Sau khi Ukraine mở rộng đầu cầu đổ bộ tại bờ Đông (tả ngạn) sông Dnipro, Nga đã liên tiếp triển khai máy bay không người lái trinh sát thăm dò hoạt động của đối phương, đồng thời điều bộ binh tấn công và máy bay chiến đấu ném bom vào các vị trí Ukraine.
Binh sĩ Ukraine huấn luyện đổ bộ từ xuồng cao tốc. Ảnh: Mil.in.ua
Dù bị tấn công dồn dập và thiếu trang thiết bị cũng như vũ khí, các lực lượng Ukraine vẫn cố gắng giữ vững đầu cầu đổ bộ trong hơn một tháng qua và mở rộng các cuộc tập kích nhằm công phá phòng tuyến Nga cũng như các tuyến tiếp tế quan trọng của Moscow.
Vẫn chưa rõ mục tiêu cuối cùng của chiến dịch đổ bộ mà Ukraine thực hiện. Một số nhà phân tích cho rằng, Kiev có thể muốn gây mất cân bằng cho các lực lượng của Nga, sử dụng những cuộc tấn công hạn chế để buộc Điện Kremlin phải điều chuyển quân từ các nơi khác đến khu vực này, với hy vọng chọc thủng những nơi phòng thủ mỏng nhất của đối phương dọc các khu vực khác trên mặt trận.
Cũng không loại trừ khả năng Ukraine theo đuổi mục tiêu tham vọng hơn, chẳng hạn như tiến hành cuộc tấn công lớn qua sông nhằm giành lại một vùng lãnh thổ rộng lớn và tái định hình chiến tuyến vốn không có sự dịch chuyển trong suốt một năm qua.
Giới chuyên gia quân sự phương Tây vẫn hoài nghi về năng lực của quân đội Ukraine nhằm thiết lập các đầu cầu đổ bộ đủ kiên cố và vững chãi để cho phép di chuyển pháo binh cùng thiết giáp hạng nặng vượt sông mà không cần thực hiện hoạt động tấn công quy mô lớn.
Bất kể ý định của Ukraine như thế nào thì giao tranh tại những vùng đất ngập nước hoặc đầm lầy dọc sông Dnipro vẫn đang sôi sục và các cuộc tấn công kéo dài của Ukraine có thể gây khó khăn cho Nga, đặc biệt khi Kiev có thể can thiệp vào các tuyến đường tiếp tế quan trọng của Moscow.
Điều gì đang xảy ra trên chiến trường?
Cả Nga và Ukraine không tiết lộ nhiều về tình hình chiến sự ở tả ngạn sông Dnipro. Nhưng dựa trên những video được máy bay không người lái ghi lại, các nhà phân tích quân sự cho rằng, Ukraine đang giữ vững một số vị trí và các trận chiến giữa hai bên xảy ra tải một dải lãnh thổ kéo dài từ làng Oleshky, đối diện thành phố Kherson, đến thị trấn Korsunka – cách thượng nguồn con sông khoảng 48km.
Chỉ huy một đơn vị đặc nhiệm của Ukraine ở bờ Đông cho biết, các binh sỹ của đơn vị này đã thực hiện cuộc đột kích vượt sông đầu tiên vào tháng 8/2023. Vào cuối tháng 10, Ukraine đã triển khai lính thủy đánh bộ tham gia vào chiến dịch và đến giữa tháng 11, lực lượng Ukraine thông báo đang trấn giữ một số đầu cầu đổ bộ. Tổng thống Ukraine Zelensky cũng lần đầu đề cập hoạt động này trong một bài phát biểu trực tuyến.
Khi Ukraine đẩy mạnh các cuộc tấn công qua sông, phản ứng đáp trả của Nga cũng trở nên mạnh mẽ hơn. Theo một số binh sỹ Ukraine, vào cuối tháng 10, máy bay chiến đấu của Nga bắt đầu thả một loạt bom lượn nặng từ 226kg đến 450kg xuống khu vực, đồng thời triển khai “hỏa thần” nhiệt áp TOS-1 với sức công phá lớn nhằm vô hiệu hóa nhân lực và vũ khí của đối phương.
Lý do Ukraine mở mặt trận mới ở tả ngạn sông Dnipro
Theo các blogger quân sự của Nga và một số nguồn tin tình báo, với nỗ lực mở ra mặt trận mới ở bờ Đông sông Dnipro, Ukraine buộc Nga phải chuyển hướng vào mặt trận này và dàn mỏng lực lượng ở những nơi khác. Tuy vây, các cuộc giao tranh cũng gây tổn thất nặng nề cho Ukraine, khiến các binh sỹ nước này rơi vào những trận chiến dữ dội và chịu đựng điều kiện chiến đấu khắc nghiệt.
Theo New York Times, sở dĩ Ukraine sẵn sàng mạo hiểm đưa những binh sỹ tốt nhất của họ vào một cuộc chiến bấp bênh và đầy thách thức như vậy là vì họ hy vọng thành công của chiến dịch vượt sông có thể giúp tạo ra bước đột phá lớn.
Nếu Ukraine có thể bảo vệ vững chắc các cứ điểm ở bờ Đông con sông, lực lượng của họ sẽ chỉ còn cách bán đảo Crimea khoảng 48km. Khi đó, Kiev có thể đặt một trung tâm trung chuyển quan trọng của Nga ở bán đảo này nằm trong tầm bắn của pháo binh, định hình lại chiến trường, khiến Moscow gặp nhiều khó khăn hơn khi vận chuyển lương thực, đạn dược và nhiên liệu cho hàng chục nghìn binh sỹ đang chiến đấu trên tiền tuyến trong mùa đông.
Ông Yevhen Dykyi, cựu chỉ huy tiểu đoàn Aidar của Ukraine cho biết, quân đội nước này đang “phong tỏa” tuyến đường cao tốc quan trọng kết nối Crimea với thành phố Melitopol – vốn được coi là “huyết mạch thiết yếu” trong chuỗi cung ứng của Nga.
“Nhiệm vụ tiếp theo của Ukraine sẽ khó khăn hơn nhiều khi các đơn vị phải mở rộng cứ điểm, xuyên phá tuyến phòng thủ của Nga và giành không gian hoạt động”, ông Yevhen Dykyi nhấn mạnh.
Nga phản ứng như thế nào?
Sau khi Ukraine đẩy mạnh hoạt động vượt sông vào tháng 10, Nga đã có sự điều chuyển nhân sự tại khu vực Kherson, với việc sa thải Đại tá Đại tá Oleg Makarevich và bổ nhiệm Tư lệnh lực lượng lính dù Nga, Tướng Mikhail Teplinsky, làm chỉ huy mới của nhóm quân Dnipro.
Viện Nghiên cứu Chiến tranh, một tổ chức tư vấn có trụ sở tại Washington cho rằng, quân đội Nga có thể gặp nhiều khó khăn trong việc triển khai lực lượng tiếp viện tới Kherson để tham chiến khi nước này đang nỗ lực chống lại mũi phản công của Ukraine ở Zaporizhia và duy trì đà tấn công ở miền Đông.
Hiện, Nga đang tận dụng ưu thế trên không để ném bom những khu vực ở tả ngạn mà họ tin là có lực lượng Ukraine đồn trú với hy vọng các cuộc oanh tạc sẽ giúp đẩy lùi đối phương. Video do máy bay không người lái công bố gần đây cho thấy, nhiều ngôi nhà ven sông đã bị các cuộc không kích và pháo kích của các bên san phẳng, không còn một tòa nhà nào trụ vững.
Canh bạc mạo hiểm của Ukraine
Để mở rộng quyền kiểm soát cứ điểm mong manh ở bờ Đông sông Dnipro, Ukraine đang tìm kiếm cách thức hiệu quả nhằm đưa vật tư và quân tiếp viện qua sông. Nhưng nhiệm vụ này không hề dễ dàng.
Giáo sư John D. Hosler tại Trường Chỉ huy và Tham mưu ở Fort Leavenworth cho rằng: “Vượt sông dưới làn đạn và hỏa lực của đối phương là một trong những hoạt động khó khăn nhất trong cuộc chiến trên bộ. Họ phải rất cơ động và làm chủ được tình hình dọc theo chiều ngang của con sông”. Binh sỹ và thiết bị rất dễ bị tấn công ở mọi giai đoạn của chiến dịch vượt sông, từ giai đoạn chuẩn bị bắc cầu cho đến băng qua quãng đường thủy và ngay cả khi đã sang được bờ bên kia.
Mặc dù sông Dnipro bị thu hẹp ở đoạn chảy qua thành phố Kherson và Ukraine có các đơn vị kỹ thuật dày dặn kinh nghiệm cũng các thiết bị bắc cầu tiên tiến thì quá trình di chuyển một số lượng lớn binh sỹ, phương tiện và vật tư vẫn là thách thức lớn. Chưa kể, việc Nga sử dụng rộng rãi máy bay không người lái trinh sát và tấn công cũng khiến các mục tiêu Ukraine dễ bị lọt vào tầm ngắm. Mối lo ngại cuối cùng là vùng đầm lầy ở bờ Đông con sông có rất ít lớp che chắn tự nhiên, khiến các binh sỹ Ukraine dễ bị lộ diện.
Nếu chiến dịch vượt sông quy mô lớn thất bại, Ukraine có thể sẽ chịu tổn thất nặng nề, không chỉ mất đi những phương tiện chiến đấu hiện đại mà còn mất các đơn vị thủy quân lục chiến dày dặn kinh nghiệm nhất.
Hồng Anh/VOV
