Từ khóa: Giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức lối sống, tuần sinh hoạt công dân, chuyên đề học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh.
I. Đặt vấn đề
Giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức lối sống cho sinh viên là một công tác vô cùng quan trọng, ngày 11/11/2021 Thủ tướng chính phủ đã ban hành Quyết định Chương trình “Tăng cường giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống và khơi dậy khát vọng cống hiến cho thanh niên, thiếu niên, nhi đồng giai đoạn 2021 - 2030”. Tiếp thu tinh thần ấy, Bộ Giáo dục và Đào tạo đãcó nhiều phương pháp và hình thức khác nhau nhằm giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức lối sống cho sinh viên trong thời gian qua, trong đó có hình thức giáo dục thông qua Tuần sinh hoạt công dân cho sinh viên năm nhất ở các trường cao đẳng, đại học nhằm cung cấp hiểu biết cơ bản và bồi dưỡng phẩm chất cho tân sinh viên, trong đó có việc lồng ghép giáo dục đạo đức và tư tưởng Hồ Chí Minh.
Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách của Hồ Chí Minh đối với sinh viên là một trong những nội dung quan trọng trong mục tiêu của giáo dục đại học ở nước ta. Vì vậy, việc nâng cao hiệu quả học tập và làm theo tư tưởng, tấm gương đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh cho sinh viên là hết sức cần thiết. Việc lồng ghép giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức lối sống cho sinh viên trong tuần sinh hoạt công dân thông qua chuyên đề Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh được thực hiện tại các trường cao đẳng, đại học là nội dung rất quan trọng, ý nghĩa. Để công tác này thực hiện hiệu quả cần nhận thức đúng vị trí, vai trò, những thuận lợi và khó khăn trong hoạt động này để có những giải pháp phù hợp hơn trong thời gian tới.
II. Nội dung
1. Vai trò của thanh niên đối với sự nghiệp xây dựng và bảo vệ tổ quốc
Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn đánh giá cao vị trí, vai trò thanh niên trong sự nghiệp cách mạng của dân tộc. Người thường xuyên có những phân tích về bản chất cách mạng, sức vươn lên mạnh mẽ và đặt lòng tin to lớn vào vai trò của thanh niên, sinh viên. Đó là những con người sống có mục đích và có lý tưởng. Đồng thời, phải có bản lĩnh chính trị vững vàng, tư tưởng đúng đắn, tình cảm cao đẹp, tác phong chuẩn mực và đạo đức cách mạng tuyệt vời. Tuy nhiên, thanh niên còn phải là những con người có tư tưởng văn minh, tiến bộ, ý thức và năng lực làm chủ nước nhà. Biết tiên phong, gương mẫu và hết lòng vì xã hội, cộng đồng, đất nước theo tinh thần tập thể. Hồ Chí Minh có định hướng, “ Thanh niên bây giờ là một thế hệ vẻ vang, vì vậy cho nên phải tự giác tự nguyện mà tự động cải tạo tư tưởng của mình để xứng đáng với nhiệm vụ của mình. Tức là thanh niên phải có đức, có tài. Có tài mà không có đức ví như một anh làm kinh tế tài chính rất giỏi nhưng lại đi đến thụt két thì chẳng những không làm được gì ích lợi cho xã hội, mà còn có hại cho xã hội nữa. Nếu có đức mà không có tài ví như ông Bụt không làm hại gì, nhưng cũng không lợi gì cho loài người”. (Hồ Chí Minh toàn tập, tập 11, tr.399). Qua đây có thể thấy, thanh niên là khởi đầu của mùa xuân dân tộc, là động lực và nguồn sức mạnh để xây dựng và phát triển đất nước, kế thừa sự nghiệp cách mạng. Muốn vậy, bản thân thanh niên phải nhận thức được vai trò, vị trí và nhiệm vụ cống hiến cho đất nước, từ đó có những hành động cụ thể nồi dưỡng đạo đức, tác phong, trình độ chuyên môn, nghiệp vụ, bồi dưỡng lý tưởng cách mạng qua nhiều phương diện, xứng đáng là những con người Xã hội chủ nghĩa “vừa hồng, vừa chuyên” theo tư tưởng Hồ Chí Minh.
Trong giai đoạn 2015 - 2023, Đảng và Nhà nước ta đã có nhiều văn bản chỉ đạo quan trọng liên quan đến công tác giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống cho học sinh, sinh viên. Trong Đại hội XIII của Đảng đã đưa ra Nghị quyết “ khơi dậy truyền thống yêu nước, niềm tự hào dân tộc, niềm tin, khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc”. Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương lần thứ 7 khóa X, Đảng ta khẳng định: “Xây dựng thế hệ thanh niên Việt Nam giàu lòng yêu nước; tự cường dân tộc; kiên định lý tưởng độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội” . Đây là một nội dung lớn và rất ý nghĩa, đánh giá đúng về vị trí, vai trò của việc phát huy bản sắc văn hóa, tạo nội lực cho dân tộc Việt Nam nói chung và thế hệ đoàn viên, thanh niên, sinh viên Việt Nam nói riêng.
2. Công tác giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức lối sống cho sinh viên giai đoạn hiện nay
2.1. Tầm quan trọng công tác giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức lối sống cho sinh viên
Trong xu thế hội nhập hiện nay, Đảng Cộng sản Việt Nam và Nhà nước ta đã và đang thực hiện chính sách đối ngoại đa phương hóa và đa dạng hóa các quan hệ quốc tế. Bên cạnh những thuận lợi tác động tích cực đến nước nhà thì những tác động của tiến trình hội nhập cả theo chiều hướng tích cực và tiêu cực, chi phối các hệ giá trị, các chuẩn mực đạo đức cũng như lối sống, tình cảm, nhân cách của mỗi người Việt Nam, đặc biệt là thanh niên, sinh viên đang là thách thức cần kịp thời có giải pháp bảo vệ nền tảng của Đảng, bảo vệ thành tựu Xã hội chủ nghĩa trước âm mưu của các thế lực thù địch đang ngày đêm tìm cách thông qua con đường toàn cầu hóa để chia rẻ dân tộc ta. Chủ tịch Hồ Chí Minh từng nhiều lần nhấn mạnh: “Đảng cần phải chăm lo giáo dục đạo đức cách mạng cho họ, đào tạo họ thành những người thừa kế xây dựng xã hội chủ nghĩa vừa “hồng” vừa “chuyên” (Hồ Chí Minh toàn tập, tập 15, tr.612).
Quá trình chuyển đổi số đem đến rất nhiều thuận lợi cho việc tiếp cận thông tin, nội dung phong phú, sinh động, phù hợp độ tuổi và sở thích khám phá của thanh niên. Tuy nhiên, không gian mạng hiện nay cũng còn nhiều vấn đề gây nguy hại cho việc các thế lực thù địch, gây nhiễu thông tin, tìm cách đầu độc văn hóa, đạo đức, lối sống của thanh niên Việt Nam thông qua các đoạn clip, bài viết cố súy cách nghĩ, cách sống hưởng thụ, thực dụng, giảm động lực phấn đấu và cống hiến hết mình cho quê hương, đất nước. Gây ảnh hưởng không nhỏ cho công tác giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức lối sống cho học sinh, sinh viên. Một bộ phận thanh niên, sinh viên thiếu lý tưởng sống, giảm niềm tin, phai nhạt lòng tự tôn, tự hào dân tộc; có xu hướng đề cao chủ nghĩa cá nhân; xem thường pháp luật; vô cảm thiếu trách nhiệm;...
Do đó, việc chú trọng công tác giáo dục chính trị tư tưởng, lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống cho thanh niên nói chung và sinh viên nói riêng là yêu cầu cấp thiết, tăng cường bản lĩnh chính trị, sống có tình cảm đúng đắn, tình cảm cao đẹp, hướng đến hệ giá trị Chân, Thiện, Mỹ, góp phần thực hiện mục tiêu giáo dục toàn diện con người nhằm đáp ứng nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam Xã hội chủ nghĩa ngày càng phồn vinh, phát triển.
2.2. Giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức lối sống cho sinh viên giai đoạn hiện nay
Hiện nay, chúng ta có rất nhiều chương trình, hình thức và phương pháp lồng ghép nhằm giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống cho học sinh, sinh viên trong bối cảnh chuyển đổi số, hội nhập toàn cầu.Sinh viên Việt Nam đã và đang học tập và rèn luyện theo Kết luận số 01-KL/TW, ngày 18/5/2021 của Bộ Chính trị về tiếp tục thực hiện Chỉ thị số 05-CT/TW ngày 15/5/2016 của Bộ Chính trị khóa XII “Về đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh” và đẩy mạnh thực hiện Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng Cộng sản Việt Nam,… Bên cạnh đó, Đảng và Nhà nước đã có nhiều văn bản chỉ đạo quan trọng liên quan đến công tác giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống cho học sinh, sinh viên. Cụ thể như sau: Quyết định số 1501/QĐ-TTg ngày 28/8/2015 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án “Tăng cường giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống cho thanh niên, thiếu niên và nhi đồng giai đoạn 2015-2020” . Chương trình số 642/CTr-BGDĐT-TWĐTN ngày 01/9/2016 về chương trình phối hợp công tác giữa ngành Giáo dục và Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh giai đoạn 2016 - 2020 và chương trình phối hợp cụ thể trong các năm. Chỉ thị số 42-CT/TW ngày 24/3/2015 của Ban Bí thư về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống văn hóa cho thế hệ trẻ giai đoạn 2015 -2030,…
Phát huy lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh, “Bồi dưỡng thế hệ cách mạng cho đời sau là một việc rất quan trọng và rất cần thiết” (Hồ Chí Minh toàn tập, tập 15, tr.612). Với hình thức Tuần sinh hoạt công dân được tiến hành đối với các trường cao đẳng, đại học như hiện nay trong cả nước sẽ góp phần hướng tới mục đích nâng cao nhận thức của sinh viên về đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước, qua đó trang bị đầy đủ, kịp thời một số thông tin cơ bản và cần thiết về tình hình kinh tế, chính trị, xã hội trong nước và quốc tế. Từ việc tổ chức hoạt động tuần sinh hoạt công dân giúp cho sinh viên hiểu rõ về quyền, nghĩa vụ, ý thức trách nhiệm của công dân - sinh viên thông qua công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật, các quy chế, quy định về đạo tạo, chế độ chính sách, khen thưởng, kỷ luật về công tác sinh viên, giúp sinh viên hiểu rõ quyền lợi, nghĩa vụ, ý thức trách nhiệm của công dân – sinh viên, đáp ứng mục tiêu, yêu cầu đào tạo và rèn luyện đối với sinh viên. Đồng thời, đây là phương pháp hiệu quả để góp phần giáo dục cho sinh viên học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh.
3. Công tác giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức lối sống thông qua Chuyên đề học tập tư tưởng Hồ Chí Minh ở Tuần sinh hoạt công dân cho sinh viên hiện nay
Việc học tập tư tưởng, đạo đức và phong cách Hồ Chí Minh đối với sinh viên có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, nhất là trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, gắn liền với phát triển kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, hội nhập vào đời sống của toàn cầu hóa. Tư tưởng, đạo đức và phong cách Hồ Chí Minh soi đường cho Đảng và nhân dân Việt Nam trên con đường thực hiện mục tiêu: dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh. Thông qua việc làm rõ và truyền thụ các nội dung hệ thống quan điểm của Hồ Chí Minh về những vấn đề cơ bản của cách mạng Việt Nam, làm cho sinh viên nâng cao nhận thức về vai trò, vị trí tư tưởng, đạo đức và phong cách Hồ Chí Minh đối với đời sống cánh mạng Việt Nam, làm cho tư tưởng của người ngày càng giữ vai trò chủ đạo trong đời sống tinh thần của thế hệ trẻ nước ta.
Thông qua học tập và nghiên cứu tư tưởng, đạo đức và phong cách Hồ Chí Minh để nâng cao năng lực tư duy lý luận và phương pháp công tác để bồi dưỡng, củng cố cho sinh viên, thanh niên các lập trường, quan điểm cách mạng trên nền tảng chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, kiên định với mục tiêu độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội; tích cực, chủ động đấu tranh phê phán những quan điểm sai trái, bảo vệ chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước ta và biết vận dụng tư tưởng, đạo đức và phong cách Hồ Chí Minh vào giải quyết các vấn đề đặt ra trong cuộc sống. Bên cạnh đó, việc học tập tư tưởng, đạo đức và phong cách Hồ Chí Minh góp phần bồi dưỡng các phẩm chất đạo đức và rèn luyện bản lĩnh chính trị, giáo dục đạo đức, tư cách, phẩm chất cách mạng, biết sống ở đời và làm người hợp với đạo lý, yêu cái tốt, cái thiện, lên án cái ác, cái xấu và nâng cao lòng tự hào về Bác Hồ, về Đảng Cộng sản Việt Nam, tự nguyện “sống, chiến đấu, lao động, học tập theo gương Bác Hồ vĩ đại”.
Đối với sinh viên, giáo dục tư tưởng, đạo đức và phong cách Hồ Chí Minh là giáo dục lý luận sống, đạo làm người, hoàn thiện nhân cách cá nhân, trang bị cho họ trí tuệ và phương pháp tư duy biện chứng để họ trở thành những chiến sĩ đi tiên phong trong sự nghiệp bảo vệ, xây dựng một nước Việt Nam đàng hoàng hơn, to đẹp hơn như mong muốn và khát vọng của Hồ Chí Minh. Trên cơ sở kiến thức đã được học, sinh viên sẽ biết vận dụng vào cuộc sống, tu dưỡng và rèn luyện bản thân, hoàn thành tốt chức trách của mình, đóng góp thiết thực và hiệu quả cho sự nghiệp cách mạng, con đường cách mạng mà Hồ Chí Minh và Đảng ta đã lựa chọn.
Chính vì thế, tại phiên khai mạc Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng Cộng sản Việt Nam, Đồng chí Nguyễn Phú Trọng đã khẳng định thêm , “Động lực và nguồn lực phát triển quan trọng của đất nước là khơi dậy mạnh mẽ tinh thần yêu nước, ý chí tự lực tự cường dân tộc, sức mạnh đại đoàn kết toàn dân và khát vọng đất nước phồn vinh, hạnh phúc”. Vì thế,việc học tập học tập và vận dụng tinh thần độc lập tự chủ, ý chí tự lực, tự cường theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh với Chuyên đề “Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh về ý thức tự lực, tự cường và khát vọng phát triển đất nước, phồn vinh, hạnh phúc ” trong giai đoạn hiện nay đối với thanh niên là việc làm thiết thực và nhiều ý nghĩa. Trong giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống cho sinh viên thì phương pháp thực hiện khá hiệu quả. Nêu gương là phương pháp tổ chức tìm hiểu và làm theo những tấm gương thể hiện lý tưởng cách mạng và các giá trị đạo đức, lối sống trong thực tiễn. Các tấm gương có thể là có thể là người lớn hoặc thanh thiếu niên; có thể ở trong lớp, trong trường hoặc ngoài xã hội,…
Song song với việc đào tạo, các trường cao đẳng, đại học cũng rất quan tâm đến công tác bồi dưỡng dục lý tưởng cách mạng, đạo đức lối sống cho sinh viên. Công tác giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống cho sinh viên được thực hiện với nhiều nhiều phương pháp, hình thức và nội dung khác nhau bởi các đội ngũ giáo dục có trình độ chuyên môn cao và các tổ chức, hoạt động của Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh và Hội sinh viên Việt Nam. Hàng năm, luôn có các hoạt động góp phần giáo dục phẩm chất đạo đức cách mạng và lối sống có lý tưởng đẹp, mục địch cao cả cho sinh viên thông qua nhiều hoạt động của Đoàn – Hội, các cuộc thi Olympic các môn khoa học Mác – Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh, tổ chức tham quan, thực tế, về nguồn, các buổi Hội thảo, tọa đàm khoa học,…
Điển hình như tại Trường Đại học Đồng Tháp, căn cứ Công văn số 4337/BGDĐT-GDCTHSSV ngày 15 tháng 8 năm 2023 của Bộ Giáo dục và Đào tạo về việc hướng dẫn tổ chức “Tuần sinh hoạt công dân - sinh viên” trong các cơ sở đào tạo năm học 2023 - 2024 và Kế hoạch số 3681/KH-ĐHĐT ngày 02 tháng 8 năm 2023 về việc đón tiếp tân sinh viên khóa tuyển sinh 2023, Nhà trường xây dựng kế hoạch tổ chức Tuần sinh hoạt công dân cho tân sinh viên nhằm nâng cao nhận thức, trách nhiệm của sinh viên trong việc thực hiện chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; hiểu và thực hiện đúng Quy chế Đào tạo, Quy chế Công tác sinh viên và các quy định của Trường; Giúp sinh viên hiểu rõ quyền lợi, nghĩa vụ, ý thức trách nhiệm của công dân, chế độ và chính sách đối với sinh viên, nhiệm vụ của người học đáp ứng tốt yêu cầu đào tạo, rèn luyện và trang bị các kiến thức, kỹ năng sống, kỹ năng nghề nghiệp. Đặt biệt góp phần giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức lối sống cho sinh viên trong tuần sinh hoạt công dân thông qua chuyên đề Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh.
Qua quá trình nghiên cứu và khảo sát, tham gia công tác tổ chức và thực hiện giảng dạy Chuyên đề về Hồ Chí Minh chúng tôi nhận thấy những thuận lợi và khó khăn sau:
* Thuận lợi:
Các trường đã tổ chức tốt, hiệu quả Tuần sinh hoạt công dân cho sinh viên theo đúng tinh thần chỉ đạo. Tùy vào đặc điểm tình hình và nội dung yêu cầu của từng Trường, từng địa phương mà các nơi sẽ có những nội dung các chuyên đề khác nhau, tựu chung lại tập trung vào các vấn đề như: Giới thiệu về truyền thống về Trường; Học tập, quán triệt Nghị quyết, chính sách của Nhà nước; nhằm nâng cao nhận thức, trách nhiệm của sinh viên trong việc thực hiện chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; hiểu và thực hiện đúng Quy chế Đào tạo, Quy chế Công tác sinh viên và các quy định của Trường; Giúp sinh viên hiểu rõ quyền lợi, nghĩa vụ, ý thức trách nhiệm của công dân, chế độ và chính sách đối với sinh viên, nhiệm vụ của người học đáp ứng tốt yêu cầu đào tạo, rèn luyện và trang bị các kiến thức, kỹ năng sống, kỹ năng nghề nghiệp. Tuyên truyền chủ quyền biển đảo; Giáo dục giới tính; Phòng chống HIV/AIDS, tệ nạn xã hội, sức khỏe cộng đồng; Phương pháp kỹ năng mềm; Tư vấn, Hướng nghiệp; Công tác Đào tạo; Công tác sinh viên, Đoàn Thanh niên, Hội Sinh viên; Công tác thư viện;… Đặt biệt góp phần giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức lối sống cho sinh viên trong tuần sinh hoạt công dân thông qua chuyên đề Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh. Thông qua các chuyên đề này, sinh viên nắm được thông tin toàn cảnh về tình hình chính trị, kinh tế, xã hội; sinh viên tự trau dồi và hoàn thiện nhân cách, lối sống, ý thức được nghĩa vụ và trách nhiệm của một công dân - sinh viên, xác định nhiệm vụ của một sinh viên, cũng như được trang bị những kĩ năng, kiến thức
Riêng với nội dung Chuyên đề về Hồ Chí Minh thể hiện nội dung cơ bản của tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh về ý chí tự lực, tự cường. Những nội dung cơ bản trong tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh về khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc được định hướng rất thiết thực và gần gũi, tính liên hệ và vận dụng cao với thực tiễn đời sống học tập và phát triễn, tạo động lực phấn đấu cho sinh viên. Sinh viên đa phần học tập rất tích cực, hứng thú và năng động với Chuyên đề. Các em đã có sẵn tình cảm kính trọng và yêu quý dành cho Bác Hồ được bồi dưỡng và học tập ở các cấp học trước đó. Đồng thời, nội dung Chuyên đề có nhiều điểm thú vị và vận dụng trực tiếp vào đời sống thực tiễn để rèn luyện và trau dồi bản thân. Giảng viên được đào tạo chuyên môn cao, năng lực hoạt động thực tiễn và thường xuyên được viếng các Di tích lịch sử; tham gia hội thảo khoa học và tọa đàm chuyên môn. Áp dụng các phương pháp dạy học tích cực, không khô khan, cứng nhắc hay “lý luận suông”. Trong quá trình báo cáo, giảng viên luôn lồng ghép những câu chuyện kể về tấm gương Hồ Chí Minh, những câu nói hay, những lời dạy ý nghĩa, từ đó gợi mở cho sinh viên chiêm nghiệm và rút ra ý nghĩa học tập vận dụng. Phương pháp nêu và giải quyết vấn đề thông qua đàm thoại, thảo luận ngắn và tương tác chéo cũng phần nào góp phần cho nội dung báo cáo được lôi cuốn và hấp dẫn cho sinh viên. Luôn gắn lý luận với thực tiễn, giảng viên khéo léo cung cấp cho sinh viên những chủ trương của Đảng, chính sách, pháp Luật của Nhà nước để thấy được tầm quan trọng của tư tưởng Hồ Chí Minh đối với thực tiển cuộc sống và với việc học tập của bản thân sinh viên. Từ đó, sinh viên còn h iểu và phân tích nội dung cơ bản tư tưởng, đạo đức, giá trị văn hóa Hồ Chí Minh. Có khả năng nhìn nhận, phản biện những quan điểm sai trái, xuyên tạc của các thế lực thù địch. Phân tích và vận dụng tư tưởng, phong cách và tấm gương chuẩn mực của Hồ Chí Minh vào thực tiễn. Củng cố lòng tin vào con đường đi lên Chủ nghĩa xã hội ở nước ta, có ý thức trách nhiệm cống hiến, góp phần tham gia xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Tích cực học tập và tuyên truyền, tu dưỡng phấn đấu theo tư tưởng, tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh. Cũng cố thêm tình yêu quê hương, đất nước, sự lãnh đạo đúng đắn của Đảng Cộng sản Việt Nam, chính sách và pháp luật Nhà nước. Góp phần nâng cao năng lực tư duy lý luận. Giáo dục và thực hành đạo đức cách mạng, củng cố niềm tin khoa học gắn liền với trau dồi tình cảm cách mạng, bồi dưỡng lòng yêu nước. Đồng thời, đây cũng là tiền đề để sinh viên có thể yêu thích và hứng thú với học phần Tư tưởng Hồ Chí Minh trong Chương trình đào tạo của họ.
* Khó khăn
Thời gian nhập học của sinh viên không đồng nhất do các hình thức và phương thức xét tuyển khác nhau dẫn đến khó sắp xếp và bố trí được thời gian đồng nhất theo hình thức dạy học trực tiếp, trực tuyến. Một số ít sinh viên chưa thực sự có ý thức học tập tốt, các em chưa mạnh dạn trong việc chủ động tương tác, đặt câu hỏi hoặc phát biểu ý kiến. Một số thuật ngữ chuyên môn sâu, sinh viên chưa có điều kiện tiếp cận ở các kiến thức liên ngành trước đó nên mất khá nhiều thời gian giảng giải. Một số sinh viên nhận thức về mục tiêu lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống chưa rõ ràng vì vậy còn có tư tưởng ỷ lại, chưa tích cực trong học tập, ý thức tổ chức kỷ luật chưa cao. Chuyên đề về Hồ Chí Minh đucợ báo cáo trong thời gian ngắn, chưa đủ thời gian và “độ thấm” vào nhận thức và hành động của sinh viên sâu sắc.
Có thể thấy, việc rèn luyện, giáo dục phẩm chất đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh thông qua hoạt động báo cáo Chuyên đề ở Tuần sinh hoạt công dân có nhiều thuận lợi và đạt hiểu quả nhất định trong thời gian qua. Bên cạnh đó, hoạt động này cũng gặp một số khó khăn nhất định. Để có giải pháp hiệu quả, chúng ta nên có nhiều giải pháp và kiến nghị như sau: Đổi mới phương pháp giáo dục và báo cáo thông qua việc thay đổi không gian như Khu di tích lịch sử, cách mạng ở địa phương. Nội dung chuyên đề có thể linh hoạt bổ sung và cập nhật phong phú, đa dạng hơn. Xây dựng thêm kho tư liệu về video, sách, bài báo khoa học để bổ sung thêm phần khơi gợi khám phá và nghiên cứu của sinh viên. Bản thân báo cáo viên, giảng viên phải có tri thức chuyên môn sâu, vốn thực tiễn và nghiên cứu phong phú, có khả năng gợi mở sự say mê và truyền cảm hứng tích cực đến sinh viên. Thanh niên Việt Nam nói chung và thanh niên là sinh viên nói riêng may mắn khi có lãnh tụ tinh thần từtư tưởng, đạo đức, phong cách của Hồ Chí Minh để học tập và noi theo. Vì thế, việc học tập và làm theo tấm gương, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh cần phải được tiến hành thường xuyên và liên tục thông qua nhiều hoạt động, đặt biệt là phải được lồng ghép tổ chức giảng dạy ở “Tuần sinh hoạt công dân đầu khóa, đầu năm cho tân sinh viên” một cách liên tục và hiệu quả hàng năm, đòi hỏi chính bản than sinh viên phải là chủ thể chính trong việc nhận thức được tầm quan trọng của việc trau dồi và rèn đức, luyện tài, luôn sống có lý tưởng cao đẹp để học tập tích cực và lấy tấm gương sáng của Hồ Chí Minh làm nguồn động lực mạnh mẽ để noi theo.
III. Kết luận
Hồ Chí Minh từng nhận định: “Thanh niên là người chủ tương lai của nước nhà. Thật vậy nước nhà thịnh hay suy, yếu hay mạnh một phần lớn là do các thanh niên. Thanh niên muốn làm người chủ tương lai cho xứng đáng thì ngay hiện tại phải rèn luyện tinh thần và lực lượng của mình, phải ra làm việc để chuẩn bị cái tương lai đó” (Hồ Chí Minh toàn tập, tập 5, tr.216).Việc giáo dục, rèn luyện phẩm chất đạo đức cách mạng cho sinh viên là việc làm vô cần cần thiết. Thời gian qua, công tác này đã đucợ sự quan tâm, chỉ đạo và thực hiện thường xuyên, liên tục. Thông qua hình thức Tuần sinh hoạt công dân đầu khóa để lồng ghép giáo dục tấm gương của Chủ tịch Hồ Chí Minh đã và đang thực hiện hiệu quả. Trong thời gian tới cần được phát huy và tăng cường thực hiện với nội dung và phương pháp phong phú, đa dạng hơn nhằm phát huy ưu điểm, khắc phục hạn chế để hoạt động này đi vào chiều sâu.
ThS. Lê Anh Thi
Tài liệu tham khảo
1. Ban Bí Thư Trung ương Đảng, (2001), “Đảng Cộng sản Việt Nam với công tác vận động thanh niên trong thời kì công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước” . NXB Chính trị Quốc gia - Sự thật.
2. Bùi Thị Cần (chủ biên), (2020), Giáo dục sinh viên Việt Nam theo gương bản lĩnh chính trị Hồ Chí Minh trong thời kỳ hội nhập , NXB Đại học Vinh.
3. Đảng Cộng sản Việt Nam, (2021), Văn kiện đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII , NXB Chính trị Quốc gia Sự thật.
4. Đào Thị Trang, (2018), “ Một số giải pháp nâng cao hiệu quả giáo dục tư tưởng, đạo đức Hồ Chí Minh nhằm xây dựng lối sống cho sinh viên hiện nay” . Tạp chí Giáo dục, số 427, tr. 1-4.
5. Giang Thiệu Thanh - Hoàng Yến My, (2011), Hồ Chí Minh về phát hiện và bồi dưỡng nhân tài, NXB Từ điển Bách khoa.
6. Hồ Chí Minh: Toàn tập , (2011), tập 5, 15, NXB Chính trị quốc gia – Sự Thật – Hà Nội.
7. https://quochoi.vn/tulieuquochoi/anpham/Pages/anpham.aspx?AnPhamItemID=1031
