Sốc sốt xuất huyết nặng trên nền béo phì: Cuộc chiến giành lại sự sống
Theo chia sẻ từ gia đình, bé K. có biểu hiện sốt cao liên tục trong 3 ngày, không kèm ho hay sổ mũi nên ban đầu người nhà chỉ theo dõi tại nhà. Tuy nhiên, đến ngày thứ 4, bé bất ngờ có biểu hiện đau bụng dữ dội, nôn ra dịch màu nâu, tay chân lạnh, dấu hiệu cho thấy bé đang rơi vào tình trạng sốc – một biến chứng nặng và nguy hiểm của sốt xuất huyết.
Trẻ T. N. M. Kh. 12 tuổi, nam, dư cân béo phì, chẩn đoán sốc sốt xuất huyết nặng N4, rối loạn đông máu, xuất huyết tiêu hóa, tổn thương gan, suy hô hấp nặng, được truyền dịch chống sốc, truyền máu, huyết tương tươi đông lạnh, kết tủa lạnh, tiểu cầu đậm đặc
Ngay lập tức, bé được đưa đến Bệnh viện Nhi Đồng Thành Phố. Tại đây, các bác sĩ xác định bé đang trong giai đoạn sốc sốt xuất huyết ngày thứ 4, kèm theo rối loạn đông máu nặng, xuất huyết tiêu hóa, tổn thương gan, và đặc biệt là suy hô hấp – tất cả đều là các dấu hiệu của một ca bệnh nguy kịch, đe dọa tính mạng.
Bệnh nhi được đưa vào hồi sức tích cực với các phương pháp điều trị chuyên sâu gồm: truyền dịch cao phân tử Dextran 40 10%, albumin 10%, sử dụng thuốc vận mạch, hỗ trợ hô hấp bằng thở áp lực dương liên tục (CPAP), sau đó chuyển sang thở máy không xâm nhập (NIV) khi tình trạng hô hấp xấu hơn.
Tuy nhiên, diễn biến lâm sàng không mấy khả quan khi bé vẫn tiếp tục rối loạn đông máu nặng và xuất huyết tiêu hóa kéo dài, buộc các bác sĩ phải sử dụng nhiều biện pháp can thiệp nâng cao: truyền máu, huyết tương tươi đông lạnh, kết tủa lạnh, tiểu cầu đậm đặc, bổ sung vitamin K1 và các thuốc hỗ trợ chức năng gan.
au gần 7 ngày điều trị tích cực, với sự nỗ lực không ngừng nghỉ của đội ngũ y bác sĩ, tình trạng của bé K. dần cải thiện: bé tỉnh táo, không còn cần máy hỗ trợ hô hấp, tự thở khí trời và các chỉ số chức năng gan, thận trở về bình thường. Một ca bệnh hiểm nghèo đã được cứu sống ngoạn mục.
Bác sĩ cảnh báo: Béo phì – yếu tố nguy cơ hàng đầu gây diễn tiến nặng sốt xuất huyết
BSCKII Nguyễn Minh Tiến, Phó Giám đốc Bệnh viện Nhi Đồng Thành Phố, người trực tiếp theo dõi điều trị ca bệnh này, cho biết:
"Dựa vào y văn quốc tế và qua nhiều ca điều trị tại bệnh viện, chúng tôi nhận thấy các trường hợp có nguy cơ diễn tiến sốt xuất huyết nặng, sốc, rối loạn đông máu, tổn thương đa cơ quan thường rơi vào nhóm: trẻ có cơ địa dư cân béo phì, trẻ nhũ nhi, trẻ có biểu hiện sốc sớm từ ngày thứ 3 hoặc 4 của bệnh, trẻ bị cô đặc máu nhiều. Đây là những ca đặc biệt khó xử trí và tiên lượng nặng.".
Qua gần 7 ngày điều trị, trẻ bình phục dần, cai được máy thở, tỉnh táo, chức năng gan thận trở về bình thường
Béo phì không chỉ gây áp lực lên hệ tuần hoàn và hô hấp của trẻ, mà còn làm giảm khả năng đáp ứng với điều trị, dễ bị rối loạn đông máu, viêm đa cơ quan, đặc biệt khi nhiễm virus Dengue. Những lớp mỡ thừa làm giảm hiệu quả trao đổi oxy, cản trở tuần hoàn, từ đó khiến cho sốc và suy hô hấp xuất hiện nhanh hơn và nguy hiểm hơn.
Đặc biệt, bệnh cảnh sốt xuất huyết ở trẻ béo phì thường không điển hình, dễ gây nhầm lẫn với các bệnh lý khác và bỏ lỡ "thời điểm vàng" để điều trị.
Khi sốt xuất huyết không còn là "bệnh nhẹ" – Phụ huynh cần hành động kịp thời
Qua trường hợp của bé K., BS Nguyễn Minh Tiến nhấn mạnh:
"Khi trẻ sốt cao liên tục trên 2 ngày mà không rõ nguyên nhân, phụ huynh cần đưa trẻ đi khám ngay, không nên tự ý điều trị hoặc chờ đợi, vì những ca sốc sốt xuất huyết thường đến rất nhanh và rất nặng nếu phát hiện muộn."
Ngoài ra, việc chăm sóc dinh dưỡng hợp lý cho trẻ ngay từ nhỏ là yếu tố then chốt trong phòng bệnh. Tình trạng dư cân béo phì ở trẻ đang có xu hướng gia tăng tại các thành phố lớn do chế độ ăn dư thừa năng lượng, ít vận động, lạm dụng thức ăn nhanh. Phụ huynh nên tham khảo ý kiến của bác sĩ dinh dưỡng để xây dựng chế độ ăn phù hợp theo từng độ tuổi, tránh tình trạng béo phì – vốn là "cửa ngõ" cho nhiều bệnh lý nguy hiểm.
Hồi chuông cảnh tỉnh từ một ca bệnh điển hình
Từ đầu năm đến nay, cả nước ghi nhận hàng chục nghìn ca sốt xuất huyết, trong đó TP.HCM là địa phương có số ca mắc cao nhất. Dù ngành y tế đã liên tục phát đi khuyến cáo, thực tế cho thấy nhiều phụ huynh vẫn còn chủ quan, đặc biệt trong các trường hợp sốt không kèm các triệu chứng điển hình như phát ban hay chảy máu.
Sự nguy hiểm của sốt xuất huyết không nằm ở những ngày đầu sốt mà là giai đoạn chuyển từ sốt sang hết sốt, thường rơi vào ngày thứ 3 đến thứ 5, khi trẻ dễ rơi vào sốc, xuất huyết nội tạng, suy gan, suy thận, nếu không được phát hiện và xử trí kịp thời.
Trường hợp bé K. là minh chứng rõ ràng nhất về nguy cơ tử vong cao khi sốt xuất huyết gặp phải yếu tố nguy cơ như béo phì. May mắn là với trình độ chuyên môn cao, hệ thống hồi sức tích cực hiện đại và sự theo dõi sát sao của các bác sĩ tại Bệnh viện Nhi Đồng Thành Phố, bé đã vượt qua cửa tử.
Sốt xuất huyết không chừa một ai, và không còn là "bệnh mùa hè nhẹ nhàng" như nhiều người vẫn nghĩ. Trong bối cảnh khí hậu thay đổi, dịch tễ biến động và tình trạng béo phì ở trẻ ngày càng phổ biến, mỗi phụ huynh cần nâng cao cảnh giác, đưa trẻ đi khám sớm, chủ động phòng chống muỗi đốt và đặc biệt chăm sóc dinh dưỡng hợp lý cho trẻ ngay từ nhỏ.
Bệnh viện Nhi Đồng Thành Phố tiếp tục khuyến cáo các bậc cha mẹ nên thường xuyên theo dõi các triệu chứng bất thường của trẻ, đặc biệt trong mùa cao điểm dịch bệnh. Bởi phát hiện sớm – điều trị đúng – chăm sóc kịp thời chính là chìa khóa giúp trẻ thoát khỏi những biến chứng nguy hiểm của sốt xuất huyết.
Tấn Tài