BIDV – Định vị thương hiệu Ngân hàng xanh và Tài chính bền vững

Chiến lược quốc gia và chỉ đạo của Đảng, Nhà nước về phát triển kinh tế xanh

Trong bối cảnh biến đổi khí hậu đang diễn ra ngày càng phức tạp, việc phát triển một nền kinh tế xanh trở thành một yêu cầu cấp thiết đối với tất cả các quốc gia. Đặc biệt, đối với Việt Nam, một đất nước phát triển nhanh nhưng cũng phải đối mặt với nhiều thách thức về ô nhiễm môi trường, suy thoái tài nguyên, mục tiêu phát triển kinh tế xanh là một trong những ưu tiên chiến lược. Chính phủ Việt Nam đã cam kết giảm phát thải khí nhà kính, hướng tới Net Zero vào năm 2050, đồng thời đẩy mạnh việc bảo vệ đa dạng sinh học và xây dựng nền kinh tế bền vững.

Trong Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng Cộng sản Việt Nam, Đảng đã xác định phát triển kinh tế xanh là mục tiêu trọng tâm trong công cuộc xây dựng đất nước trong giai đoạn 2021-2030. Đảng và Nhà nước Việt Nam không chỉ đề ra các chính sách để giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu mà còn tập trung vào việc thúc đẩy phát triển nền kinh tế xanh, dựa trên các cơ chế tài chính bền vững và sử dụng tài nguyên hiệu quả.

Chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh đã được Chính phủ phê duyệt, với mục tiêu cụ thể là giảm thiểu phát thải, bảo vệ môi trường và phát triển bền vững. Các quyết định và nghị quyết về phát triển tài chính xanh, thị trường carbon, và tăng cường ứng dụng công nghệ sạch đã được triển khai, nhằm tạo ra nền tảng vững chắc cho sự chuyển đổi sang nền kinh tế bền vững.

Vai trò của ngành ngân hàng và dấu ấn tiên phong của BIDV trong phát triển kinh tế xanh

Kinh tế xanh là mô hình phát triển bền vững, tập trung vào việc bảo vệ môi trường và phát triển công nghệ sạch, năng lượng tái tạo. Ngành ngân hàng đóng vai trò quan trọng trong việc huy động vốn cho các dự án xanh, cung cấp tín dụng xanh, trái phiếu xanh và các quỹ đầu tư xanh, khuyến khích các doanh nghiệp thực hiện các sáng kiến bảo vệ môi trường. Với vai trò là "huyết mạch" của nền kinh tế, ngân hàng không chỉ tài trợ cho các dự án xanh mà còn thúc đẩy doanh nghiệp chuyển đổi sang mô hình sản xuất bền vững, góp phần thực hiện các cam kết quốc tế của Việt Nam về phát triển kinh tế bền vững.

Thực hiện chủ trương của Đảng và Chính phủ, ngành Ngân hàng đã ban hành nhiều chính sách thúc đẩy tăng trưởng xanh, tiêu biểu là Quyết định số 1604/QĐ-NHNN ngày 07/8/2018 phê duyệt Đề án phát triển ngân hàng xanh và Quyết định số 986/QĐ-TTg ngày 08/8/2018 phê duyệt Chiến lược phát triển ngành Ngân hàng đến năm 2025, định hướng đến năm 2030, trong đó lồng ghép mục tiêu phát triển tín dụng xanh vào định hướng chung của toàn ngành. NHNN cũng ban hành chương trình hành động và thông tư hướng dẫn quản lý rủi ro môi trường trong cấp tín dụng, đồng thời định hướng tăng dần tỷ trọng tín dụng xanh. Nhờ vậy, dư nợ tín dụng xanh tăng trưởng bình quân hơn 22%/năm, tập trung vào năng lượng tái tạo và nông nghiệp xanh, đồng thời hoạt động số hóa, thanh toán không tiền mặt và môi trường làm việc xanh được đẩy mạnh. Dù còn nhiều thách thức về pháp lý, dữ liệu và nguồn lực, hệ thống ngân hàng Việt Nam đã đạt kết quả đáng ghi nhận và đang từng bước hướng tới xây dựng hệ sinh thái, chuỗi cung ứng xanh bền vững.

BIDV với vai trò định chế tài chính hàng đầu, luôn tiên phong thực hiện các chỉ đạo của Đảng, Chính phủ và ngành ngân hàng về chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh, biến đổi khí hậu, kinh tế tuần hoàn và trung hòa carbon.

Tại Nghị quyết số 27-NQ/ĐU ngày 3/10/2023 về thực hiện Chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn đầu năm 2050 và Chiến lược quốc gia về biến đổi khí hậu giai đoạn đến năm 2050, Đảng ủy BIDV đã xác định: Việc triển khai thực hiện Chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh, Chiến lược quốc gia về biến đổi khí hậu được lồng ghép trong quá trình định hướng, xây dựng và triển khai chiến lược, kế hoạch kinh doanh của BIDV nhằm thúc đẩy tín dụng xanh, quản lý rủi ro môi trường và xã hội (ESG), hướng tới phát triển mô hình Ngân hàng Xanh và theo đuổi, định vị thương hiệu Ngân hàng Xanh.

BIDV kiên định theo đuổi chiến lược "Ngân hàng xanh", xây dựng các khung tài chính bền vững theo chuẩn mực quốc tế như khung khoản vay bền vững, trái phiếu xanh và trái phiếu bền vững, được Moody's xếp hạng SQS2 (Rất tốt). Ngân hàng đã cung cấp nhiều sản phẩm tài chính bền vững như khoản vay xanh, trái phiếu xanh, tiền gửi xanh để hỗ trợ doanh nghiệp triển khai ESG. BIDV cũng tích cực mở rộng hợp tác quốc tế, với các chương trình đồng tài trợ, huy động vốn ODA và hợp tác với các tổ chức lớn như World Bank, ADB, JICA, AFD...

Tính đến ngày 31/03/2025, quy mô dư nợ tín dụng xanh tính đạt gần 80 nghìn tỉ đồng, chiếm khoảng 12% thị phần tín dụng xanh toàn ngành ngân hàng. Đối với tiền gửi xanh, đến 31/05/2025, BIDV đã huy động thành công hai đợt với tổng quy mô gần 8.500 tỷ đồng. Vào tháng 8/2024, BIDV phát hành trái phiếu bền vững trị giá 3.000 tỷ đồng, hỗ trợ 39 dự án xanh và công bố báo cáo cam kết tài trợ cho các sáng kiến bền vững, khẳng định vai trò tiên phong trong phát triển kinh tế xanh. Đây là những minh chứng rõ nét cho cam kết mạnh mẽ trong việc phân bổ nguồn lực tài chính phục vụ tăng trưởng xanh.

Bên cạnh đó, thông qua việc tổ chức các hội thảo và hội nghị chuyên đề như "Doanh nghiệp Việt Nam - Chung tay kiến tạo Kinh tế Xanh" và "Hành trình chuyển đổi xanh và các giải pháp tài chính - công nghệ", BIDV đã tạo ra nền tảng để các doanh nghiệp Việt Nam hiểu và áp dụng các mô hình tài chính bền vững. Đặc biệt, ngân hàng cũng đồng hành cùng TP. Đà Nẵng trong việc phát triển các sáng kiến tài chính xanh, bao gồm xây dựng mô hình Trung tâm Tài chính Quốc tế (IFC) và Khu Thương mại Tự do (FTZ) xanh. Các hợp tác này khẳng định cam kết của BIDV trong việc hỗ trợ doanh nghiệp chuyển đổi xanh, đồng thời thúc đẩy sự phát triển bền vững của nền kinh tế Việt Nam.

Với những nỗ lực này, BIDV đã nhận được hàng loạt giải thưởng uy tín trong nước và quốc tế trong lĩnh vực tài chính xanh, phát triển bền vững, thực hành ESG và trong đó BIDV lần thứ 6 lọt vào Top 10 Doanh nghiệp bền vững lĩnh vực thương mại - dịch vụ do VCCI và VBCSD-VCCI tổ chức, khẳng định cam kết mạnh mẽ trong việc xây dựng nền kinh tế xanh và bền vững tại Việt Nam.

Hành trình kiến tạo giá trị bền vững – Cơ hội và thách thức

Biến đổi khí hậu đã khiến tăng trưởng xanh và phát triển bền vững trở thành chiến lược quan trọng của các nền kinh tế toàn cầu, với mục tiêu huy động 300 tỷ USD/năm đến 2035 và thị trường tín chỉ carbon dự báo đạt 7-35 tỷ USD vào 2030. Tại Việt Nam, cam kết Net-Zero vào năm 2050 được tái khẳng định tại COP29, đồng thời cụ thể hóa qua các nghị quyết như xây dựng Trung tâm Tài chính Quốc tế (IFC) và Khu Thương mại Tự do (FTZ), các cơ chế như Quyết định 21/2025/QĐ-TTg và Nghị định 119/2025/NĐ-CP hướng đến việc chuẩn hóa và thúc đẩy các hoạt động tín dụng xanh và carbon trong nước. Các doanh nghiệp Việt Nam, đặc biệt trong các ngành năng lượng, xây dựng, giao thông, công nghiệp và nông nghiệp, đang gia tăng nhu cầu tài trợ vốn xanh, nhờ vào định hướng của chính phủ và yêu cầu tham gia chuỗi cung ứng toàn cầu.

Mặc dù có nhiều cơ hội, việc phát triển kinh tế xanh ở Việt Nam vẫn đối mặt với không ít thách thức. Một trong những khó khăn lớn là thiếu tiêu chuẩn và công cụ đo lường rõ ràng để đánh giá tác động môi trường của các dự án. Mặc dù Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định 21/2025/QĐ-TTg về phân loại dự án xanh, nhưng việc triển khai đồng bộ và áp dụng hiệu quả vẫn còn gặp khó khăn. Thêm vào đó, việc thiếu các tiêu chí ESG (môi trường, xã hội và quản trị) thống nhất làm cho quá trình giám sát và đánh giá các dự án xanh trở nên khó khăn, ảnh hưởng trực tiếp đến việc cấp tín dụng và đầu tư cho các dự án này.

Ngoài ra, việc huy động vốn dài hạn cho các dự án xanh, đặc biệt trong các lĩnh vực năng lượng tái tạo và công trình xanh, vẫn là một thách thức lớn khi nguồn vốn của ngân hàng chủ yếu là vốn ngắn hạn, đòi hỏi các ngân hàng phải tìm ra giải pháp sáng tạo để huy động vốn dài hạn, hỗ trợ các dự án phát triển bền vững.

Hướng tới kinh tế xanh: Giải pháp tổng thể từ chính sách đến ngân hàng

Để thực hiện hiệu quả mô hình kinh tế xanh, Việt Nam cần triển khai một loạt các giải pháp đồng bộ và toàn diện. Sự phối hợp chặt chẽ giữa Đảng, Nhà nước, các cơ quan chính phủ, doanh nghiệp, ngân hàng và các tổ chức quốc tế là chìa khóa để đạt được mục tiêu phát triển bền vững.

Về phía Đảng và Nhà nước, cần xây dựng cơ sở pháp lý vững chắc như Luật Tăng trưởng xanh, Luật Biến đổi khí hậu … và các cơ chế ưu đãi tài chính nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho các tổ chức tín dụng triển khai tín dụng xanh. Cụ thể, Nhà nước cần sớm ban hành hướng dẫn chi tiết thực hiện Quyết định số 21 về phân loại dự án xanh và áp dụng các chính sách miễn hoặc giảm thuế thu nhập doanh nghiệp đối với phần thu nhập từ hoạt động cho vay xanh. Bên cạnh đó, cần tăng cường công tác tuyên truyền để nâng cao nhận thức cộng đồng, xây dựng hệ thống cơ quan quản lý hiệu quả và phát triển đội ngũ cán bộ có năng lực chuyên môn cao để thực thi các chính sách phát triển bền vững. Ngoài ra, cần nghiên cứu kinh nghiệm phát triển sàn giao dịch tín chỉ các-bon, xây dựng cơ sở hạ tầng kỹ thuật và cơ chế kết nối thị trường trong nước với quốc tế, đồng thời thúc đẩy sự liên kết giữa doanh nghiệp, tổ chức tài chính và đơn vị công nghệ nhằm chia sẻ thông tin, hỗ trợ kỹ thuật và đồng hành trong việc thực hiện các mục tiêu bền vững.

Về phía Ngân hàng Nhà nước, cần hoàn thiện thể chế về ngân hàng và tín dụng phù hợp với các mục tiêu tăng trưởng xanh; hoàn thiện chính sách hỗ trợ chuyển đổi số mạnh mẽ trong ngành ngân hàng như hạ tầng số, các sản phẩm, dịch vụ ngân hàng số, góp phần thúc đẩy tài chính toàn diện và phát triển bền vững; đào tạo để nâng cao năng lực của đội ngũ cán bộ ngân hàng về ngân hàng xanh, tín dụng xanh.

Cụ thể hơn, Ngân hàng Nhà nước cần có cơ chế cấp bù lãi suất hoặc trợ cấp lãi suất để giảm chi phí vay cho các dự án nông nghiệp xanh, hữu cơ và tuần hoàn. Đồng thời, NHNN nên giảm tỷ lệ dự trữ bắt buộc và lãi suất tái cấp vốn cho các ngân hàng có tỷ trọng tín dụng xanh cao, tạo động lực để chuyển hướng danh mục tín dụng sang hướng xanh. Ngoài ra, NHNN cần ban hành hướng dẫn quản lý rủi ro xã hội trong cấp tín dụng và xây dựng bộ tiêu chí rủi ro xã hội theo tiêu chuẩn quốc tế. Cơ sở dữ liệu về rủi ro môi trường, xã hội cũng cần được phát triển để giúp các tổ chức tín dụng khai thác hiệu quả.

Về phía các ngân hàng thương mại, cần chủ động xây dựng chiến lược ngân hàng xanh, với cam kết mạnh mẽ từ ban lãnh đạo, đồng thời hoàn thiện các quy định nội bộ về quản lý rủi ro môi trường và xã hội, phù hợp với chuẩn mực ESG. Việc rà soát danh mục khách hàng, định hướng dòng vốn vào các doanh nghiệp sử dụng công nghệ sạch, phát thải thấp và phát triển các sản phẩm tài chính xanh chuyên biệt là rất cần thiết. Song song với đó, các ngân hàng cần chú trọng đầu tư vào đào tạo nhân lực, nâng cao năng lực đánh giá các tiêu chí xanh và quản lý rủi ro, qua đó đảm bảo khả năng thiết kế sản phẩm tài chính bền vững phù hợp với nhu cầu thị trường. Hơn nữa, tham gia tích cực vào các diễn đàn quốc tế về tài chính xanh sẽ giúp ngân hàng không chỉ mở rộng hợp tác, mà còn tiếp cận nguồn vốn ưu đãi và công nghệ tiên tiến, nâng cao năng lực cạnh tranh trong bối cảnh toàn cầu đang chuyển hướng mạnh mẽ về phát triển bền vững.

BIDV – Kiên định với mục tiêu phát triển bền vững

Nhận thức được vai trò, ý nghĩa của phát triển ngân hàng xanh, bền vững và thực hành ESG đối với hoạt động kinh doanh của BIDV, trong chiến lược và định hướng kinh doanh dài hạn, BIDV đã xác định mục tiêu xuyên xuốt là "hướng tới sự phát triển bền vững" gắn với trọng tâm thúc đẩy tín dụng xanh, tài chính bền vững, đóng góp vào sự phát triển toàn diện của cộng đồng xã hội. BIDV theo đuổi chiến lược định vị thương hiệu Ngân hàng Xanh, trở thành ngân hàng dẫn đầu thị trường về thực hành ESG và tài chính bền vững, dần tiệm cận với tiêu chuẩn quốc tế về tài chính xanh và thực hiện lộ trình chuyển đổi thành Ngân hàng phát thải ròng bằng "0" (Net- Zero Bank).

Với định hướng đẩy mạnh phát triển tài chính xanh, bền vững đóng góp vào quá trình chuyển đổi xanh, bền vững của nền kinh tế; Chuyển đổi trong vận hành nội bộ, xanh hóa hoạt động vận hành; Thúc đẩy trách nhiệm xã hội vì cộng đồng, BIDV đã xác định 9 giải pháp đồng bộ và cụ thể nhằm đảm bảo sự phát triển bền vững trong mọi lĩnh vực hoạt động, cụ thể:

Thứ nhất, BIDV tập trung nguồn lực xây dựng và triển khai Chiến lược phát triển bền vững và thực hành ESG tổng thể. Mục tiêu là đưa BIDV trở thành ngân hàng dẫn đầu trong phát triển xanh, bền vững và thực hành ESG tại Việt Nam.

Thứ hai, BIDV triển khai các gói "tín dụng xanh" gắn với quản lý rủi ro môi trường trong hoạt động cấp tín dụng, dành tỷ trọng nhất định để tài trợ cho các khách hàng trong lĩnh vực năng lượng tái tạo, năng lượng sạch, các ngành sản xuất và tiêu dùng phát thải carbon thấp, thích ứng với biến đổi khí hậu, qua đó góp phần chuyển đổi nền kinh tế theo hướng tăng trưởng xanh, bảo vệ môi trường, ngăn chặn biến đổi khí hậu, nâng cao hiệu quả sử dụng tài nguyên, năng lượng, thể hiện trách nhiệm với cộng đồng và môi trường.

Thứ ba, BIDV đẩy mạnh nghiên cứu, phát triển các sản phẩm tài chính bền vững, đáp ứng nhu cầu của khách hàng và đóng góp vào tiến trình phát triển kinh tế xanh, bền vững của quốc gia. Bên cạnh các gói "tín dụng xanh", BIDV cũng triển khai các sản phẩm trái phiếu xanh, trái phiếu xã hội, và các khoản vay liên kết bền vững (SLL) gắn với các tiêu chí ESG cụ thể. Ngoài ra, BIDV cũng phát triển các công cụ tài chính như quỹ đầu tư bền vững và các sản phẩm tiết kiệm xanh, khuyến khích cá nhân và tổ chức tham gia vào các dự án có tác động tích cực đến môi trường.

Thứ tư, BIDV chú trọng đẩy mạnh số hóa các quy trình nội bộ và quy trình cung cấp dịch vụ cho khách hàng. Việc ứng dụng công nghệ số giúp tiết kiệm tài nguyên, năng lượng và giảm thiểu tác động xấu đến môi trường. Số hóa cũng góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động và tăng cường khả năng quản lý rủi ro.

Thứ năm, BIDV thúc đẩy thực hành bền vững, giảm thiểu tối đa tác động môi trường trong hoạt động vận hành nội bộ. Ngân hàng cam kết áp dụng các biện pháp tiết kiệm năng lượng tối ưu hóa việc sử dụng tài nguyên trong các văn phòng và chi nhánh trên toàn quốc; tích cực khuyến khích và triển khai các sáng kiến xanh trong vận hành đảm bảo mục tiêu phát thải ròng bằng "0" vào năm 2045.

Thứ sáu, BIDV đầu tư tổ chức các khóa đào tạo và tăng cường nhận thức cho đội ngũ cán bộ nhân viên về phát triển bền vững, tín dụng xanh và ngân hàng xanh. Việc này giúp đội ngũ nhân viên có đủ năng lực và kiến thức để đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của thị trường về tài chính xanh và bền vững.

Thứ bảy, BIDV cam kết phát triển đa dạng các sản phẩm dịch vụ tài chính, nhằm đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của thị trường và đóng góp vào mục tiêu tài chính toàn diện Quốc gia. Việc hiện đại hóa các kênh phân phối không chỉ giúp tối ưu hóa dịch vụ cho khách hàng mà còn thúc đẩy sự chuyển đổi số trong ngành ngân hàng, tạo ra cơ hội tiếp cận tài chính cho mọi tầng lớp xã hội. Đây là bước đi quan trọng trong chiến lược phát triển bền vững của BIDV, góp phần thực hiện mục tiêu Chiến lược tài chính toàn diện Quốc gia đến năm 2025, định hướng đến năm 2030.

Thứ tám, BIDV tiên phong trong việc thực hiện trách nhiệm xã hội vì cộng đồng, lan tỏa các giá trị nhân văn đến khách hàng và công chúng. Bằng cách tham gia tích cực vào các chương trình cộng đồng, hỗ trợ các dự án bảo vệ môi trường và phát triển bền vững, BIDV không chỉ đóng góp vào sự phát triển của nền kinh tế mà còn nâng cao ý thức xã hội về trách nhiệm và giá trị bền vững..

Cuối cùng, BIDV nghiên cứu và tìm kiếm các giải pháp hỗ trợ khách hàng trong việc đo lường phát thải và thực hiện chuyển đổi xanh thông qua kết nối khách hàng với các đơn vị công nghệ tiên tiến và tổ chức chứng nhận uy tín, từ đó tối ưu hóa quá trình thực thi chuyển đổi xanh; hợp tác với các đối tác công nghệ để phát triển giải pháp đo lường chính xác lượng khí thải, đồng thời cung cấp dịch vụ tư vấn về các biện pháp giảm phát thải; cung cấp giấy chứng nhận cho các khoản tài chính xanh, công bố minh bạch thông tin về các dự án xanh được tài trợ …

Với những giải pháp cụ thể và cam kết mạnh mẽ, BIDV đang từng bước khẳng định vai trò tiên phong trong phát triển kinh tế xanh, góp phần tích cực vào mục tiêu phát triển bền vững của đất nước. BIDV sẽ tiếp tục nỗ lực thực hiện các chính sách của Đảng và Nhà nước về tăng trưởng xanh và bảo vệ môi trường, đồng thời đóng góp vào việc xây dựng một nền kinh tế bền vững, bảo vệ tài nguyên thiên nhiên cho các thế hệ tương lai.

Lê Huyền Trang - BIDV - Ban Chính sách sản phẩm bán buôn