Những điểm mới được quy định
Việc cấp lại Giấy chứng sinh – tức là giấy chứng nhận sinh của trẻ được cấp lần đầu – sẽ được điều chỉnh theo Thông tư 22/2025/TT-BYT ngày 28/6/2025. Thông tư này quy định chi tiết quyền, nghĩa vụ và trình tự thủ tục cấp lại giấy chứng sinh.
Một số điểm nổi bật:
- Thủ tục bắt đầu áp dụng từ 01/10/2025.
- Bổ sung hướng dẫn rõ ràng về ai được nộp hồ sơ, thời hạn, loại giấy tờ cần thiết, mẫu đơn, cũng như xử lý đối với giấy chứng sinh cấp lại bị mất, rách nát, nhầm lẫn, thiếu thông tin.
- Yêu cầu người nộp hồ sơ phải xuất trình giấy tờ tùy thân hợp lệ có số định danh cá nhân hoặc hộ chiếu của người mẹ để đối chiếu. Nếu người nộp không phải là mẹ thì còn phải có giấy uỷ quyền hợp pháp.
- Giấy chứng sinh cấp lại sử dụng mã số của giấy chứng sinh cũ đã cấp để đảm bảo tính liên tục, tránh trùng lặp hoặc mất dấu.
Trình tự thực hiện
Các bước cụ thể được hướng dẫn như sau:
- Bước 1: Người mẹ, hoặc cha, hoặc người được cha mẹ uỷ quyền trực tiếp nộp hồ sơ yêu cầu cấp lại Giấy chứng sinh tại cơ sở khám bệnh, chữa bệnh nơi đã cấp giấy chứng sinh ban đầu. Khi nộp hồ sơ, xuất trình giấy tờ tuỳ thân hợp lệ của người mẹ. Nếu người nộp không phải mẹ thì phải có giấy uỷ quyền hợp lệ.
- Bước 2: Cơ sở khám chữa bệnh có trách nhiệm cấp lại giấy chứng sinh trong thời hạn 03 ngày làm việc kể từ ngày nhận được hồ sơ hợp lệ. Nếu thông tin của mẹ không thể xác minh được hoặc thông tin sai thì sẽ không cấp lại.
Hồ sơ, thành phần và cơ quan thực hiện
Hồ sơ gồm:
- Tờ khai đề nghị cấp lại Giấy chứng sinh theo mẫu quy định tại Phụ lục III Thông tư 22/2025/TT-BYT.
- Giấy chứng sinh đã được cấp trước đó nếu việc cấp lại do nhầm lẫn, thiếu thông tin, rách, nát. Trừ trường hợp hồ sơ cấp lại do mất Giấy chứng sinh.
- Các giấy tờ chứng minh nội dung nhầm lẫn hoặc thiếu thông tin (nếu có).
- Giấy tờ tuỳ thân hợp lệ có số định danh cá nhân hoặc hộ chiếu của người mẹ để đối chiếu; hoặc giấy uỷ quyền nếu người nộp hồ sơ không phải là mẹ.
Số lượng hồ sơ:
- Một bộ hồ sơ.
Thời hạn giải quyết:
-03 ngày làm việc kể từ ngày hồ sơ đủ và hợp lệ.
Cơ quan tiếp nhận và xử lý:
- Cơ sở khám bệnh, chữa bệnh nơi đã cấp Giấy chứng sinh lần đầu.
Kết quả thủ tục
- Kết quả là Giấy chứng sinh theo mẫu tại Phụ lục I của Thông tư 22/2025/TT-BYT. Có thể là bản giấy hoặc bản điện tử có ký số.
- Giấy chứng sinh cấp lại sẽ được lưu lại tại cơ sở y tế cùng hồ sơ đề nghị cấp lại. Mã số giấy chứng sinh cấp lại phải giữ mã số cũ để đảm bảo tính nhất quán với giấy ban đầu.
Các trường hợp được cấp lại
Theo hướng dẫn mới, các trường hợp cấp lại Giấy chứng sinh gồm:
- Giấy chứng sinh đã được cấp nhưng nhầm lẫn thông tin, thiếu thông tin.
- Giấy chứng sinh bị rách, nát.
- Giấy chứng sinh bị mất.
Ý nghĩa và một số vấn đề cần lưu ý
Ý nghĩa
Việc hướng dẫn cấp lại Giấy chứng sinh rõ ràng từ ngày 01/10/2025 có nhiều ý nghĩa thiết thực:
- Giúp người dân thuận lợi hơn trong việc khắc phục các sai sót, mất mát giấy tờ quan trọng liên quan đến nhân thân của trẻ.
- Tăng tính minh bạch, đảm bảo quyền lợi của trẻ em được ghi nhận đầy đủ và chính xác trong hệ thống quản lý dân số, y tế.
- Hạn chế rủi ro pháp lý, tránh sai sót khi khai sinh, đăng ký hộ khẩu, bảo hiểm hoặc các thủ tục liên quan đến quyền lợi trẻ em.
- Việc cho phép bản điện tử có ký số nếu phù hợp sẽ tiết kiệm thời gian, giấy tờ, tạo thuận lợi hơn cho người dân, nhất là nơi xa, vùng sâu vùng xa.
Những điểm cần lưu ý / khả năng vướng mắc
- Việc xác minh thông tin người mẹ và sử dụng giấy tờ có số định danh cá nhân là bước quan trọng, nhưng nếu thông tin chưa được cập nhật, chưa chính xác trong hệ thống sẽ gây khó khăn cho người dân.
- Trong trường hợp người nộp hồ sơ không phải mẹ đẻ trẻ, việc uỷ quyền phải đảm bảo đúng quy định – có thể cần chuẩn bị thêm giấy tờ, tốn thời gian, công sức.
- Cơ sở y tế cần đảm bảo hệ thống lưu trữ hồ sơ cũ, tra cứu mã số giấy chứng sinh cũ để cấp lại; nếu thất lạc hồ sơ gốc hoặc mã số cũ bị thay đổi, có thể phát sinh khó khăn.
- Việc thực thi trong thực tế, đặc biệt tại cơ sở y tế tuyến xã hoặc vùng sâu vùng xa, có thể chậm hơn do hạn chế về cơ sở vật chất hoặc năng lực hành chính.
Quy định mới của Bộ Y tế về việc cấp lại Giấy chứng sinh từ ngày 01/10/2025 là bước đi quan trọng, nhằm hoàn thiện hệ thống quản lý giấy tờ quan trọng về nhân thân trẻ sơ sinh, đảm bảo quyền lợi cho trẻ em và người dân. Việc quy định rõ trình tự, hồ sơ, thời hạn, cũng như cho phép cấp lại cả bản điện tử, sẽ giúp giảm rủi ro, giảm thủ tục phiền hà. Tuy nhiên, để chính sách đi vào thực tế hiệu quả, cần có sự chuẩn bị kỹ lưỡng của cả người dân (trong việc chuẩn bị hồ sơ, giấy tờ) và của cơ sở khám chữa bệnh, cơ quan quản lý (về hệ thống thông tin, lưu trữ, xác minh).
Tấn Tài