Đây là hoạt động có ý nghĩa đặc biệt nhân dịp kỷ niệm 30 năm Việt Nam gia nhập ASEAN (28/7/1995 – 28/7/2025) và ngày kỷ niệm thành lập ASEAN (8/8/1967 – 8/8/2025), nhằm cùng nhìn lại hành trình hội nhập đầy ý nghĩa của Việt Nam trong Hiệp hội và thảo luận về những định hướng phát triển trong tương lai.
Trung tá Nguyễn Thanh Bình, Phó Trưởng phòng Đông Nam Á, Tây Á và Nam Á, Cục Đối ngoại, Bộ Công An.
Tại sự kiện, Trung tá Nguyễn Thanh Bình, Trưởng Phòng Đông Nam Á, Tây Á và Nam Á, Cục Đối ngoại, Bộ Công an, đã chia sẻ về vai trò ngày càng chủ động và trách nhiệm của Việt Nam trong hợp tác chính trị – an ninh ASEAN.
Ông nhấn mạnh rằng, dù tình hình khu vực và thế giới liên tục biến động, ASEAN vẫn giữ được sự đoàn kết, thống nhất và duy trì vai trò trung tâm trong cấu trúc khu vực đang định hình. Trong quá trình đó, Việt Nam không chỉ là thành viên tích cực mà còn đóng góp quan trọng trong việc thúc đẩy hợp tác an ninh khu vực, đặc biệt là trong đối phó với các thách thức an ninh phi truyền thống. Bộ Công an Việt Nam đã tích cực tham gia các cơ chế hợp tác an ninh đa phương của ASEAN như Hội nghị Bộ trưởng ASEAN về phòng, chống tội phạm xuyên quốc gia (AMMTC), Hội nghị Bộ trưởng ASEAN về vấn đề ma túy (AMMD), Diễn đàn Khu vực ASEAN (ARF)...
Bên cạnh đó, Việt Nam cũng góp phần xây dựng các văn kiện mang tính nền tảng như Công ước ASEAN về chống khủng bố (2011), Công ước ASEAN về phòng, chống mua bán người (2015), Kế hoạch hành động ASEAN về phòng chống tội phạm xuyên quốc gia và cực đoan bạo lực. Đặc biệt, Việt Nam đã chủ động đề xuất các dự án hợp tác nhận được sự đồng thuận và hỗ trợ tài chính từ đối tác đối thoại.
PGS.TS. Lê Bộ Lĩnh, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Chiến lược Kinh tế, Nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu Đông Nam Á, đã đưa ra góc nhìn tổng quan về thành tựu trong chính sách hội nhập của Việt Nam và định hướng cho giai đoạn tới. Việc gia nhập ASEAN là quyết định tạo bước ngoặt nâng cao vị thế quốc gia. Với phương châm "chủ động, tích cực và có trách nhiệm", Việt Nam đã biến hội nhập ASEAN thành động lực phát triển và nâng cao vị thế quốc tế.
Cụ thể, Việt Nam đã hỗ trợ kết nạp Lào, Myanmar và Campuchia, hoàn thiện giấc mơ ASEAN-10. Việt Nam luôn đề cao nguyên tắc đồng thuận trong quyết định và đóng vai trò cầu nối hòa giải, góp phần duy trì vai trò trung tâm của ASEAN trong cấu trúc chính trị khu vực. Bên cạnh đó, Việt Nam cũng tham gia sâu vào chuỗi cung ứng toàn cầu khi các tập đoàn đa quốc gia tìm kiếm nguồn cung cấp mới bên ngoài Trung Quốc.
Trong ba lần đảm nhận vai trò Chủ tịch luân phiên ASEAN (1998, 2010, 2020), nhiệm kỳ năm 2020 của Việt Nam đặc biệt nổi bật khi nước ta đã khởi xướng và lãnh đạo việc thành lập Quỹ ASEAN ứng phó COVID-19, đồng thời chủ trì và thúc đẩy việc thành lập Kho dự trữ vật tư y tế khu vực, nhằm tăng cường năng lực của ASEAN trong phòng, chống đại dịch.
Trong giai đoạn tới, ông chỉ ra những thách thức mà Việt Nam phải đối mặt, bao gồm sức ép cạnh tranh kinh tế từ Singapore và Thái Lan, gây áp lực lên doanh nghiệp vừa và nhỏ Việt Nam. Bên cạnh đó, tình hình Biển Đông phức tạp và cuộc cạnh tranh chiến lược giữa các cường quốc cũng đặt ra thách thức cho việc duy trì đoàn kết và vai trò trung tâm của ASEAN. Ông nhấn mạnh cơ hội đến từ việc tận dụng áp lực cải cách thể chế từ cạnh tranh ASEAN để hiện đại hóa công nghệ và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực và tham gia sâu hơn vào chuỗi cung ứng khu vực thông qua RCEP. ASEAN là trụ cột không thể thiếu trong chính sách đối ngoại. Việt Nam cần tiếp tục củng cố đoàn kết nội khối, ưu tiên các lĩnh vực hợp tác mới như kinh tế số và phát triển bền vững, tăng cường ngoại giao đa phương để xây dựng trật tự khu vực dựa trên luật lệ và thúc đẩy hội nhập kinh tế sâu rộng hơn trong bối cảnh toàn cầu biến động.
Ông Tô Việt Châu, Phó Vụ trưởng Vụ Hợp tác quốc tế, Bộ Nông nghiệp và Môi trường, đã trình bày những thành tựu ấn tượng của Việt Nam trong lĩnh vực nông nghiệp và môi trường. 30 năm gia nhập ASEAN, ngành nông nghiệp Việt Nam đã có bước chuyển mình lớn, từ một quốc gia thiếu hụt lương thực trở thành nước đảm bảo an ninh lương thực và là một trong những nhà xuất khẩu lớn nhất thế giới về gạo, cà phê, hạt điều, trái cây nhiệt đới và thủy sản, với mỗi ngành kim ngạch trên 1 tỷ USD. Việt Nam đã chủ động đóng vai trò khởi xướng và xây dựng Khung an ninh lương thực ASEAN (AIFS) và Kế hoạch hành động chiến lược về an ninh lương thực (SPA-FS) 2021-2025, tạo nền tảng hợp tác toàn diện về phát triển chuỗi giá trị, quản lý nước và nâng cao khả năng thích ứng biến đổi khí hậu.
Cũng tại buổi chia sẻ, bà Trần Hải Vân, Phó Cục trưởng Cục Hợp tác quốc tế, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, đã khẳng định Việt Nam là một thành viên tích cực, có trách nhiệm, vừa tận dụng hiệu quả hợp tác khu vực để phát triển, vừa có những đóng góp thực chất cho Cộng đồng. Hợp tác ASEAN đã giúp Việt Nam thúc đẩy tăng trưởng du lịch, nâng cao năng lực xây dựng chính sách văn hóa và chuyên môn thể thao.
Trong lĩnh vực văn hóa, Việt Nam đã tích cực tham gia các dự án về kinh tế sáng tạo, công nghiệp văn hóa bền vững, ẩm thực, di sản, và chủ động tổ chức các sự kiện văn hoá, nghệ thuật ASEAN tại Việt Nam nhằm tăng cường hiểu biết chung và giao lưu nhân dân. Về thể thao, hợp tác khu vực giúp nâng cao trình độ chuyên môn thông qua việc tham gia và tổ chức các hội thảo quan trọng về bình đẳng giới và thể thao cho người khuyết tật, cũng như hợp tác với các thể chế quốc tế trong đó có FIFA, WADA.
Bà Lê Thị Mai Anh, Trưởng Phòng Đông Nam Á, Nam Á và Hợp tác khu vực, Vụ Phát triển thị trường nước ngoài, Bộ Công Thương, đã trình bày về vai trò của thị trường ASEAN đối với Việt Nam và định hướng chiến lược giúp Việt Nam phát triển thương mại và hội nhập kinh tế khu vực. ASEAN là đối tác thương mại lớn thứ ba toàn cầu của Việt Nam, với hơn 98% dòng thuế nội khối đã được xóa bỏ và lợi thế xuất siêu bền vững tại các thị trường láng giềng, ASEAN đã tạo điều kiện thuận lợi cho hàng hóa Việt Nam thâm nhập sâu vào khu vực. Năm 2024, tổng kim ngạch thương mại hai chiều giữa Việt Nam và ASEAN đạt gần 84 tỷ USD, khẳng định vai trò chiến lược của khu vực này trong xuất khẩu và hội nhập của Việt Nam. Để hỗ trợ doanh nghiệp tiếp cận thị trường ASEAN, Việt Nam đã triển khai đồng bộ nhiều giải pháp, tập trung vào việc hoàn thiện cơ sở pháp lý, triển khai hiệu quả các FTA mà Việt Nam và các nước ASEAN cùng là thành viên, đàm phán và ký kết nhiều thỏa thuận song phương bổ trợ như Hiệp định thương mại song phương với Lào, Bản Thỏa thuận thúc đẩy thương mại song phương Việt Nam - Campuchia, Bản ghi nhớ (MOU) về hợp tác thương mại gạo với Philippines, hợp tác Halal với Malaysia, phát triển thương mại số với Indonesia…
Buổi Chia sẻ đã mang đến cái nhìn sâu sắc về hành trình 30 năm hội nhập ASEAN của Việt Nam, làm rõ những nỗ lực và thành tựu đáng tự hào mà Việt Nam đã đạt được trên cả ba trụ cột chính của Cộng đồng ASEAN: Chính trị - An ninh, Kinh tế, và Văn hóa – Xã hội. Sự kiện khẳng định tầm nhìn chiến lược và quyết tâm mạnh mẽ của quốc gia trong việc tiếp tục đóng góp tích cực vào sự phát triển bền vững ASEAN. Là một phần quan trọng trong chuỗi hoạt động thường niên của C asean Vietnam nhằm thúc đẩy kết nối và phát triển cộng đồng ASEAN, sự kiện đã góp phần củng cố tinh thần đoàn kết, hướng tới mục tiêu xây dựng một ASEAN gắn kết, thịnh vượng và bền vững vì lợi ích chung của toàn khu vực.
C asean Vietnam là chi nhánh tại Việt Nam của C asean, được thành lập vào tháng 6 năm 2022, nhằm tạo ra một nền tảng kết nối các cộng đồng ASEAN, tập trung vào ba trụ cột chính là Kinh doanh và Phát triển bền vững, Lãnh đạo và Phát triển nhân tài, Nghệ thuật và Văn hóa, dưới sự bảo trợ của Thai Beverage PLC. (ThaiBev).
Kể từ khi thành lập, C asean đã hợp tác với các tổ chức công và tư khác nhau với mục đích tăng cường kết nối khu vực, thúc đẩy các hoạt động phát triển bền vững trên tất cả các phân khúc của nền kinh tế, từ các doanh nhân trẻ đến các tập đoàn lớn. Bên cạnh đó, C asean cũng phát triển các nhà lãnh đạo tương lai ASEAN thông qua các chương trình nâng cao năng lực lãnh đạo và tài năng khác nhau. C asean cũng tổ chức các cuộc đối thoại về nghệ thuật và văn hóa ASEAN.
Công Minh