Bệnh lý dễ bỏ sót
Theo BS Lê Thanh Phong – Khoa Phẫu thuật Mạch máu, Bệnh viện Chợ Rẫy, giãn tĩnh mạch vùng chậu là bệnh lý chuyên sâu về hệ tĩnh mạch nhưng thường bị bỏ sót trong chẩn đoán lâm sàng. Biểu hiện bệnh dễ nhầm lẫn với các rối loạn phụ khoa, bệnh đường tiểu hoặc tiêu hóa. Đặc biệt, nhiều cơ sở y tế chưa đủ thiết bị để phát hiện sớm.
BS Lê Thanh Phong siêu âm chẩn đoán hội chứng giãn tĩnh mạch.
Thống kê y văn cho thấy khoảng 8% phụ nữ có tình trạng giãn tĩnh mạch vùng chậu, trong đó 60% có triệu chứng, song trên thực tế, tại Chợ Rẫy mỗi năm chỉ tiếp nhận khoảng 20 ca, đa số ở giai đoạn muộn. Nguyên nhân một phần do bệnh nhân ngại thăm khám, ngại chia sẻ những "chuyện khó nói".
Vì sao phụ nữ dễ mắc?
Bệnh thường gặp ở phụ nữ sinh nhiều con hoặc mang thai nhiều lần. Trong thai kỳ, nội tiết tố thay đổi làm tĩnh mạch giãn ra để đáp ứng nhu cầu nuôi thai. Khi thai nhi lớn, đặc biệt vào những tháng cuối, tử cung chèn ép tĩnh mạch vùng chậu, cản trở hồi lưu máu và khiến các tĩnh mạch giãn khu trú.
Thông thường, sau sinh, các mạch máu có thể co lại. Nhưng nếu van tĩnh mạch đã bị tổn thương, hiện tượng giãn sẽ kéo dài và tiến triển thành bệnh. Ngoài ra, các nguyên nhân khác như tắc nghẽn hoặc huyết khối tĩnh mạch bụng dưới cũng có thể dẫn đến tình trạng ứ huyết và giãn mạch.
Các dấu hiệu cảnh báo
BS Lê Thanh Phong cho biết:
- Người bệnh thường có cảm giác đau nhức vùng bụng dưới mạn tính, kéo dài trên 6 tháng.
- Triệu chứng đau tăng dần trong ngày, đặc biệt sau khi đứng lâu hoặc vận động nhiều.
- Đau khi giao hợp hoặc sau giao hợp, kèm cảm giác nặng chân, mỏi chân.
Đáng chú ý, phụ nữ vừa đau khi giao hợp vừa đau khi ấn vùng bụng dưới có đến 94% khả năng mắc bệnh. Ngoài ra, bệnh còn gây rối loạn kinh nguyệt, tiểu khó, táo bón hoặc xuất hiện giãn tĩnh mạch ở âm hộ, mông, đùi.
Tuy nhiên, đau vùng chậu mạn tính cũng có thể liên quan đến các bệnh phụ khoa khác như lạc nội mạc tử cung, u xơ tử cung, ung thư vùng chậu hoặc hội chứng chèn ép thần kinh. Vì vậy, việc thăm khám và loại trừ nguyên nhân là bước không thể thiếu.
Hệ lụy và nhu cầu điều trị
Không chỉ gây đau đớn, bệnh còn ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe sinh sản và hạnh phúc gia đình. Nhiều bệnh nhân tâm sự rằng họ ngại quan hệ vợ chồng, thậm chí né tránh cuộc sống hôn nhân vì đau đớn kéo dài.
"Điều trị không chỉ giúp bệnh nhân hết đau mà còn giúp người phụ nữ tránh nguy cơ rạn nứt gia đình" – BS Phong chia sẻ.
Phương pháp chẩn đoán chủ yếu hiện nay là siêu âm Doppler tĩnh mạch vùng chậu, chụp CT hoặc MRI mạch máu. Trong điều trị, có thể dùng thuốc, can thiệp nội mạch hoặc phẫu thuật tùy từng trường hợp.
Hội nghị khoa học quốc tế quan tâm
Liên quan đến bệnh lý này, tại Hội nghị ISCU 2025 với chủ đề "Kết nối Nghiên cứu và Thực hành Siêu âm Lâm sàng vì một Tương lai khỏe mạnh hơn", báo cáo của Bệnh viện Chợ Rẫy về "Tĩnh mạch vùng chậu và quản lý suy giãn tĩnh mạch chậu" đã thu hút sự quan tâm đặc biệt của giới chuyên môn.
Hội nghị ISCU (International Society of Clinical Ultrasound) do Hiệp hội Siêu âm Lâm sàng Hàn Quốc (KACU) tổ chức, là diễn đàn quốc tế uy tín quy tụ các bác sĩ, chuyên gia, nhà nghiên cứu hàng đầu trong lĩnh vực siêu âm lâm sàng. Việc Bệnh viện Chợ Rẫy trình bày nghiên cứu tại đây cho thấy Việt Nam đang bắt nhịp cùng thế giới trong chẩn đoán sớm và quản lý các bệnh lý mạch máu phức tạp, trong đó có hội chứng giãn tĩnh mạch vùng chậu.
Lời khuyên cho phụ nữ
Các chuyên gia khuyến cáo:
- Không nên coi thường đau bụng dưới kéo dài – đặc biệt khi triệu chứng kèm đau khi quan hệ hoặc rối loạn tiểu tiện, tiêu hóa.
- Phụ nữ có tiền sử sinh nhiều con nên thăm khám định kỳ để phát hiện sớm tình trạng giãn tĩnh mạch.
- Khi có dấu hiệu bất thường, cần đến cơ sở y tế chuyên khoa mạch máu hoặc sản phụ khoa uy tín để được chẩn đoán chính xác.
Giãn tĩnh mạch vùng chậu là căn bệnh ít được nhắc đến nhưng lại ảnh hưởng nặng nề đến chất lượng sống của phụ nữ. Việc nâng cao nhận thức cộng đồng, trang bị đầy đủ thiết bị chẩn đoán tại các cơ sở y tế và sự phối hợp giữa các chuyên khoa sẽ giúp phát hiện sớm, điều trị hiệu quả.
Từ những nghiên cứu và chia sẻ kinh nghiệm tại các hội nghị quốc tế, có thể tin rằng trong tương lai gần, bệnh lý "thầm kín" này sẽ được quan tâm đúng mức, góp phần bảo vệ sức khỏe và hạnh phúc của hàng triệu phụ nữ.
Tấn Tài