Phổi là một trong những cơ quan quan trọng nhưng dễ tổn thương nhất của cơ thể. Hàng ngày, phổi phải đối mặt với bụi mịn, khí thải, khói thuốc lá (dù là thụ động) và các tác nhân ô nhiễm khác. Những yếu tố này có thể âm thầm tích tụ, gây viêm, hình thành nốt sần và thậm chí dẫn đến ung thư phổi nếu không được chăm sóc kịp thời.
Đặc biệt, trong mùa Covid-19, phổi là cơ quan bị đe dọa nhiều nhất. Trong các trường hợp nghiêm trọng, COVID-19 gây viêm phổi tiến triển nhanh, hội chứng suy hô hấp cấp tính (ARDS), thậm chí để lại xơ hóa phổi sau khi khỏi bệnh. Nhiều bệnh nhân, dù đã âm tính, vẫn tiếp tục gặp phải các vấn đề hô hấp kéo dài như ho khan, hụt hơi, giảm dung tích phổi – một phần của "hội chứng COVID kéo dài" (long COVID).
Hơn 4 năm kể từ đại dịch bùng phát, hậu quả mà virus SARS-CoV-2 để lại vẫn tiếp tục gây ảnh hưởng đến sức khỏe hàng triệu người trên thế giới, đặc biệt là những người đã từng mắc bệnh nặng. Một trong những hậu quả phổ biến nhất sau nhiễm COVID-19 là tình trạng tổn thương phổi, giảm chức năng hô hấp và kéo dài triệu chứng ho, khó thở, mệt mỏi.
Vì thế, trong bối cảnh dịch bệnh có nguy cơ tái bùng phát theo mùa, việc bảo vệ và làm sạch phổi là nhu cầu thiết yếu để duy trì sức khỏe, tăng cường miễn dịch và phòng ngừa biến chứng lâu dài.
5 thực phẩm hỗ trợ sức khỏe phổi, thải độc tố, làm sạch phổi
Chế độ ăn uống lành mạnh không chỉ giúp tăng cường sức khỏe tổng thể mà còn hỗ trợ phổi "làm sạch" độc tố, giảm viêm và cải thiện chức năng hô hấp. Dưới đây là 5 loại thực phẩm được khoa học chứng minh có lợi cho phổi mà mọi người nên ăn, nhất là trong thời điểm dịch COVID-19 đang có dấu hiệu tăng ở nhiều quốc gia.
1. Táo
Táo chứa nhiều chất chống oxy hóa như flavonoid và vitamin C, giúp giảm viêm và bảo vệ mô phổi. Một nghiên cứu trên European Respiratory Journal (2017) cho thấy những người ăn táo thường xuyên có chức năng phổi tốt hơn và nguy cơ mắc các bệnh hô hấp mãn tính như COPD thấp hơn.
Cách dùng: Ăn 1-2 quả táo mỗi ngày, ưu tiên táo hữu cơ để tránh dư lượng thuốc trừ sâu.
2. Quả lê
Lê giàu chất xơ và quercetin – một chất chống oxy hóa mạnh giúp giảm viêm và ngăn ngừa tổn thương tế bào phổi. Theo nghiên cứu từ Đại học Harvard (2019), việc tiêu thụ lê thường xuyên có liên quan đến việc giảm nguy cơ ung thư phổi ở những người hút thuốc.
Cách dùng: Ăn lê tươi hoặc ép nước cùng gừng để tăng hiệu quả thanh lọc phổi.
3. Cà rốt
Cà rốt chứa beta-carotene, một tiền chất của vitamin A, có tác dụng bảo vệ niêm mạc phổi và giảm nguy cơ viêm nhiễm. Một nghiên cứu trên Journal of Nutrition (2020) chỉ ra rằng beta-carotene có thể làm giảm nguy cơ ung thư phổi ở những người có nguy cơ cao.
Cách dùng: Thêm cà rốt vào salad, súp hoặc ăn sống như món ăn nhẹ.
4. Trà xanh
Trà xanh chứa epigallocatechin gallate (EGCG), một hợp chất chống oxy hóa mạnh giúp giảm viêm và bảo vệ phổi khỏi tác hại của khói thuốc lá. Một nghiên cứu trên Cancer Prevention Research (2018) cho thấy EGCG có thể ức chế sự phát triển của các tế bào ung thư phổi.
Cách dùng: Uống 1-2 tách trà xanh mỗi ngày, tránh thêm đường để tối ưu hóa lợi ích.
5. Củ cải trắng
Củ cải trắng có đặc tính kháng viêm và hỗ trợ thải độc phổi nhờ hàm lượng vitamin C và các hợp chất lưu huỳnh. Theo y học cổ truyền Trung Quốc và các nghiên cứu hiện đại (Journal of Ethnopharmacology, 2021), củ cải trắng giúp làm sạch đờm và cải thiện chức năng hô hấp.
Cách dùng: Nấu canh củ cải với gừng hoặc thêm vào các món salad.
Làm sạch phổi - cơ chế giảm nguy cơ ung thư
"Làm sạch phổi" không có nghĩa là làm sạch như rửa tay, mà là một quá trình gồm nhiều biện pháp hỗ trợ tự nhiên cho phổi thải độc, giảm viêm và phục hồi tổn thương tế bào. Làm sạch phổi bằng cách hít thở sâu, tập thể dục, uống nhiều nước, ăn thực phẩm giàu chất chống oxy hóa sẽ giúp tăng cường hoạt động của lông chuyển và đại thực bào.
Đây là hai cơ chế tự nhiên giúp đẩy chất bẩn ra khỏi phổi, tăng cường hệ miễn dịch. Hệ miễn dịch khỏe giúp phát hiện và loại bỏ tế bào bất thường trước khi chúng trở thành ung thư, bao gồm cả ung thư phổi.
2 dấu hiệu cảnh báo ung thư phổi giai đoạn cuối
Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), mỗi năm có hơn 2,2 triệu ca ung thư phổi mới được chẩn đoán trêm toàn cầu. Đặc biệt, ở giai đoạn muộn, ung thư phổi có thể biểu hiện qua các triệu chứng như đau ngực hoặc đau lưng kéo dài.
Ung thư phổi giai đoạn cuối thường biểu hiện qua các triệu chứng rõ rệt, đặc biệt ở hai bộ phận sau:
Đau tức ngực, khó thở kèm ho kéo dài: Đau ngực liên tục, đặc biệt khi hít thở sâu, ho hoặc cười, có thể là dấu hiệu khối u đã lan rộng hoặc chèn ép vào các mô xung quanh. Một nghiên cứu được công bố trên tạp chí Thorax vào năm 2017 chỉ ra rằng khoảng 50% bệnh nhân ung thư phổi giai đoạn tiến triển gặp phải triệu chứng đau ngực dai dẳng.
Ho kéo dài hơn 3 tuần, đôi khi kèm máu hoặc đờm bất thường, cùng với cảm giác khó thở là những dấu hiệu không thể xem nhẹ. Theo Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ (American Cancer Society), các triệu chứng này thường trở nên nghiêm trọng hơn ở giai đoạn cuối do khối u làm tắc nghẽn đường thở hoặc gây tràn dịch màng phổi.
Đau vai: Theo WEBMD, ung thư phổi một khi đã gây đau vai nghĩa là nó đã lan rộng, làm hỏng xương, cơ quan nội tạng và dây thần kinh, cuối cùng gây đau vùng vai. Nếu thấy đau vai mà không điều trị sớm thì hậu quả sẽ khôn lường. Do đó khi phát hiện một cơn đau vai bất thường, không thể giải thích được nguyên nhân rõ ràng thì phải đến viện càng sớm càng tốt, tránh để ung thư phổi phát triển đến giai đoạn muộn.
Nếu bạn gặp những triệu chứng này, hãy đến gặp bác sĩ chuyên khoa để được kiểm tra và chẩn đoán sớm. Phát hiện sớm có thể cải thiện đáng kể tiên lượng bệnh.
Làm sạch phổi không phải là "thần dược" ngừa ung thư phổi, nhưng là một phần quan trọng của lối sống giúp phổi khỏe mạnh, giảm viêm, đào thải độc tố, từ đó giảm đáng kể nguy cơ tích lũy tổn thương dẫn đến ung thư. Trong thời đại mà lá phổi phải chống chọi với ô nhiễm, khói thuốc và di chứng từ các đại dịch hô hấp như COVID-19, việc chủ động làm sạch phổi chính là hành động tự bảo vệ sức khỏe lâu dài và bền vững.
Minh Anh