Sự suy sụp của Evergrande là điểm nhấn lớn nhất trong cuộc khủng hoảng đã làm chậm đà tăng trưởng kinh tế của Trung Quốc và dẫn đến số lượng kỷ lục các nhà phát triển bất động sản lâm vào khó khăn. Ảnh: Reuters
Evergrande từng là nhà phát triển bất động sản lớn nhất Trung Quốc về doanh số, nhưng sau gần 1,5 năm cổ phiếu bị ngừng giao dịch, công ty sẽ bị gỡ khỏi sàn chứng khoán sau gần 16 năm niêm yết.
Hiện công ty đang đối mặt với 187 đơn yêu cầu trả nợ, với tổng số nợ vượt xa con số 27,5 tỷ USD đã được báo cáo trong báo cáo tài chính tháng 12/2022. Con số này chưa phải là cuối cùng, bởi có thể còn nhiều khoản nợ phát sinh và đang được xem xét chính thức.
Evergrande từng là biểu tượng cho sự phát triển nóng của thị trường bất động sản Trung Quốc, nhưng giờ đây sự sụp đổ của công ty cho thấy những thách thức lớn của thị trường này: niềm tin người mua giảm sút, nguồn cung dư thừa và nợ nần chồng chất đã làm chậm quá trình phục hồi.
Ông Kenny Ng, chuyên gia chiến lược tại China Everbright Securities International, nhận xét: “Việc Evergrande bị hủy niêm yết là một khoảnh khắc quan trọng với ngành bất động sản Trung Quốc và chắc chắn sẽ là bài học đáng nhớ cho các nhà đầu tư”.
Khủng hoảng của Evergrande đã ảnh hưởng sâu rộng, làm chậm tăng trưởng kinh tế Trung Quốc và khiến nhiều nhà phát triển bất động sản khác cũng gặp khó khăn. Từ lúc vỡ nợ trái phiếu USD vào cuối năm 2021, Evergrande từng là nhà phát triển lớn nhất và có giá trị hơn 50 tỷ USD vào năm 2017.
Dù chính phủ Trung Quốc đã tung ra nhiều biện pháp hỗ trợ, thị trường bất động sản vẫn còn nhiều khó khăn. Doanh số bán nhà mới giảm liên tục trong những tháng gần đây, và nhiều chuyên gia dự đoán quá trình hồi phục có thể phải đến giữa hoặc cuối năm 2026 mới rõ nét.
Bên cạnh Evergrande, nhiều doanh nghiệp bất động sản khác cũng đang trong tình trạng khó khăn. Ví dụ, China South City mới đây đã bị tòa án Hồng Kông ra lệnh thanh lý do không nhận được sự đồng thuận từ các chủ nợ.
Tính đến nay, khoảng 150 tỷ USD nợ xấu đã xuất hiện trong ngành bất động sản Trung Quốc, và nhiều nhà phát triển dù từng có kế hoạch tái cấu trúc vẫn phải bắt đầu lại từ đầu.
Quá trình thanh lý phức tạp
Evergrande hiện sở hữu khoảng 3.000 pháp nhân ở nhiều khu vực và gần 1.300 dự án đang triển khai tại hơn 280 thành phố.
Ngoài ra, công ty còn sở hữu khoảng 3.000 dự án qua công ty quản lý bất động sản Evergrande Property Services Group – mảng kinh doanh được ưu tiên tập trung xử lý vì giá trị tiềm năng lớn.
Theo các cơ quan thanh lý, đến nay việc thu hồi tài sản chỉ đạt khoảng 255 triệu USD, trong đó 167 triệu USD đã được chuyển về Evergrande. Tuy nhiên, do cấu trúc sở hữu phức tạp, không phải toàn bộ số tiền này đều chắc chắn thuộc về công ty.
Một báo cáo trước đây cho thấy, các chủ nợ nước ngoài không được đảm bảo có thể chỉ thu hồi khoảng 3,5% khoản vay của mình.
Ông Kenny Ng cũng cho biết việc Evergrande bị hủy niêm yết có thể khiến cổ phiếu các nhà phát triển khác chịu áp lực, đồng thời nhắc nhở nhà đầu tư cần dành nhiều thời gian tìm hiểu kỹ hơn về doanh nghiệp và các chính sách thay đổi trên thị trường.
Anh Mai