Trong buổi học, CNHS. Phan Thị Mai – HS trưởng khoa Cấp cứu đã chia sẻ những kiến thức quan trọng giúp các gia đình nhận diện được các dấu hiệu bất thường trong thai kỳ, đồng thời hướng dẫn cách xử trí kịp thời trong các tình huống cần khám cấp cứu. Các mẹ bầu cũng được cung cấp thông tin chi tiết về cách nhận biết giai đoạn chuyển dạ, cùng với những kỹ năng quan trọng để vượt cạn an toàn và nhẹ nhàng.
Đối với nhiều mẹ dù đã từng sinh con, dấu hiệu chuyển dạ sắp sinh, đôi khi cũng dễ bị nhầm lẫn với các tình trạng khác. Hãy chuẩn bị ngay đồ đạc cần thiết để vào viện khi có những dấu hiệu này mẹ nhé.
Chuyển dạ là gì?
Chuyển dạ là quá trình em bé rời khỏi tử cung của mẹ để ra ngoài. Bạn chính thức bước vào giai đoạn chuyển dạ khi những cơn gò xuất hiện với cường độ và tần suất tăng dần. Những cơn gò này giúp đẩy em bé ra khỏi tử cung. Khi bắt đầu chuyển dạ, cổ tử cung sẽ giãn ra (mở ra), tạo điều kiện cho em bé chào đời qua ngả âm đạo của mẹ.
Dấu hiệu báo sắp sinh
Một số dấu hiệu sắp sinh bạn cần ghi nhớ để đón con yêu chào đời: Chất nhầy âm đạo: Trong thời kỳ mang thai, chất nhầy tiết ra dày đặc, chặn lỗ cổ tử cung để ngăn vi khuẩn xâm nhập vào tử cung. Vào cuối tam cá nguyệt thứ ba, nút này có thể bị đẩy vào bên trong âm đạo. Thế nên, bạn sẽ nhận thấy sự gia tăng tiết dịch âm đạo. Dịch có màu trong suốt, hồng hoặc lẫn máu. Hiện tượng này thường xảy ra trước chuyển dạ vài ngày hoặc ngay khi bắt đầu giai đoạn chuyển dạ. Cảm thấy em bé tụt xuống thấp hơn: Nếu đây là lần sinh đầu tiên của bạn, em bé sẽ tụt xuống hoặc sa xuống khung xương chậu một vài tuần trước khi giai đoạn chuyển dạ bắt đầu (thường là khoảng 2-4 tuần).
Chuột rút nhiều hơn và đau lưng tăng dần: Các cơ và khớp của bạn căng ra để chuẩn bị cho việc đón em bé chào đời. Vỡ ối: Túi ối chứa đầy chất lỏng làm đệm cho em bé trong tử cung. Vỡ ối là một trong những dấu hiệu chuyển dạ cuối cùng, và nó chỉ xảy ra ở khoảng 15% số ca sinh hoặc ít hơn.
Dấu hiệu chuyển dạ
Mỗi thai phụ sẽ có một trải nghiệm sinh nở không giống nhau. Vì thế, dấu hiệu chuyển dạ cũng khác nhau ở mỗi người. Thông thường, quá trình chuyển dạ sẽ đi kèm với các dấu hiệu sau: Các cơn co thắt mạnh và thường xuyên hơn: Cơn co thắt là dấu hiệu dễ nhận thấy nhất của quá trình chuyển dạ. Bạn sẽ có cảm giác các cơ trong tử cung thắt chặt để chuẩn bị cho thời khắc quan trọng: đẩy em bé ra ngoài.
Xóa cổ tử cung: Những tuần cuối của thai kỳ, đoạn dưới của tử cung thành lập kéo dãn và mỏng dần .Khi quá trình chuyển dạ bắt đầu, cổ tử cung trở nên mềm, ngắn lại và xóa mỏng.
Mở cổ tử cung: Một dấu hiệu chuyển dạ khác là cổ tử cung bắt đầu mở (giãn ra). Trong suốt quá trình bạn chuyển dạ, nữ hộ sinh hoặc Bác sĩ sẽ khám để đánh giá sự xóa mở của cổ tử cung từ 0 (không giãn nở) đến 10cm (mở trọn). Các giai đoạn chuyển dạ CNHS Phân Thị Mai cho biết, một cuộc chuyển dạ và sinh nở thường trải qua 3 giai đoạn: Giai đoạn I: Bắt đầu chuyển dạ. Giai đoạn đầu tiên của quá trình chuyển dạ là dài nhất và bao gồm ba giai đoạn: Chuyển dạ giai đoạn tiềm thời. Ở giai đoạn này, bạn cần cố gắng thư giãn, không nhất thiết phải vội vàng đến bệnh viện hoặc nhà hộ sinh nếu bạn đã nắm và hiểu rõ các thông tin hữu ích về chuyển dạ. Cố gắng uống nhiều nước và ăn nhẹ. Nếu quá trình chuyển dạ mới bắt đầu và diễn ra vào ban đêm, hãy cố gắng tranh thủ ngủ một giấc thật sâu vì lúc này cơn gò tử cung còn thưa, nhẹ, đau ít.
Trong trường hợp bạn không thể đi vào giấc ngủ, có thể tắm gội sạch sẽ và làm một số việc nhẹ nhàng như dọn dẹp tủ quần áo, đóng gói hành lý cho chuyến vượt cạn quan trọng vào hôm sau.
Kéo dài từ 6 -12 giờ; Cổ tử cung xóa và mở ra 3-4cm; Các cơn gò kéo dài khoảng 30-45 giây, cho bạn 5-30 phút nghỉ ngơi giữa mỗi cơn gò; Cơn gò thường nhẹ và có tần suất thưa, sau mạnh dần và thường xuyên hơn; Các cơn gò gây nên cảm giác đau vùng lưng dưới, đau bụng (giống như đau bụng kinh) và áp lực ở vùng xương chậu; Âm đạo tiết dịch nhầy kèm theo máu; Túi ối có thể bị vỡ.
Trong giai đoạn này, khi các cơn gò bắt đầu tăng dần và cảm thấy đau nhiều hơn, bạn nên nhập viện để Bác sĩ sẽ khám đánh giá cuộc chuyển dạ, sức khỏe mẹ và bé để có hướng xử trí phù hợp. Tuy nhiên, một số trường hợp cuộc chuyển dạ có thể diễn ra lâu hơn so với thông thường (18 – 24 giờ). Tình trạng này thường xuất hiện ở một số bà mẹ sinh con đầu lòng hoặc sinh song thai gọi là chuyển dạ kéo dài.
Chuyển dạ giai đoạn tích cực : Ở giai đoạn này, các cơn gò sẽ mạnh hơn, kéo dài hơn và tần suất dày hơn. Để giảm cảm giác khó chịu, bạn có thể đi lại nhẹ nhàng, tắm nước ấm hoặc thử một vài bài tập thư giãn giữa các cơn gò. Tiếp tục uống nhiều nước và đi tiểu thường xuyên. Đặc điểm của cơn chuyển dạ tích cực: Kéo dài từ 3-5 giờ. Nếu đây là lần sinh đầu tiên của bạn hoặc bạn được gây tê ngoài màng cứng, quá trình này có thể kéo dài hơn; Cổ tử cung giãn ra từ 4-8cm; Các cơn gò kéo dài khoảng 45-60 giây với 3-5 phút nghỉ ngơi giữa các cơn.
Giai đoạn chuyển tiếp : Đây là giai đoạn chuyển dạ ngắn nhất nhưng khó khăn nhất với những cơn gò mạnh và rất gần nhau. Lúc này, bạn cần đến sự hỗ trợ từ những người xung quanh như mẹ, chồng, người thân, hộ lý… Đừng ngại nhờ họ làm điều gì đó cho bạn (chẳng hạn như massage, chườm ấm…) để giúp giai đoạn này qua đi một cách nhẹ nhàng. Đặc điểm của giai đoạn chuyển tiếp: Kéo dài khoảng 30 phút – 2 giờ; Cổ tử cung giãn ra hoàn toàn từ 8-10cm; Các cơn gò kéo dài khoảng 60-90 giây với thời gian nghỉ 30 giây – 2 phút giữa các cơn; Cơn gò kéo dài, mạnh mẽ, dữ dội và có thể chồng chéo lên nhau; Thai phụ có thể bị nóng bừng, ớn lạnh, buồn nôn, nôn mửa hoặc đầy hơi.
cần khám cấp cứu trong thai kỳ: Chảy máu, sốt, đau và ớn lạnh. Mặc dù cổ tử cung giai đoạn mang thai rất nhạy cảm và đôi khi sẽ có một chút máu đi kèm ở giai đoạn đầu hoặc cuối thai kỳ. Thế nhưng nếu lượng máu âm đạo chảy liên tục kèm theo sốt, đau hoặc ớn lạnh thì hãy nhập viện để được kiểm tra ngay. Bởi vì nó có thể là dấu hiệu của tình trạng viêm nhiễm, thậm chí dọa sảy, sảy thai. Bà bầu nhức đầu, choáng ngất và chóng mặt. Nhức đầu, chóng mặt và đôi khi ngất trong giai đoạn đầu của thai kỳ có thể do ốm nghén, tình trạng liên quan đến huyết áp.
Tuy nhiên, nếu mẹ bầu thấy chóng mặt, mờ mắt, đau đầu dữ dội hay thường xuyên ngất xỉu thì đây có thể là một trong những dấu hiệu bất thường khi mang thai, là triệu chứng mất nước và động thai. Lúc này, bà bầu nên: Uống chút nước ấm và ngồi yên, không nên đi lại nhiều và nên nằm nghiêng bên trái; Gọi bác sĩ và được thăm khám kịp thời.
Bà bầu thường xuyên đi tiểu gắt và đau buốt Mặc dù đi tiểu thường xuyên là triệu chứng phổ biến trong quá trình mang thai do thai nhi ngày một lớp và di chuyển xuống dưới chèn ép bàng quang. Tuy nhiên, nếu mẹ bầu bị đi tiểu gắt và đau buốt ở bàng quang, niệu đạo thì đó là dấu hiệu của bệnh nhiễm trùng đường tiết niệu. Nếu không điều trị kịp thời có thể dẫn đến biến nguy hiểm hơn ảnh hưởng đến thận, thậm chí gây ra tình trạng sinh non hoặc trẻ thiếu cân. Hãy liên hệ với bác sĩ nếu bà bầu có những triệu chứng này để điều trị ngay.
Để phòng bệnh, hãy: Đảm bảo uống đủ nước mỗi ngày. Điều này không chỉ tốt cho hệ tiết niệu mà rất tốt cho mẹ trong thời kỳ mang thai; Mẹ cần phải giữ gìn vệ sinh vùng kín thật tốt; Mặc đồ lót bằng vải cotton mềm và sạch sẽ.
Những cơn đau vùng chậu nghiêm trọng : Mang thai khiến vùng chậu phải chịu nhiều áp lực và có thể đau nhẹ vào giai đoạn sau của thai kỳ. Thế nhưng nếu mẹ bị những cơn đau nghiêm trọng, liên tục kèm theo sốt thì đây là dấu hiệu bất thường khi mang thai, có thể là dấu hiệu nhiễm trùng hoặc viêm vùng chậu. Hãy: Cố gắng uống nhiều nước; Gọi bác sĩ ngay để được khám và điều trị kịp thời!
Nôn kèm sốt hoặc đau: Buồn nôn vào mỗi sáng là triệu chứng điển hình của các thai phụ khi ốm nghén nhưng nếu nôn nhiều hơn một lần một ngày kèm theo sốt và đau thì nên gặp bác sĩ. Nếu tình trạng này kéo dài sẽ khiến thai phụ mất khả năng dung nạp thức ăn thì chắc chắn sẽ thiếu dinh dưỡng trầm trọng cho cả mẹ và bé.
Ớn lạnh hoặc sốt cao hơn 39 độ C: Dấu hiệu bất thường khi mang thai Sốt cao khi mang thai có thể gây nguy hiểm cho bản thân thai phụ và cả cho bé. Nhiệt độ cơ thể luôn cần được duy trì ổn định, nếu gián đoạn thì có thể dẫn đến sẩy thai. Sốt cao là dấu hiệu bất thường khi mang thai, nó có thể là dấu hiệu của nhiễm trùng nào đó mà mẹ bầu đang mắc phải.
Dịch âm đạo tiết bất thường : Nếu dịch âm đạo đậm đặc và tiết ra với mật độ quá nhiều kèm những cơn co thắt trước tuần thứ 37 của thai kỳ, bạn nên gọi bác sĩ ngay lập tức. Điều này thông thường là dấu hiệu sinh non.
Bàn tay, bàn chân hoặc mặt đột ngột sưng Về cuối thai kỳ, bàn tay, chân hoặc mặt của người mẹ có thể phù nhẹ do tăng cân hoặc "xuống máu". Nhưng nó chỉ từ từ và ở mức nhẹ. Nếu trong tam cá nguyệt thứ hai hoặc thứ ba mà bàn tay và khuôn mặt của bạn bị sưng lên đáng kể hoặc đột ngột thì chứng tỏ là cơ thể bạn đang giữ nước trên mức bình thường. Đây chính là một trong những dấu hiệu tiền sản giật, một biến chứng thai kỳ nghiêm trọng và đòi hỏi thăm khám ngay.
Thai nhi thiếu vận động: Dấu hiệu bất thường khi mang thai cần đi khám ngay Hầu hết các bác sĩ khuyên người mẹ nên tự kiểm tra sự phát triển của thai nhi một vài lần trong một ngày. Bé ít nhất có khoảng 10 động tác trong vòng 10 phút. Từ tuần thứ 32 của thai kỳ, toàn bộ các giác quan của thai nhi đã hoàn thiện và có thể cảm nhận được mọi cử động của mẹ. Nếu người mẹ thử để ý mà không cảm thấy bất kỳ chuyển động nào của bé thì nên uống một ly nước trái cây (loại đường tự nhiên có thể thúc đẩy em bé chuyển động), sau đó nằm nghiêng bên trái trong một căn phòng yên tĩnh khoảng 30 phút. Nếu sau khi thử tiếp lần thứ hai mà mẹ vẫn không cảm thấy bất kỳ chuyển động nào thì nên nhanh chóng nhập viện ngay.
Các dấu hiệu bất thường khi mang thai cần cấp cứu lập tức
Các dấu hiệu bất thường khi mang thai cần cấp cứu ngay bao gồm: - Sảy thai - mất em bé trước 20 tuần tuổi: Sảy thai không thể ngăn chặn được một khi nó đã bắt đầu. Người mẹ cần điều trị nhiễm trùng, hoặc loại bỏ các mô còn sót lại để không gây nhiễm trùng.
Thai ngoài tử cung: Thai làm tổ ở ống dẫn trứng trứng thay vì tử cung là một dấu hiệu bất thường khi mang thai vô cùng nguy hiểm. Rơi vào trường hợp này, nếu không được phát hiện kịp thời, nó có thể dẫn đến vỡ ống dẫn trứng gây chảy máu nghiêm trọng và mẹ có thể giảm hoặc mất khả năng mang thai trong tương lai. Vì vậy, mẹ cần đi khám thai sớm ngay khi phát hiện có thai để xử lý kịp thời trong trường hợp thai ngoài tử cung.
Bóc tách nhau thai: Đây là tình trạng nhau thai tách ra khỏi tử cung trước khi sinh gây chảy máu nghiêm trọng và có thể ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi. Mẹ cần được cấp cứu và hỗ trợ kịp thời.
Tiền sản giật: Huyết áp cao khi mang thai gây ra sự phù nề hoặc sưng do giữ nước. Nó có thể dẫn đến suy thận và gan đồng thời tiến triển thành tiền sản giật có thể gây tử vong cho mẹ và em bé.
Vỡ ối sớm: Mẹ có thể có các cơn co thắt hoặc bắt đầu chuyển dạ nếu như thai nhi chưa được 37 tuần dẫn đến rò rỉ nước ối, hoặc nhiễm trùng túi ối. Mẹ cần được cấp cứu và xử lý ngay bởi đội ngũ bác sĩ sản khoa giàu kinh nghiệm.
Trường hợp khẩn cấp trong khi chuyển dạ : Trong khi chuyển dạ (trước khi sinh), người mẹ có thể gặp phải những trường hợp sau, cần được cấp cứu ngay lập tức: Sinh khó do kẹt vai: Em bé sinh ra bằng đầu nhưng vai bị kẹt khiến việc sinh trở nên khó khăn, có thể dẫn đến mất oxy gây tử vong.
Dây rốn quấn cổ: Đây là tình trạng dây rốn quấn chặt hoặc nhiều vòng vào cổ trước khi sinh khiến em bé không lấy được đủ oxy. Kết quả bé có thể tổn thương não hoặc thậm chí tử vong.
Sót nhau thai: Nhau thai không tách ra hoặc không tách ra toàn bộ sau khi sinh có thể do nó bám sâu vào thành tử cung,... có thể dẫn đến biến chứng nguy hiểm cho mẹ.
Vỡ tử cung: Vỡ tử cung không phổ biến và là một dấu hiệu bất thường khi mang thai không thể chủ quan. Nó có thể xảy ra trong giai đoạn cuối của thai kỳ hoặc ngay khi chuyển dạ. Vỡ tử cung xảy ra thường xuyên nhất là dọc theo đường sẹo mổ trước đó của sản phụ hoặc do bất thường bẩm sinh ở tử cung , chấn thương hay các lần phẫu thuật tử cung khác. Người mẹ nằm trong nhóm có nguy cơ, khi ở cuối thai kỳ và khi chuyển dạ cần phải được bác sĩ theo dõi thường xuyên để có thể xử lý các biến chứng một cách kịp thời.
Nước ối tắc mạch: Đây là tình trạng tế bào biểu mô của thai nhi như lông tơ, tóc...của thai nhi lạc vào hệ tuần hoàn của người mẹ gây suy hô hấp, suy tuần hoàn và có thể gây nguy hiểm đến tính mạng của người mẹ. Tinh trạng này mặc dù hiếm song vẫn có thể xảy ra trong các trường hợp mẹ bị vỡ màng ối, vỡ tĩnh mạch tử cung và cổ tử cung...
Ngoài những kiến thức hữu ích, các gia đình sẽ được phục vụ trà, nước, bánh và nhận nhiều phần quà hấp dẫn từ nhà tài trợ. Đặc biệt, dịch vụ massage tay miễn phí đến từ các chuyên gia của SPA MêKông cũng nhận được sự hưởng ứng nhiệt tình, mang lại những phút giây thư giãn tuyệt vời cho các mẹ bầu.
Lớp học không chỉ giúp các mẹ bầu trang bị thêm kiến thức về thai kỳ mà còn tạo ra một không gian giao lưu, gắn kết giữa các gia đình, góp phần chuẩn bị tốt hơn cho hành trình làm mẹ.
Đi sinh tại BỆNH VIỆN PHỤ SẢN MÊKÔNG có nhiều ưu điểm đáng chú ý, giúp mẹ và gia đình cảm thấy an tâm và thoải mái trong suốt quá trình sinh nở. Những điểm đặc biệt khi đi sanh ở đây bao gồm: Đội ngũ bác sĩ và hộ sinh có kinh nghiệm, luôn tận tâm chăm sóc như người thân trong gia đình, giúp mẹ bầu yên tâm khi vượt cạn. Phòng ốc rộng rãi, sạch sẽ, thoáng mát, và đầy đủ tiện nghi như giường rộng rãi, không gian thoải mái cho cả bệnh nhân và người thân. Bệnh viện cung cấp cả phòng 1 giường và phòng 2 giường tùy vào nhu cầu. Đảm bảo sự tiện lợi, chỉ cần bấm chuông là hộ sinh sẽ có mặt để hỗ trợ ngay lập tức. Wi-Fi, máy nước nóng lạnh, bình đun siêu tốc, giúp mẹ bầu và gia đình có những điều kiện thuận lợi nhất trong suốt thời gian lưu viện. Bệnh viện cung cấp ba bữa chính và hai bữa phụ mỗi ngày với thực đơn phong phú, thay đổi thường xuyên để mẹ và gia đình luôn cảm thấy ngon miệng, đảm bảo dinh dưỡng.
Tấn Tài