Ý kiến của thanh niên về vai trò của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh trong việc phát huy khát vọng cống hiến - lẽ sống thanh niên

Từ khóa: vai trò, định hướng, phát huy, khát vọng, cống hiến, lẽ sống, thanh niên

1. Đặt vấn đề

Việc khơi dậy và phát huy tối đa tiềm năng của thanh niên có vai trò quan trọng trong việc thực hiện phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc. Chủ đề “Khát vọng cống hiến - Lẽ sống thanh niên” được Đoàn TNCS Hồ Chí Minh triển khai từ năm 2021; qua đó, mỗi đoàn viên, thanh niên sẽ có ý thức trong việc cống hiến sức trẻ để tạo sức mạnh mang lại những giá trị phát triển mới cho đất nước. Tuy nhiên, do mặt trái của nền kinh tế thị trường,  sự chống phá của các thế lực thù địch đã tác động, ảnh hưởng  đến thanh niên. Đây là những thách thức làm cản trở thanh niên phát triển bản thân, phát triển đất nước. Vì vậy, để hiện thực hóa khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc, cho thấy việc cần phải nâng cao hơn nữa vai trò của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh trong việc định hướng, phát huy Khát vọng cống hiến - Lẽ sống của thanh niên, góp phần bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng.

2. Ý kiến của thanh niên về các hoạt động của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh

Về nội dung, theo kết quả điều tra ý kiến của thanh niên về “Khát vọng cống hiến – Lẽ sống thanh niên của Viện Nghiên cứu Thanh niên (2023), trong các hoạt động chính của tổ chức Đoàn hiện nay, thanh niên tham gia thường xuyên hơn vào các hoạt động ủng hộ xã hội (như: bảo vệ môi trường, phòng chế tệ nạn xã hội,…), cũng như các hoạt động giáo dục chính trị, đạo đức, lối sống của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh. Cụ thể: 66,33% thanh niên thường xuyên tham gia bảo vệ môi trường, trồng cây xanh; 65,3% thanh niên thường xuyên tham gia phòng chống tệ nạn xã hội; 64,4% thanh niên thường xuyên theo dõi, học hỏi những tấm gương người tốt, việc tốt; 64,2% thanh niên thường xuyên tham gia học tập nghị quyết của Đảng, của Đoàn thanh niên; 62,5% thanh niên đăng ký học tập, làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh liên tục nhiều năm.

Về hình thức, theo kết quả điều tra cho thấy, thanh niên tiếp cận hoặc biết đến các hoạt động giáo dục của Đoàn thanh niên thông qua nhiều hình thức đa dạng, phong phú, bao gồm các hình thức trực tiếp và các hình thức gián tiếp. Trong đó, các hình thức gián tiếp chiếm ưu thế hơn trong việc hỗ trợ thanh niên tiếp cận thông tin, như: bài viết trên internet, mạng xã hội (89,2%), tin tức trên Tivi, đài, loa... (87,7%). Còn đối với các hình thức trực tiếp, thanh niên tiếp cận hoặc biết đến các hoạt động giáo dục của Đoàn thông qua các hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể dục thể thao (85,2%); các phong trào, chương trình đồng hành của Đoàn thanh niên (84,6%); lồng ghép trong các buổi sinh hoạt chi đoàn (82,5%)...

3. Mong muốn, nguyện vọng của thanh niên trong khát vọng cống hiến – Lẽ sống thanh niên

Để định hướng, phát huy Khát vọng cống hiến – Lẽ sống thanh niên, theo kết quả điều tra của Viện Nghiên cứu Thanh niên (2023), cần thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp khác nhau. Trong đó, 03 giải pháp được thanh niên đánh giá là quan trọng hơn cả là: Tổ chức các hoạt động mang ý nghĩa giáo dục truyền thống, lịch sử, tinh thần yêu nước, lòng tự hào dân tộc (73,1% thanh niên lựa chọn hoạt động cần thiết); Tuyên truyền, giáo dục qua các trang mạng xã hội (71,4% thanh niên lựa chọn hoạt động cần thiết) và Nâng cao năng lực cho đội ngũ cán bộ đoàn làm công tác tuyên truyền, giáo dục cho thanh niên (71,3% thanh niên lựa chọn hoạt động cần thiết). Như vậy, bên cạnh tính đồng bộ của các giải pháp, Đoàn thanh niên cần tập trung vào công tác giáo dục, tuyên truyền, đặc biệt là thông qua mạng xã hội. Song hành với đó là tiếp tục tập huấn nâng cao năng lực cho đội ngũ cán bộ đoàn cơ sở trong công tác tuyên truyền, giáo dục chính trị, đạo đức, lối sống cho thanh thiếu nhi.

Để định hướng, tạo môi trường, điều kiện thúc đẩy Khát vọng cống hiến - Lẽ sống thanh niên, thanh niên bày tỏ nhiều mong muốn, nguyện vọng đối với tổ chức Đoàn, Hội. Trong đó, thanh niên kỳ vọng lớn nhất là tổ chức Đoàn sẽ đẩy mạnh bồi dưỡng lòng yêu nước, nêu cao sứ mệnh cống hiến của tuổi trẻ (92,2%). Một số mong muốn, nguyện vọng khác cũng được nhiều thanh niên bày tỏ đến với tổ chức Đoàn trong việc Xây dựng môi trường, điều kiện học tập, rèn luyện, lao động, giải trí để thanh niên phát triển lành mạnh, toàn diện, hài hòa cả thể lực, trí tuệ (90,0%); khuyến khích thanh niên rèn luyện, phấn đấu để đạt danh hiệu “Tự hào! Tôi là thanh niên Việt Nam” (89,6%); huy động thanh niên tham gia phát triển kinh tế, xã hội và bảo vệ môi trường (89,4%); tăng cường giáo dục cho thanh thiếu niên về lòng yêu nước, lòng tự hào dân tộc, truyền thống và lịch sử dân tộc (89,4%)...

4. Một số đề xuất khuyến nghị nhằm phát huy vai trò của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh trong định hướng, phát huy Khát vọng cống hiến - Lẽ sống thanh niên

Để nâng cao vai trò định hướng, phát huy Khát vọng cống hiến - Lẽ sống thanh niên, góp phần bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, trong thời gian tới, tổ chức Đoàn cần thực hiện đồng bộ như sau:

Một là, triển khai hiệu quả hơn nữa đợt sinh hoạt chính trị với chủ đề “Khát vọng cống hiến, lẽ sống thanh niên” trên cơ sở đổi mới nội dung, phương thức, phát triển rộng rãi trong toàn Đoàn theo chỉ đạo của Ban Bí thư Trung ương Đoàn.

Hai là, tiếp tục kiên trì và không ngừng đổi mới nội dung, phương thức giáo dục cho thanh niên, nhất là giáo dục lý tưởng, đạo đức cách mạng, lối sống văn hóa, các giá trị truyền thống tốt đẹp của dân tộc; đặc biệt trong bối cảnh cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư đang diễn ra mạnh mẽ và xu hướng biến đổi nhanh chóng của giới trẻ, cần tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, tận dụng tối đa tiện ích của internet, mạng xã hội để tập hợp, định hướng, giáo dục thanh, thiếu niên.

 Ba là, phát huy vai trò, sức mạnh của truyền thông, hiệu ứng và dư luận xã hội trong việc tuyên truyền, giáo dục, nâng cao nhận thức và trách nhiệm xã hội của thanh niên đối với quốc gia, dân tộc, với sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.

Bốn là, chú trọng nội dung rèn luyện về lý tưởng cách mạng, nhận thức chính trị, đạo đức, lối sống, tác phong, gắn nội dung rèn luyện với việc khắc phục biểu hiện suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong đoàn viên, thông qua chương trình “Rèn luyện đoàn viên”. Khuyến khích thanh niên rèn luyện, phấn đấu để đạt danh hiệu ”Tự hào! Tôi là thanh niên Việt Nam”.

Năm là, tiếp tục đồng hành, thúc đẩy sự tham gia của thanh niên trong công cuộc chuyển đổi số. Đặc biệt, quan tâm, tổ chức các hoạt động phù hợp với từng nhóm đối tượng thanh niên đặc thù.

Sáu là, tập trung nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ đoàn các cấp. Chú trọng đào tạo, bồi dưỡng, xây dựng đội ngũ cán bộ đoàn có tinh thần ham học hỏi, cầu tiến bộ, không ngừng tu dưỡng rèn luyện về phẩm chất chính trị, đạo đức, lối sống và năng lực công tác; thực sự là người bạn gần gũi của thanh niên.

4. Kết luận

Thanh niên luôn được xác định là lực lượng tiên phong, xung kích trên mọi mặt trận như khẩu hiệu Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII của Đoàn khẳng định  "Tuổi trẻ Việt Nam Khát vọng – Tiên phong - Đoàn kết - Bản lĩnh - Sáng tạo”. Do vậy,để định hướng, phát huy Khát vọng cống hiến – Lẽ sống thanh niên, góp phần bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, Đoàn thanh niên cần thực hiện đồng bộ nhiều nội dung khác nhau, trong đó tập trung công tác giáo dục, tuyên truyền, đặc biệt là thông qua mạng xã hội. Song hành với đó là tiếp tục tập huấn nâng cao năng lực cho đội ngũ cán bộ đoàn cơ sở trong công tác tuyên truyền, giáo dục chính trị, đạo đức, lối sống cho thanh thiếu nhi.

TS. Đỗ Thị Thu Hằng, ThS. Nguyễn Văn Quý

Viện Nghiên cứu Thanh niên

TÀI LIỆU THAM KHẢO

1. Đoàn TNCS Hồ Chí Minh (2022), Văn kiện Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XII (2022 – 2027), Nxb. Thanh niên.

2. Viện Nghiên cứu Thanh niên (2023), Báo cáo “Điều tra ý kiến của thanh niên về “Khát vọng cống hiến – Lẽ sống thanh niên”.