Mới đây, tôi đã đạt được thỏa thuận chấm dứt hợp đồng mua căn hộ với công ty này (do họ vi phạm tiến độ bàn giao), đồng thời đã tất toán toàn bộ khoản nợ với ngân hàng. Tuy vậy, thông tin nợ xấu của tôi vẫn tồn tại trên hệ thống của Trung tâm Thông tin tín dụng Quốc gia Việt Nam (CIC).
Hiện nay, tôi có nhu cầu vay vốn để mua căn hộ chung cư tại TP. HCM nhằm ổn định cuộc sống. Vậy trong trường hợp này, liệu ngân hàng có chấp thuận cho tôi vay hay không? – (bạn đọc Thanh Tâm).
Trả lời:
Về vấn đề này, Luật sư Phạm Thanh Hữu (Đoàn luật sư TP. HCM) tư vấn như sau:
Căn cứ khoản 5 Điều 3 Thông tư 31/2024/TT-NHNN, nợ xấu (non-performing loan) là nợ xấu đang hạch toán trong bảng cân đối kế toán (nợ xấu nội bảng), gồm nợ thuộc các nhóm 3, 4 và 5.
Điểm c, d, đ khoản 1 Điều 10 Thông tư 31/2024/TT-NHNN liệt kê ra các trường hợp nợ xấu thuộc các nhóm 3, 4, 5 như sau:
Nhóm 3 (Nợ dưới tiêu chuẩn) bao gồm:
- Khoản nợ quá hạn từ 91 ngày đến 180 ngày.
- Khoản nợ gia hạn nợ lần đầu còn trong hạn.
- Khoản nợ được miễn hoặc giảm lãi do khách hàng không đủ khả năng trả lãi đầy đủ theo thỏa thuận.
- Khoản nợ thuộc một trong các trường hợp sau đây chưa thu hồi được trong thời gian dưới 30 ngày kể từ ngày ngân hàng, tổ chức tín dụng phi ngân hàng ký văn bản thu hồi khoản nợ (sau đây gọi là ngày có quyết định thu hồi):
Khoản nợ vi phạm quy định tại các khoản 1, 3, 4, 5, 6 Điều 134 Luật Các tổ chức tín dụng 2024.
Khoản nợ vi phạm quy định tại các khoản 1, 2, 3, 4 Điều 135 Luật Các tổ chức tín dụng 2024.
Khoản nợ vi phạm quy định tại các khoản 1, 2, 5, 9 Điều 136 Luật Các tổ chức tín dụng 2024.
- Khoản nợ trong thời hạn thu hồi theo kết luận thanh tra, kiểm tra.
- Khoản nợ phải thu hồi theo quyết định thu hồi nợ trước hạn của ngân hàng, tổ chức tín dụng phi ngân hàng do khách hàng vi phạm thỏa thuận với ngân hàng, tổ chức tín dụng phi ngân hàng chưa thu hồi được trong thời gian dưới 30 ngày kể từ ngày có quyết định thu hồi.
Nhóm 4 (Nợ nghi ngờ) bao gồm:
- Khoản nợ quá hạn từ 181 ngày đến 360 ngày.
- Khoản nợ cơ cấu lại thời hạn trả nợ lần đầu quá hạn đến 90 ngày theo thời hạn trả nợ được cơ cấu lại lần đầu.
- Khoản nợ cơ cấu lại thời hạn trả nợ lần thứ hai còn trong hạn.
- Khoản nợ thuộc các trường hợp sau đây chưa thu hồi được trong thời gian từ 30 ngày đến 60 ngày kể từ ngày có quyết định thu hồi:
Khoản nợ vi phạm quy định tại các khoản 1, 3, 4, 5, 6 Điều 134 Luật Các tổ chức tín dụng 2024.
Khoản nợ vi phạm quy định tại các khoản 1, 2, 3, 4 Điều 135 Luật Các tổ chức tín dụng 2024.
Khoản nợ vi phạm quy định tại các khoản 1, 2, 5, 9 Điều 136 Luật Các tổ chức tín dụng 2024.
- Khoản nợ phải thu hồi theo kết luận thanh tra, kiểm tra nhưng quá thời hạn thu hồi theo kết luận thanh tra, kiểm tra đến 60 ngày mà chưa thu hồi được.
- Khoản nợ phải thu hồi theo quyết định thu hồi nợ trước hạn của ngân hàng, tổ chức tín dụng phi ngân hàng do khách hàng vi phạm thỏa thuận với ngân hàng, tổ chức tín dụng phi ngân hàng chưa thu hồi được trong thời gian từ 30 ngày đến 60 ngày kể từ ngày có quyết định thu hồi.
Nhóm 5 (Nợ có khả năng mất vốn) bao gồm:
- Khoản nợ quá hạn trên 360 ngày.
- Khoản nợ cơ cấu lại thời hạn trả nợ lần đầu quá hạn từ 91 ngày trở lên theo thời hạn trả nợ được cơ cấu lại lần đầu.
- Khoản nợ cơ cấu lại thời hạn trả nợ lần thứ hai quá hạn theo thời hạn trả nợ được cơ cấu lại lần thứ hai.
- Khoản nợ cơ cấu lại thời hạn trả nợ lần thứ ba trở lên.
- Khoản nợ thuộc các trường hợp sau đây chưa thu hồi được trên 60 ngày kể từ ngày có quyết định thu hồi:
Khoản nợ vi phạm quy định tại các khoản 1, 3, 4, 5, 6 Điều 134 Luật Các tổ chức tín dụng 2024.
Khoản nợ vi phạm quy định tại các khoản 1, 2, 3, 4 Điều 135 Luật Các tổ chức tín dụng 2024.
Khoản nợ vi phạm quy định tại các khoản 1, 2, 5, 9 Điều 136 Luật Các tổ chức tín dụng 2024.
- Khoản nợ phải thu hồi theo kết luận thanh tra, kiểm tra nhưng quá thời hạn thu hồi theo kết luận thanh tra, kiểm tra trên 60 ngày mà chưa thu hồi được.
- Khoản nợ phải thu hồi theo quyết định thu hồi nợ trước hạn của ngân hàng, tổ chức tín dụng phi ngân hàng do khách hàng vi phạm thỏa thuận với ngân hàng, tổ chức tín dụng phi ngân hàng chưa thu hồi được trên 60 ngày kể từ ngày có quyết định thu hồi.
- Khoản nợ của khách hàng là tổ chức tín dụng đang được kiểm soát đặc biệt, chi nhánh ngân hàng nước ngoài đang bị phong tỏa vốn và tài sản.
Trong một số trường hợp đặc biệt, khoản nợ có thể được phân vào nhóm thấp hoặc cao hơn theo quy định tại Điều 10 Thông tư 31/2024/TT-NHNN.
Căn cứ khoản 1 Điều 13 Thông tư 15/2023/TT-NHNN, thông tin tiêu cực về khách hàng vay chỉ được cung cấp trong thời gian tối đa 05 năm, kể từ ngày kết thúc thông tin tiêu cực đó, trừ trường hợp phục vụ yêu cầu của cơ quan quản lý nhà nước theo quy định của pháp luật.
Như vậy, CIC lưu trữ thông tin nợ xấu của khách hàng trên hệ thống tối đa 05 năm kể từ ngày khách hàng thanh toán xong khoản nợ. Điều này có nghĩa dù khách hàng trả nợ xong thì trên hệ thống của CIC cũng chưa xóa thông tin nợ xấu ngay mà phải chờ thêm một thời gian theo quy định của CIC (nhưng tối đa là 05 năm).
Lưu ý: Khách hàng có lịch sử nợ xấu vẫn có cơ hội tiếp cận tín dụng căn cứ vào “khẩu vị rủi ro” và đánh giá khách hàng vay của tổ chức tín dụng. Việc đánh giá rủi ro đối với khách hàng dựa trên nhiều yếu tố theo quy định của pháp luật và quy định nội bộ của từng tổ chức tín dụng; thông tin do CIC cung cấp chỉ là một trong nhiều kênh tham khảo, hỗ trợ, đây không phải là yếu tố duy nhất ảnh hưởng đến quyết định của tổ chức tín dụng.
Dù CIC còn lưu thông tin lịch sử nợ xấu của bạn; tuy nhiên, bạn vẫn có thể được ngân hàng xem xét cho vay nếu đáp ứng theo quy định của ngân hàng đó. Trong trường hợp này, bạn cần cung cấp các thông tin sau đây cho ngân hàng để tăng cơ hội được ngân hàng cho vay để mua chung cư:
(1) tài liệu, chứng từ liên quan chứng minh bạn đã thanh toán khoản nợ vay trước đó;
(2) lỗi xảy ra nợ xấu là ngoài ý muốn, lỗi chính là từ công ty bất động sản trước đó vi phạm cam kết chứ không phải chủ ý của bạn;
(3) các thông tin khác chứng minh năng lực tài chính tốt hoặc khả năng trả nợ gốc và lãi hiệu quả (nếu có).
Thổ Kim