể ảnh hưởng đến thai nhi và tạo điều kiện cho vi trùng, vi khuẩn xâm nhập. Ở những mẹ bầu đã đủ 37 tuần thai trở lên thì việc sinh nở sẽ diễn ra trong vòng 12 – 24 giờ tới. Tuy nhiên, nếu mẹ bị vỡ ối mà vẫn không thể sinh thường, các bác sĩ thường can thiệp bằng phương pháp sinh mổ để đảm bảo an toàn cho thai nhi. Đặc biệt, tình trạng vỡ ối để càng lâu thì nguy cơ nhiễm trùng cho bé càng cao.

4. Cổ tử cung giãn nở

Trong những tuần cuối của thai kỳ, đoạn dưới của tử cung sẽ bắt đầu chuẩn bị cho cuộc sanh bằng cách giãn ra và mỏng đi dần trước khi mẹ bầu chuyển dạ nhằm “thông đường” cho trẻ chào đời. Khi khám thai định kỳ, các bác sĩ có thể đánh giá, theo dõi độ xóa mở của cổ tử cung thông qua việc thăm khám âm đạo.

Tuy nhiên, tốc độ xóa mở cổ tử cung của mỗi thai phụ sẽ nhanh chậm khác nhau. Trung bình cổ tử cung phải mở đến 10cm mới được xem là mở trọn thuận lợi cho cuộc sanh. Quá trình mở cổ tử cung thường được chia làm 2 giai đoạn gồm:

Giai đoạn đầu: Cổ tử cung bắt đầu mở đến 3 cm, tiến triển chậm khoảng 6 – 8 giờ, trung bình mỗi 2 giờ mở 1 cm. 

Giai đoạn thứ 2: Cổ tử cung mở từ 3 – 10 cm, tiến triển nhanh, mất khoảng 7 giờ, trung bình mỗi giờ giãn thêm 1 cm hoặc nhiều hơn.

5. Mất nút nhầy

Nút nhầy là một khối chất nhầy dày nằm tại lỗ cổ tử cung, được hoạt động như một hàng rào ngăn chặn vi khuẩn, virus và các nguồn lây nhiễm khác đi vào tử cung. Vào khoảng tuần 37 – 40 của thai kỳ, mẹ bầu sẽ thấy âm đạo tiết ra chất nhầy hồng hoặc hơi đỏ, đây chính là hiện tượng mất nút nhầy cổ tử cung nhằm “dọn đường” cho trẻ chào đời.

Dịch nhầy thường sẫm màu hoặc màu hồng, có một ít máu. Đây là dấu hiệu sắp sinh cho thấy trong một vài ngày tới, em bé sẽ chào đời. Tuy nhiên, thời gian giữa việc mất nút nhầy và thời gian bắt đầu thực sự chuyển dạ là không cố định. Một số mẹ bầu có thời gian từ khi mất nút nhầy đến khi đi vào chuyển dạ chỉ trong vòng vài giờ hoặc vài ngày, tuy nhiên, ở một số khác việc sắp sinh thật sự có thể xuất hiện 1-2 tuần. 

Theo CNHS. Trần Thị Ngọc Phượng, nếu dịch nhầy chứa nhiều máu (gần giống như khi mẹ bầu có kinh), đây có thể là một dấu hiệu chuyển dạ nguy hiểm, mẹ bầu cần phải đến bệnh viện ngay để được thăm khám và xử trí kịp thời. 

Trong trường hợp, nếu thai kỳ đã đủ tháng và mẹ bầu mong muốn gặp bé yêu song vẫn chưa có hiện tượng sắp sinh, bạn có thể tham khảo ý kiến bác sĩ để được áp dụng các phương pháp khởi phát chuyển dạ. 

6. Bản năng “làm tổ” 

Ở những tuần cuối, mẹ bầu sẽ có cảm giác mệt mỏi như trong tam cá nguyệt đầu tiên (3 tháng đầu mang thai). Lúc này, bụng ngày càng to, gây chèn ép bàng quang khiến mẹ bầu phải đi tiểu đêm thường xuyên nên khó có thể ngủ yên giấc mỗi đêm. Do đó, nếu bất cứ khi nào cảm thấy buồn ngủ, mẹ bầu nên tranh thủ chợp mắt dưỡng sức để có sức khỏe cho giai đoạn quan trọng sắp tới.

Ngược lại, ở giai đoạn này, có không ít mẹ bầu bỗng trở nên hoạt bát, tràn đầy năng lượng, bắt đầu thích dọn dẹp nhà cửa và sắp xếp lại mọi thứ để chuẩn bị “làm tổ” đón bé chào đời. Đây có thể xem là dấu hiệu sắp sinh khi bản năng làm mẹ trỗi dậy và mẹ bầu muốn chuẩn bị mọi thứ tốt nhất để chào đón con yêu. 

7. Chuột rút, đau thắt lưng

Khi sắp sinh, bạn sẽ cảm thấy những cơn chuột rút xuất hiện thường xuyên hơn. Đồng thời, tình trạng đau mỏi hai bên háng hoặc vùng lưng sẽ trở nên nghiêm trọng hơn, đặc biệt nếu là lần đầu tiên bạn mang thai, các dấu hiệu chuyển dạ sắp sinh nhận biết sẽ rõ ràng hơn. Nguyên nhân của tình trạng này là các cơ khớp ở vùng xương chậu và tử cung sẽ bị giãn, kéo căng ra để chuẩn bị cho thai nhi ra đời.

8. Giãn khớp

Trong suốt thai kỳ, hormone relaxin đã giúp cho các dây chằng của mẹ bầu trở nên mềm và giãn hơn. Lúc này, các khớp xương trở nên linh hoạt hơn để giúp khung xương chậu mở rộng và tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình “lâm bồn”. Đây là phản ứng tự nhiên nên các mẹ đừng hốt hoảng nhé!

Tuy nhiên, bất kỳ thời điểm nào trong thai kỳ mà bạn cảm thấy lo lắng mặc dù không có các dấu hiệu trên, bạn vẫn nên đến gặp bác sĩ của mình để được thăm khám, tư vấn xác định lại tình trạng thai kỳ để giảm bớt lo lắng.

Ngoài những lần siêu âm thai định kỳ, bắt đầu từ tuần thứ 40, nếu đến ngày dự sinh mà chưa có biểu hiện rõ ràng thì mẹ bầu nên khám thai 2 -3 ngày/lần.

Bệnh viện phụ sản MÊKÔNG  quy tụ đội ngũ bác sĩ sản khoa có trình độ chuyên môn cao và nhiều năm kinh nghiệm trong nghề, sẽ luôn bên cạnh mẹ trong hành trình 9 tháng 10 ngày mang nặng đẻ đau, khoảnh khắc vượt cạn thiêng liêng, đón bé yêu chào đời.

Trung tâm Sản Phụ khoa, Bệnh viện phụ sản MÊKÔNG  được trang bị hệ thống máy móc tiên tiến như: máy siêu âm 2D, 3D, 4D, siêu âm Doppler màu, hệ thống máy siêu âm Voluson E10 thế hệ mới cho hình ảnh hiển thị có độ phân giải cao trên màn hình LCD, thông báo chính xác cácthông số biểu hiện sức khỏe của mẹ và bé…

Ngoài ra, Bệnh viện phụ sản MÊKÔNG  còn áp dụng các phương pháp đẻ không đau; thời gian gây mê, gây tê được rút gọn ngắn nhất mà vẫn đảm bảo hiệu quả nhằm hạn chế tối đa tác dụng phụ của thuốc; dịch vụ tư vấn và hướng dẫn thực hiện các phương pháp nuôi con khoa học hiện đại như nuôi con bằng sữa mẹ, cắt dây rốn chậm, da kề da ngay sau sinh, trữ máu cuống rốn,… giúp mẹ nhanh chóng phục hồi sức khỏe.

Tấn Tài